آیا به پولی که برای خرید وسایل ضروری زندگی ذخیره می شود، خمس تعلق می گیرد؟ آیات عظام امام، تبریزی، سیستانی، مکارم و وحید: چنانچه سال خمسی از آن بگذرد، خمس دارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 24 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 856 ؛ سیستانی، sistani.org، خمس، ش 8 ؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 516 ؛ دفتر: وحید. آیةاللَّه بهجت: اگر بدون پسانداز کردن، نمیتوانند وسایل مورد نیاز خود را در آینده تهیه کنند ؛ چنانچه پس انداز کوتاه مدت (مثلاً تا سه سال ) باشد، خمس ندارد. بهجت، توضیح المسائل، م 1391 . آیات عظام فاضل و نوری: اگر بدون پس انداز کردن، نمی توانند وسایل مورد نیاز خود را در آینده تهیه کنند، خمس ندارد. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 748 ؛ نوری، استفتاءات، ج 2، س 330 . آیةاللَّه خامنه ای: مال پسانداز شده از منفعت کسب اگر برای تأمین هزینه های زندگی باشد، سر سال خمسی، خمس دارد مگر این که پسانداز برای تهیّه لوازم ضروری زندگی و یا تأمین هزینه های لازم باشد که در این صورت اگر بعد از سال خمسی در آینده نزدیک (تا چند روز) در راه های مذکور مصرف شود، خمس ندارد. خامنه ای، اجوبة، س 909. آیةاللَّه صافی: اگر هم اکنون به آن وسیله نیاز دارد و تهیه آن بدون پسانداز در مدت چند سال ممکن نباشد، خمس ندارد. صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 738. تبصره. چنانچه در آینده با پس انداز خود، لوازم مورد نیاز خویش را تهیه نکند، باید خمس آن را بدهد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 239/500016)
آیا به پولی که برای خرید وسایل ضروری زندگی ذخیره می شود، خمس تعلق می گیرد؟
آیات عظام امام، تبریزی، سیستانی، مکارم و وحید: چنانچه سال خمسی از آن بگذرد، خمس دارد. امام، استفتاءات، ج 1، س 24 ؛ تبریزی، استفتاءات، س 856 ؛ سیستانی، sistani.org، خمس، ش 8 ؛ مکارم، استفتاءات، ج 2، س 516 ؛ دفتر: وحید.
آیةاللَّه بهجت: اگر بدون پسانداز کردن، نمیتوانند وسایل مورد نیاز خود را در آینده تهیه کنند ؛ چنانچه پس انداز کوتاه مدت (مثلاً تا سه سال ) باشد، خمس ندارد. بهجت، توضیح المسائل، م 1391 .
آیات عظام فاضل و نوری: اگر بدون پس انداز کردن، نمی توانند وسایل مورد نیاز خود را در آینده تهیه کنند، خمس ندارد. فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 748 ؛ نوری، استفتاءات، ج 2، س 330 .
آیةاللَّه خامنه ای: مال پسانداز شده از منفعت کسب اگر برای تأمین هزینه های زندگی باشد، سر سال خمسی، خمس دارد مگر این که پسانداز برای تهیّه لوازم ضروری زندگی و یا تأمین هزینه های لازم باشد که در این صورت اگر بعد از سال خمسی در آینده نزدیک (تا چند روز) در راه های مذکور مصرف شود، خمس ندارد. خامنه ای، اجوبة، س 909.
آیةاللَّه صافی: اگر هم اکنون به آن وسیله نیاز دارد و تهیه آن بدون پسانداز در مدت چند سال ممکن نباشد، خمس ندارد. صافی، جامع الاحکام، ج 1، س 738.
تبصره. چنانچه در آینده با پس انداز خود، لوازم مورد نیاز خویش را تهیه نکند، باید خمس آن را بدهد. (رساله دانشجویی، سید مجتبی حسینی، کد: 239/500016)
- [آیت الله سیستانی] خرجهای حج عمره از ثبت نام و خرید وسایل ضروری سفر آیا جزء خرج سال محاسبه میشود یا خمس تعلق میگیرد؟
- [سایر] آیا به پولی که انسان برای ازدواج ذخیره کرده، خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] آیا به پولی که کم کم برای تهیه جهیزیه دختر ذخیره کرده اند در سر سال، خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا به پولی که در راه اسراف و یا خرید اشیای غیر ضروری و چیزهایی که در شأن انسان نیست مثل بعضی دکورها و قابهای نفیس مصرف می شود، خمس تعلّق می گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر من پولی را که از دولت میگیرم برای برگزاری جشن عروسی خودم در بانک ذخیره کنم آیا به آن خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله بهجت] کسی که سال خمسی نداشته و ماشین سواری و لوازم زندگی خریداری کرده، آیا به این وسایل خمس تعلّق می گیرد؟ و اگر خمس دارد، آیا قیمت فعلی را باید بپردازد یا قیمت خرید را؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که سال خمسی نداشته و ماشین سواری و لوازم زندگی خریداری کرده، آیا به این وسایل خمس تعلّق می گیرد؟ و اگر خمس دارد، آیا قیمت فعلی را باید بپردازد یا قیمت خرید را؟
- [سایر] آیا به طلای ذخیره شده، خمس تعلق می گیرد؟
- [سایر] باسلام آیا به پولی که دربانک هست برای خرید خودرو کنارگذاشته شده تا به حدلازم برسد خمس تعلق میگیرد؟
- [آیت الله سبحانی] بر پس انداز پول جهت خرید خانه و یا جهیزیه و یا لوازم ضروری دیگری که مورد نیاز باشد خمس تعلق می گیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] پولی را که خرج خریدن وسایل حرام می کند (مانند انگشتر طلا برای مرد و وسایل لهو و لعب) خمس دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر در اثناء سال وسایل مورد نیاز خود را بخرد خمس ندارد و اگر بعداً از آن وسائل بی نیاز شود خمس دادن آن لازم نیست، همچنین زیور آلات زنانه اگر بعد از گذشتن سن و سالی از زن، مورد نیازش نباشد خمس به آن تعلق نمی گیرد، ولی احتیاط مستحب آن است که خمس این وسایل یا زیورآلات را بدهد.
