وقوع و پیروزی سریع انقلاب اسلامی ایران برای بسیاری از تحلیل گران و متخصصین پدیده انقلاب غافلگیر کننده بود ؛انقلابی که نسل نظریه های انقلاب را تغییر داد و با آوردن ایدئولوژی مذهبی به صحنه ، آغازگر نقش مذهب در سیاست در دنیای مدرن شد. در این تحول بدون شک نقش امام خمینی(ره) بی بدیل وتعیین کننده بود. در این گفتار اشاره ای کوتاه به چند مورد از برجسته ترین ویژگی ها و تلاش های ایشان در رهبری انقلاب اسلامی داریم: الف- اعتقاد به انجام وظیفه و تکلیف الهی مبنای رهبری امام : امام خمینی یک انسان کامل و تربیت شده مکتب اسلام و یک بنده واقعی خداوند بود و در همه امور بر مبنای وظیفه خود عمل میکرد.مبارزه با رژیم طاغوتی محمد رضا شاه و تشکیل نظام اسلامی توسط ایشان در همین راستا قابل تحلیل است.ایشان اگر جنگ را ادامه داد برای انجام تکلیف بود و اگردر سال 67 آن را پایان دادنیز به همین دلیل بود. جنگ باعث آبدیده شدن نیروها و زمینه ای برای توسعه و خودکفایی کشور شد . به علاوه همان طور که امام می فرمود" ما در جنگ ابهت ابرقدرتها را شکستیم" و به جهانیان ثابت نمودیم که سلطه گران جهانی در مقابل اراده ملتی مصمم ناتوان وضعیف هستند. ب- نقش ویژگی های شخصیتی امام در رهبری : امام خمینی دارای اراده ای پولادین و اعتماد بنفس کامل بود و به درستی راه خود اطمینان داشت.در مقابل به سردمداران رژیم منحوس پهلوی بنگرید که بسیار متزلزل و به توانایی خود بی اعتماد و فاقد اعتماد بنفس بودند.دلیری و جرات حضرت امام به الگویی برای نخبگان و توده ها تبدیل شد و در آفرینش روحیه انقلابی و گسترش آن که یکی از شرایط اصلی وقوع و تداوم انقلاب است بسیار تاثیر کرد.امام هم پیش از آغاز حرکت نهایی که از 19 دی ماه 1356 آغاز شد هم در جریان حرکت انقلاب در سال های 56 و 57 این قاطعیت را نشان میداد.در مرحله پایانی برخی از مقامات سیاسی درخواست ملاقات با ایشان را میکردند، اما ایشان با بیان این نکته که چون حکومت پهلوی ها غیر قانونی است آن ها اول باید استعفا دهند تا ملاقات صورت گیرد.از جمله سید جلال تهرانی رییس شورای سلطنت پس از استعفا توانست با ایشان ملاقات نماید. ج –تلاش های امام در رهبری نهضت اسلامی از دهه 40 تا پیروزی انقلاب اسلامی : امام در این مدت همه جنبه های رهبری در حرکت انقلابی را با هوشمندی و توانایی ویژه و نتایج خیره کننده ای به انجام رسانیده است از جمله : 1 – تربیت کادرهای انقلابی -- امام در سال های پیش از انقلاب به تربیت گروهی از شاگردان مورد اعتماد و معتقد و توانا همت گمارد که با حضور در شهرها و مناطق مختلف در زمینه سازی و تداوم انقلاب و از جمله در بسیج عمومی و گسترش ایدئولوژی انقلاب نقشی گسترده به عهده داشتند. 2 – بیان و گسترش ایدئولوژی انقلاب اسلامی – گسترش ایدئولوژی انقلابی یکی از شرایط بنیادی وقوع انقلاب است.حضرت امام از یک طرف با حرام اعلام کردن تقیه در دوره پیش از انقلاب و از طرف دیگر با تذکر جنبه های انقلابی مفاهیم مذهبی از قبیل عاشورا به بیان وظیفه قشرهای مختلف در مبارزه با رژیم طاغوت پرداختند و از طرف دیگر با درسهای حکومت اسلامی و ولایت فقیه در سال 1348 در زمان تبعید در نجف اشرف، حکومت جایگزین را معرفی نمودند.این مرحله ای بسیار مهم در رخداد انقلاب اسلامی بود و بدون این تلاش ها پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی امکان پذیر نبود. 3 – تنظیم و اجرای راهبردها (استراتژی ها ) و تاکتیک های حرکت انقلابی – در این رابطه نیز تلاش امام بسیار ستودنی است؛ زیرا ایشان در هر مرحله با توجه به شرایط موجود ، راهبردها و تاکتیک هایی را برگزید که در صورتی که غیر از آنها انتخاب می شد ، وقوع و پیروزی سریع انقلاب اسلامی غیر ممکن بود.