شرایط حاکم و زمامدار را بیان کنید. شرط اول حکمران جامعه این است که احاطه علمیش به قانون و مبانی و روح آن بیش از دیگران باشد؛ پس در نظام حقوقی و سیاسی اسلام باید اعلم مردم به فقه و حقوق اسلامیحاکم باشد. شرط دوم حکمران این است که بیش از همه، مصالح مردم را در موارد خاص و جزیی بشناسد تا بتواند بر طبق قانون آن مصالح را تأمین کند. چرا که صرف دانستن قانون، برای تطبیق آن بر موارد خاص کافی نیست، بلکه تشخیص موضوع حکم و مصداق قانون نیز لازم است؛ حاکم باید از موضوعات هم آگاهی کافی و همه جانبه داشته باشد تا بداند که در هر زمان و در هر اوضاع و احوالی چگونه باید رفتار کند و قانون را چگونه اجرا کند تا هدف قانون و نظام حقوقی تأمین گردد. شرط سوم این است که صلاحیت اخلاقی بیش از دیگران باشد. برای آنکه از قانون و قدرت سیاسی و اجتماعی سوء استفاده نشود و حاکم حقیقتاً بر اساس قانون و به مقتضای مصالح مردم حکم راند, باید بیشترین صلاحیت اخلاقی را برای اجرای قانون داشته باشد و- به اصطلاح فقهی ما- اتقی, اورع, و اعدل مردم باشد. پس از تحصیل این سه شرط, شرط دیگری هم لازم است و آن این که شخص حاکم باید از طرف خدای متعال اجازه و اذن حکومت داشته باشد, در غیر این صورت حکومت او قانونی و مشروع نیست. معارف قرآن ج9،آیت الله مصباح یزدی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 10232/400002)
شرایط حاکم و زمامدار را بیان کنید.
شرط اول حکمران جامعه این است که احاطه علمیش به قانون و مبانی و روح آن بیش از دیگران باشد؛ پس در نظام حقوقی و سیاسی اسلام باید اعلم مردم به فقه و حقوق اسلامیحاکم باشد.
شرط دوم حکمران این است که بیش از همه، مصالح مردم را در موارد خاص و جزیی بشناسد تا بتواند بر طبق قانون آن مصالح را تأمین کند. چرا که صرف دانستن قانون، برای تطبیق آن بر موارد خاص کافی نیست، بلکه تشخیص موضوع حکم و مصداق قانون نیز لازم است؛ حاکم باید از موضوعات هم آگاهی کافی و همه جانبه داشته باشد تا بداند که در هر زمان و در هر اوضاع و احوالی چگونه باید رفتار کند و قانون را چگونه اجرا کند تا هدف قانون و نظام حقوقی تأمین گردد.
شرط سوم این است که صلاحیت اخلاقی بیش از دیگران باشد.
برای آنکه از قانون و قدرت سیاسی و اجتماعی سوء استفاده نشود و حاکم حقیقتاً بر اساس قانون و به مقتضای مصالح مردم حکم راند, باید بیشترین صلاحیت اخلاقی را برای اجرای قانون داشته باشد و- به اصطلاح فقهی ما- اتقی, اورع, و اعدل مردم باشد.
پس از تحصیل این سه شرط, شرط دیگری هم لازم است و آن این که شخص حاکم باید از طرف خدای متعال اجازه و اذن حکومت داشته باشد, در غیر این صورت حکومت او قانونی و مشروع نیست.
معارف قرآن ج9،آیت الله مصباح یزدی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 10232/400002)
- [سایر] باسلام،در روایتی از امام علی(ع)آمده: زمامدار ظالم و ستمگر بهتر از این است که در جامعه هرج و مرج بوجود آید، و نیز آمده مردم ناچارند از حاکم چه عادل و چه ستمگر،یعنی آیا خروج بر حاکم ظالم و اطاعت نکردنش جایز نیست؟پس در زمان امام علی(ع)،یارانش از جمله حجربن عدی در مقابل معاویه ایستادگی میکردند، خوب اگر قیام بر علیه ظالم و ظلمش درست است پس منظور امام از زمامدار ظالم چیست؟در ضمن از پیامبر(ص)پرسیده شده که در برابر حاکم ستمگر وظالم وظیفه چیست،فرموده اند گوش کن و اطاعت کن گرچه بر پشتت بکوبد.
