اگر دانشمندی را ترور کنند، آیا شهید محسوب می شود؟ در عرف و ادبیات عموم مردم جهان ، برخی از مفاهیم و واژه ها ، از نوعی قداست و عظمت و احترام برخوردارند . شهید وشهادت در اسلام از چنین قداستی بر خوردار است . اگر کسی با مفاهیم اسلامی اشنا باشد و در عرف خاص اسلامی این کلمه را تلقی کند احساس می کند هاله ای از نور این کلمه را فرا گرفته است . از نظر اسلام هر کس که به مقام و درجه شهادت نایل اید ، به یکی از عالی ترین درجات و مراتب در سیر وسلوک صعودی انسانی رسیده است . شهادت مقام بسیار والایی است به نحوی که قران کریم کسانی را که با شهادت از این دنیا رفته اند را زنده معرفی می کند و برای انان مقام عنداللهی را تصویر می کند : و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیا عند ربهم یرزقون (ال عمران / 169 ) گمان مبر انان را که در راه حق شهید شده اند مرده اند ، خیر ، انها زندگانی هستند نزد پروردگارشان و متنعم به انعامات او. در روایات نیز شهادت جایگاه والایی دارد . در روایتی از رسول اکرم (ص) امده است : اشرف الموت قتل الشهاده (بحار الانوار / ج 100 / ص 8) بالاترین و شریف ترین مرگ ها ، مرگی است که به صورت شهادت باشد. حال اولین گام در پاسخ به سوال فوق این است که ببینیم شهید از منظر اسلام چه کسی است ؟ چه شرایطی برای وفات و مرگ ظاهری یک انسان باید وجود داشته باشد تا بتوان وی را شهید نامید ؟ شهید در فرهنگ اسلامی کسی است که در راه هدف های عالی اسلامی به انگیزه ی برقراری ارزش های واقعی بشری کشته شود . شهید کسی است که برای هدفی مقدس تلاش می کند و جان خویش را نیز در راه همین هدف با خداوند متعال معامله می کند . شهادت معامله ای است که در یک طرف ان انسان و در طرف دیگر ان خداوند قرار دارد وانسان در چنین معامله ای با نثار جان خویش در راه یکی از اهداف عالی الاهی ، به مقام شهادت نایل می گردد . با چنین تعریفی از شهادت ، این تلاش و فعالیت ایثار گرانه ای می تواند ساحت ها و عرصه های گوناگونی را شامل شود ، شهید و شهادت منحصر به جبهه نظامی و جنگی نیست بلکه می توان جبهه های مختلفی را برای تلاش مجاهدانه و ایثارگرانه در نظر گرفت ، از ان جمله می شود به جبهه نظامی ، جبهه فرهنگی ، جبهه سیاسی ، جبهه علمی و ... اشاره کرد . اگر تلاش مجاهدانه و مخلصانه در هریک از این جبهه ها به گرفتن جان ادمی توسط دشمنان اهداف عالی الاهی - انسانی منجر شود ، چنین فردی از منظر اسلام و فرهنگ اسلامی ، شهید محسوب می شود . حال با توجه به این مقدمه متوجه می شویم که دانشمندانی که توسط دشمنان قسم خورده نظام اسلامی حذف فیزیکی می شوند جزو برترین شهدا در اسلام می باشند . شهادت این افراد - که به منزله سرداران شهید جبهه علم و فن اوری هستند – اهمیت و عظمتی مضاعف دارد که بشریت را وادار به تعظیم و تکریم در برابر این مقام والای الاهی می کند : اولین افتخار چنین انسان هایی همان اصل مساله شهادت است . این سرداران جبهه علم با نثار جان خویش در راه اعتلا و پیشرفت نظام اسلامی ، به مقام رفیع شهادت نایل گشته اند . این شهیدان با تلاش مستمر خویش در عرصه علمی موجب تعالی علمی نظام اسلامی شده اند و همین نکته است که دشمنان انسانیت را وادار کرده است که کمر به قتل این عزیزان ببندند و با این جنایت خود را روسیاه تر کنند . دومین افتخار این شهیدان ، انتساب انان به حلقه علما و برجستگان علمی است . اینان در واقع ستارگان درخشان اهل علم و دانش می باشند و به تعبیری چنین شهدایی در حقیقت شهدای فضیلت هستند . این شهدا با تزریق خون خویش در اجتماع بویژه در جامعه علمی باعث حماسه افرینی در این عرصه می شوند . در بخش پایانی لازم است به مقررات و ضوابط بنیاد شهید نیز نگاهی بیافکنیم و ببینیم اساسا بر طبق قوانین نیز، شهید به چه کسی اطلاق می گردد ؟ ایا از دیدگاه قوانین نظام جمهوری اسلامی ، دانشمندانی که توسط دشمنان نظام ترور می شوند از نظر قانون ، شهید محسوب می گردند یا خیر ؟ بنا برقانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی - مصوب 27/2/1377 مجلس شورای اسلامی – شهید ، کسی است که جان خود را در راه اهداف والای اسلام و انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن و دفاع از کیان نظام جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار نثار می نماید . در ماده 2 این اساسنامه به تفصیل مصادیق تعریف فوق معین و مشخص شده است . بند 3 این ماده یکی از مصادیق شهید را این چنین مشخص می نماید : (افرادی که به دست دشمنان نظام کشته یا ترور می شوند .) همچنان که مشاهده می شود این بند از ماده فوق صراحتا افرادی را که توسط دشمنان نظام اسلامی ترور و کشته می شوند را شهید معرفی می کند ، بنابراین طبق قوانین نظام جمهوری اسلامی نیز دانشمندانی که توسط دشمنان نظام اسلامی ترور می شوند ، شهید محسوب می گردند . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 7/100139148)
اگر دانشمندی را ترور کنند، آیا شهید محسوب می شود؟
در عرف و ادبیات عموم مردم جهان ، برخی از مفاهیم و واژه ها ، از نوعی قداست و عظمت و احترام برخوردارند . شهید وشهادت در اسلام از چنین قداستی بر خوردار است . اگر کسی با مفاهیم اسلامی اشنا باشد و در عرف خاص اسلامی این کلمه را تلقی کند احساس می کند هاله ای از نور این کلمه را فرا گرفته است . از نظر اسلام هر کس که به مقام و درجه شهادت نایل اید ، به یکی از عالی ترین درجات و مراتب در سیر وسلوک صعودی انسانی رسیده است .
شهادت مقام بسیار والایی است به نحوی که قران کریم کسانی را که با شهادت از این دنیا رفته اند را زنده معرفی می کند و برای انان مقام عنداللهی را تصویر می کند :
و لا تحسبن الذین قتلوا فی سبیل الله امواتا بل احیا عند ربهم یرزقون (ال عمران / 169 )
گمان مبر انان را که در راه حق شهید شده اند مرده اند ، خیر ، انها زندگانی هستند نزد پروردگارشان و متنعم به انعامات او.
در روایات نیز شهادت جایگاه والایی دارد . در روایتی از رسول اکرم (ص) امده است :
اشرف الموت قتل الشهاده (بحار الانوار / ج 100 / ص 8)
بالاترین و شریف ترین مرگ ها ، مرگی است که به صورت شهادت باشد.
حال اولین گام در پاسخ به سوال فوق این است که ببینیم شهید از منظر اسلام چه کسی است ؟ چه شرایطی برای وفات و مرگ ظاهری یک انسان باید وجود داشته باشد تا بتوان وی را شهید نامید ؟
شهید در فرهنگ اسلامی کسی است که در راه هدف های عالی اسلامی به انگیزه ی برقراری ارزش های واقعی بشری کشته شود . شهید کسی است که برای هدفی مقدس تلاش می کند و جان خویش را نیز در راه همین هدف با خداوند متعال معامله می کند . شهادت معامله ای است که در یک طرف ان انسان و در طرف دیگر ان خداوند قرار دارد وانسان در چنین معامله ای با نثار جان خویش در راه یکی از اهداف عالی الاهی ، به مقام شهادت نایل می گردد .