از جمله گزینش راهبرد تعلیم و تربیت کادرهای انقلابی در سال های پیش از وقوع انقلاب و انتخاب راهبرد مبارزه منفی یعنی بهره گیری از همایش های میلیونی و اعتصابات سراسری به هنگام وقوع انقلاب و راهبرد عدم درگیری با نیروهای مسلح.همین راهبردها بود که باعث سرعت در پیروزی انقلاب و تلفات نسبتا کم نیروهای انقلابی گردید.درگیری مسلحانه با رژیمی که ژاندارم آمریکا در منطقه بود، می توانست زمان پیروزی را به عقب انداخته ، تلفات را افزایش داده و نتایج نا خواسته ای را به دنبال آورد. 4 – بسیج عمومی و به صحنه آمدن نخبگان و توده ها – انقلاب اسلامی از جنبه میزان نخبگان و توده های شرکت کننده بی نظیر است.به جز وابستگان به رژیم سابق که در مقابل انقلاب قرار داشتند، تقریبا همه اقشار و افراد در صحنه حاضر شدند و فرمان امام را لبیک گفتند.اعتماد بسیار بالای مردم به امام خمینی و روش های ایشان در رهبری و همچنین تبدیل مساجد و تکایا به مراکز آغاز تظاهرات و نقش شبکه روحانیت در سراسر کشور که همه مبتنی بر نقش امام در رهبری انقلاب بود ، حرکتی بسیار گسترده و قدرتمند ایجاد کرد که رژیم شاه و حامیان خارجی آن را غافلگیر و نا توان از انجام هر گونه عکس العمل بازدارنده ای نمود. 5 – تشکیل نظام جمهوری اسلامی – امام خمینی با پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل نظام جدید را به رفراندوم عمومی گذاشت و سپس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به آرای عمومی گذارده شد و بدین ترتیب یک نظام اسلامی پدید آمد که همه ساختارها و مقامات عالی رتبه آن با رای مستقیم مردم برگزیده می شوند.امام در عصر نظام های حکومتی دنیوی ، تشکیل نظام مردم سالاری دینی را به تحقق رساند و راه جدیدی را به ملت های مسلمان و جهانیان نشان داد که هم به انجام فرامین الهی پایبند است و هم به نقش مردم در سیاست تاکید می کند. د – امام خمینی و حوادث پس از پیروزی انقلاب : رهبری امام در حوادث بعد از پیروزی انقلاب نیزبی نظیر و بیانگر تیز بینی و آینده نگری دقیق ایشان بوده است.زمانی که در 31 شهریور 1359 صدام با حمایت قدرت های سلطه گر جهانی با حمله هوایی به فرودگاه های کشور ، جنگ علیه ایران را آغاز کرد ،امام با اعتماد بنفسی فوق العاده وعده زدن سیلی محکمی به صدام را داد و همگان دیدند که صدام به زودی و تقریبا در تمام طول مدت جنگ برای پایان جنگ التماس میکرد.همچنین امام در زمان اشغال لانه جاسوسی امریکا در تهران و تهدید های امریکایی ها اعلام کرد که آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند.توانایی و هوشمندی امام در برخورد با حوادث مختلف دیگر پس از پیروزی انقلاب نیزبر همگان هویدا و آشکار بود. به طور خلاصه، امام خمینی (ره) یک اندیشمند بزرگ و تاریخ ساز ، معتقد به دینی شدن سیاست و ایدئولوگ و فرمانده انقلاب و معمار نظام جدید بود که با برنامه ریزی دقیق و تنظیم شایسته راهبردها و تاکتیک های حرکت انقلاب و اعتماد بنفس فوق العاده و اراده پولادین خود توانست با سرعت رژیم وابسته پهلوی را سرنگون و نظام جمهوری اسلامی ایران را بنیاد نهد. ( منبع : روشها، راهبردها و کارکردهای رهبری امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی ، دکتر مصطفی ملکوتیان ، www.malakootian.ir )
وقوع و پیروزی سریع انقلاب اسلامی ایران برای بسیاری از تحلیل گران و متخصصین پدیده انقلاب غافلگیر کننده بود ؛انقلابی که نسل نظریه های انقلاب را تغییر داد و با آوردن ایدئولوژی مذهبی به صحنه ، آغازگر نقش مذهب در سیاست در دنیای مدرن شد. در این تحول بدون شک نقش امام خمینی(ره) بی بدیل وتعیین کننده بود.
