دوران نامزدی باید کوتاه باشد یا طولانی؟ در هر صورت دلایل خود را بیان کنید؟
در متن سؤال به صورت دقیق اشاره نشده که مراد از دوره نامزدی چه دوره ای است؛ زیرا تعریف دوره نامزدی در کشورمان متفاوت است.
در حقوق مدنی کشورمان (نامزدی) زمانی است که مرد از زنی خواستگاری می کند تا بعد با او ازدواج کند و زن موافقت کند،[1] در حالی که برخی خانواده ها، فاصله عقد دائم تا برگزاری جشن عروسی را دوره (نامزدی) می دانند؛ بنابراین در ادامه به حالتی که صرفاً پیشنهاد ازدواج (خواستگاری) ارائه شده با عنوان (نامزدی) و به فاصله عقد تا جشن ازدواج با عنوان (دوران عقد) اشاره می گردد.
بر اساس حقوق مدنی ایران، نامزدی مدّت ندارد و تا زمانی که یکی از دو نفر آن را به هم نزده است، باقی خواهد ماند.[2] با توجّه به این که شناخت طرفین از یکدیگر، اصل مهم دوران نامزدی است، شایسته است بر اساس واقعیّت گرایی، این مدّت به صورت معقول به اندازه ای باشد که نه شتابزده عمل گردد و نه بی دلیل مدّت آن طولانی گردد؛ زیرا ممکن است عواملی نظیر برخی توقعات نابجای طرفین از یکدیگر، زیاده روی در رفت و آمدها و برانگیخته شدن غیرت والدین دختر و گفت و گوهای تکراری و بی اهمیت طرفین، باعث شود تردید و تزلزلی در انتخاب صورت گیرد.
طبیعی است که هر چه ابهامات متأثّر از جلسات گفت و گو یا تحقیقات محلی طرفین نسبت به یکدیگر بیش تر باشد، دوره نامزدی بیشتر طول خواهد کشید؛ امّا بعضی از افراد نیز وجود دارند که نسبت به تعهد هراس دارند و ممکن است با نامزدی طولانی مدّت از زیر بار تعهد زندگی مشترک شانه خالی کنند؛ بنابراین دوره نامزدی باید نه کوتاه مدت باشد و نه آنقدر طولانی که مشکلات را به همراه داشته باشد.
در ضمن در این دوران ضروری است مرزهای منطقی و شرعی رابطه حفظ شود تا به ویژه دختر خانم‌ها از آسیب های احتمالی در امان بماند.
در مورد دوران عقدخواندگی (فاصله میان عقد تا برگزاری جشن ازدواج) که با خواندن صیغه عقد بین پسر و دختر وجهه شرعی و قانونی نیز پیدا می کند، گفتنی است که به دلایل زیر وجود چنین دوره ای ضروری است:
- آماده سازی طرفین به ویژه دختر و خانواده اش جهت کاهش تدریجی وابستگی های شدید عاطفی؛ زیرا جدایی ناگهانی فرد از خانواده به ویژه برای دختر ناگوار بوده و چه بسا موجب تلخکامی و آسیب دیدگی عاطفی وی و خانواده اش نیز گردد.
- آماده سازی طرفین جهت پذیرش مسؤولیت زندگی مستقل و کسب مهارت های زندگی مشترک.
- ایجاد اُنس؛ برای دختر و پسر عفیف و با حیایی که تا چندی قبل بیگانه بودند، سخت است که بدون مقدمه در کنار هم زندگی مستقلی را آغاز کنند؛ بنابراین شایسته است مدّتی بگذرد تا با هم انس گرفته و مهیای زندگی با هم گردند.
- آمادگی والدین دختر جهت تهیه جهیزیه و آمادگی پسر برای فراهم آوردن مقدمات ازدواج، تهیه منزل مسکونی و... .
- شناخت بیشتر از سلیقه ها، علایق و عادات همدیگر و خانواده ها برای ورود به زندگی مشترک با تفاهم بیشتر.
- فرصت تجدید نظر در صورت عدم تفاهم جدّی؛ دوره عقد، دوره شناخت بهتر و عمیق تر زوجین برای ارزیابی بهتر سطوح کفویت است؛ زیرا شناخت در دوره نامزدی برای انتخاب و شناخت در دوران عقد به دلیل عدم وجود محدودیت های دوره نامزدی برای تفاهم بیشتر زوجین جهت سازگاری افزون تر در زندگی مشترک است که مهمترین فایده آن فراهم آوردن فرصت تجدید نظر و جدایی در صورت عدم تفاهم جدی طرفین با یکدیگر قبل از مراسم عروسی است تا در ادامه هزینه های بیشتری به طرفین تحمیل نگردد.
- در مورد مدت دوران (عقد) نیز گفتنی است که حدّ معینی ندارد و برای همگان، یکسان نیست، بلکه بستگی به شرایط و موقعیت دختر و پسر و شرایط خانوادگی و اجتماعی آنها دارد؛ امّا می توان گفت که اگر مانع خاصّی[3] در میان نباشد و دختر، پسر و خانواده هایشان آماده عروسی باشند، مدّت (6 الی 9) [4] ماه مناسب است. طولانی شدن این دوران نیز پیامدهایی دارد که برخی از آن ها عبارتند از:
مقایسه همسر با دیگران و دلزدگی ناشی از هوس ها و تنوّع طلبی ها. توقعات نابجای ناشی از چشم و هم چشمی ها و رسوم نادرست طرفین و خانواده ها از یکدیگر. دخالت های ناشیانه و گاه مغرضانه اطرافیان. غیرت نابجای خانواده دختر و ایجاد محدودیت و محرومیت ها در روابط عاطفی و فیزیکی پسر و دختر. محدودیّت های ناشی از حضور فرزندان مجرد در خانواده. کاهش اشتیاق اولیه، آرامش خاطر و دلسردی پسر و دختر بر اثر محرومیت های عاطفی و زناشویی تحمیلی. برجسته شدن احتمالی نقاط ضعف طرف مقابل یا خانواده و فامیل وی و ایجاد تردیدهای نابجا در طرفین. پی نوشت ها:
[1]. سید حسن امامی، حقوق مدنی، ج4، ص 328.
[2]. همان، ص 328 و 329.
[3]. ادامه تحصیل، گذراندن سربازی و... .
[4]. علی اکبر مظاهری، جوانان و و دوران نامزدی، ص37.
