لطفا درسهای سیاسی امام حسین علیه السلام را در زمان حاضر بررسی کنید؟ دانشجوی محترم ضمن تشکر از تماس مجدد شما با این مرکز ، همانطور که در دو نامه ای که پیش از این توسط همکاران این مرکز خدمت شما فرستاده شده بود متذکر شده بودیم قیام امام حسین ع حاوی علل ، اهداف و درس های سیاسی فراوانی می باشد ، در این میان این قیام نه تنها برای دوره های گذشته بلکه برای تمامی عصر ها درس های فراوانی دارد که در هر مقطع و زمانی باید این درس ها را فراگرفت و از آنها بهره برد . از طرفی در مقطع کنونی که هم کل جهان ، هم جهان اسلام و هم کشور ما یکی از پر تحول ترین مقاطع عمر خود را سپری می کند داستان کربلا و قیام امام حسین ع و تحولات مرتبط با آن درس های فراوانی برای این مقطع دارد که برخی از مهم ترین آنها عبارتند از : 1 – بصیرت و زمان شناسی : به نظر می رسد اگر دوران کنونی را دوران فتنه های پی در پی و پیچیده بدانیم سخن به گزافه نگفته باشیم ، از طرفی در دوران فتنه ها نقش بصیرت و نیز زمان شناسی بیش از هر زمان دیگر برجسته شده و اهمیت پیدا می کند . یکی از درس هایی که تحولات مرتبط با تاریخ کربلا برای دوران فتنه ها دارد عبارت است از زمان شناسی و بصیرت ، چرا که در آن مقطع نیز امام حسین ع گرفتار بی بصیرتی مردم کوفه شد و در نتیجه حادثه کربلا آنگونه که در تاریخ نقل شده است رخ داد . از طرفی بسیاری از مردم با کمال تاسف ، از جنبه زمان شناسی دچار مشکل شدند به گونه ای که در زمانه ای که باید به یاری حسین بن علی ع می شنافتند در این امر اهمال نمودند ، اما پس از رخدادهای کربلا ، برخی از آنها از کاهلی و سستی خود در یاری امام حسین ع پشیمان شده و در نتیجه توبه کردند که از این گروه به عنوان (توابین) یاد شده است ؛ گروهی که مدت زمان اندکی پس از حادثه کربلا راه توبه در پیش گرفته و بر علیه دستگاه جور اموی قیام کردند و جملگی نیز به شهادت رسیدند ، اما چه فایده که دیگر کار از کار گذشته بود و اقدام آنان حتی اگر به پیروزی می رسید باز حسین بن علی ع را زنده نمی کرد چنانکه ثمره این قیام نیز جز کشته شدن خود آنان حاصل دیگری نداشت و حال آنکه اگر همین گروه که حدود چهار هزار نفر را شامل می شدند در جریان کربلا سکوت اختیار نکرده و به یاری حسین بن علی ع می شتافتند شاید اوضاع به گونه دیگری رقم می خورد . مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای نیز بارها به این مساله اشاره کرده و آن را یکی از نقاط عبرت آموز داستان کربلا عنوان کرده اند . به عنوان مثال ایشان در این زمینه می فرمایند : (لحظه را باید شناخت، نیاز را باید دانست. فرض بفرمائید کسانی در کوفه دلهاشان پر از ایمان به امام حسین بود، به اهلبیت محبت هم داشتند، اما چند ماه دیرتر وارد میدان شدند؛ همهشان هم به شهادت رسیدند، پیش خدا هم مأجورند؛ اما کاری که باید بکنند، آن کاری نبود که آنها کردند؛ لحظه را نشناختند؛ عاشورا را نشناختند؛ در زمان، آن کار را انجام ندادند. اگر کاری که توابین در مدتی بعد از عاشورا انجام دادند، در هنگام ورود جناب مسلم به کوفه انجام میدادند، اوضاع عوض میشد؛ ممکن بود حوادث، جور دیگری حرکت بکند. شناسائی لحظهها و انجام کار در لحظهی نیاز، خیلی چیز مهمی است.)