چرا بعضی از مراجع به صراحت از انقلاب دفاع نمی کنند و در رسانه ها پیام برای دفاع نمی دهند؟ - پرسش و پاسخ

انقلاب

انقلاب اسلامی ایران، حرکت بزرگ مردمی به رهبری امام خمینی، از مراجع تقلید شیعه در ایران که در سال ۱۳۵۷ش./۱۹۷۹ م. موجب سقوط نظام پادشاهی و ایجاد نظام جمهوری اسلامی شد.

رسانه

ابزار اطلاع رسانی اعم از صوتی، تصویری، مکتوب و شبکه‌ای را رسانه گویند. عنوان رسانه از عناوین جدید است که از احکام مرتبط با آن در مسائل مستحدثه سخن گفته‌اند.

دفاع

دفاع به معنای دفع کردن مهاجم است. از احکام دفاع، در باب جهاد و حدود سخن گفته‌اند.

انقلاب اسلامی ایران

انقلاب اسلامی ایران، حرکت بزرگ مردمی به رهبری امام خمینی، از مراجع تقلید شیعه در ایران که در سال ۱۳۵۷ش./۱۹۷۹ م. موجب سقوط نظام پادشاهی و ایجاد نظام جمهوری اسلامی شد.

حوزه های علمیه

حوزه علمیه، عنوانی متأخر برای سازمان‌ها، نهادها و مراکز آموزش نظام‌مند علوم دینی در میان شیعه امامیه می‌باشد.

حکومت اسلامی

حکومت اسلامی، حکومتی است که علاوه برآنکه همه‌ی قوانین و مقررات اجرایی آن برگرفته از احکام اسلام است ، مجریان آن نیز مستقیماً از طرف خدا منصوبند یا به اذن خاص یا عام معصوم منصوب شده‌اند.

احکام اسلامی

احکام به مجموعه دستورالعمل‌هایی گفته می‌شود که یک دین برای پیروان خود وضع می‌کند. قوانین و مقررات شارع برای مکلفان را اَحکام گویند.

تشکیل حکومت

خداوند به گروهی از مسلمانان که دارای دو صفت ایمان و عمل صالح هستند، سه نوید داده است: أ. استخلاف و حکومت روی زمین؛ ب. نشر آیین حق به طور اساسی و ریشه‌دار در همه جا؛ ج. از میان رفتن تمام اسباب خوف و ترس و وحشت و ناامنی.

مراجع تقلید

مرجع تقلید (به معنای شخص مورد مراجعه برای تقلید)، مجتهدی است که گروهی از شیعیان در مسائل فقهی بر اساس فتاوای او عمل می‌کنند و وجوهات شرعی را در اختیار او قرار می‌دهند. مرجعیت، بالاترین مقام مذهبی در بین شیعیان دوازده امامی است. این مقام، انتصابی نیست و معمولا شیعیان با پرس و جو از روحانیان و عالمان دینی، کسانی را که صاحب این صلاحیت باشند شناسایی می‌کنند. مهمترین شرط احراز این جایگاه، برتری علمی نسبت به سایر مجتهدان است. پیروان مرجع تقلید نیز مُقَلِّدان او خوانده می‌شوند. نظریات فقهی مراجع تقلید معمولاً در کتابی با نام رساله توضیح المسائل منتشر می‌‌شود.

ولی فقیه

ولایت فقیه اصطلاح و نظریه‌ای شیعی و فقهی و به معنای سرپرستی و حکومت فقیه است. این سرپرستی و حکومت و نیز شخصی که شایسته آن است، تعریف، شرایط و ویژگی‌هایی دارد که فقهیان شیعه آن‌ها را از منابع روایی شیعی استنباط کرده‌اند. موضوع ولایت فقیه در آثار فقهی بسیاری از فقیهان شیعه آمده است و اختلافی در آن نیست؛ اما درباره کمیت و کیفیت اختیارات فقیه میان آنان اختلافاتی وجود دارد.

شرع مقدس

شَریعت به معنی آنچه خداوند متعال براى بندگان خود وضع و تشریع کرده است، می باشد. به شریعت، شَرع، شریعت الهی، شریعت مُنزِلِه و قانون الهی نیز گفته می شود.