- [آیت الله مظاهری] مغازه و سرقفلی و وسایل کسب و سرمایه خمس دارد. اما لوازم زندگی نظیر خانه و اثاثیه خانه و ماشین سواری به اندازه متعارف خمس ندارد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر کسی برای آسایش بیشتر و برای تفریح و تفرّج که مورد نیاز ضروری او نیست , ماشین یا باغی خرید، در این گونه موارد پولی که برای آن داده است , جزء هزینه سال او نیست و باید خمس آن را بپردازد و اگر برای خرید آن وام گرفته باشد، پرداختن آن، ج زء هزینه شمرده نمی شود و هرمقدار از اقساط را که از درآمد پرداخت کرده است، محاسبه نماید و خمس آن را بپردازد.
- [آیت الله مظاهری] پولی را که صرف خریدن وسایل حرام نظیر خریدن آلات لهو و لعب میکند باید خمس آن را بدهد، همچنین اگر بیشتر از شأنش لوازم زندگی تهیه کند نظیر ماشین گران قیمت برای افراد معمولی و یا در مخارج افراط کند نظیر جهیزیههای تشریفاتی یا خرجهای تشریفاتی در سوگواریها و مهمانیها و عروسیها و عزاها، خمس مقدار زیادی را باید بدهد.
- [آیت الله بهجت] سرمایه و آلاتی را که در وقت کسب به آنها و یا تکمیل آنها نیاز دارد، اگر از پولی تهیه کند که باید خمس آن را بدهد، حکم همان پول را دارد، و اگر از پولی مثل ارث تهیه شده باشد خمس ندارد، و اگر از دستمزد کاری که کرده سرمایه یا آن وسایل را تهیه کند، در صورتی که در همان سالِ کسب با آن سرمایه و وسایل، مقصودی عقلایی و متناسب با شأن خود دارد، اصل سرمایه و وسایل خمس ندارد، ولی واجب است خمس سودی که از آنها میبرد بدهد؛ و اینکه گفته شد سرمایه خمس ندارد منظور، آن مقدار از سرمایه است که زندگی مطابق شأن او بدون آن تأمین نمیشود، پس اگر سرمایه زیادتر از این بود آن مقدار زیادتر خمس دارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کتابهایی را که طلاب علوم دینی یا غیر آنها از درآمد کسب و کار می خرند چنانچه مورد نیازشان باشد خمس ندارد، ولی اگر فعلاً نیازی به آن ندارند و مقصودشان استفاده در آینده است خمس به آن تعلق می گیرد (اگر در تمام طول سال نیز از آن استفاده نکند، ولی وجود آن کتاب برای مواقع ضروری در کتابخانه لازم است، نیاز محسوب می شود) همچنین وسایلی مانند اسباب آتش نشانی در جاهایی که بیم آتش سوزی است یا داروهای ضروری و کمکهای اولیه در خانه جزء هزینه های زندگی محسوب می شود و خمس ندارد هر چند اتفاقاً در تمام سال از آنها استفاده نشود.
- [آیت الله بهجت] کفن و بُرد یمانی و قبری که از سود بین سال قبل خرید میکنند، وقتی سال بر آنها گذشت، باید خمس آن را بدهند و اگر یک بار خمس آن را بدهند در سالهای بعد خمس تعلّق نمیگیرد.
- [آیت الله سیستانی] اگر لباس را با پول خمس نداده خرید ولی معامله به نحو کلی فی الذمه بود ، همانگونه که غالب معاملات است لباس برای او حلال است ، و بدهکار خمس پولی است که پرداخته ، ولی اگر با عین پولی که خمس آن را نداده لباس بخرد ، حکم نماز خواندن در آن لباس بدون اجازه حاکم شرع حکم نماز خواندن در لباس غصبی است .
- [آیت الله سیستانی] اگر ملکی را با پول خمس نداده خرید ولی معامله به نحو کلی فی الذمه بود همانگونه که غالب معاملات است تصرّف در آن حلال است ، و بدهکار خمس پولی است که پرداخته ، ولی اگر با عین پولی که خمس آن را نداده ملکی بخرد ، تصرّف او در آن ملک بدون اجازه حاکم شرعی حرام ، و نماز در آن بنابر احتیاط واجب باطل است .