چرا دولت یمن شیعیان این کشور را سرکوب می کند و چه نفعی برای دولت عربستان دارد ؟ در بررسی این موضوع ابتدا به صورت مختصر مطالبی پیرامون جنبش شیعیان یمن ارائه گردیده و سپس دلایل سرکوب گسترده و وحشیانه این جنبش توسط دولت یمن و منافع عربستان را مورد بررسی قرار می دهیم : رهبر شیعیان یمن سید عبدالمالک الحوثی است و خانواده الحوثی مدتهاست که رهبری شیعیان را در یمن به عهده دارند .جهت آشنایی با تاریخچه ، اهداف و عملکردهای این جنبش مقاله ای ارائه می گردد : اشنایی با جنبش الحوثی یمن حدود 42 در صد از جمعیت یمن را شیعیان تشکیل میدهد که خود به سه گروه تقسیم می شوند : -1 زیدی ها که اکثریت را تشکیل میدهند 2- اسماعلیان 3- شیعیان اثنی عشری شیخ بدرالدین ازمشایخ بزرگ شیعه زیدی یمن بود که سه فرزندش را در راه دفاع از دین تقدیم کرد . حسین الحوثی یکی از فرزندان شیخ بود که بعنوان برجسته ترین چهره و موسس جنبش الحوثی مطرح است . حسین الحوثی رهبری قیام شیعیان یمن را عهده دار بود تا اینکه در سال 1385 مظلومانه به شهادت رسید و بعد از او برادرش عبدالملک الحوثی رهبری قیام را به عهده گرفت . حسین الحوثی : وی که یک زیدی جارودی است تحصیلات کودکی را در همان محل رشد خود یعنی صعده گذراند و سپس در مدرسه سلفی های سنی که وابسته به اخوان المسلمین بود ادامه تحصیل می دهد. در سال1991 حزب سوسیالیست یمن برای جلو گیری از گسترش افکار تند حزبالتجمع الیمنی للاصلاح تصمیم می گیرد حزب الحق را با دیدگاههای اسلامی تاسیس کند، در این میان حسین الحوثی هم از مؤسسین به شمار می رود. حسین الحوثی در سال 1993 به عضویت پارلمان یمن در می آید. در سال1996 به سبب بازگشت یمنی های سلفی و وهابی از افغانستان، حکومت یمن دچار اختلاف و انشقاق می شود و این به سبب ترس از تفکرات افراطی آنان بود. ازاین رو دولت برای این که جلوی افکار تند آنها را بگیرد از حسین الحوثی کمک می گیرد. در همان بحبوحه (1997) بود که الحوثی از حزب الحق جدا می شود و حزبالشباب المؤمن را تاسیس می کند. دولت یمن به حزب کمک می کند و به آنان اجازه فعالیتهای فرهنگی برای مبارزه با تفکر سلفی را می دهد .در همین اوان هم بود که آمریکا برای مبارزه با القاعده به دولت یمن فشار وارد می کرد. در سال2003 به ناگاه همه چیز تغییر می کند. حوثی ها و حزب شان که تا دیروز یاور حکومت بودند در مساجد یمن در برابر پخش زنده تلویزیونی ، شعارهای ضد آمریکایی و اسراییلی سر می دهند. در این رابطه 650 تن بازداشت می شوند. اینجا بود که حرکت وارد فاز سیاسی می شود و اعلام طرفداری از جنبش حزب الله، عراق،فلسطین واحیای روز جهانی قدس می کند و شعار های ضد آمریکایی سر می دهد. دولت یمن تحت فشار آمریکا، حوثی ها را در تنگنا قرار داد تا اینکه در ژوئن2004 رسما ً به آنان اعلان جنگ می دهد. دولت یمن برای سرکوبی آنان از دشمن طرد شده قدیمی یعنی وهابی ها استفاده می کند و مناصب عالیرتبه امنیتی و نظامی برای سرکوب حوثی ها که روزی علیه وهابی ها با دولت همکاری می کردند، به آنها داده می شود. به حوثی تهمت هایی از قبیل ادعای نبوت و مهدویت و روابط قوی با حزب الله و انقلاب اسلامی زده شد که در رسانه های یمن به شدت انعکاس یافت و البته وی نیز این اتهامات را رد کرد. دولت یمن در جنگ با حوثیها مرتکب بدترین جنایات و درد ناکترین فجایع گردید:نظامیان یمن که در حمله به مناطق شیعهنشین این کشور از بهکارگیری هیچ سلاحی حتی بمبهای شیمیایی ابا ندارند، پس از قتل عام شیعیان در روستاها و شهرهای استان صعده و مناطقی چون الرزامات، حیدان، مران و آلشافعه، پیکرهای شهدا را بهطور کامل میسوزانند و سپس با بستن آنها به پشت خودروهای نظامی و با هدف ارعاب مردم، این اجساد را در کوچه و خیابان میگردانند تا به قول خودشان مایه عبرت دیگران شود به دستور حکومت یمن، تمامی کتابهای شیعیان از جمله کتابهای شریفی چون نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه از مساجد، کتابخانهها، مدارس و حوزههای علمیه سراسر این کشور جمعآوری و نابود شده است. عناصر حکومتی یمن، چندی پیش کتابهای مقدس جمع آوریشده را در میدان مرکزی شهر که میدان الحریه نام دارد به صورت تلی درآورده و در برابر دیدگان مردم آتش زدند به دستور حکومت بعثی یمن، تمامی نوشتهها، تابلوها و پلاکاردهایی که نام مقدس ائمه (علیهمالسلام) به ویژه نامهای علی و حسین بر آن نقش بسته بود پاره شده و به آتش کشیده شد و همه کتابها و مجلاتی که در آن کلمه غدیر ذکر شده بود نابود گردید. یکی از این حوادث دردناک شهادت حسین الحوثی رهبر این جنبش بود که پس از 90 روز مقاومت در کوههای محاصرهشده استان صعده، به فیض شهادت نائل شدسید حسین الحوثی طبق عادت همیشگیاش، شبهای جمعه به همراه حدود 70 تن از دوستان و شاگردانش به دامنه کوهها پناه میبرد و با خواندن دعای کمیل با خدای خویش راز و نیاز میکرد که در یکی هفتهها نظامیان یمنی با محاصره 90 روزه وی و 70 تن از یارانش، آنها را به شهادت رساندند. حکومت بعثی یمن اجازه نداد آب و غذا به آنها برسد و حتی وقتی همسر سید حسین الحوثی با بلندگو مقداری شیر برای کودکان خردسالش درخواست کرد با بمباران هوایی روبرو شد. سید حسین الحوثی پس از خواندن نماز بر پیکر یارانش، بر اثر مجروحیت شدید، به شهادت رسید. پس از گذشت چند سال از این کشمکشها این روزها دوباره شاهد کشتار شیعیان هستیم اما این بار با دفعات قبل تفاوت دارد . تفاوت را می توان در چند محور مطرح کرد : -1 کمک های مالی و نظامی عربستان سعودی:عربستان سعودی علاوه بر کمک 3 ملیارد دلاری به یمن و تقبل هزینه های جنگ علیه حوثیها علنا نیروی هوایی خود را وارد جنگ کرده است که از پایگاه هوایی خمیس عربستان پرواز می کنند و برفراز مواضع آنها در یمن در ارتفاع پایین به عملیات می پردازند. علاوه بر این عربستان مقرن عبدالعزیز رئیس دستگاه اطلاعاتی خود را برای تحویل نامه ویژه ای به معمر قذافی رهبر لیبی به این کشور اعزام کرد که در آن از قذافی خواسته شده است که تعهدات خود در جریان سفر اخیرش به ریاض درخصوص توقف هرگونه حمایتی از جنبش الحوثی را اجرا کند. - 2استفاده از افسران ارتش سابق عراق: منابع آگاه در شهر صنعا پایتخت یمن می گویند: دهها افسر بلندپایه ارتش سابق عراق، فرماندهان گارد ویژه صدام و فرماندهان ستاد فراری از عراق به یمن آمده اند و دولت علی عبدالله صالح (رئیس جمهوری یمن) آنها را برای آموزش و تعلیم افسران و فرماندهان نظامی بکار گرفته است. این منابع می گویند: افسران رژیم سابق عراق اشتباهات فرماندهان ارتش یمن در پنج جنگ گذشته علیه جنبش الحوثی از سال 2004 میلادی را برشمردند و باتوجه به ملاحظات افسران رژیم سابق عراق، علی عبدالله صالح رئیس جمهوری یمن تصمیم گرفت تا از تعدادی از آنها به عنوان مشاور، طراح و فرمانده برای حمله کنونی ارتش یمن علیه اعضای جنبش الحوثی در استان شمالی صعده کمک بگیرد منابع آگاه در شهر صنعا تصریح کرد: این افسران رژیم سابق عراق تجربیات خود در برخورد با پناهگاههای کردها شمال عراق را به فرماندهان نظامی یمن ارایه کردند بویژه که شکل و ساختار مناطق کوهستانی شمال عراق با استان صعده یمن و اطراف آن مشابه است. -3 حمایت امریکا از دولت یمن و سانسور خبری شدید. اکنون دیکتاتور صنعاء مست از کمک های مالی و سیاسی سعودیها ، اعراب و غرب قول داده است که شورش هایی را که شمال این کشور را در چند هفته گذشته به آشوب کشیده ریشه کن کند و برای همیشه از بین ببرد.اما ایا او و حامیان او موفق خواهد شد ؟ (منبع : دیکتاتور صنعا و جنبش الحوثی ، وبلاگ نگاه نو ، 8/6/1388 ) و بالاخره اینکه واقعیت آن است که این جنگ توطئه ای هماهنگ با امریکا و برخی دول عربی منطقه بویژه دولت های وهابی است که علیه شیعیان یمن بر منطقه تحمیل شده است. جریان الحوثی که از سوء مدیریت حکومت مرکزی در رفع تبعیض و فقر حاکم بر جامعه ناراحت است، اعتراضاتی را در صحنه های رسمی مجلس و افکار عمومی یمن مطرح ساخته و دولت مرکزی نیز با توجه به پایگاه الحوثی و افزایش همسویی مردم یمن با این جریان، نگران حکومت خود بوده و خلاف این جریان را در دستور کار خود قرار داده است. از سوی دیگر، با توجه به اشغال سه استان و حدود 10جزیره یمن توسط عربستان و افزایش مطالبات مردمی برای بازپس گیری بخش های اشغال شده و عدم تمایل دولت عربستان به خروح از مناطق اشغالی به علت وجود منابع عظیم نفتی در آنها خصوصاً در استان بخران، وارد کردن یمن به یک بحران بزرگ و کم رنگ کردن این مطالبات می تواند از اهداف عربستان به شمار رود. (جنگ یمن و منافع عربستان ، روزنامه ایران 19/8/88 ؛ اهداف سعودی در یمن ، اسلام تایمز ، دوشنبه 25 آبان 1388 ) (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/100123493)
چرا دولت یمن شیعیان این کشور را سرکوب می کند و چه نفعی برای دولت عربستان دارد ؟
در بررسی این موضوع ابتدا به صورت مختصر مطالبی پیرامون جنبش شیعیان یمن ارائه گردیده و سپس دلایل سرکوب گسترده و وحشیانه این جنبش توسط دولت یمن و منافع عربستان را مورد بررسی قرار می دهیم :
رهبر شیعیان یمن سید عبدالمالک الحوثی است و خانواده الحوثی مدتهاست که رهبری شیعیان را در یمن به عهده دارند .جهت آشنایی با تاریخچه ، اهداف و عملکردهای این جنبش مقاله ای ارائه می گردد :
اشنایی با جنبش الحوثی یمن
حدود 42 در صد از جمعیت یمن را شیعیان تشکیل میدهد که خود به سه گروه تقسیم می شوند :
-1 زیدی ها که اکثریت را تشکیل میدهند 2- اسماعلیان 3- شیعیان اثنی عشری
شیخ بدرالدین ازمشایخ بزرگ شیعه زیدی یمن بود که سه فرزندش را در راه دفاع از دین تقدیم کرد . حسین الحوثی یکی از فرزندان شیخ بود که بعنوان برجسته ترین چهره و موسس جنبش الحوثی مطرح است . حسین الحوثی رهبری قیام شیعیان یمن را عهده دار بود تا اینکه در سال 1385 مظلومانه به شهادت رسید و بعد از او برادرش عبدالملک الحوثی رهبری قیام را به عهده گرفت .
حسین الحوثی :
وی که یک زیدی جارودی است تحصیلات کودکی را در همان محل رشد خود یعنی صعده گذراند و سپس در مدرسه سلفی های سنی که وابسته به اخوان المسلمین بود ادامه تحصیل می دهد.
در سال1991 حزب سوسیالیست یمن برای جلو گیری از گسترش افکار تند حزبالتجمع الیمنی للاصلاح تصمیم می گیرد حزب الحق را با دیدگاههای اسلامی تاسیس کند، در این میان حسین الحوثی هم از مؤسسین به شمار می رود.
حسین الحوثی در سال 1993 به عضویت پارلمان یمن در می آید. در سال1996 به سبب بازگشت یمنی های سلفی و وهابی از افغانستان، حکومت یمن دچار اختلاف و انشقاق می شود و این به سبب ترس از تفکرات افراطی آنان بود. ازاین رو دولت برای این که جلوی افکار تند آنها را بگیرد از حسین الحوثی کمک می گیرد. در همان بحبوحه (1997) بود که الحوثی از حزب الحق جدا می شود و حزبالشباب المؤمن را تاسیس می کند.
دولت یمن به حزب کمک می کند و به آنان اجازه فعالیتهای فرهنگی برای مبارزه با تفکر سلفی را می دهد .در همین اوان هم بود که آمریکا برای مبارزه با القاعده به دولت یمن فشار وارد می کرد.
در سال2003 به ناگاه همه چیز تغییر می کند. حوثی ها و حزب شان که تا دیروز یاور حکومت بودند در مساجد یمن در برابر پخش زنده تلویزیونی ، شعارهای ضد آمریکایی و اسراییلی سر می دهند. در این رابطه 650 تن بازداشت می شوند.
اینجا بود که حرکت وارد فاز سیاسی می شود و اعلام طرفداری از جنبش حزب الله، عراق،فلسطین واحیای روز جهانی قدس می کند و شعار های ضد آمریکایی سر می دهد.
دولت یمن تحت فشار آمریکا، حوثی ها را در تنگنا قرار داد تا اینکه در ژوئن2004 رسما ً به آنان اعلان جنگ می دهد.
دولت یمن برای سرکوبی آنان از دشمن طرد شده قدیمی یعنی وهابی ها استفاده می کند و مناصب عالیرتبه امنیتی و نظامی برای سرکوب حوثی ها که روزی علیه وهابی ها با دولت همکاری می کردند، به آنها داده می شود.
به حوثی تهمت هایی از قبیل ادعای نبوت و مهدویت و روابط قوی با حزب الله و انقلاب اسلامی زده شد که در رسانه های یمن به شدت انعکاس یافت و البته وی نیز این اتهامات را رد کرد.
دولت یمن در جنگ با حوثیها مرتکب بدترین جنایات و درد ناکترین فجایع گردید:نظامیان یمن که در حمله به مناطق شیعهنشین این کشور از بهکارگیری هیچ سلاحی حتی بمبهای شیمیایی ابا ندارند، پس از قتل عام شیعیان در روستاها و شهرهای استان صعده و مناطقی چون الرزامات، حیدان، مران و آلشافعه، پیکرهای شهدا را بهطور کامل میسوزانند و سپس با بستن آنها به پشت خودروهای نظامی و با هدف ارعاب مردم، این اجساد را در کوچه و خیابان میگردانند تا به قول خودشان مایه عبرت دیگران شود به دستور حکومت یمن، تمامی کتابهای شیعیان از جمله کتابهای شریفی چون نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه از مساجد، کتابخانهها، مدارس و حوزههای علمیه سراسر این کشور جمعآوری و نابود شده است. عناصر حکومتی یمن، چندی پیش کتابهای مقدس جمع آوریشده را در میدان مرکزی شهر که میدان الحریه نام دارد به صورت تلی درآورده و در برابر دیدگان مردم آتش زدند
به دستور حکومت بعثی یمن، تمامی نوشتهها، تابلوها و پلاکاردهایی که نام مقدس ائمه (علیهمالسلام) به ویژه نامهای علی و حسین بر آن نقش بسته بود پاره شده و به آتش کشیده شد و همه کتابها و مجلاتی که در آن کلمه غدیر ذکر شده بود نابود گردید.
یکی از این حوادث دردناک شهادت حسین الحوثی رهبر این جنبش بود که پس از 90 روز مقاومت در کوههای محاصرهشده استان صعده، به فیض شهادت نائل شدسید حسین الحوثی طبق عادت همیشگیاش، شبهای جمعه به همراه حدود 70 تن از دوستان و شاگردانش به دامنه کوهها پناه میبرد و با خواندن دعای کمیل با خدای خویش راز و نیاز میکرد که در یکی هفتهها نظامیان یمنی با محاصره 90 روزه وی و 70 تن از یارانش، آنها را به شهادت رساندند. حکومت بعثی یمن اجازه نداد آب و غذا به آنها برسد و حتی وقتی همسر سید حسین الحوثی با بلندگو مقداری شیر برای کودکان خردسالش درخواست کرد با بمباران هوایی روبرو شد.
سید حسین الحوثی پس از خواندن نماز بر پیکر یارانش، بر اثر مجروحیت شدید، به شهادت رسید.
پس از گذشت چند سال از این کشمکشها این روزها دوباره شاهد کشتار شیعیان هستیم اما این بار با دفعات قبل تفاوت دارد . تفاوت را می توان در چند محور مطرح کرد :
-1 کمک های مالی و نظامی عربستان سعودی:عربستان سعودی علاوه بر کمک 3 ملیارد دلاری به یمن و تقبل هزینه های جنگ علیه حوثیها علنا نیروی هوایی خود را وارد جنگ کرده است که از پایگاه هوایی خمیس عربستان پرواز می کنند و برفراز مواضع آنها در یمن در ارتفاع پایین به عملیات می پردازند.
علاوه بر این عربستان مقرن عبدالعزیز رئیس دستگاه اطلاعاتی خود را برای تحویل نامه ویژه ای به معمر قذافی رهبر لیبی به این کشور اعزام کرد که در آن از قذافی خواسته شده است که تعهدات خود در جریان سفر اخیرش به ریاض درخصوص توقف هرگونه حمایتی از جنبش الحوثی را اجرا کند.
- 2استفاده از افسران ارتش سابق عراق: منابع آگاه در شهر صنعا پایتخت یمن می گویند: دهها افسر بلندپایه ارتش سابق عراق، فرماندهان گارد ویژه صدام و فرماندهان ستاد فراری از عراق به یمن آمده اند و دولت علی عبدالله صالح (رئیس جمهوری یمن) آنها را برای آموزش و تعلیم افسران و فرماندهان نظامی بکار گرفته است.
این منابع می گویند: افسران رژیم سابق عراق اشتباهات فرماندهان ارتش یمن در پنج جنگ گذشته علیه جنبش الحوثی از سال 2004 میلادی را برشمردند و باتوجه به ملاحظات افسران رژیم سابق عراق، علی عبدالله صالح رئیس جمهوری یمن تصمیم گرفت تا از تعدادی از آنها به عنوان مشاور، طراح و فرمانده برای حمله کنونی ارتش یمن علیه اعضای جنبش الحوثی در استان شمالی صعده کمک بگیرد
منابع آگاه در شهر صنعا تصریح کرد: این افسران رژیم سابق عراق تجربیات خود در برخورد با پناهگاههای کردها شمال عراق را به فرماندهان نظامی یمن ارایه کردند بویژه که شکل و ساختار مناطق کوهستانی شمال عراق با استان صعده یمن و اطراف آن مشابه است.
-3 حمایت امریکا از دولت یمن و سانسور خبری شدید.
اکنون دیکتاتور صنعاء مست از کمک های مالی و سیاسی سعودیها ، اعراب و غرب قول داده است که شورش هایی را که شمال این کشور را در چند هفته گذشته به آشوب کشیده ریشه کن کند و برای همیشه از بین ببرد.اما ایا او و حامیان او موفق خواهد شد ؟
(منبع : دیکتاتور صنعا و جنبش الحوثی ، وبلاگ نگاه نو ، 8/6/1388 )
و بالاخره اینکه
واقعیت آن است که این جنگ توطئه ای هماهنگ با امریکا و برخی دول عربی منطقه بویژه دولت های وهابی است که علیه شیعیان یمن بر منطقه تحمیل شده است. جریان الحوثی که از سوء مدیریت حکومت مرکزی در رفع تبعیض و فقر حاکم بر جامعه ناراحت است، اعتراضاتی را در صحنه های رسمی مجلس و افکار عمومی یمن مطرح ساخته و دولت مرکزی نیز با توجه به پایگاه الحوثی و افزایش همسویی مردم یمن با این جریان، نگران حکومت خود بوده و خلاف این جریان را در دستور کار خود قرار داده است. از سوی دیگر، با توجه به اشغال سه استان و حدود 10جزیره یمن توسط عربستان و افزایش مطالبات مردمی برای بازپس گیری بخش های اشغال شده و عدم تمایل دولت عربستان به خروح از مناطق اشغالی به علت وجود منابع عظیم نفتی در آنها خصوصاً در استان بخران، وارد کردن یمن به یک بحران بزرگ و کم رنگ کردن این مطالبات می تواند از اهداف عربستان به شمار رود.
(جنگ یمن و منافع عربستان ، روزنامه ایران 19/8/88 ؛ اهداف سعودی در یمن ، اسلام تایمز ، دوشنبه 25 آبان 1388 ) (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/100123493)
- [سایر] عربستان در یمن به دنبال چیست؟
- [سایر] چرا خانه خدا در کشور عربستان واقع شده؟
- [سایر] شرایط زندگی در عربستان برای شهروندان این کشور چگونه است؟
- [سایر] وضعیت شیعه در عربستان چگونه است؟
- [سایر] چراشیعه در کشور عربستان مظلوم واقع شده اند. ؟
- [سایر] از انجایی که عربستان قانون اساسی ندارد ساختار سیاسی این کشور به چه صورتی است؟
- [سایر] با توجه به این همه دشمنی های وهابیون عربستان نسبت به کشور ایران، چرا دولت ایران جلوی رفتن مردم به عربستان را نمی گیرد ؟ چرا این همه پول را تو حلقوم این وهابیون می ریزند تا علیه خودمان سوء استفاده شود؟
- [آیت الله سبحانی] اخیراً در صفحات قرآن هایی که از کشور عربستان توسط حجّاج آورده می شود مهر وقف لله دیده می شود، آیا باز گرداندن او به محل اصلی عربستان یا مسجدالحرام واجب است و یا می شود از آنها استفاده نمود؟
- [سایر] آیا از نظر اسلام، زنان مجاز به رانندگی هستند؟ اگر مجازند چرا در یک کشور اسلامی مانند عربستان سعودی اینگونه نیست؟
- [سایر] با سلام از آیت الله خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی ایران میخواهم در مورد صلح یمن با کشور عربستان وارد مذاکره بشوید واز این جنگ جلوگیری کنید هرچه زودتر دو کشور به تفاهم صلح برسند برای رضای خدا بهتر است. ممنونم
- [آیت الله اردبیلی] معاشرت سالم با کفّاری که در حال جنگ با مسلمانان نیستند و ایجاد روابط فرهنگی، سیاسی، تجاری و اقتصادی با آنها از طرف دولت اسلامی یا اشخاص، تا زمانی که خوف تقویت کفر و ترویج فساد و انحراف فکری یا عملی و ایجاد سلطه از ناحیه آنان بر مسلمانان و کشور اسلامی در بین نباشد، اشکال ندارد؛ ولی رابطه با کفّاری که در حال جنگ با مسلمانان میباشند، مخصوصا اگر موجب تقویت آنان شود، جایز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] همه مردم در بهره بردن و استفاده از مشترکات یکسان میباشند، ولی هر که زودتر شروع به بهرهبرداری نماید، حقّ تقدّم دارد، همچنین در اموری که قابل تملّک است مانند صید ماهی هر کس صید کند مالک آن خواهد شد، ولی دولت صالح اسلامی حق دارد به خاطر مصالح کشور و مردم، بهرهبرداری از برخی مشترکات را موقّتا یا برای همیشه به خودش یا بعضی از اشخاص یا اوقات اختصاص دهد.
- [آیت الله بهجت] مجموع کارهایی که در مورد گشایش اعتبارات بانکی در قسمت بالا گفته شد در صورتی که کشور صادرکننده و واردکننده، دولتی داشته باشد و آن را بهمنزله یک نفر مالک شخصی فرض کنیم و بانک بهمنزله وکیل آن شخص باشد، بدین معنی که در اجرای معاملات خاص، بانک بهعنوان وکیل دولت مشغول این عملیات میشود و کارهایی که وکیل میتواند انجام دهد به عهده میگیرد، در صورتی که حلال بودن پولهای بانک معلوم باشد و معاملات و عملیاتی که بانک انجام میدهد از تمام جهات حلال و جایز باشد گشایش اعتباراتی که گفته شد بیاشکال است.
- [آیت الله اردبیلی] در روایات اسلامی نسبت به (وفای به عهد و قراردادها) سفارش اکید شده است؛ از جمله در نهج البلاغه آمده است که حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام خطاب به مالک اشتر رحمهالله فرمودند: (.. و اگر با دشمنت پیمان نهادی و در ذمه خود او را امان دادی، به عهد خویش وفا کن و آنچه را بر ذمه داری ادا و خود را چون سپری برابر پیمانت بر پا، چه مردم بر هیچ چیز از واجبهای خدا چون بزرگ شمردن وفای به عهد سخت همداستان نباشند با همه هواهای گونهگون که دارند و رأیهای مخالف یکدیگر که در میان آرند.)(1) بنابر این کلّیّه تعهدات و قراردادهای منعقد شده بین اشخاص و حتّی بین دولتها یا میان آنها و اشخاص باید محترم شمرده شود و نقض یکطرفه آنها بدون مجوز شرعی و نیز اعمال مکر و خدعه جایز نیست. همچنین کلّیّه تعهدات دولت اسلامی با دولتهای کافر غیر حربی که در جهت مصلحت اسلام و مسلمانان منعقد شده باشد، محترم خواهد بود؛ ولی اگر قرارداد یا تعهدی بر اساس مکر و خدعه و =============================================================================== 1 نهجالبلاغه، ترجمه دکتر شهیدی، نامه 53،ص338 و 339. استعمارِ کشور اسلامی از سوی دولت استعمارگر تحمیل شده باشد، عمل به آن تعهد و قرارداد لازم نیست، بلکه در مواردی لغو آن واجب میباشد.