واقعیت

واقعیت در فارسی به معنای اصالت داشتن واقع و عبارتست از آنچه حصول دارد. معادل این واژه در زبان فرانسوی ؛ Realisme در زبان انگلیسی ؛ Realism است و معادل لاتین ان نیز عبارتست ازRealismus. واقعی منسوب به واقع و مترادف امر وجودی، حقیقی، بالفعل و در مقابل امور خیالی و وهمی است. این واژه، عموما صفت اشیای واقعی قرار می‌گیرد؛ مثلا می‌گویند واقعیت تفکر ، یعنی مطابقت آن با واقع. [۱]

امادگی

آمادگى به آماده شدن و آماده بودن برای انجام کار یا روی دادن حالتی اطلاق می شود.

مرجعیت

مرجع تقلید (به معنای شخص مورد مراجعه برای تقلید)، مجتهدی است که گروهی از شیعیان در مسائل فقهی بر اساس فتاوای او عمل می‌کنند و وجوهات شرعی را در اختیار او قرار می‌دهند. مرجعیت، بالاترین مقام مذهبی در بین شیعیان دوازده امامی است. این مقام، انتصابی نیست و معمولا شیعیان با پرس و جو از روحانیان و عالمان دینی، کسانی را که صاحب این صلاحیت باشند شناسایی می‌کنند. مهمترین شرط احراز این جایگاه، برتری علمی نسبت به سایر مجتهدان است. پیروان مرجع تقلید نیز مُقَلِّدان او خوانده می‌شوند. نظریات فقهی مراجع تقلید معمولاً در کتابی با نام رساله توضیح المسائل منتشر می‌‌شود.

اختلاف

اختلاف ضد اتفاق است.

اجتناب

اجتناب: به معنای دورى گزیدن است.اجتناب از عناوین کلّى است که در همه ی فقه، کاربرد دارد و در این جا، به اجمال، به مباحث آن اشاره مى‌شود.

پیروزی

موفقیت در نبرد و شکست دشمن به یاری خداوند را پیروزی گویند.

اکثریت

آرای عمومی یا نظر اکثریّت مردم، از عناوین مستحدثه است که برخی معاصران بدان پرداخته و قلمرو آن را بر اساس نظرات فقهی خود بیان کرده‌اند که بدان اشاره می‌شود.

انقلاب

انقلاب اسلامی ایران، حرکت بزرگ مردمی به رهبری امام خمینی، از مراجع تقلید شیعه در ایران که در سال ۱۳۵۷ش./۱۹۷۹ م. موجب سقوط نظام پادشاهی و ایجاد نظام جمهوری اسلامی شد.

ارکان

رُکن ممکن است در موراد زیر به کار رفته باشد:

ایران

نام حکومت

تقلید

تقلید، اصطلاحی فقهی در اسلام به معنای پیروی شخص مکلَّف از مجتهد در احکام عملی دین است. تقلید در اصول دین جایز نیست و باید خود شخص با تحقیق و بررسی، به اصول دین ایمان آورد؛ ولی در احکام یا باید خودِ شخص مجتهد باشد، یا به احتیاط عمل کند و یا از شخص متخصص در فقه که به او مجتهد جامع الشرایط یا مرجع تقلید می‌گویند، تقلید نماید. به کسی که از مجتهد تقلید می‌کند، «مُقَلِّد» می‌گویند.

احکام

احکام شرعی، قوانین دینی هستند که خواست و اراده خداوند را نشان داده و وظیفه عملی انسان را مشخص می‌کنند.

انکار

نفی چیزی و همچنین اظهار ناخوشایندی نسبت به منکر را انکار می‌گویند و از انکار به مفهوم نخست در بابهای طهارت، قضاء و حدود سخن رفته است.

احوال

حال/ احوال، اصطلاحی پرکاربرد در تصوف و عرفان، به‌معنای حالتی که بی‌اختیار در ضمیر سالک پدیدار و در مدت کوتاهی ناپدید می‌شود اما اثری نافذ و ماندگار از خود برجای می‌گذارد.

ارسال

یکی از معانی ارسال، فرستادن است و در باب‌های صلات، حج و ... به کار رفته است.

اسناد

اِسْناد، اصطلاحی‌ در علوم‌ حدیث‌ و آن‌ رسانیدن‌ سخن‌ است‌ به‌ گوینده آن‌ با واسطه شماری‌ از راویان‌، و بر زنجیره تشکیل‌ شده‌ از راویان‌ تا پیامبر (ص‌) یا دیگر بزرگان‌ دین‌ «سلسله اِسناد» اطلاق‌ می‌گردد.

اظهار

اظهار در دو معنای آشکار کردن و ادای حرف از مخرج بدون ادغام و غنّه. از اظهار به مفهوم نخست به مناسبت در باب‌های طهارت، حج، جهاد، تجارت، تفلیس، صدقات، نکاح، طلاق، لعان، و حدود سخن رفته است. اظهار به مفهوم دوم از اصطلاحات دانش تجوید است و از آن به مناسبت در باب صلات سخن رفته است.

منابع

جهت بحث مربوط به قابل اعتماد بودن یک منبع خاص ویکی‌شیعه:تابلوی اعلانات منابع معتبر را ببینید.

مقاله

مقاله در لغت فارسی به معنی "سخن، گفتار و بخش یا فصلی از کتاب" به‌کار رفته است.

علماء

عالم ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد: • عالم (جهان)، عالَم (جهان) به معنای عام عبارت است از تمامی موجود در زمان و مکان• عالم (دانشمند)، به معنی دانشمند

شبهات

شبهات جمع شبهه به معنای مشابهت و پوشیدگی است. معانی دیگری چون اشتباه، احتمال اشکال و شک نیز دارد و همچنین چیزی که حق و باطل در آن معلوم نیست را شبهه می‌نامند.

دوران

دوران یکی از طرق کشف علت حکم شرعی در قیاس فقهی است.

رسانه

ابزار اطلاع رسانی اعم از صوتی، تصویری، مکتوب و شبکه‌ای را رسانه گویند. عنوان رسانه از عناوین جدید است که از احکام مرتبط با آن در مسائل مستحدثه سخن گفته‌اند.

حمایت

حمایت، اَعمال و نهادهای حمایتی که هرچند در فقه به رسمیت شناخته نشده‌اند، اما در جوامع اسلامی پیشین مهم بودند.

حقیقت

ـــ حقیقت، به معنای کارگیرى لفظ در معناى وضع شده براى آن گفته می شود. از آن در علم اصول فقه سخن گفته‌اند. ـــ حقیقت به استعمال لفظ در معنای حقیقی آن اطلاق می‌شود.

حکومت

حکومت به توسعه یا تضییق تعبدی دلیل محکوم، توسط دلیل حاکم اطلاق می‌شود. حکومت چهار معنی دارد:۱.به معنای ناظر و مفسر بودن دلیلى نسبت به دلیلى دیگر.۲.حکومت مقابل کشف.۳.قضاوت.۴.ارش جنایت.

حوزه

حوزه علمیه، عنوانی متأخر برای سازمان‌ها، نهادها و مراکز آموزش نظام‌مند علوم دینی در میان شیعه امامیه می‌باشد.

دفاع

دفاع به معنای دفع کردن مهاجم است. از احکام دفاع، در باب جهاد و حدود سخن گفته‌اند.

دنیا

دنیا: جهان محسوس و مادّی، مقابل آخرت است .

کشور

آبادی و شهر که محل سکنی و زندگی انسانها می‌باشد را بلد و بلدة گویند. از این عنوان در بیشتر ابواب فقهی همچون طهارت، صلات، زکات، خمس، صوم، حج، جهاد، تجارت، ضمان، وکالت، نکاح، اطعمه و اشربه، غصب و قضاء به مناسبت سخن رفته است.

ریشه

به اندامهاى گیاهى معمولا زیرزمینى که کار آن جذب آب و مواد غذایى است ریشه می‌گویند که از احکام مرتبط با آن به مناسبت در بابهایى نظیر حج، صلح، مزارعه، مساقات و احیاء موات سخن گفته‏اند.

یاری

یاری کردن را اعانت گویند. از این عنوان به مناسبت در باب‌های صلات، حج، تجارت، ضمان، اجاره، اطعمه و اشربه، غصب و دیات سخن رفته و احکام و آثاری بر آن مترتّب گشته است.

قاطع

قطع کننده، بُرنده ß نيت قطع و قاطع کسي که يقين به مسأله‌اي دارد

حضور

حضور مقابل غیبت است. از آن در بابهای طهارت، صلات، حج، جهاد، طلاق، قضاء و حدود سخن گفته‏اند.