- [سایر] آیا ولایت فقیه همیشه حاکم جامعه است؟
- [سایر] انتقاد برای اصلاح فرد و جامعه با چه شرایطی مفید و مؤثر میافتد؟
- [سایر] کسی که طمع، زمامدار او باشد چگونه بنده ای است؟
- [سایر] از دیدگاه امام علی علیه السلام حاکم و کارگزاران حکومت اسلامی باید چه شرایطی داشته باشند؟
- [سایر] چه شرایطی بر قضاوت در قیامت حاکم است که سبب میشود هیچ ظلمی اتفاق نیافتد؟
- [آیت الله بهجت] آیا حاکم اسلامی می تواند برخی از متعلّقات یا مصارف زکات را بنابر مصالح جامعه کم یا زیاد نماید؟
- [سایر] در شرایطی که جامعه مصرفی شده، امت متفرق، دروغ، فریب و نیرنگ بسیار فراگیر شده است، چگونه می توان به درستی دستورات اسلام را عمل کرد؟
- [سایر] با سلام؛ آیا امام علی(ع) به عنوان یک قاضی و حاکم هیچ گاه حق فردی کسی را برای بخاطر نظم و امنیت و مصلحت جامعه پایمال کرد؟
- [سایر] با توجه به اینکه آیات قرآن مربوط به جو حاکم میان اعراب و زمان نزول آیات است... در مورد انطباق آن با جامعه مدرن امروز توضیح دهید؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . بر تجار و بازرگانان مسلمان، واجب است به وجوب کفایی که از رخنه کردن بیگانگان داخلی و خارجی در امور تجارت و صنایع و مؤسسات بازرگانی با همکاری و مشورت یکدیگر و تأسیس شرکت های مشابه، جلوگیری نمایند و نگذارند فرق ضاله و بیگانه زمامدار امور اقتصادی مسلمین شوند و به هر وسیله ای ممکن است ایادی آنها را قطع نمایند.
- [آیت الله اردبیلی] معادن جزء انفال است و اختیار آنها در دست امام معصوم علیهالسلام است و در زمان غیبت، برای استخراج آنها بنابر احتیاط واجب باید از حاکم شرعی اجازه گرفته شود و استخراج کننده با شرایطی که گفته خواهد شد، باید خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله خوئی] اگر مرد مکلف عاقل با مکلف عاقل دیگر لواط کند باید هر دوی آنان را بکشند. و حاکم شرع میتواند لواطکننده را با شمشیر بکشد یا زنده به آتش بسوزاند، یا دست و پای او را ببندد و از جای بلندی به زیر اندازد و با شرائطی که در مسألة (2795) گفته شد میتواند سنگسارش کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 48 خریدار و فروشنده در تعیین نرخ کالا آزادند، ولی اگر این آزادی در مواردی سبب فساد و اختلال نظام اقتصادی جامعه اسلامی گردد، حاکم شرع در چنین مواردی می تواند تعیین نرخ کند و مردم را به آن ملزم سازد.
- [آیت الله مظاهری] کار (زراعت، صنعت، تجارت و مانند آن) برای تأمین احتیاجات جامعه اسلامی واجب کفایی است، و هر کسی در فراخور حالش باید احتیاجات جامعه اسلامی را تأمین کند.
- [آیت الله اردبیلی] هر یک از اقشار جامعه که باعث ترویج مقاصد ستمگران و یا تقویت ظلم و شوکت آنان گردد، مرتکب عمل حرام میگردد و بر سایر مسلمانان لازم است که آنها را نهی کنند و اگر تأثیر نکرد، از آنها اِعراض کرده و با آنها معاشرت و معامله نکنند. * مرتبه دوم: امر و نهی به زبان؛ پس با احتمال تأثیر و وجود سایر شرایطی که گذشت، واجب است اهل معصیت را نهی کنند و ترک کننده واجب را به انجام آن امر نمایند.
- [آیت الله بروجردی] در سفر باید نمازهای چهار رکعتی را با شرائطی که گفته میشود، دو رکعت خواند.
- [آیت الله اردبیلی] در سفر باید نمازهای چهار رکعتی را با شرایطی که گفته میشود دو رکعت خواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] در سفر باید نمازهای چهار رکعتی را با شرائطی که گفته میشود دو رکعت خواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] طلاق دادن زن در حال حیض، با شرایطی که در احکام طلاق گفته میشود باطل است.