( بیانات در دیدار اعضای شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ، 29/10/1388 ، http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8629 ) 2 – ظلم ستیزی و ذلت ناپذیری : یکی از مهم ترین درس های حادثه کربلا ظلم ستیزی و ذلت ناپذیری حسین بن علی ع می باشد که از خلال فرمایشات آن حضرت کاملا هویدا می باشد به عنوان مثال ایشان در یکی از سخنرانی هایی که برای اتمام حجت در روز عاشورا ایراد فرموده است در این زمینه چنین فرمود : (ِأَلَا وَ إِنَّ الدَّعِیَّ ابْنَ الدَّعِیِّ قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة ُ یَأْبَی اللَّهُ ذَلِکَ لَنَا وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طَابَتْ وَ طَهُرَتْ وَ أُنُوفٌ حَمِیَّةٌ وَ نُفُوسٌ أَبِیَّةٌ مِنْ أَنْ نُؤْثِرَ طَاعَةَ اللِّئَامِ عَلَی مَصَارِعِ الْکِرَام)(لهوف ، سیدبن طاووس ، ص97) معنای این سخن این است که (شگفتا که ناپاک فرزند ناپاک مرا بین یکی از دو چیز مجبور کرده است، بین مرگ و ذلّت (تسلیم) و هیهات که ما ذلّت و خواری را بپذیریم، دامنهای پاک، و اصالت و شرافت خاندان، همّت والا و عزّت نفس ما هرگز به ما اجازه نمیدهند که اطاعت فرومایگان را بر مرگ شرافتمندانه ترجیح دهیم.) از این روی در شرایط کنونی که استکبار جهانی و به طور کلی نظام سلطه در صددند تا ملت های آزاد و آزادیخواه را به زیر سلطه و ذلت خویش بکشانند درسی که امام حسین ع به ما می آموزد نفی هر گونه سلطه و ذلت پذیری است و لو اینکه این مساله منجر به مرگ گردد . از این روی در منطق حسینی مرگ شرافتمندانه بر زندگی ذلیلانه ترجیح پیدا می کند و این درسی است که امام حسین ع نه تنها برای شیعیان و حتی مسلمانان بلکه برای تمامی آزادیخواهان جهان داردو به همین دلیل است که حتی شخصیتی همچون گاندی آتش پرست نیز راه رهایی هندوستان از تحت سلطه و سیطره استعمار انگلستان را در پیروی از این آموزه حسین بن علی ع دانسته و می گوید : (من زندگی امام حسین علیه السلام، آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خوانده و توجه کافی به صفحات کربلا نمودهام و بر من روشن شده است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستی از سرمشق امام حسین پیروی کند.)(امام حسین در نگاه سیاستمداران و نویسندگان بزرگ خارجی ، گزارش سایت باشگاه خبرنگاران جوان) 3 – لزوم برقراری حکومت دینی : یکی از مهم ترین اهداف قیام حسینی عبارت بود از اقامه امر به معروف و نهی از منکر که این هدف از عبارتی که در هنگام خروج ایشان از مدینه بیان شده است کاملا مشهود است (رک : مناقب آل ابی طالب ، ابن شهر آشوب ، نشر علامه ، قم ، 1379 ق. ، ج4 ، ص 89) که این واجب مهم نیز در صورتی که بخواهد به صورت کامل اقامه شود جز از طریق تشکیل حکومت دینی امکان پذیر نیست و این چیزی است که از کل تحولات تاریخ قیام حسینی و فرمایشات آن حضرت می توان دریافت چنانکه در پاسخ ولید که خواستار بیعت با یزید می شود چنین می فرماید : ( ( أَیُّهَا الْأَمِیرُ إِنَّا أَهْلُ بَیْتِ النُّبُوَّةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِکَةِ وَ بِنَا فَتَحَ اللَّهُ وَ بِنَا خَتَمَ اللَّهُ وَ یَزِیدُ رَجُلٌ فَاسِقٌ شَارِبُ الْخَمْرِ قَاتِلُ النَّفْسِ الْمُحَرَّمَةِ مُعْلِنٌ بِالْفِسْقِ وَ مِثْلِی لَا یُبَایِعُ بِمِثْلِهِ وَ لَکِنْ نُصْبِحُ وَ تُصْبِحُونَ وَ نَنْظُرُ وَ تَنْظُرُونَ أَیُّنَا أَحَقُّ بِالْخِلَافَةِ وَ الْبَیْعَة ای امیر! ما اهل بیت نبوّت و معدن رسالت، و خانه ما جایگاه رفت و آمد فرشتگان است، خدا به ما افتتاح و اختتام فرمود، و یزید مردی فاسق و شارب الخمر، و قاتل و خونریز جانهای محرّمه است ، و شخصی چون من با چون اویی بیعت نکند، و لیکن بامداد فردا پشت و روی کار را مینگریم تا معلوم گردد که کدام یک از ما شایسته ی خلافت و بیعت است.) ) (اللهوف علی قتلی الطفوف ،ص 22) از طرفی دیگر همان ضرورت هایی که در آن مقطع امام حسین ع را واداشت که اقدام به برپایی حکومت دینی نماید در عصر غیبت نیز همچنان ادامه داشته و در نتیجه در هر مقطعی که امکان تشکیل حکومت دینی وجود داشته باشد لازم است برای تصدی این امر مهم و واجب قیام صورت گیرد چنانکه امام خمینی ره نیز با بهره گیری از این درس مهم اقدام به تشکیل حکومت دینی نمود . 4 – تقویت روحیه شهادت طلبی در راه خدا که درس بزرگی است که قیام امام حسین ع و روحیه شهادت طلبانه خود و یاران باوفایش آن را به ما آموخته است و امروزه نیز باید مورد تقویت قرار گیرد چنانکه همین روحیه در دوران انقلاب اسلامی و نیز جنگ تحمیلی باعث شد تا ملت ایران با دستان خالی در برابر قدرتهای جهانی ایستادگی کرده و به پیروزی برسند و در فلسطین و لبنان نیز باعث بزرگترین پیروزی ها بر علیه صهیونیست ها گردید ، چنانکه امام خمینی ره نیز بارها به این موضوع اشاره کرده و می فرمود : (ما برای کشته شدن حاضریم و با خدای خویش عهد نمودهایم که دنباله رویِ امام خود سیدالشهدا باشیم)(صحیفه امام ، ج13 ، ص 213) علاوه بر این موارد ، قطعا قیام حسینی درس های فراوان دیگری برای امروز بشریت و به ویژه شیعیان دارد که به برخی از آنها در خلال پاسخ های سابق اشاره شده است و در این مختصر نیز به همین میزان اکتفا می شود که امیدواریم مورد استفاده قرار گیرد .
لطفا درسهای سیاسی امام حسین علیه السلام را در زمان حاضر بررسی کنید؟
دانشجوی محترم ضمن تشکر از تماس مجدد شما با این مرکز ، همانطور که در دو نامه ای که پیش از این توسط همکاران این مرکز خدمت شما فرستاده شده بود متذکر شده بودیم قیام امام حسین ع حاوی علل ، اهداف و درس های سیاسی فراوانی می باشد ، در این میان این قیام نه تنها برای دوره های گذشته بلکه برای تمامی عصر ها درس های فراوانی دارد که در هر مقطع و زمانی باید این درس ها را فراگرفت و از آنها بهره برد . از طرفی در مقطع کنونی که هم کل جهان ، هم جهان اسلام و هم کشور ما یکی از پر تحول ترین مقاطع عمر خود را سپری می کند داستان کربلا و قیام امام حسین ع و تحولات مرتبط با آن درس های فراوانی برای این مقطع دارد که برخی از مهم ترین آنها عبارتند از : 1 – بصیرت و زمان شناسی : به نظر می رسد اگر دوران کنونی را دوران فتنه های پی در پی و پیچیده بدانیم سخن به گزافه نگفته باشیم ، از طرفی در دوران فتنه ها نقش بصیرت و نیز زمان شناسی بیش از هر زمان دیگر برجسته شده و اهمیت پیدا می کند . یکی از درس هایی که تحولات مرتبط با تاریخ کربلا برای دوران فتنه ها دارد عبارت است از زمان شناسی و بصیرت ، چرا که در آن مقطع نیز امام حسین ع گرفتار بی بصیرتی مردم کوفه شد و در نتیجه حادثه کربلا آنگونه که در تاریخ نقل شده است رخ داد . از طرفی بسیاری از مردم با کمال تاسف ، از جنبه زمان شناسی دچار مشکل شدند به گونه ای که در زمانه ای که باید به یاری حسین بن علی ع می شنافتند در این امر اهمال نمودند ، اما پس از رخدادهای کربلا ، برخی از آنها از