چه کنم تا دوستیهایم پایدار شود؟ دانشجوی گرامی ؛احساستان را نسبت به مسأله ای که با آن مواجه شده اید درک کرده و با درک دغدغه خاطرتان سعی می کنیم اطلاعات لازم را در مورد این مسأله پس از بیان مقدمه ای جهت روشن شدن بحث در اختیارتان قرار دهیم . انسان موجودی اجتماعی است که نیازمند است با دیگر همنوعان خود معاشرت داشته باشد. لازمه اصلی معاشرت و ارتباط با دیگران، داشتن احساس دوستی و محبت در ارتباط با همنوعان خویش به آنان است. بسیاری از افراد دوست دارند در اثر معاشرت با دیگران زندگی موفقی داشته باشند؛ ولی به جهت ناآگاهی از چگونگی معاشرت و آداب آن و نیز رعایت نکردن آن آداب، توانایی برقراری روابط مناسب و اسلامی را از دست میدهند و به ناچار منزوی میشوند و یا مورد انتقاد دیگران قرار می گیرند. دوستی ارزشمند و واقعی در اسلام آنگونه است که اشعه تابناک آن بر شئون زندگی فردی و اجتماعی فرد پرتو افکند، و دست یابی به تکامل را رهنمون ساخته و به فرد احساس رضایت درونی ببخشد . دوستی در اسلام نه تنها فقط یک امر قلبی نیست ، بلکه تأثیر آن در ساختار شخصیتی ،در پیشرفت فردی و اجتماعی و در پدیدایی رضایت خاطر و تعادل روانی فرد را نباید از یاد برد،لذاست که در این راستا همچون دیگر جنبه های زندگی رعایت اعتدال،عقل و منطق لازم وضروری است . یکی از چیز هایی که در رسیدن به آرامش روانی در قالب دوستی با دیگران به ما کمک می کند رعایت حد و مرز دوستی است . امام صادق (علیه السلام ) در بیاناتی گرانبها این حدود و حقوق را بیان فرموده، میافزاید: مراعات این حدود، در هر کس بود (همهاش یا مقداری) او دوست است، وگر نه نسبت دوستی وصداقت به او نده . اول: آنکه نهان و آشکار دوست، برای تو یکسان باشد. دوم: آنکه زینت تو را زینت و آراستگی خودش ببیند وعیب و نقصان تو را عیب خویش بشمارد. سوم: اگر به ریاست وثروت و پست و مقامی رسید، این پست وپول، رفتار او را نسبت به تو عوض نکند. چهارم: اگر قدرت و توانگری دارد، ازآنچه دارد نسبت به تو دریغ و مضایقه نکند. پنجم: (که جامع همه آنهاست) اینکه تو را در گرفتاریها، رها نکند و تنها نگذارد. راه های پایداری و تقویت دوستی در ارتباطهای دوستانه رعایت نکات زیر موجب استحکام و تقویت این روابط خواهد شد که شما نیز با رعایت دقیق این امور میتوانید به هدف خود نائل آیید: الف) رفتارها و اعمالی که باید انجام گیرد: 1- همدردی واقعی و عملی، 2- بخششهای مالی و عفو و گذشت و حتی بر زبان نیاوردن آنها، 3- یکرنگی، 4- مدافع حقوق او بودن در حضور و در زمان عدم حضور او، 5- کمتوقع بودن، 6- اظهار نمودن دوستی و محبت خود با زبان و عمل، 7- فروتنی در برابر او، 8- پرهیز از مجادله و بگومگوهای بیثمر و حتی برخی بگومگوهای باثمری که موجب رنجش خاطر میگردد، 9- گوش فرادادن به حرف او و شنونده خوب بودن، 10- پوشیدن اسرار او، 11- بردباری در برابر ناملایمات و لغزشهایی که از او صادر میشود، 12- شاد کردن او، 13- هدیه دادن به مناسبتهای مختلف به ویژه مناسبتهایی که برای او اهمیت دارد، 14- دعا کردن در حق او، 15- پرهیز از ملامت و سرزنش علنی و غیرعلنی و حتی برخی انتقادهایی که موجب ناخرسندی او میگردد، 16- وفاداری، 17- تعهد و عهد و پیمان و وعدهها، 18- رعایت ادب و احترام و آداب اجتماعی، 19- دوراندیشی و خیرخواهی، 20- کوشش در جلب محبت و علاقه او به هر شکلی مشروع و ممکن. ب ) رفتارها و اعمالی که باید از آن پرهیز نمود: - سخن چینی در حق او، - خیانت به سخن، حرف، خود او، - ستم نمودن، - اتهام بستن، - تندخویی و بداخلاقی، - خست به خرج دادن، - اعمال سلیقههای فردی و شخصی، - دروغ گفتن، - خلف وعده، - عیبجویی نمودن. توضیحی بیشتر درباره برخی از نکات بالا شخصی که با معیارهای صحیح، دوستان خود را انتخاب می کند باید طوری عمل کند که این دوستی بین آن ها تقویت شود و پایدار و استوار بماند. در این جا به توضیح مختصر چند نمونه از راه ها و روش های تقویت دوستی میپرداریم : 1. اخلاق نیکو: یکی از راه های تقویت دوستی، اخلاق نیکو است . در این باره رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند: (شما آن قدر مال و ثروت ندارید که همه را از خود راضی نمایید، به همین جهت سعی کنید که با اخلاق خوب، آنان را متوجه خود سازید). اخلاق خوب یکی از رموز ترقی و عظمت پیامبر اسلام بود. در میان آن مردم وحشی که دختر کشی، خون ریزی و جنایت از کارهای روزمره ی آنان بود و طبعاً زیر هیچ بار معنوی نمی رفتند، رسول خدا با اخلاق شایسته و نیکو آن ها را متوجه خود ساخت و اسلام را سربلند گردانید. خدای مهربان هم به وی اعلام کرد که: (با آن مهربانی که خدا به تو داده است، با مردم خوش رفتاری کن و اگر خواستی بداخلاقی کنی و رحم و عاطفه را کنار بگذاری، از اطرافت پراکنده می شوند. از لغزش های آنان چشم پوشی کن و از اشتباهاتشان صرف نظر نما). هم چنین وقتی که جبرئیل بر حضرت موسی (علیه السلام) و هارون نازل شد، اولین درس تبلیغ را که از جانب خدای بلند مرتبه بر آن ها عرضه شد این بود که: (به سراغ فرعون بروید و یا او به نرمی صحبت کنید و بد زبانی و پرخاش نکنید...) 2. ترحم: دل جویی و نوازش افراد و ابراز هم دردی کردن و شریک شدن در غم و شادی آن ها راه دیگری از راه های تقویت دوستی و افزایش دوستان است. یکی از روان کاوان در این باره می گوید: (ما همه محتاج محبت هستیم، خواه این محبت به صورت پذیرفتن تجلی کند و خواه به صورت تشویق). 3. دیدار: یکی دیگر از راه هایی که رفاقت را تقویت می کند و رابطه ی دوستی را عمیق می گرداند، دیدار از یک دیگر است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: (از یک دیگر دیدن کردن، دوستی را تقویت و نیرومند می گرداند). 4. سلام کردن و فشار دادن دست دوستان: دست دادن به یک دیگر و فشار دادن دستان دوست یکی از اعمالی است که دوستی را تقویت می کند و این عملی بود که همه ی پیشوایان دین مخصوصاً حضرت باقر (علیه السلام) انجام می داد و دست دوستان را فشار می داد تا آن حد که مورد اعتراض قرار می گرفت. اما امام می فرمودند: (این عمل کینه و حسادت را برطرف می گرداند و ناراحتی و اضطراب را فرو می نشاند). 5. هدیه دادن: هدیه دادن به دوستان یکی از راه هایی است که دوستی را تقویت می کند و اگر قبلاً ناراحتی و کدورتی وجود داشته به این وسیله برطرف می گردد. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این باره می فرمایند: (هدیه بردن برای دوستان کینه ها را برطرف می سازد و دوستی ایجاد می کند و برادری را تجدید می نماید، پس برای یک دیگر هدیه ببرید تا دوستی بین شما افزایش یابد). اما برای دادن هدیه به دوست نباید بیش از استطاعت خود (کادو) تهیه کرد و خود را به زحمت انداخت. و هر گاه هدیه ای به ما دادند، سعی کنیم هر چند هم کوچک باشد آن را بپذیریم و با دیده ی احترام به آن بنگریم. 6. خوش بینی: آن گاه دوستی تقویت می شود که انسان بداند دوستش درباره ی او سوءظن ندارد و نسبت به وی خوش بین است. موقعی که انسان درک کرد که دوستش نسبت به وی بدبین نیست، احساس نشاط می کند و لذت می برد که قلبشان نسبت به یک دیگر نزدیک گردیده و روحشان آمیخته شده است. بنابراین خوش بینی باعث تقویت و جذب دوست و دوست یابی می گردد. 7-آغاز مثبت یک یا چند نکته مثبت و ارزشمند را در دوست خود شناسایی و برجسته سازید و با تحسین صادقانه به جهت وجود آن امر مثبت، ارتباط خود را با وی محکم سازید و هیچگاه رابطه خود را با نکتهای منفی آغاز نکنید. 8- عدم سرزنش مستقیم در صورتی که اشتباه و لغزشی در دوست خود مشاهده کردید، به طور مستقیم از او گلایه نکنید و وی را مورد انتقاد مستقیم و سرزنش قرار ندهید. وقتی تذکر اخلاقی با کنایه و اشاره گفته شود، زودتر اثر میبخشد تا اینکه با صراحت از گناه یا اشتباه نام برده و انتقاد گردد. دوست محترم، همراهی با شما در عبور از ناملایمات و ابهامات زندگی، توفیقی است که از جانب خدای مهربان داریم. چشم براه مکاتبات بعدی شما هستیم. در پایان چند کتاب مفید را در این زمینه معرفی می کنیم که انشاء الله با مطالعه آنها می توانید اطلاعات بهتری در این زمینه بدست آورید: 1- دوستی در قرآن و حدیث , نوشته آقای ری شهری 2- دوستی و دوستان , نوشته آقای سید هادی مدرس , ترجمه حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر, از انتشارات آستان قدس رضوی , 1376 3- آئین دوستی (دوست یابی) نوشته دیل کارنگی , انتشارات پیمان 1378 4- آئین دوستی در اسلام , نوشته آقای بابازاده
چه کنم تا دوستیهایم پایدار شود؟
چه کنم تا دوستیهایم پایدار شود؟
دانشجوی گرامی ؛احساستان را نسبت به مسأله ای که با آن مواجه شده اید درک کرده و با درک دغدغه خاطرتان سعی می کنیم اطلاعات لازم را در مورد این مسأله پس از بیان مقدمه ای جهت روشن شدن بحث در اختیارتان قرار دهیم .
انسان موجودی اجتماعی است که نیازمند است با دیگر همنوعان خود معاشرت داشته باشد.
لازمه اصلی معاشرت و ارتباط با دیگران، داشتن احساس دوستی و محبت در ارتباط با همنوعان خویش به آنان است.
بسیاری از افراد دوست دارند در اثر معاشرت با دیگران زندگی موفقی داشته باشند؛ ولی به جهت ناآگاهی از چگونگی معاشرت و آداب آن و نیز رعایت نکردن آن آداب، توانایی برقراری روابط مناسب و اسلامی را از دست میدهند و به ناچار منزوی میشوند و یا مورد انتقاد دیگران قرار می گیرند.
دوستی ارزشمند و واقعی در اسلام آنگونه است که اشعه تابناک آن بر شئون زندگی فردی و اجتماعی فرد پرتو افکند، و دست یابی به تکامل را رهنمون ساخته و به فرد احساس رضایت درونی ببخشد . دوستی در اسلام نه تنها فقط یک امر قلبی نیست ، بلکه تأثیر آن در ساختار شخصیتی ،در پیشرفت فردی و اجتماعی و در پدیدایی رضایت خاطر و تعادل روانی فرد را نباید از یاد برد،لذاست که در این راستا همچون دیگر جنبه های زندگی رعایت اعتدال،عقل و منطق لازم وضروری است .
یکی از چیز هایی که در رسیدن به آرامش روانی در قالب دوستی با دیگران به ما کمک می کند رعایت حد و مرز دوستی است .
امام صادق (علیه السلام ) در بیاناتی گرانبها این حدود و حقوق را بیان فرموده، میافزاید: مراعات این حدود، در هر کس بود (همهاش یا مقداری) او دوست است، وگر نه نسبت دوستی وصداقت به او نده .
اول: آنکه نهان و آشکار دوست، برای تو یکسان باشد.
دوم: آنکه زینت تو را زینت و آراستگی خودش ببیند وعیب و نقصان تو را عیب خویش بشمارد.
سوم: اگر به ریاست وثروت و پست و مقامی رسید، این پست وپول، رفتار او را نسبت به تو عوض نکند.
چهارم: اگر قدرت و توانگری دارد، ازآنچه دارد نسبت به تو دریغ و مضایقه نکند.
پنجم: (که جامع همه آنهاست) اینکه تو را در گرفتاریها، رها نکند و تنها نگذارد.
راه های پایداری و تقویت دوستی
در ارتباطهای دوستانه رعایت نکات زیر موجب استحکام و تقویت این روابط خواهد شد که شما نیز با رعایت دقیق این امور میتوانید به هدف خود نائل آیید:
الف) رفتارها و اعمالی که باید انجام گیرد:
1- همدردی واقعی و عملی،
2- بخششهای مالی و عفو و گذشت و حتی بر زبان نیاوردن آنها،
3- یکرنگی،
4- مدافع حقوق او بودن در حضور و در زمان عدم حضور او،
5- کمتوقع بودن،
6- اظهار نمودن دوستی و محبت خود با زبان و عمل،
7- فروتنی در برابر او،
8- پرهیز از مجادله و بگومگوهای بیثمر و حتی برخی بگومگوهای باثمری که موجب رنجش خاطر میگردد،
9- گوش فرادادن به حرف او و شنونده خوب بودن،
10- پوشیدن اسرار او،
11- بردباری در برابر ناملایمات و لغزشهایی که از او صادر میشود،
12- شاد کردن او،
13- هدیه دادن به مناسبتهای مختلف به ویژه مناسبتهایی که برای او اهمیت دارد،
14- دعا کردن در حق او،
15- پرهیز از ملامت و سرزنش علنی و غیرعلنی و حتی برخی انتقادهایی که موجب ناخرسندی او میگردد،
16- وفاداری،
17- تعهد و عهد و پیمان و وعدهها،
18- رعایت ادب و احترام و آداب اجتماعی،
19- دوراندیشی و خیرخواهی،
20- کوشش در جلب محبت و علاقه او به هر شکلی مشروع و ممکن.
ب ) رفتارها و اعمالی که باید از آن پرهیز نمود:
- سخن چینی در حق او،
- خیانت به سخن، حرف، خود او،
- ستم نمودن،
- اتهام بستن،
- تندخویی و بداخلاقی،
- خست به خرج دادن،
- اعمال سلیقههای فردی و شخصی،
- دروغ گفتن،
- خلف وعده،
- عیبجویی نمودن.
توضیحی بیشتر درباره برخی از نکات بالا
شخصی که با معیارهای صحیح، دوستان خود را انتخاب می کند باید طوری عمل کند که این دوستی بین آن ها تقویت شود و پایدار و استوار بماند. در این جا به توضیح مختصر چند نمونه از راه ها و روش های تقویت دوستی میپرداریم :
1. اخلاق نیکو:
یکی از راه های تقویت دوستی، اخلاق نیکو است . در این باره رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
(شما آن قدر مال و ثروت ندارید که همه را از خود راضی نمایید، به همین جهت سعی کنید که با اخلاق خوب، آنان را متوجه خود سازید).
اخلاق خوب یکی از رموز ترقی و عظمت پیامبر اسلام بود. در میان آن مردم وحشی که دختر کشی، خون ریزی و جنایت از کارهای روزمره ی آنان بود و طبعاً زیر هیچ بار معنوی نمی رفتند، رسول خدا با اخلاق شایسته و نیکو آن ها را متوجه خود ساخت و اسلام را سربلند گردانید. خدای مهربان هم به وی اعلام کرد که: (با آن مهربانی که خدا به تو داده است، با مردم خوش رفتاری کن و اگر خواستی بداخلاقی کنی و رحم و عاطفه را کنار بگذاری، از اطرافت پراکنده می شوند. از لغزش های آنان چشم پوشی کن و از اشتباهاتشان صرف نظر نما).
هم چنین وقتی که جبرئیل بر حضرت موسی (علیه السلام) و هارون نازل شد، اولین درس تبلیغ را که از جانب خدای بلند مرتبه بر آن ها عرضه شد این بود که: (به سراغ فرعون بروید و یا او به نرمی صحبت کنید و بد زبانی و پرخاش نکنید...)
2. ترحم:
دل جویی و نوازش افراد و ابراز هم دردی کردن و شریک شدن در غم و شادی آن ها راه دیگری از راه های تقویت دوستی و افزایش دوستان است. یکی از روان کاوان در این باره می گوید:
(ما همه محتاج محبت هستیم، خواه این محبت به صورت پذیرفتن تجلی کند و خواه به صورت تشویق).
3. دیدار:
یکی دیگر از راه هایی که رفاقت را تقویت می کند و رابطه ی دوستی را عمیق می گرداند، دیدار از یک دیگر است. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند: (از یک دیگر دیدن کردن، دوستی را تقویت و نیرومند می گرداند).
4. سلام کردن و فشار دادن دست دوستان:
دست دادن به یک دیگر و فشار دادن دستان دوست یکی از اعمالی است که دوستی را تقویت می کند و این عملی بود که همه ی پیشوایان دین مخصوصاً حضرت باقر (علیه السلام) انجام می داد و دست دوستان را فشار می داد تا آن حد که مورد اعتراض قرار می گرفت. اما امام می فرمودند: (این عمل کینه و حسادت را برطرف می گرداند و ناراحتی و اضطراب را فرو می نشاند).
5. هدیه دادن:
هدیه دادن به دوستان یکی از راه هایی است که دوستی را تقویت می کند و اگر قبلاً ناراحتی و کدورتی وجود داشته به این وسیله برطرف می گردد. رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در این باره می فرمایند:
(هدیه بردن برای دوستان کینه ها را برطرف می سازد و دوستی ایجاد می کند و برادری را تجدید می نماید، پس برای یک دیگر هدیه ببرید تا دوستی بین شما افزایش یابد).
اما برای دادن هدیه به دوست نباید بیش از استطاعت خود (کادو) تهیه کرد و خود را به زحمت انداخت. و هر گاه هدیه ای به ما دادند، سعی کنیم هر چند هم کوچک باشد آن را بپذیریم و با دیده ی احترام به آن بنگریم.