شیعه

شیعه، یکی از دو مذهب بزرگ دین اسلام در کنار اهل سنت، که بنابر اصول اعتقادی آن، نصب امام و خلیفه پیامبر(ص)، الهی است و دخالت در نصب او در صلاحیت غیر خدا نیست. بنابر عقاید شیعه، امامت مانند نبوت امری الهی و رکن دین است و پیامبر(ص) نسبت به آن غفلت نکرده و تعیین امام از باب حفظ مصالح امت، بر او واجب بوده و او به مناسبت‌های مختلف از جمله غدیر، به امر الهی، از امامت حضرت علی(ع) به نصب الهی خبر داده است. پیروان مذهب شیعه در طول تاریخ به فرقه‌های متعدد تقسیم شدند که مهمترین آنها امامیه ، اسماعیلیه و زیدیه است. بنابر برخی روایات، واژه شیعه را نخستین بار پیامبر(ص) به کار برده است. برخی منابع روایی و کلامی، بزرگانی از صحابه چون سلمان، ابوذر، عمار و مقداد را نخستین شیعیان دانسته‌اند. امروزه از کلمه شیعه، غالبا بزرگترین گروه آن، امامیه قصد می‌شود و برای دو گروه دیگر از عناوین اسماعیلیه و زیدیه استفاده می‌گردد.

عادل

عدالت اصطلاحی فقهی و کلامی است. در فقه، عنوانی است برای صفتی که باعث ترک گناه می‌گردد و در بسیاری از احکام عملی از آن سخن رفته است. از نظر فقهی، عدالت یک شخص با تأیید دو عادل یا معاشرت فراوان با خود او یا باور متدینین به عدالت وی، قابل اثبات است. بیشتر فقها معتقدند حُسن ظاهر (یعنی آراستگی ظاهری از جهت پایبندی به احکام شرعی) برای اثبات عدالت فرد کافی است.

فقیه

مجتهد یا فقیه، کسی که توانایی اجتهاد یا استنباط احكام شرعى را از منابع معتبر دارد. واژه مجتهد در متون فقهی کاربرد دارد و در روایات، واژه فقیه به کار رفته است. مجتهد مطلق و متجزی، مجتهد بالفعل و بالقوه، مجتهد اعلم و مجتهد جامع الشرایط، از اقسام فقیه یا مجتهد است. شیخ طوسی، محقق حلی، علامه حلی، شیخ انصاری و میرزای شیرازی از مجتهدان و فقیهان به‌نام شیعه هستند.

احمد

احمد از برجسته‌ترین نام‌های پیامبر اسلام(ص) است، که در قرآن کریم نیز آمده است. واژه «احمد» برای نامیدن پیامبر اسلام(ص) در یک جا از قرآن مجید[۱] به کار رفته است، آنجا که از زبان عیسی(ع) بشارتی درباره آمدن پیامبری در روزگاران بعد مطرح شده است.

علوی

علویان جمع علوی به خاندان علی(ع) و شیعیان ایشان گفته می‎شود. واژه علوی در لغت منسوب به علی(ع) است اما در اصطلاح کاربردهای متعددی داشته است.

جزء

جزء یکی از معیارهای تقسیم قرآن. هر جزء معادل یک سی‌ام قرآن کریم و تقریباً معادل بیست صفحه از آن به خط عثمان طه است. هر جزء به چهار حزب و هر حزب به چهار ربع حزب تقسیم می‌شود. جزء سی‌ام با داشتن ۳۷ سوره بیشترین تعداد سوره را دارا است. در برخی فرهنگ‌ها، جزء‌های قرآنی را به نام شماره آن جزء یا به نام کلمه آغازکننده جزء می‌خوانند.

اصل

اَصل ، اصطلاحی در علم حدیث است. برخی از کسانی که مستقیم و بی‌واسطه از معصومین (ع) روایت شنیده‌اند، متن شنیده شده را به صورت نوشتاری ثبت کرده‌اند. به هر یک از این نوشته‌ها اصل می‌گویند. چهارصد اصل روایی موسوم به اصول اربعمائه ، از مهمترین زیربناهای شکل گیری جوامع حدیثی بعدی است.

امر

آمر به معنای طلب کننده چیزی از کسی به صورت الزامی است.

عین

 مالی كه وجود خارجی دارد.

شرع

شَریعت به معنی آنچه خداوند متعال براى بندگان خود وضع و تشریع کرده است، می باشد. به شریعت، شَرع، شریعت الهی، شریعت مُنزِلِه و قانون الهی نیز گفته می شود.

روش

سیره به سیرت و روش عملى گفته می شود.

راس

سَر، به فتح سین و سکون یاء، همان بخش فوقانی یا بالاترین و یا جلو آمده‌ترین بخش بدن است. فقها در بابهای مختلف فقهی نظیر طهارت، صلات، صوم، حج، جهاد، کفالت، نکاح، ارث، حدود، قصاص و دیات از احکام مرتبط با آن سخن گفته‌اند.