کاهلی و سستی خود در یاری امام حسین ع پشیمان شده و در نتیجه توبه کردند که از این گروه به عنوان (توابین) یاد شده است ؛ گروهی که مدت زمان اندکی پس از حادثه کربلا راه توبه در پیش گرفته و بر علیه دستگاه جور اموی قیام کردند و جملگی نیز به شهادت رسیدند ، اما چه فایده که دیگر کار از کار گذشته بود و اقدام آنان حتی اگر به پیروزی می رسید باز حسین بن علی ع را زنده نمی کرد چنانکه ثمره این قیام نیز جز کشته شدن خود آنان حاصل دیگری نداشت و حال آنکه اگر همین گروه که حدود چهار هزار نفر را شامل می شدند در جریان کربلا سکوت اختیار نکرده و به یاری حسین بن علی ع می شتافتند شاید اوضاع به گونه دیگری رقم می خورد . مقام معظم رهبری حضرت آیت الله خامنه ای نیز بارها به این مساله اشاره کرده و آن را یکی از نقاط عبرت آموز داستان کربلا عنوان کرده اند . به عنوان مثال ایشان در این زمینه می فرمایند : (لحظه را باید شناخت، نیاز را باید دانست. فرض بفرمائید کسانی در کوفه دلهاشان پر از ایمان به امام حسین بود، به اهلبیت محبت هم داشتند، اما چند ماه دیرتر وارد میدان شدند؛ همهشان هم به شهادت رسیدند، پیش خدا هم مأجورند؛ اما کاری که باید بکنند، آن کاری نبود که آنها کردند؛ لحظه را نشناختند؛ عاشورا را نشناختند؛ در زمان، آن کار را انجام ندادند. اگر کاری که توابین در مدتی بعد از عاشورا انجام دادند، در هنگام ورود جناب مسلم به کوفه انجام میدادند، اوضاع عوض میشد؛ ممکن بود حوادث، جور دیگری حرکت بکند. شناسائی لحظهها و انجام کار در لحظهی نیاز، خیلی چیز مهمی است.)( بیانات در دیدار اعضای شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی ، 29/10/1388 ، http://farsi.khamenei.ir/speech-content?id=8629 ) 2 – ظلم ستیزی و ذلت ناپذیری : یکی از مهم ترین درس های حادثه کربلا ظلم ستیزی و ذلت ناپذیری حسین بن علی ع می باشد که از خلال فرمایشات آن حضرت کاملا هویدا می باشد به عنوان مثال ایشان در یکی از سخنرانی هایی که برای اتمام حجت در روز عاشورا ایراد فرموده است در این زمینه چنین فرمود : (ِأَلَا وَ إِنَّ الدَّعِیَّ ابْنَ الدَّعِیِّ قَدْ رَکَزَ بَیْنَ اثْنَتَیْنِ بَیْنَ السَّلَّةِ وَ الذِّلَّةِ وَ هَیْهَاتَ مِنَّا الذِّلَّة ُ یَأْبَی اللَّهُ ذَلِکَ لَنَا وَ رَسُولُهُ وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ حُجُورٌ طَابَتْ وَ طَهُرَتْ وَ أُنُوفٌ حَمِیَّةٌ وَ نُفُوسٌ أَبِیَّةٌ مِنْ أَنْ نُؤْثِرَ طَاعَةَ اللِّئَامِ عَلَی مَصَارِعِ الْکِرَام)(لهوف ، سیدبن طاووس ، ص97) معنای این سخن این است که (شگفتا که ناپاک فرزند ناپاک مرا بین یکی از دو چیز مجبور کرده است، بین مرگ و ذلّت (تسلیم) و هیهات که ما ذلّت و خواری را بپذیریم، دامنهای پاک، و اصالت و شرافت خاندان، همّت والا و عزّت نفس ما هرگز به ما اجازه نمیدهند که اطاعت فرومایگان را بر مرگ شرافتمندانه ترجیح دهیم.) از این روی در شرایط کنونی که استکبار جهانی و به طور کلی نظام سلطه در صددند تا ملت های آزاد و آزادیخواه را به زیر سلطه و ذلت خویش بکشانند درسی که امام حسین ع به ما می آموزد نفی هر گونه سلطه و ذلت پذیری است و لو اینکه این مساله منجر به مرگ گردد . از این روی در منطق حسینی مرگ شرافتمندانه بر زندگی ذلیلانه ترجیح پیدا می کند و این درسی است که امام حسین ع نه تنها برای شیعیان و حتی مسلمانان بلکه برای تمامی آزادیخواهان جهان داردو به همین دلیل است که حتی شخصیتی همچون گاندی آتش پرست نیز راه رهایی هندوستان از تحت سلطه و سیطره استعمار انگلستان را در پیروی از این آموزه حسین بن علی ع دانسته و می گوید : (من زندگی امام حسین علیه السلام، آن شهید بزرگ اسلام را به دقت خوانده و توجه کافی به صفحات کربلا نمودهام و بر من روشن شده است که اگر هندوستان بخواهد یک کشور پیروز گردد، بایستی از سرمشق امام حسین پیروی کند.)(امام حسین در نگاه سیاستمداران و نویسندگان بزرگ خارجی ، گزارش سایت باشگاه خبرنگاران جوان) 3 – لزوم برقراری حکومت دینی : یکی از مهم ترین اهداف قیام حسینی عبارت بود از اقامه امر به معروف و نهی از منکر که این هدف از عبارتی که در هنگام خروج ایشان از مدینه بیان شده است کاملا مشهود است (رک : مناقب آل ابی طالب ، ابن شهر آشوب ، نشر علامه ، قم ، 1379 ق. ، ج4 ، ص 89) که این واجب مهم نیز در صورتی که بخواهد به صورت کامل اقامه شود جز از طریق تشکیل حکومت دینی امکان پذیر نیست و این چیزی است که از کل تحولات تاریخ قیام حسینی و فرمایشات آن حضرت می توان دریافت چنانکه در پاسخ ولید که خواستار بیعت با یزید می شود چنین می فرماید : ( ( أَیُّهَا الْأَمِیرُ إِنَّا أَهْلُ بَیْتِ النُّبُوَّةِ وَ مَعْدِنُ الرِّسَالَةِ وَ مُخْتَلَفُ الْمَلَائِکَةِ وَ بِنَا فَتَحَ اللَّهُ وَ بِنَا خَتَمَ اللَّهُ وَ یَزِیدُ رَجُلٌ فَاسِقٌ شَارِبُ الْخَمْرِ قَاتِلُ النَّفْسِ الْمُحَرَّمَةِ مُعْلِنٌ بِالْفِسْقِ وَ مِثْلِی لَا یُبَایِعُ بِمِثْلِهِ وَ لَکِنْ نُصْبِحُ وَ تُصْبِحُونَ وَ نَنْظُرُ وَ تَنْظُرُونَ أَیُّنَا أَحَقُّ بِالْخِلَافَةِ وَ الْبَیْعَة ای امیر! ما اهل بیت نبوّت و معدن رسالت، و خانه ما جایگاه رفت و آمد فرشتگان است، خدا به ما افتتاح و اختتام فرمود، و یزید مردی فاسق و شارب الخمر، و قاتل و خونریز جانهای محرّمه است ، و شخصی چون من با چون اویی بیعت نکند، و لیکن بامداد فردا پشت و روی کار را مینگریم تا معلوم گردد که کدام یک از ما شایسته ی خلافت و بیعت است.) ) (اللهوف علی قتلی الطفوف ،ص 22) از طرفی دیگر همان ضرورت هایی که در آن مقطع امام حسین ع را واداشت که اقدام به برپایی حکومت دینی نماید در عصر غیبت نیز همچنان ادامه داشته و در نتیجه در هر مقطعی که امکان تشکیل حکومت دینی وجود داشته باشد لازم است برای تصدی این امر مهم و واجب قیام صورت گیرد چنانکه امام خمینی ره نیز با بهره گیری از این درس مهم اقدام به تشکیل حکومت دینی نمود . 4 – تقویت روحیه شهادت طلبی در راه خدا که درس بزرگی است که قیام امام حسین ع و روحیه شهادت طلبانه خود و یاران باوفایش آن را به ما آموخته است و امروزه نیز باید مورد تقویت قرار گیرد چنانکه همین روحیه در دوران انقلاب اسلامی و نیز جنگ تحمیلی باعث شد تا ملت ایران با دستان خالی در برابر قدرتهای جهانی ایستادگی کرده و به پیروزی برسند و در فلسطین و لبنان نیز باعث بزرگترین پیروزی ها بر علیه صهیونیست ها گردید ، چنانکه امام خمینی ره نیز بارها به این موضوع اشاره کرده و می فرمود : (ما برای کشته شدن حاضریم و با خدای خویش عهد نمودهایم که دنباله رویِ امام خود سیدالشهدا باشیم)(صحیفه امام ، ج13 ، ص 213) علاوه بر این موارد ، قطعا قیام حسینی درس های فراوان دیگری برای امروز بشریت و به ویژه شیعیان دارد که به برخی از آنها در خلال پاسخ های سابق اشاره شده است و در این مختصر نیز به همین میزان اکتفا می شود که امیدواریم مورد استفاده قرار گیرد .
