منظور از آیین مانی چیست؟
مانویت در فاصله میان ظهور مسیحیت و اسلام پدید آمد و در مدت کوتاهی فراگیر شد و پیروانی پرشور و با اخلاق گرد آورد. این ترکیبی است از اعتقادات صابیان ، بوداییان ، زردشتیان و مسیحیان . اصول عرفانی و انسانی این آیین به گسترش آن شتاب داد و آن را در شرق تا چین و در غرب تا مرکز اروپا پیش برد. حاکمان ایران و روم و سرزمینهای دیگر با مانویان از در خصومت در آمدند و دسته دسته آنها را کشتند و سرانجام ، محکمه تفتیش اروپا آخرین گروه مانویان را در سیزدهم میلادی نابود کرد. سرگذشت مانی مانی در یک خانواده ایرانی در شهر بابل به سال 216 م . متولد شد. پدرش پاتک نامیده می شد که از همدان به بابل رفته و آیین صابیان را پذیرفته بود. مانی در سال 228 م . ارعای رسالت کرد و برای تبلیغ آیین خود به سرزمینهای مختلف رفت . وی به سال 243 م . هنگام تاجگذاری شاپور اول نزد او آمد و وی را به دین خود دعوت کرد. شاه از او استقبال کرد او نیز کتابی به پهلوی ساسانی نوشت و آن را شاپورگان نامید. وی برای تبلیغ دین خود به آسیای میانه نیز سفر کرد و پس از بیست سال در زمان بهرام اول به ایران بازگشت . این پادشاه با مانی دشمنی کرد و او را در سال 274 م . کشت . پیروان مانی پس از او مانویت را تبلیغ کردند و حتی آن را به قسمتهایی از اروپا و چین گسترش دادند. بیشتر مانویان در آسیای میانه بودند. این آیین بر اثر فشار زردشتیان و مسیحیان ضعیف شد و پس از چندی با گسترش اسلام تقریبا از میان رفت . اقلیتهایی از مانویان در مناطقی مانند بوسنی هرزگوین تا قرنها باقی ماندند و سرانجام نابود شدند. برخی از نهضتهای ملی ایرانیان در قرون نخست اسلام از مانویت الهام می گرفت همچنین برخی زندیقان قرون نخست اسلام گرایشهای مانوی داشتند. منابع مانوی بسیاری از منابع مانوی قرنها پس از ظهور اسلام وجود داشته و مطالبی از آنها در کتب تاریخی قدیم نقل شده است . این کتابها اندک اندک از میان رفت تا اینکه اخیرا مقدار زیادی از آثار مانوی در شهر تورفان در ترکستان چین از خاک بیرون آمد و بر اطلاعات ما در باب مانویت افزود. یکی از نوآوریهای مانی این بود که با در نظر گرفتن بیسوادی عموم مردم ، از نقاشی استفاده می کرد و علاوه بر نوشتن مطالب دینی ، آنها را نقاشی می کرد و مجموعه ای به نام ارژنگ پدید آورده بود که بقایای آن اخیرا کشف شد. برخی از کتابهای دیگر او و پیروانش نیز مصور بودند. شش کتاب زیر قطعا توسط مانی نوشته شده است : 1. شاپورگان که به زبان پهلوی بوده و قطعاتی از آن در تورفان کشف شده است ؛ 2. انگلیون (انجیل ) این کتاب مصور بوده و احتمالا ارژنگ همان است ؛ 3. گنجیه زندگان شامل احکام ؛ 4. پراگماتیا (کتاب جامع )؛ 5. کتاب رازها؛ 6. کتبا دیوها؛ منبع: کتاب آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی
عنوان سوال:

منظور از آیین مانی چیست؟


پاسخ:

مانویت در فاصله میان ظهور مسیحیت و اسلام پدید آمد و در مدت کوتاهی فراگیر شد و پیروانی پرشور و با اخلاق گرد آورد. این ترکیبی است از اعتقادات صابیان ، بوداییان ، زردشتیان و مسیحیان . اصول عرفانی و انسانی این آیین به گسترش آن شتاب داد و آن را در شرق تا چین و در غرب تا مرکز اروپا پیش برد. حاکمان ایران و روم و سرزمینهای دیگر با مانویان از در خصومت در آمدند و دسته دسته آنها را کشتند و سرانجام ، محکمه تفتیش اروپا آخرین گروه مانویان را در سیزدهم میلادی نابود کرد.

سرگذشت مانی
مانی در یک خانواده ایرانی در شهر بابل به سال 216 م . متولد شد. پدرش پاتک نامیده می شد که از همدان به بابل رفته و آیین صابیان را پذیرفته بود.
مانی در سال 228 م . ارعای رسالت کرد و برای تبلیغ آیین خود به سرزمینهای مختلف رفت . وی به سال 243 م . هنگام تاجگذاری شاپور اول نزد او آمد و وی را به دین خود دعوت کرد. شاه از او استقبال کرد او نیز کتابی به پهلوی ساسانی نوشت و آن را شاپورگان نامید. وی برای تبلیغ دین خود به آسیای میانه نیز سفر کرد و پس از بیست سال در زمان بهرام اول به ایران بازگشت . این پادشاه با مانی دشمنی کرد و او را در سال 274 م . کشت .
پیروان مانی پس از او مانویت را تبلیغ کردند و حتی آن را به قسمتهایی از اروپا و چین گسترش دادند. بیشتر مانویان در آسیای میانه بودند. این آیین بر اثر فشار زردشتیان و مسیحیان ضعیف شد و پس از چندی با گسترش اسلام تقریبا از میان رفت . اقلیتهایی از مانویان در مناطقی مانند بوسنی هرزگوین تا قرنها باقی ماندند و سرانجام نابود شدند.
برخی از نهضتهای ملی ایرانیان در قرون نخست اسلام از مانویت الهام می گرفت همچنین برخی زندیقان قرون نخست اسلام گرایشهای مانوی داشتند.

منابع مانوی
بسیاری از منابع مانوی قرنها پس از ظهور اسلام وجود داشته و مطالبی از آنها در کتب تاریخی قدیم نقل شده است . این کتابها اندک اندک از میان رفت تا اینکه اخیرا مقدار زیادی از آثار مانوی در شهر تورفان در ترکستان چین از خاک بیرون آمد و بر اطلاعات ما در باب مانویت افزود.
یکی از نوآوریهای مانی این بود که با در نظر گرفتن بیسوادی عموم مردم ، از نقاشی استفاده می کرد و علاوه بر نوشتن مطالب دینی ، آنها را نقاشی می کرد و مجموعه ای به نام ارژنگ پدید آورده بود که بقایای آن اخیرا کشف شد. برخی از کتابهای دیگر او و پیروانش نیز مصور بودند. شش کتاب زیر قطعا توسط مانی نوشته شده است :
1. شاپورگان که به زبان پهلوی بوده و قطعاتی از آن در تورفان کشف شده است ؛
2. انگلیون (انجیل ) این کتاب مصور بوده و احتمالا ارژنگ همان است ؛
3. گنجیه زندگان شامل احکام ؛
4. پراگماتیا (کتاب جامع
5. کتاب رازها؛
6. کتبا دیوها؛

منبع: کتاب آشنایی با ادیان بزرگ، حسین توفیقی





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین