سلام. پسر پنج ساله ای دارم که شب ادراری دارد. راه حلی برای این مشکل ارائه کنید؟
با سلام و عرض ارادت خدمت شما پرسشگر گرامی؛ از اینکه با این مرکز در ارتباط هستید خرسندیم و امیدواریم که ارتباط شما با این مرکز تداوم داشته باشد.
درباره مشکل شب ادراری فرزندتان توجه شما را به نکات زیر جلب می کنم :
شب ادراری یک علامت روان تنی شایع است که هم به تنهایی و هم در همراهی با دیگر اختلالات کودکان تظاهر می یابد. شب ادراری ممکن است علت های متعددی داشته باشد. در بیش از 80 درصد از موارد ، کودک مبتلا به شب ادراری هیچ بیماری و یا عیب و نقص عضوی و بدنی ندارد و در کمتر از 20 درصد موارد ممکن است بیماری هایی مانند : دیابت ، عفونت ادراری ، بیماریهای مادرزادی کلیه ، نوعی کم‌خونی و عیوب نخاع و بیماریهای سیستم اعصاب ، علت شب ادراری باشد. خیس کردن در هنگام خواب اتفاق می‌افتد و کودک شما هیچ گونه دخالتی در آن ندارد، لذا تنبیه و تحقیر طفل در نزد خودتان یا دیگران و یا مسخره کردن وی ، نه تنها هیچ گونه تاثیری در بهبودی آن ندارد، بلکه با ایجاد فشار روحی وضع کودک را به مراتب بدتر می‌کند.
ثابت شده است عوامل ارثی و سوابق والدین نیز در بروز شب ادراری موثر است؛ اما باید توجه داشت همان طور که زمان راه افتادن و حرف زدن بچه ها با همدیگر متفاوت است، روند بالارفتن ظرفیت مثانه و زمان قدرت کنترل مثانه نیز در کودکان ممکن است باهم متفاوت باشد. مسائل روحی و عاطفی از مهمترین علل شب ادراری هستند. این مورد بخصوص در نزد کودکانی دیده می‌شود که قبلا کنترل ادرار داشته‌اند اما اکنون دچار شب ادراری شده‌اند.
موارد زیر، از جمله عوامل روحی هستند که می‌تواند سبب شب ادراری در کودکان گردد :
- تولد یک نوزاد در خانواده که موجب می‌شود توجه پدر و مادر به نوزاد معطوف گردد و کودک بزرگتر کمتر مورد توجه قرار گیرد.
- جدایی پدر و مادر
- اختلافات و کشمکش های درون خانواده
- جابجایی خانواده
- مسافرت یا فوت یکی از والدین
- تحقیر و تنبیه بیش از حد بزرگترها نسبت به کودک
- ایجاد ترس و هیجان و اضطراب شدید در کودک با شنیدن و یا دیدن مناظر ، فیلم ها و یا بازی های ترسناک کامپیوتری.
از دیگر عوامل بسیار مهم در شب ادراری که به تازگی و در سال های اخیر بسیار اهمیت پیدا کرده است، آلرژی و حساسیت کودک به غذاها و بخصوص شیر گاو است. لذا باید دقیقا توجه داشت که در چه شب هایی و با مصرف چه مواد و یا غذاهایی این شب ادراری تشدید می‌شود تا از مصرف آنها پرهیز گردد. قبلا تصور می‌شد که کودکان مبتلا به شب ادراری خواب عمیق‌تری دارند و یا شب ادراری ناشی از اختلال در خواب و بیدار شدن کودک است، اما به تازگی نشان داده شده است که بین خواب کودکان مبتلا به شب ادراری و سایر کودکان تفاوتی وجود ندارد و خیس کردن در هر مرحله از خواب (چه در مرحله خواب عمیق و چه در مراحل خواب سطحی) ممکن است اتفاق بیفتد. پرسشگر گرامی با دقت علل بالا را مورد بررسی قرار دهید و ببینید که کدام درباره فرزند شما درست می باشد و سعی کنید آن را از بین ببرید.
چه باید کرد؟
1. در گام اول باید از سلامت سیستم دفع ادرار کودک مطمئن شوید؛ بنابراین مراجعه به متخصص کلیه و مجاری ادراری اجتناب ناپذیر است.
2. از بین بردن تمامی فاکتورها و مسائل عاطفی و روحی که منجر به اضطراب و مشکلات عصبی در کودک می‌شود؛ بنابراین سعی کنید زمانی که مضطرب هستید، اضطراب خود را به کودکتان منتقل نکنید و ارتباط عاطفی خود را با کودکتان افزایش دهید تا از این طریق کودکتان به آرامش نسبی برسد.
3. در روز باید مایعات زیادی استفاده گردد و به کودک آموزش داد تا حتی‌الامکان در طول روز ادرار کردن را به تأخیر اندازد تا حجم مثانه بیشتر شده و در طول شب دیرتر پر گردد؛ بدیهی است از غروب آفتاب به بعد لازم است مصرف مایعات و غذاها و میوه های آبدار به حداقل برسد و کودک حتما قبل از خوابیدن ادرار کند.
4. کودک را به ازای هر چند شب که خیس نمی‌کند تشویق کنید و در صورت عدم خیس کردن برای مدت طولانی برای وی جایزه‌ای نیز بخرید.
5. زمانی که او دچار شب ادراری می شود، از تنبیه او خودداری کنید؛ چرا که تنبیه موجب بالا رفتن اضطراب کودک و در نتیجه بیشتر شدن شب ادراری او می شود.
6. قبل از این که کودک برای خوابیدن به رختخواب برود، به او یادآوری کنید که به دستشویی برود. اگر کودک گفت که نیازی به دستشویی ندارد، از او بخواهید که به هرحال سعی کند، مثانه اش را خالی کند.
7. نوشیدن مایعات را دو ساعت قبل از خواب محدود کنید (حتی غذاها و خوراکی هایی که آب زیادی دارند مثل بستنی، ژله، سوپ و...).
اگر چه شب ادراری سبب ناراحتی خانواده و خود کودک می گردد اما خوشبختانه در اکثر بچه ها بهبود پذیر است و حتی قبل از هفت سالگی بدون درمان نیز این عارضه ممکن است برطرف گردد.
موفق باشید. منتظر مکاتبات بعدی شما هستیم.
نویسنده : محمدصادق آقاجانی