- [سایر] لطفا در مورد زندگی نامه سیاسی امام حسین علیه السلام توضیح دهید؟
- [سایر] درس های سیاسی و اجتماعی که از نهضت امام حسین علیه السلام گرفته می شود چیست؟
- [سایر] پیامدهای عملی قیام عاشورای امام حسین(علیه السلام) در زندگی اجتهادی ، عملی ، اقتصادی ، سیاسی و... چیست؟
- [سایر] آیا حرکت امام حسین علیه السلام فقط عبادی بود یا سیاسی هم بود؟
- [سایر] آیا امام حسین قبل از قیام درامور سیاسی دخالت می کرد یا خیر؟
- [سایر] درس های سیاسی و اجتماعی که از قیام امام حسین علیه السلام گرفته می شود چیست؟
- [سایر] دشمنان امام حسین ع در حادثه کربلا چه تفکر سیاسی-مذهبی داشتند؟
- [سایر] پیامدهای عملی قیام عاشورای امام حسین(ع) در زندگی اجتهادی، عملی و اقتصادی و سیاسی و ... چیست؟
- [سایر] نگرش منابع تاریخی اهل سنت به قضایای کربلا و شهادت امام حسین علیه السلام بیان کرده و آن را نقد و بررسی کنید؟
- [سایر] تاثیر عاشورا و نهضت امام حسین (ع) بر انقلاب و فرهنگ سیاسی ایران معاصر چه بوده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام) مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله سبحانی] خوردن خاک و گِل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیّدالشهداء امام حسین(علیه السلام) که از قبر شریف اخذ شود (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله سبحانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام)مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله عَلَیْهِ السَّلَام مشّرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطهی عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن خاک و گل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیدالشهداء امام حسین(علیه السلام) (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه نذر کند به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت امام حسین(علیه السلام) مشرف شود، اگر به زیارت امام دیگری برود کافی نیست و هرگاه به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در آشامیدن آب، چند چیز مستحب است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز، ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب (بِسْمِ الله) و بعد از آن (اَلْحَمْدُ لله) بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت بزرگوارش را یاد کند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله مظاهری] مکروه است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند کنند. ______ 1) آیا تو بر پیمانی - که با آن ما را ترک کردی - وفاداری؟ پیمان بر شهادت به اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست و به اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده و رسول اوست و سید پیامبران و خاتم آنان است و به اینکه علی علیه السلام امیر مومنان و سید امامان و امامی است که خداوند متعال، فرمانبرداری از او را بر همه عالمیان واجب فرموده است و به اینکه حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و قائم آل محمد - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان مومنان و حجّتهای خداوند بر همه خلائق و امامان تو هستند، که پیشروان هدایت و نیکوکاری هستند. 