6. خوش بینی:
آن گاه دوستی تقویت می شود که انسان بداند دوستش درباره ی او سوءظن ندارد و نسبت به وی خوش بین است. موقعی که انسان درک کرد که دوستش نسبت به وی بدبین نیست، احساس نشاط می کند و لذت می برد که قلبشان نسبت به یک دیگر نزدیک گردیده و روحشان آمیخته شده است. بنابراین خوش بینی باعث تقویت و جذب دوست و دوست یابی می گردد.
7-آغاز مثبت
یک یا چند نکته مثبت و ارزشمند را در دوست خود شناسایی و برجسته سازید و با تحسین صادقانه به جهت وجود آن امر مثبت، ارتباط خود را با وی محکم سازید و هیچگاه رابطه خود را با نکتهای منفی آغاز نکنید.
8- عدم سرزنش مستقیم
در صورتی که اشتباه و لغزشی در دوست خود مشاهده کردید، به طور مستقیم از او گلایه نکنید و وی را مورد انتقاد مستقیم و سرزنش قرار ندهید. وقتی تذکر اخلاقی با کنایه و اشاره گفته شود، زودتر اثر میبخشد تا اینکه با صراحت از گناه یا اشتباه نام برده و انتقاد گردد.
دوست محترم، همراهی با شما در عبور از ناملایمات و ابهامات زندگی، توفیقی است که از جانب خدای مهربان داریم. چشم براه مکاتبات بعدی شما هستیم.
در پایان چند کتاب مفید را در این زمینه معرفی می کنیم که انشاء الله با مطالعه آنها می توانید اطلاعات بهتری در این زمینه بدست آورید:
1- دوستی در قرآن و حدیث , نوشته آقای ری شهری
2- دوستی و دوستان , نوشته آقای سید هادی مدرس , ترجمه حمیدرضا شیخی و حمیدرضا آژیر, از انتشارات آستان قدس رضوی , 1376
3- آئین دوستی (دوست یابی) نوشته دیل کارنگی , انتشارات پیمان 1378
4- آئین دوستی در اسلام , نوشته آقای بابازاده
- [سایر] چه کنم تا دوستیهایم پایدار شود؟
- [سایر] تفاوت بین آرامش پایدار و ناپایدار چیست؟
- [سایر] راه بدست آوردن دوست و روش دوستی های پایدار چیست؟
- [سایر] راه بدست آوردن دوست و روش دوستی های پایدار چیست ؟
- [سایر] توسعهی پایدار بر پایهی ارزشهاست. آیا ارزشها کلی است یعنی برای همهی اقوام این ارزشهای حاکم توسعه پیدا خواهد کرد؟
- [سایر] اقسام لذت را بشمارید بالاترین و پایدارترین نوع لذت کدام است؟ چگونه می توان به نوع عالی و پایدار لذت دست یافت؟
- [سایر] آیا مصادیقی وجود دارد که ارزشهای اسلامی موجب توسعهی پایدار در کشورهای غربی شده باشد اما در مورد کشورهای اسلامی این موضوع صدق نکند؟
- [سایر] اقسام لذت را بشمارید بالاترین و پایدارترین نوع لذت کدام است؟ چگونه می توان به نوع عالی و پایدار لذت دست یافت؟
- [سایر] من از پیروان مذهب حنفی هستم آیا شناخت همسر و ازدواج، از طریق اینترنت از نظر شرعی جایز است؟ و آیا چنین ازدواجی پایدار و پا برجا می ماند؟
- [سایر] به نام خدا سلام آقای شهاب مرادی - دلمون واسه شما و آقای شهیدی فر تنگ شده- برنامه مردم ایران سلام کی دوباره شروع میشه؟؟؟؟؟؟ لطفا جواب بدین ... ، شما لطفا جواب بدین . ... زنده ، سلامت و پایدار وموفق با الطاف الهی باشید. خداحافظ