با چنین تعریفی از شهادت ، این تلاش و فعالیت ایثار گرانه ای می تواند ساحت ها و عرصه های گوناگونی را شامل شود ، شهید و شهادت منحصر به جبهه نظامی و جنگی نیست بلکه می توان جبهه های مختلفی را برای تلاش مجاهدانه و ایثارگرانه در نظر گرفت ، از ان جمله می شود به جبهه نظامی ، جبهه فرهنگی ، جبهه سیاسی ، جبهه علمی و ... اشاره کرد . اگر تلاش مجاهدانه و مخلصانه در هریک از این جبهه ها به گرفتن جان ادمی توسط دشمنان اهداف عالی الاهی - انسانی منجر شود ، چنین فردی از منظر اسلام و فرهنگ اسلامی ، شهید محسوب می شود .
حال با توجه به این مقدمه متوجه می شویم که دانشمندانی که توسط دشمنان قسم خورده نظام اسلامی حذف فیزیکی می شوند جزو برترین شهدا در اسلام می باشند .
شهادت این افراد - که به منزله سرداران شهید جبهه علم و فن اوری هستند – اهمیت و عظمتی مضاعف دارد که بشریت را وادار به تعظیم و تکریم در برابر این مقام والای الاهی می کند :
اولین افتخار چنین انسان هایی همان اصل مساله شهادت است . این سرداران جبهه علم با نثار جان خویش در راه اعتلا و پیشرفت نظام اسلامی ، به مقام رفیع شهادت نایل گشته اند . این شهیدان با تلاش مستمر خویش در عرصه علمی موجب تعالی علمی نظام اسلامی شده اند و همین نکته است که دشمنان انسانیت را وادار کرده است که کمر به قتل این عزیزان ببندند و با این جنایت خود را روسیاه تر کنند .
دومین افتخار این شهیدان ، انتساب انان به حلقه علما و برجستگان علمی است . اینان در واقع ستارگان درخشان اهل علم و دانش می باشند و به تعبیری چنین شهدایی در حقیقت شهدای فضیلت هستند . این شهدا با تزریق خون خویش در اجتماع بویژه در جامعه علمی باعث حماسه افرینی در این عرصه می شوند .
در بخش پایانی لازم است به مقررات و ضوابط بنیاد شهید نیز نگاهی بیافکنیم و ببینیم اساسا بر طبق قوانین نیز، شهید به چه کسی اطلاق می گردد ؟
ایا از دیدگاه قوانین نظام جمهوری اسلامی ، دانشمندانی که توسط دشمنان نظام ترور می شوند از نظر قانون ، شهید محسوب می گردند یا خیر ؟
بنا برقانون اساسنامه بنیاد شهید انقلاب اسلامی - مصوب 27/2/1377 مجلس شورای اسلامی – شهید ، کسی است که جان خود را در راه اهداف والای اسلام و انقلاب اسلامی و حفظ دستاوردهای آن و دفاع از کیان نظام جمهوری اسلامی ایران در مقابل تهدیدات و تجاوزات دشمن و عوامل ضد انقلاب و اشرار نثار می نماید .
در ماده 2 این اساسنامه به تفصیل مصادیق تعریف فوق معین و مشخص شده است . بند 3 این ماده یکی از مصادیق شهید را این چنین مشخص می نماید :
(افرادی که به دست دشمنان نظام کشته یا ترور می شوند .)
همچنان که مشاهده می شود این بند از ماده فوق صراحتا افرادی را که توسط دشمنان نظام اسلامی ترور و کشته می شوند را شهید معرفی می کند ، بنابراین طبق قوانین نظام جمهوری اسلامی نیز دانشمندانی که توسط دشمنان نظام اسلامی ترور می شوند ، شهید محسوب می گردند . (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 7/100139148)
- [سایر] چرا شهید امیر سپهبد علی صیاد شیرازی ترور شد؟
- [سایر] ادعای دانشمندی نشانه ی چیست؟
- [سایر] با چگونه دانشمندی باید همنشین شد؟
- [سایر] چرا دانشمندان ایرانی ترور میشوند؟
- [سایر] در وهابیت چه کسی شهید محسوب می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا کشنگان اهل کتاب درجنگ شهید محسوب میشوند؟
- [سایر] خداوند چگونه دانشمندی را دشمن می شمارد؟
- [سایر] شهید به چه کسی می گویند؟ آیا کشته های دیگر کشورهای اسلامی و غیر اسلامی شهید محسوب می شوند؟
- [آیت الله بهجت] آیا مبلغ پرداختی بنیاد شهید به خانواده شهدا هدیه محسوب می شود یا درآمد و آیا خمس دارد؟
- [سایر] در اسلام به چه کسی شهید اطلاق میشود؟ شهید زنده کیست؟انواع و اقسام شرایطی که از دید اسلام کسی که آنها را داراست شهید محسوب میشود چیست؟
- [آیت الله مظاهری] تحمّل شهادت و ادای شهادت هر دو واجب است بنابر این اگر کسی را برای شهادت خواستند باید برود همانگونه که اگر او را برای شهادت دادن نزد قاضی خواستند باید حاضر شود مگر اینکه افراد دیگری برای تحمّل شهادت یا ادای آن، باشند.
- [آیت الله مظاهری] اگر شاهد از شهادت خود برگردد یا شاهد دیگری برخلاف او شهادت دهد، اگر قبل از حکم قاضی باشد آن شهادت اوّل پذیرفته نمیشود ولی اگر بعد از حکم باشد حکم نقض نمیشود. ولی در صورتی که شاهد از شهادت خود برگشته باشد ضامن است و تعزیر میشود، مثلاً اگر کسی به واسطه شهادت او قصاص شده باشد، اگر دروغ گفته باشد ورثه میتوانند قصاص کنند و اگر اشتباهی باشد ورثه میتوانند دیه بگیرند.
- [آیت الله مظاهری] شهادت زن در حدود و تعزیرات پذیرفته نمیشود مگر در زنا یا لواط که با شهادت سه مرد عادل و دو زن ثابت میگردد.
- [آیت الله مظاهری] به جای شهادت دو مرد، یک مرد و دو زن که دارای شرایط بیّنه باشند میتوانند شهادت دهند، ولی شهادت زنها بدون ضمیمه مرد فقط در چهار مورد قبول میشود: 1 - باکره بودن. 2 - عیبهای زنان که مرد به واسطه آن میتواند عقد را به هم بزند. 3 - وصیت. 4 - زنده بودن طفل هنگام ولادت.
- [آیت الله مظاهری] در اثبات زنا و لواط باید چهار مرد یا سه مرد و دو زن شهادت دهند ولی در سایر امور شهادت دو مرد یا یک مرد و دو زن کافی است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آنچه مرد برای زن خریده وبه او هدیه نموده ملک زن شده و جزءاموال میت محسوب نمیشود ولی آنچه خریده و در اختیار زن قرار داده مثل اکثر وسائل منزل جزءاموال او محسوب شده و بین ورثه تقسیم می شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] در غیر نماز هم جواب سلام واجب، اما سلام کردن مستحب است و باید جواب را طوری بگوید که جواب سلام محسوب شود، یعنی اگر زیاد فاصله بیندازد که جواب محسوب نشود کار حرامی کرده و جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] عدالت امام جماعت از چند راه ثابت میشود: اوّل: انسان به عدالت امام جماعت وثوق و اطمینان پیدا کند و فرقی نمیکند که اطمینان از چه راهی حاصل شود، به شرط این که انسان از افراد آشنا به مسائل باشد و از افرادی نباشد که با کمترین چیز به امری اطمینان کند. دوم: شهادت دو مرد عادل به شرط آن که دو مرد عادل دیگر برخلاف آن شهادت ندهند و حتّی اگر یک مرد عادل که گفته او موجب وثوق است، بر خلاف آن شهادت دهد، نمیتوان به شهادت آنها اکتفا کرد. سوم: حسن ظاهر امام جماعت که از رفتار او در اجتماع حاصل میشود.
- [آیت الله مظاهری] دیه مقتول از ترکه او محسوب میشود، ولی خویشان مادری از آن ارث نمیبرند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه به علتی شهید برهنه شده باشد باید او را کفن کنند و بدون غسل دفن نمایند.