تصرف
به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.
آیا به پولی که خمس تعلق گرفته، جایز است به مقدار خمس جدا کرد و در بقیه آن تصرف نمود؟
آیا به پولی که خمس تعلق گرفته، جایز است به مقدار خمس جدا کرد و در بقیه آن تصرف نمود؟ همه مراجع (به جز بهجت ): خیر، جایز نیست ؛ مگر با اجازه حاکم شرع. امام، نوری، مکارم و فاضل: تعلیقات علی العروة، ج 2، م 76 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 924 ؛ خامنه‌ای، اجوبةالاستفتاءات، س 983 ؛ وحید و سیستانی، منهاج الصالحین، م 1256 ؛ دفتر: صافی. آیةاللَّه بهجت: آری، اشکال ندارد. دفتر: بهجت. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 264/500016)
آیا به پولی که خمس تعلق گرفته، جایز است به مقدار خمس جدا کرد و در بقیه آن تصرف نمود؟ همه مراجع (به جز بهجت ): خیر، جایز نیست ؛ مگر با اجازه حاکم شرع. امام، نوری، مکارم و فاضل: تعلیقات علی العروة، ج 2، م 76 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 924 ؛ خامنه‌ای، اجوبةالاستفتاءات، س 983 ؛ وحید و سیستانی، منهاج الصالحین، م 1256 ؛ دفتر: صافی. آیةاللَّه بهجت: آری، اشکال ندارد. دفتر: بهجت. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 264/500016)
پاسخ:
آیا به پولی که خمس تعلق گرفته، جایز است به مقدار خمس جدا کرد و در بقیه آن تصرف نمود؟
همه مراجع (به جز بهجت ): خیر، جایز نیست ؛ مگر با اجازه حاکم شرع. امام، نوری، مکارم و فاضل: تعلیقات علی العروة، ج 2، م 76 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 924 ؛ خامنه‌ای، اجوبةالاستفتاءات، س 983 ؛ وحید و سیستانی، منهاج الصالحین، م 1256 ؛ دفتر: صافی.
آیةاللَّه بهجت: آری، اشکال ندارد. دفتر: بهجت. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 264/500016)
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان خمس را جدا کرد و در بقیه مال تصرّف نمود؟
- [سایر] جنسی که به آن خمس تعلق گرفته فروختهام ؛ آیا میتوانم در پولی که به دست آوردهام، تصرف کنم؟ وظیفهام چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر مشتری بداند که به عین مالی که خریده، خمس تعلّق گرفته و فروشنده آن را نپرداخته است، آیا تصرّف در آن کالا برای او جایز است؟
- [سایر] آیا به پولی که انسان برای ازدواج ذخیره کرده، خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر قربانی از پولی باشد که خمس به آن تعلّق گرفته، چه صورت دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا به پولی که دولت به عنوان یارانه به حساب ریخته خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا خمس به پولی که به بچه به عنوان جایزه داده میشود، تعلّق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] به پولی که خمس به آن تعلّق نمی گیرد اگر عینش عوض شود خمس دارد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا به پولی که دولت به عنوان یارانه به حساب ریخته خمس تعلق می گیرد؟
- [سایر] آیا به پولی که برای خرید وسایل ضروری زندگی ذخیره می شود، خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] کسی که با دیگری شریک است و می داند شریکش خمس درآمد خود را نمی دهد، ادامه شرکت برای او جایز نیست و تصرف در مال شرکت بعد از تعلق خمس برای هر دو حرام است.
- [آیت الله سیستانی] اگر ملکی را با پول خمس نداده خرید ولی معامله به نحو کلی فی الذمه بود همانگونه که غالب معاملات است تصرّف در آن حلال است ، و بدهکار خمس پولی است که پرداخته ، ولی اگر با عین پولی که خمس آن را نداده ملکی بخرد ، تصرّف او در آن ملک بدون اجازه حاکم شرعی حرام ، و نماز در آن بنابر احتیاط واجب باطل است .
- [آیت الله اردبیلی] اگر خمس به مالی تعلّق بگیرد، چنانچه کسی که خُمس بدهکار است با حاکم شرع مصالحه کند، میتواند در تمام آن مال تصرّف نماید.
- [آیت الله سیستانی] کسی که خمس به مال او تعلّق گرفت و سال بر آن گذشت ، تا خمس آن را نداده است نمی تواند در آن مال تصرف کند .
- [آیت الله بروجردی] کسی که قصد دادن خمس را دارد، تا پنج یک مال باقیست میتواند در بقیة آن تصرف کند.
- [آیت الله جوادی آملی] .خمس به عین مال و درآمد تعلق می گیرد; نه ذمّه و (به نحو اشاعه است ; نه کلّی فی المعیّ ن). مالک و خمس دهنده نمیتواند خمس را به ذمّه خود منتقل نماید , هرچند میتواند خمس را از مال دیگر بپردازد و در مال مورد تعلّق خمس تصرف کند , چنان که میتواند با اذن فقیه جامع شرای طِ فتوا خمس متعلّق به عین را به ذمّه بگیرد و در آن مال تصرف کند.
- [آیت الله مظاهری] اگر با پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد، تصرّف و نماز خواندنِ او در آن ملک حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر با عین پولی که خمس ان را نداده ملکی بخرد تصرف او در ان ملک حرام و نمازش در ان باطل است
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر با عین پولی که خمس و زکاه آن را نداده ملکی بخرد؛ تصرف او در آن ملک حرام و نمازش در آن باطل است.
- [آیت الله بروجردی] اگر با عین پولی که خمس و زکات آن را نداده ملکی بخرد، تصرف او در آن ملک حرام و نمازش هم در آن باطل است.