2) هنگامی که دو فرشته نزدیک به خداوند (نکیر و منکر) که فرستادگان از جانب خدای متعالند، به سوی تو آمدند و از تو در مورد خدایت و پیامبرت و دینت و کتابت و قبلهات و امامانت سوال کردند،پس نترس و اندوهگین نشو و در جواب آنان بگو: خداوند، پروردگار من و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، پیامبر من و اسلام، دین من و قرآن، کتاب من و کعبه، قبله من و امیر مومنان علی بن ابی طالب، امام من و حسن بن علی، امام من و حسین بن علی، امام من و زین العابدین، امام من و محمد باقر، امام من و جعفر صادق، امام من، و موسی کاظم، امام من و علی رضا، امام من و محمد جواد امام من و علی هادی، امام من و حسن عسکری، امام من و حجّت منتظَر، امام من میباشند، اینان - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان و سروران و رهبران و شفیعان من میباشند، در دنیا و آخرت به آنان دوستی میورزم و از دشمنان آنان دوری میجویم، سپس بدان ای فلان فرزند فلان. 3) بدرستی که خداوند متعال، بهترین پروردگار و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، بهترین پیامبر و امیر مومنان علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم او یعنی دوازده امام، بهترین امامان هستند و آنچه را محمد صلی الله علیه وآله وسلم آورده است حقّ است و مرگ حقّ است و سوال منکر و نکیر در قبر حقّ است و برانگیخته شدن (برای روز قیامت)، حقّ است و رستاخیز، حقّ است و صراط، حقّ است و میزان (اعمال)، حقّ است و تطایر کتب، حقّ است و بهشت، حقّ است و جهنم، حقّ است و آن ساعت معهود (روز قیامت)، خواهد آمد و هیچ تردیدی در آن نیست و به تحقیق خداوند متعال کسانی را، که در قبرها هستند، بر خواهد انگیخت. 4) خداوند تو را بر قول ثابت، پایدار فرماید و به راه مستقیم هدایت فرماید و بین تو و امامان تو در جایگاهی از رحمتش، شناخت ایجاد فرماید. 5) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را با برهانی از خودت روبرو گردان، خداوندا (درخواست میکنیم)عفو تو را، عفو تو را. 6) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را از جانب خودت با رضوان روبرو کن و قبر او را از بخشایش خودت آرام فرما، رحمتی که بوسیله آن از مهربانی هر کس دیگری بی نیاز گردد.
- [آیت الله نوری همدانی] اذان هیجده جمله است : اللهً اکبرُ چهار مرتبه اشهدً ان لا الهَ الا اللهً ، اشهدً انّ محّمداً رسولً اللهِ ، حیّ علی الصلاهِ، حیَّ علی الفلاحِ ، حیّ علی خیرِ العملِ ، الله اکبرُ ، لا الهَ الا اللهً هر یک دو مرتبه ، و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اول اذان و یک مرتبه لا اِلَه الّا اللهً از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حیّ علی خیرِ العملِ باید دو مرتبه قد قامتِ الصلاهً اضافه نمود .
- [آیت الله جوادی آملی] .اذان, هجده جمله است : (االله اکبر ) چهار مرتبه، (أشهد أن لا إله الاّ االله )، (أشهد أنّ محمداً رسول االله )، (حیّ علی الصلاة )، (حیّ علی الفلاح)، (حیّ علی خیر العمل )، (االله اکبر )، (لا إله الاّ االله )، هر کدام دو مرتبه، و اقامه , هفده جمله است : دو مرتبه (االله اکبر )، از اول اذان و یک مرتبه (لا إله الاّ االله ) از آخر آن , کم می شود و دو مرتبه (قد قامت الصلاة ) بعد از (حیّ علی خیر العمل) افزوده میشود.