اهل سنت
توحيد ایمان به ملائکه ایمان به کتاب‌های آسمانی ایمان به انبیاء ایمان به روز رستاخیز ایمان به قضا و قدر عدالت صحابه
چرا اهل سنت در نمازشان (آمین) می‌گویند؟
تأمین به معنای گفتن آمین بعد از قرائت سوره‌ی حمد است. طبق نظر اهل‌بیت(علیهم‌السلام) نه تنها گفتن آن در نماز مستحب نیست، بلکه موجب بطلان نماز می‌گردد، زیرا دلیلی بر استحباب آن در نماز وجود ندارد. ولی مذاهب اهل سنت آن را از سنت‌های نماز دانسته یا مستحب می‌دانند. شکی نیست که نماز جزء عبادات است و اصل در عبادات، توقیفی بودن است، یعنی در مقدار و کیفیت آن باید اذن شارع باشد و خروج از این قاعده مصداق بدعت و تشریع محرم است. ابن قدامه حنبلی می‌گوید: (عبادات توقیفی است و هیچ جزءِ یا شرطی از آن با قیاس یا علت تراشی ثابت نمی‌گردد؛ خصوصاً نماز)؛ المغنی، ج 1، ص 506. . یکی از اجزایی که اهل سنت آن را در نماز مستحب دانسته‌اند (تأمین) بعد از قرائت سوره‌ی حمد است که باید بر این ادعا دلیل اقامه نمایند و گرنه منجر به تشریع و بدعتی می‌شود که به طور قطع در اسلام حرام است. لذا پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه) می‌فرماید: (این نماز صلاحیت ندارد که در آن چیزی از کلام انسان‌ها افزوده شود)؛ صحیح مسلم، ج 1، ص 381.. با مراجعه به روایات اهل سنت که در آنها کیفیت نماز پیامبر(صلی‌الله‌علیه) را بیان کرده پی می‌بریم که ذکری از تأمین در آنها نیامده است؛ از جمله روایت ابوحمید ساعدی است که در بیان کیفیت نماز پیامبر می‌گوید: (هرگاه که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه) به نماز می‌ایستاد دست‌های خود را تا محاذی دو شانه خود بالا می‌برد، آن‌گاه تکبیر می‌گفت تا این‌که هر عضوی از اعضایش در موضع خود به صورت اعتدال قرار می‌گرفت. سپس قرائت خوانده و تکبیر می‌گفت و هنگام تکبیر دستان خود را محاذی دو کتف خود قرار می‌داد. سپس به رکوع می‌رفت...)؛ سنن بیهقی، ج 2، ص 105، ح 2517 و سنن ترمذی، ح 304.. در این حدیث ابوحمید ساعدی فرایض، سنن و مستحبات نماز را به طور مفصل نقل می‌کند، ولی در آن نامی از تأمین به عنوان یک جزء مستحب یا سنت به میان نمی‌آورد. با مراجعه به مصادر روایی اهل بیت(علیهم‌السلام) نیز پی می‌بریم که آنان به جهت حفظ سنت پیامبر از تحریف شدیداً با اضافه کردن (تأمین) در نماز مخالفت نموده شیعیان را از گفتن آن در آخر قرائت بازداشته‌اند: 1. کلینی به سند خود از امام صادق(علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمود: (هرگاه پشت سر امام جماعت مشغول نماز بودی، هنگامی که امام از قرائت حمد فارغ شد بگو: الحمدلله رب العالمین و آمین مگو)؛ وسائل الشیعه، ج 4، ص 752، کتاب الصلاة، باب عدم جواز التأمین فی آخر الحمد.. 2. نیز به سند خود از محمد حلبی نقل می‌کند که از امام صادق(علیه‌السلام) سؤال نمودم: هنگامی که از فاتحة الکتاب فارغ شوم آمین گویم؟ حضرت فرمود: هرگز. همان. 3. زراره از امام باقر(علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمود: (هرگز هنگامی که از قرائت فارغ شدی آمین مگو و اگر خواستی بگو:
تأمین به معنای گفتن آمین بعد از قرائت سوره‌ی حمد است. طبق نظر اهل‌بیت(علیهم‌السلام) نه تنها گفتن آن در نماز مستحب نیست، بلکه موجب بطلان نماز می‌گردد، زیرا دلیلی بر استحباب آن در نماز وجود ندارد. ولی مذاهب اهل سنت آن را از سنت‌های نماز دانسته یا مستحب می‌دانند. شکی نیست که نماز جزء عبادات است و اصل در عبادات، توقیفی بودن است، یعنی در مقدار و کیفیت آن باید اذن شارع باشد و خروج از این قاعده مصداق بدعت و تشریع محرم است. ابن قدامه حنبلی می‌گوید: (عبادات توقیفی است و هیچ جزءِ یا شرطی از آن با قیاس یا علت تراشی ثابت نمی‌گردد؛ خصوصاً نماز)؛ المغنی، ج 1، ص 506. . یکی از اجزایی که اهل سنت آن را در نماز مستحب دانسته‌اند (تأمین) بعد از قرائت سوره‌ی حمد است که باید بر این ادعا دلیل اقامه نمایند و گرنه منجر به تشریع و بدعتی می‌شود که به طور قطع در اسلام حرام است. لذا پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه) می‌فرماید: (این نماز صلاحیت ندارد که در آن چیزی از کلام انسان‌ها افزوده شود)؛ صحیح مسلم، ج 1، ص 381.. با مراجعه به روایات اهل سنت که در آنها کیفیت نماز پیامبر(صلی‌الله‌علیه) را بیان کرده پی می‌بریم که ذکری از تأمین در آنها نیامده است؛ از جمله روایت ابوحمید ساعدی است که در بیان کیفیت نماز پیامبر می‌گوید: (هرگاه که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه) به نماز می‌ایستاد دست‌های خود را تا محاذی دو شانه خود بالا می‌برد، آن‌گاه تکبیر می‌گفت تا این‌که هر عضوی از اعضایش در موضع خود به صورت اعتدال قرار می‌گرفت. سپس قرائت خوانده و تکبیر می‌گفت و هنگام تکبیر دستان خود را محاذی دو کتف خود قرار می‌داد. سپس به رکوع می‌رفت...)؛ سنن بیهقی، ج 2، ص 105، ح 2517 و سنن ترمذی، ح 304.. در این حدیث ابوحمید ساعدی فرایض، سنن و مستحبات نماز را به طور مفصل نقل می‌کند، ولی در آن نامی از تأمین به عنوان یک جزء مستحب یا سنت به میان نمی‌آورد. با مراجعه به مصادر روایی اهل بیت(علیهم‌السلام) نیز پی می‌بریم که آنان به جهت حفظ سنت پیامبر از تحریف شدیداً با اضافه کردن (تأمین) در نماز مخالفت نموده شیعیان را از گفتن آن در آخر قرائت بازداشته‌اند: 1. کلینی به سند خود از امام صادق(علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمود: (هرگاه پشت سر امام جماعت مشغول نماز بودی، هنگامی که امام از قرائت حمد فارغ شد بگو: الحمدلله رب العالمین و آمین مگو)؛ وسائل الشیعه، ج 4، ص 752، کتاب الصلاة، باب عدم جواز التأمین فی آخر الحمد.. 2. نیز به سند خود از محمد حلبی نقل می‌کند که از امام صادق(علیه‌السلام) سؤال نمودم: هنگامی که از فاتحة الکتاب فارغ شوم آمین گویم؟ حضرت فرمود: هرگز. همان. 3. زراره از امام باقر(علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمود: (هرگز هنگامی که از قرائت فارغ شدی آمین مگو و اگر خواستی بگو:
پاسخ:
تأمین به معنای گفتن آمین بعد از قرائت سوره‌ی حمد است. طبق نظر اهل‌بیت(علیهم‌السلام) نه تنها گفتن آن در نماز مستحب نیست، بلکه موجب بطلان نماز می‌گردد، زیرا دلیلی بر استحباب آن در نماز وجود ندارد. ولی مذاهب اهل سنت آن را از سنت‌های نماز دانسته یا مستحب می‌دانند.
شکی نیست که نماز جزء عبادات است و اصل در عبادات، توقیفی بودن است، یعنی در مقدار و کیفیت آن باید اذن شارع باشد و خروج از این قاعده مصداق بدعت و تشریع محرم است.
ابن قدامه حنبلی می‌گوید: (عبادات توقیفی است و هیچ جزءِ یا شرطی از آن با قیاس یا علت تراشی ثابت نمی‌گردد؛ خصوصاً نماز)؛ المغنی، ج 1، ص 506.
.
یکی از اجزایی که اهل سنت آن را در نماز مستحب دانسته‌اند (تأمین) بعد از قرائت سوره‌ی حمد است که باید بر این ادعا دلیل اقامه نمایند و گرنه منجر به تشریع و بدعتی می‌شود که به طور قطع در اسلام حرام است.
لذا پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه) می‌فرماید: (این نماز صلاحیت ندارد که در آن چیزی از کلام انسان‌ها افزوده شود)؛ صحیح مسلم، ج 1، ص 381..
با مراجعه به روایات اهل سنت که در آنها کیفیت نماز پیامبر(صلی‌الله‌علیه) را بیان کرده پی می‌بریم که ذکری از تأمین در آنها نیامده است؛ از جمله روایت ابوحمید ساعدی است که در بیان کیفیت نماز پیامبر می‌گوید:
(هرگاه که رسول خدا(صلی‌الله‌علیه) به نماز می‌ایستاد دست‌های خود را تا محاذی دو شانه خود بالا می‌برد، آن‌گاه تکبیر می‌گفت تا این‌که هر عضوی از اعضایش در موضع خود به صورت اعتدال قرار می‌گرفت. سپس قرائت خوانده و تکبیر می‌گفت و هنگام تکبیر دستان خود را محاذی دو کتف خود قرار می‌داد. سپس به رکوع می‌رفت...)؛ سنن بیهقی، ج 2، ص 105، ح 2517 و سنن ترمذی، ح 304..
در این حدیث ابوحمید ساعدی فرایض، سنن و مستحبات نماز را به طور مفصل نقل می‌کند، ولی در آن نامی از تأمین به عنوان یک جزء مستحب یا سنت به میان نمی‌آورد.
با مراجعه به مصادر روایی اهل بیت(علیهم‌السلام) نیز پی می‌بریم که آنان به جهت حفظ سنت پیامبر از تحریف شدیداً با اضافه کردن (تأمین) در نماز مخالفت نموده شیعیان را از گفتن آن در آخر قرائت بازداشته‌اند:
1. کلینی به سند خود از امام صادق(علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمود: (هرگاه پشت سر امام جماعت مشغول نماز بودی، هنگامی که امام از قرائت حمد فارغ شد بگو: الحمدلله رب العالمین و آمین مگو)؛ وسائل الشیعه، ج 4، ص 752، کتاب الصلاة، باب عدم جواز التأمین فی آخر الحمد..
2. نیز به سند خود از محمد حلبی نقل می‌کند که از امام صادق(علیه‌السلام) سؤال نمودم: هنگامی که از فاتحة الکتاب فارغ شوم آمین گویم؟ حضرت فرمود: هرگز. همان.
3. زراره از امام باقر(علیه‌السلام) نقل می‌کند که فرمود: (هرگز هنگامی که از قرائت فارغ شدی آمین مگو و اگر خواستی بگو:
- [سایر] چرا اهل سنت در نمازشان (آمین) می‌گویند؟
- [سایر] اهل تسنن می‌گویند اهل بیت سنی هستند؟
- [سایر] چرا اهل سنت می‌گویند "صدق الله العظیم"؟
- [سایر] چرا اهل سنّت بعد از سوره حمد «آمین» می گویند؟
- [سایر] چرااهل سنت در نمازشان آمین می گویند؟ آیا این کار درست است؟
- [سایر] برای آشنایی با فروعات فقهی مذاهب اهل تسنن چه کتابی مناسب است؟ آیا همه ی فرق اهل تسنن، بعد از قرائت سوره ی مبارکه ی حمد در نماز، کلمه ی آمین بر زبان می آورند؟
- [سایر] این‌که برخی از اهل سنت می‌گویند نظریه وجوب تعیین امام برای خداوند، بدعت است، چگونه این را پاسخ میدهید؟
- [سایر] خواستم بدانم که: چه فرقی و چه شباهتهایی بین سنی ناصبی و سنی وهابی و سنی سلفی وجود دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] هنگام شرکت در نماز جماعت برادران اهل سنت، بعد از قرائت سوره حمد توسط امام جماعت، کلمه (آمین) با صدای بلند و به صورت دسته جمعی گفته می شود، این کار چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کدام یک از موارد زیر صحیح است؟ الف) شهادت اهل سنّت علیه اهل تشیّع در دعاوی مالی یا کیفری (چنان چه خواهان سنّی مذهب، و خوانده شیعه باشد). ب) شهادت اهل سنّت علیه اهل سنّت در دعاوی مالی یا کیفری (چنانچه خواهان و خوانده هر دو سنی باشند.) ج) شهادت اهل سنّت در دعاوی مالی یا کیفری (چنانچه خواهان و خوانده هر دو شیعه باشند; لیکن شهودشان سنّی باشد.) د) شهادت اهل سنّت به نفع اهل تشیّع (چنانچه خواهان شیعه، و خوانده سنّی مذهب باشد.) ه) شهادت اهل کتاب له یا علیه مسلمانان.
- [آیت الله سیستانی] از نظر اهل سنّت، زن از همه تَرَکه شوهر اعمّ از منقول و غیرمنقول مانند زمین و غیره، ارث می‌برد. حال آنکه از نظر مذهب امامیه، زن از اصل زمین یا قیمت آن ارث نمیبرد و تنها از قیمت بنا و درختان ارث می‌برد، نه اصل آنها. بنابراین اگر مذهب اهل سنّت بر شیعه نافذ باشد به گونهای که زن سنّی مذهب از زمین و اصل بنا و درختان ارث ببرد، در صورتی که دیگر ورثه امامی مذهب باشند، زن امامی مذهب نیز میتواند میراثی را که از زمین و اصل بنا و درختان به او میرسد، بگیرد که سایر ورثه اهل سنت باشند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه یکی از اولاد از نظر سنّی بزرگتر و دیگری از جهت بلوغ بزرگتر باشد قضاء نماز بر اولّی واجب است.