در این گفتار اشاره ای کوتاه به چند مورد از برجسته ترین ویژگی ها و تلاش های ایشان در رهبری انقلاب اسلامی داریم:
الف- اعتقاد به انجام وظیفه و تکلیف الهی مبنای رهبری امام : امام خمینی یک انسان کامل و تربیت شده مکتب اسلام و یک بنده واقعی خداوند بود و در همه امور بر مبنای وظیفه خود عمل میکرد.مبارزه با رژیم طاغوتی محمد رضا شاه و تشکیل نظام اسلامی توسط ایشان در همین راستا قابل تحلیل است.ایشان اگر جنگ را ادامه داد برای انجام تکلیف بود و اگردر سال 67 آن را پایان دادنیز به همین دلیل بود. جنگ باعث آبدیده شدن نیروها و زمینه ای برای توسعه و خودکفایی کشور شد . به علاوه همان طور که امام می فرمود" ما در جنگ ابهت ابرقدرتها را شکستیم" و به جهانیان ثابت نمودیم که سلطه گران جهانی در مقابل اراده ملتی مصمم ناتوان وضعیف هستند.
ب- نقش ویژگی های شخصیتی امام در رهبری : امام خمینی دارای اراده ای پولادین و اعتماد بنفس کامل بود و به درستی راه خود اطمینان داشت.در مقابل به سردمداران رژیم منحوس پهلوی بنگرید که بسیار متزلزل و به توانایی خود بی اعتماد و فاقد اعتماد بنفس بودند.دلیری و جرات حضرت امام به الگویی برای نخبگان و توده ها تبدیل شد و در آفرینش روحیه انقلابی و گسترش آن که یکی از شرایط اصلی وقوع و تداوم انقلاب است بسیار تاثیر کرد.امام هم پیش از آغاز حرکت نهایی که از 19 دی ماه 1356 آغاز شد هم در جریان حرکت انقلاب در سال های 56 و 57 این قاطعیت را نشان میداد.در مرحله پایانی برخی از مقامات سیاسی درخواست ملاقات با ایشان را میکردند، اما ایشان با بیان این نکته که چون حکومت پهلوی ها غیر قانونی است آن ها اول باید استعفا دهند تا ملاقات صورت گیرد.از جمله سید جلال تهرانی رییس شورای سلطنت پس از استعفا توانست با ایشان ملاقات نماید.
ج –تلاش های امام در رهبری نهضت اسلامی از دهه 40 تا پیروزی انقلاب اسلامی :
امام در این مدت همه جنبه های رهبری در حرکت انقلابی را با هوشمندی و توانایی ویژه و نتایج خیره کننده ای به انجام رسانیده است از جمله :
1 – تربیت کادرهای انقلابی -- امام در سال های پیش از انقلاب به تربیت گروهی از شاگردان مورد اعتماد و معتقد و توانا همت گمارد که با حضور در شهرها و مناطق مختلف در زمینه سازی و تداوم انقلاب و از جمله در بسیج عمومی و گسترش ایدئولوژی انقلاب نقشی گسترده به عهده داشتند.
2 – بیان و گسترش ایدئولوژی انقلاب اسلامی – گسترش ایدئولوژی انقلابی یکی از شرایط بنیادی وقوع انقلاب است.حضرت امام از یک طرف با حرام اعلام کردن تقیه در دوره پیش از انقلاب و از طرف دیگر با تذکر جنبه های انقلابی مفاهیم مذهبی از قبیل عاشورا به بیان وظیفه قشرهای مختلف در مبارزه با رژیم طاغوت پرداختند و از طرف دیگر با درسهای حکومت اسلامی و ولایت فقیه در سال 1348 در زمان تبعید در نجف اشرف، حکومت جایگزین را معرفی نمودند.این مرحله ای بسیار مهم در رخداد انقلاب اسلامی بود و بدون این تلاش ها پیروزی انقلاب و تشکیل حکومت جمهوری اسلامی امکان پذیر نبود.
3 – تنظیم و اجرای راهبردها (استراتژی ها ) و تاکتیک های حرکت انقلابی – در این رابطه نیز تلاش امام بسیار ستودنی است؛ زیرا ایشان در هر مرحله با توجه به شرایط موجود ، راهبردها و تاکتیک هایی را برگزید که در صورتی که غیر از آنها انتخاب می شد ، وقوع و پیروزی سریع انقلاب اسلامی غیر ممکن بود.از جمله گزینش راهبرد تعلیم و تربیت کادرهای انقلابی در سال های پیش از وقوع انقلاب و انتخاب راهبرد مبارزه منفی یعنی بهره گیری از همایش های میلیونی و اعتصابات سراسری به هنگام وقوع انقلاب و راهبرد عدم درگیری با نیروهای مسلح.همین راهبردها بود که باعث سرعت در پیروزی انقلاب و تلفات نسبتا کم نیروهای انقلابی گردید.درگیری مسلحانه با رژیمی که ژاندارم آمریکا در منطقه بود، می توانست زمان پیروزی را به عقب انداخته ، تلفات را افزایش داده و نتایج نا خواسته ای را به دنبال آورد.
4 – بسیج عمومی و به صحنه آمدن نخبگان و توده ها – انقلاب اسلامی از جنبه میزان نخبگان و توده های شرکت کننده بی نظیر است.به جز وابستگان به رژیم سابق که در مقابل انقلاب قرار داشتند، تقریبا همه اقشار و افراد در صحنه حاضر شدند و فرمان امام را لبیک گفتند.اعتماد بسیار بالای مردم به امام خمینی و روش های ایشان در رهبری و همچنین تبدیل مساجد و تکایا به مراکز آغاز تظاهرات و نقش شبکه روحانیت در سراسر کشور که همه مبتنی بر نقش امام در رهبری انقلاب بود ، حرکتی بسیار گسترده و قدرتمند ایجاد کرد که رژیم شاه و حامیان خارجی آن را غافلگیر و نا توان از انجام هر گونه عکس العمل بازدارنده ای نمود.
5 – تشکیل نظام جمهوری اسلامی – امام خمینی با پیروزی انقلاب اسلامی تشکیل نظام جدید را به رفراندوم عمومی گذاشت و سپس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز به آرای عمومی گذارده شد و بدین ترتیب یک نظام اسلامی پدید آمد که همه ساختارها و مقامات عالی رتبه آن با رای مستقیم مردم برگزیده می شوند.امام در عصر نظام های حکومتی دنیوی ، تشکیل نظام مردم سالاری دینی را به تحقق رساند و راه جدیدی را به ملت های مسلمان و جهانیان نشان داد که هم به انجام فرامین الهی پایبند است و هم به نقش مردم در سیاست تاکید می کند.
د – امام خمینی و حوادث پس از پیروزی انقلاب : رهبری امام در حوادث بعد از پیروزی انقلاب نیزبی نظیر و بیانگر تیز بینی و آینده نگری دقیق ایشان بوده است.زمانی که در 31 شهریور 1359 صدام با حمایت قدرت های سلطه گر جهانی با حمله هوایی به فرودگاه های کشور ، جنگ علیه ایران را آغاز کرد ،امام با اعتماد بنفسی فوق العاده وعده زدن سیلی محکمی به صدام را داد و همگان دیدند که صدام به زودی و تقریبا در تمام طول مدت جنگ برای پایان جنگ التماس میکرد.همچنین امام در زمان اشغال لانه جاسوسی امریکا در تهران و تهدید های امریکایی ها اعلام کرد که آمریکا هیچ غلطی نمی تواند بکند.توانایی و هوشمندی امام در برخورد با حوادث مختلف دیگر پس از پیروزی انقلاب نیزبر همگان هویدا و آشکار بود.
به طور خلاصه، امام خمینی (ره) یک اندیشمند بزرگ و تاریخ ساز ، معتقد به دینی شدن سیاست و ایدئولوگ و فرمانده انقلاب و معمار نظام جدید بود که با برنامه ریزی دقیق و تنظیم شایسته راهبردها و تاکتیک های حرکت انقلاب و اعتماد بنفس فوق العاده و اراده پولادین خود توانست با سرعت رژیم وابسته پهلوی را سرنگون و نظام جمهوری اسلامی ایران را بنیاد نهد.
( منبع : روشها، راهبردها و کارکردهای رهبری امام خمینی(ره) در انقلاب اسلامی ، دکتر مصطفی ملکوتیان ، www.malakootian.ir )
- [سایر] چگونگی پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) را توضیح دهید؟
- [سایر] آیا با زنده نگهداشتن گفتمان انقلاب اسلامی راه امام خمینی (ره) تداوم می یابد؟
- [سایر] چگونگی پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی (ره) را توضیح دهید؟
- [سایر] مرجعیت و به طور خاص مرجعیت امام خمینی (ره) چه نقشی در آغاز و انجام پیروزی انقلاب اسلامی داشت ؟
- [سایر] مرجعیت و به طور خاص مرجعیت امام خمینی (ره) چه نقشی در آغاز و انجام پیروزی انقلاب اسلامی داشت ؟
- [سایر] سبک زندگی امام خمینی(ره) چگونه بود؟ ایشان پس از پیروزی انقلاب اسلامی در چه منزلی سکونت داشتند؟
- [سایر] درمورد قیام امام خمینی(ره) و انقلاب اسلامی و11سپتامبر آیا روایت از ائمه معصومین(ع) برای آینده داریم؟
- [سایر] امام خمینی و فرآیند شکل گیری انقلاب اسلامی؟
- [سایر] چرا امام خمینی (رحمت الله علیه) بعد انقلاب اسلامی به مشهد نرفتند؟
- [سایر] امام خمینی (ره) و جنبشهای اسلامی معاصر؟
- [آیت الله اردبیلی] رساله توضیح المسائل به شیوه مرسوم، ابتدا بر اساس فتاوای زعیم بزرگوار شیعه حضرت آیة اللّه العظمی برجرودی قدسسره به دقت و با زبانی ساده تهیه و چاپ گردید و در معرض استفاده مقلدان و اندیشمندان قرار گرفت و به سبب دقت و سلاست و انتساب به آن مرجع بزرگوار و استاد مسلم فقه، سالها توسط فقیهان متأخر حاشیه و تعلیقه زده شد و سپس با مزج حواشی در متن اصلی، رسالههای بعدی تدوین گردید. حضرت آیة اللّه العظمی موسوی اردبیلی نیز ابتدا نظرات و فتاوای خود را به صورت حاشیهای بر رساله مزبور نگاشتند و پس از رحلت امام خمینی قدسسره به علت این که رساله معظم له در دست بسیاری از مقلدان و فارسی زبانان موجود بود، حواشی خود را به اختصار به رساله مزبور اضافه نمودند که چندین بار مورد چاپ و تجدید نظر قرار گرفت و در اختیار علاقمندان گذاشته شد. اما بازبینی و بازنگری رساله توضیح المسائل، ظهور مسائل جدید و مورد ابتلا، حذف مسائل غیر مورد ابتلا، تغییر در ساختار شکلی، جملات و ترتیب مسائل و برخی ابواب و توجه به نوآوریها و دقائق و کثرت تغییرات رساله پیشین، باعث گردید که رسالهای مستقل با ساختار فعلی تدوین شود تا به شیوهای مناسبتر، در عین حفظ چهارچوب قبلی، پاسخگوی نیاز مراجعین و فرزانگان گردد. لذا در این توضیح المسائل علاوه بر ذکر مسائل و نظرات جدید معظم له، متون مسائل تا اندازهای روانتر و ترتیب ابواب فقهی و مسائل مناسبتر شده و ابواب و مسائلی که مورد نیاز بوده، اضافه گردیده
- [آیت الله مکارم شیرازی] نافله شب از مهمترین نمازهای نافله است که در روایات اسلامی و قرآن مجید روی آن تاکید شده و تأثیر عمیقی در صفای روح و پاکی قلب و تربیت نفوس انسانی وحل مشکلات دارد و در کتب معروف دعا، آدابی برای آن ذکر کرده اند، مخصوصاً برای قنوت نافله وتر، رعایت این آداب خوب است ولی می توان نماز شب را بدون این آداب مانند نمازهای معمولی نیز انجام داد و کسی که به علتی نتواند آخر شب بیدار شود و نماز شب را بخواند می تواند قبل از خواب آنها را به جا آورد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز رابطه انسان با خداست و مایه صفای روح و پاکی دل و پیدایش روح تقوا و تربیت انسان و پرهیز از گناهان است. نماز مهمترین عبادات است که طبق روایات اگر قبول درگاه خدا شود عبادات دیگر نیز قبول خواهد شد و اگر قبول نگردد اعمال دیگر نیز قبول نخواهد شد. و نیز بر طبق روایات، کسی که نمازهای پنجگانه را انجام می دهد از گناهان پاک می شود همان گونه که اگرشبانه روز پنج مرتبه در نهر آبی شست و شو کند اثری از آلودگی در بدنش باقی نمی ماند. به همین دلیل، در آیات قرآن مجید و روایات اسلامی و وصایا و سفارشهای پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) و ائمه هدی(علیهم السلام)از مهمترین کارهایی که روی آن تأکید شده همین نماز است و لذا ترک نماز از بزرگترین گناهان کبیره محسوب می شود. سزاوار است انسان نماز را در اول وقت بخواند و به آن اهمیت بسیار دهد و از تند خواندن نماز که ممکن است مایه خرابی نماز گردد جداً بپرهیزد. در حدیث آمده است روزی پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) مردی را در مسجد مشغول نماز دید که رکوع و سجود را بطور کامل انجام نمی دهد، فرمود: اگر این مرد از دنیا برود در حالی که نمازش این گونه باشد به دین من از دنیا نخواهد رفت. روح نماز (حضور قلب) است و سزاوار است از آنچه مایه پراکندگی حواس می شود بپرهیزد، معانی کلمات نماز را بفهمد و در حال نماز به آن توجه داشته باشد و با حال خضوع و خشوع نماز را انجام دهد، بداند با چه کسی سخن می گوید و خود را در مقابل عظمت و بزرگی خداوند بسیار کوچک ببیند. در حالات معصومین(علیهم السلام) آمده است به هنگام نماز آنچنان غرق یاد خدا می شدند که از خود بی خبر می گشتند، تا آنجا که پیکان تیری در پای امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)مانده بود، در حال نماز بیرون آوردند و آن حضرت متوجه نشد. برای قبولی نماز و کمال و فضیلت آن علاوه بر شرایط واجب باید امور زیر را نیز رعایت کند: قبل از نماز از خطاهای خود توبه و استغفار نماید و از گناهانی که مانع قبول نماز است مانند (حسد) و (تکبر) و (غیبت) و (خوردن مال حرام) و (آشامیدن مسکرات) و (ندادن خمس و زکات) بلکه هر معصیتی بپرهیزد. همچنین سزاوار است کارهائی که ارزش نماز و حضور قلب را کم می کند انجام ندهد، مثلاً در حال خواب آلودگی و خودداری از بول و در میان سر و صداها و در برابر منظره هایی که جلب توجه می کند به نماز نایستد و کارهایی که ثواب نماز را زیاد می کند انجام دهد، مثلاً لباس پاکیزه بپوشد، موهای خود را شانه زند و مسواک کند و خود را خوشبو نماید و انگشتر عقیق به دست کند.