- [آیت الله سیستانی] نظر اهل سنّت آن است که مازاد سهمالارث میراث بر آن، به عَصَبه میت مانند برادر او داده می‌شود. لکن نظر مذهب امامیه خلاف آن است، مثلاً اگر مردی بمیرد و تنها دختری و برادری داشته باشد، از نظر امامیه باید نیمی از ارث را به دختر به عنوان سهمالارث و نیم دیگر را به عنوان ردّ به او بپردازند و به برادر میت سهمی تعلّق نمیگیرد. لکن نظر اهل سنّت آن است که در این فرض نیمی از ارث میت به برادر پرداخت می‌شود، چون که از عصبه میت به شمار می‌رود. حال اگر مذهب اهل سنّت بر وارث امامی مذهب نافذ باشد و مازاد سهمالارث به او پرداخت نشود، عصبه میت اگر امامی مذهب باشند، میتوانند از باب قاعده مقاصّه نوعی، مازاد سهمالارث وارثِ سنّی مذهب را بگیرند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود یا همه نیّت فرادی نمایند، نماز صفهای بعد به نحو جماعت صحیح نمیباشد، مگر آن که کسانی که نمازشان تمام شده، بلافاصله به همان جماعت اقتدا کنند.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود چنانچه فاصله بین کسانی که در صف بعد هستند با کسانی که در صف جلوتر از کسانی که نمازشان تمام شده کمتر یا به اندازه ای که به یک قدم بلند طی می شود باشد و فورا صفی که نمازشان تمام شده برای نماز دیگری به امام اقتدا کنند جماعت صف بعد صحیح است و اگر فاصله بیشتر از این حد باشد جماعت صف بعد باطل و نماز انها فرادی می شود
- [آیت الله مظاهری] دوازده چیز نماز را باطل می‌کند و آنها را مبطلات می‌گویند: اوّل آنکه در بین نماز یکی از شرطها یا اجزای آن از بین برود. دوّم از مبطلات آن است که در بین نماز عمداً یا سهواً یا از روی ناچاری کاری که وضو یا غسل را باطل می‌کند انجام دهد. سوّم از مبطلات آن است که دست بسته نماز بخواند آنگونه که اهل تسنن انجام میدهند ولی اگر از روی فراموشی یا تقیّه یا نه به قصد جزئیت بلکه برای خاراندن بدن باشد اشکال ندارد. چهارم از مبطلات آن است که بعد از حمد آمین بگوید آنگونه که اهل تسنن انجام میدهند ولی اگر از روی فراموشی یا تقیّه یا نه به قصد جزئیّت بلکه به قصد دعا بگوید اشکال ندارد. پنجم از مبطلات نماز آن است که عمداً یا سهواً پشت به قبله کند، یا به طرف راست یا چپ قبله برگردد بلکه اگر صورت را به تنهایی به طرف راست یا چپ قبله برگرداند نیز نماز باطل می‌شود ولی اگر بدن یا صورت را کمی برگرداند به طوری که از قبله خارج نشود، عمداً باشد یا سهواً، نماز باطل نمیشود. ششم از مبطلات نماز آن است که عمداً جمله یا کلمهای بگوید و از آن جمله یا کلمه قصد معنی کند گرچه معنی هم نداشته باشد.
- [آیت الله بهجت] اگر نماز همه کسانی که در صف جلو هستند تمام شود، یا همه نیت فُرادی نمایند، چنانچه فاصله به اندازه فوق نباشد نماز صف بعد به طور جماعت صحیح و گرنه نمازشان فُرادی می شود و صحیح است.
- [آیت الله خوئی] هرگاه چیزی که پیدا کرده نشانهای دارد که به واسط آن میتواند صاحبش را پیدا کند، اگرچه بداند صاحب آن سنی یا کافری است که اموالش محترم است، در صورتی که قیمت آن چیز به یک درهم برسد باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند.
- [آیت الله اردبیلی] پیروی از امر پدر و مادر در غیر از انجام کارهای حرام و ترک کارهای واجب عینی(1) بنابر احتیاط لازم است و مخالفت آنان اگر موجب آزار و بیاحترامی به آنان شود، حرام است و فرزندان در هر سنی که باشند، باید به پدر و مادر خود احترام بگذارند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هرگاه چیزی که پیدا کرده؛ نشانه ای دارد که به واسطه آن می تواند صاحبش را پیدا کند؛ اگرچه بداند صاحب آن سنی یا کافری است که اموالش محترم است؛ در صورتی که قیمت آن چیز به مقدار یک درهم برسد؛ باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند.