تصرف
به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.
آیا میتوان خمس را جدا کرد و در بقیه مال تصرّف نمود؟
اگر واقعا بر عهده بگیرد که پول جدا شده را در اولین فرصت بابت خمس بپردازد، تصرّف در بقیه پول اشکال ندارد.
اگر واقعا بر عهده بگیرد که پول جدا شده را در اولین فرصت بابت خمس بپردازد، تصرّف در بقیه پول اشکال ندارد.
پاسخ:
اگر واقعا بر عهده بگیرد که پول جدا شده را در اولین فرصت بابت خمس بپردازد، تصرّف در بقیه پول اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر از سالهای قبل، خمس به مالی تعلّق گرفته باشد، آیا میتوان آن را از درآمد بین سال پرداخت نمود؟
- وقتی که مجتهد یا وکیل او در دسترس ما نیست و سال خمسی ما فرارسیده و لازم است که در اموال خود تصرّف کنیم، آیا میتوانیم بدون جدا کردن خمس، در بقیه مال تصرّف کنیم؟
- طلابی که در مدارس دینی مشغول تحصیل هستند و نیاز مبرم به کتاب و مخارج دیگر دارند، آیا میتوان سهم امام علیهالسلام را شخصا به آنها پرداخت نمود؟
- آیا میتوان به نیابت از شخص دیگری اعتکاف نمود؟
- آیا میتوان بچه ممیّز را بدون احرام، وارد مکه نمود؟
- آیا با آب استنجاء، میتوان وضو و غسل به جا آورد یا نجاستی را برطرف نمود؟
- آیا میتوان با کسانی که به نماز اهمیت نمیدهند، رفت و آمد نمود؟
- آیا میتوان از مجتهدی که از نظر علم، پایینتر از دیگری، ولی از نظر تقوا بالاتر است، تقلید نمود؟
- آیا میتوان زکات را به جای دادن به فقیر، در راههای دیگری که مورد رضایت خداوند است، مصرف نمود؟
- مهر نمازی را که نجس شده، میتوان تطهیر کرد یا نه؟ اگر بخشی از مهر پاک باشد (قسمت پاک به اندازهای است که سجده بر آن صحیح است)، آیا در این صورت میتوان بر قسمت پاک این مهر سجده نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] آیا اصل مال را نیز میتوان وقف نمود که علاوه بر منفعت مال در بعضی شرایط قید شود که اصل مال نیز فروخته و صرف مورد وقف گردد؟
- [آیت الله بهجت] آیا می توان با اذن حاکم شرع در مال مجهول المالک تصرّف نمود؟
- [سایر] آیا میتوان در مال خمس نداده تصرف کرد؟
- [آیت الله بهجت] آیا خمس مال را باید از خود آن مال پرداخت نمود یا از پول دیگر هم می شود پرداخت کرد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا میتوان صدقه را برای ساخت حسینیه مجتمع خیریه ایجاد کتابخانه مذهبی چاپ و نشر کتب مصرف نمود یا خیر؟
- [سایر] ملک مشاعی که دارای سند عادی میباشد و بصورت غیر رسمی بین وراث تقسیم شده است در صورت بروز اختلاف جهت فروش آن چگونه میتوان اقدام نمود
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان در امانت تصرف نمود و بعد مثل آنرا بجای آن گذاشت یا خیر ؟
- [آیت الله بهجت] آیا از پول خمس و سهم امام می توان در توسعه ی مسجد استفاده نمود یا خیر؟
- [آیت الله خامنه ای] تصرف در اموال میت قبل از پرداخت خمس
- [آیت الله بهجت] آیا تصرّف و تملّک مال ناصبی جایز است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر خمس به مالی تعلّق بگیرد، چنانچه کسی که خُمس بدهکار است با حاکم شرع مصالحه کند، میتواند در تمام آن مال تصرّف نماید.
- اگر کسی که با دیگری شریک است خُمس منافع خود را بدهد و شریک او خُمس ندهد، شراکت آنها صحیح است و تصرّف در مال مشترک برای کسی که خمس میدهد جایز است.
- اگر مال حلال با مال حرام به نحوی مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از یکدیگر تشخیص دهد و هیچ کدام از صاحب مال حرام و مقدار آن معلوم نباشد، باید خُمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خُمس، بقیّه مال حلال میشود.
- همان طور که سابقا گفته شد، در واجب شدن زکات طلا و نقره سال معتبر است، بدین ترتیب که اگر انسان یازده ماه مالک طلا و نقره باشد، در اول ماه دوازدهم دیگر نمیتواند در آن به گونهای تصرف کند که مال را از بین ببرد و اگر تصرف کند، ضامن است و چنانچه تا پایان ماه دوازدهم بقیه شرایط موجود باشد، پرداخت زکات واجب میشود.
- در واجب شدن زکات در گاو، گوسفند، شتر، طلا و نقره، سال معتبر است؛ بدین ترتیب که اگر انسان یازده ماه مالک گاو، گوسفند، شتر، طلا و نقره باشد، در اوّل ماه دوازدهم دیگر نمیتواند در آن به گونهای تصرّف کند که مال را از بین ببرد و اگر تصرّف کند، ضامن است و چنانچه تا پایان ماه دوازدهم بقیه شرایط موجود باشد، پرداخت زکات واجب میشود.
- اگر تمام شریکها از اجازهای که به تصرّف در مال یکدیگر دادهاند برگردند، هیچ کدام نمیتوانند در مال شرکت تصرّف کنند و اگر یکی از آنان از اجازه خود برگردد، شریکهای دیگر حقّ تصرّف ندارند، ولی کسی که از اجازه خود برگشته، میتواند در مال شرکت تصرّف کند.
- کسی که خُمس بدهکار است، میتواند آن را به ذمّه بگیرد و در تمام مال تصرّف کند و به ذمّه گرفتن یعنی این که خود را بدهکار اهل خُمس بداند و تصمیم جدی داشته باشد که خمس را پرداخت نماید؛ ولی برای تأخیر در پرداخت خمس، باید از حاکم شرع اجازه بگیرد.
- اگر به سبب غیر مشروعی مثل غصب، تصرّف یا اختیاری در مال پیدا کند، تصرّف و اختیار او اثر ندارد.
- اگر مالی به انسان ارث برسد و بداند کسی که این مال از او به ارث مانده خُمس آن را نداده، باید خُمس آن را بدهد و نیز اگر در خود آن مال خُمس نباشد ولی انسان بداند کسی که آن مال از او به ارث مانده، خُمس بدهکار است، باید به نسبت سهم الارثی که به وی رسیده، از خمس میّت پرداخت نماید.
- کسی که خمس یا زکات بدهکار است و کفاره و نذر و مظالم هم بر او واجب است و قرض هم دارد، چنانچه نتواند همه آنها را بدهد، اگر مالی که خمس یا زکات آن واجب شده، از بین نرفته باشد، باید دادن خمس و زکات را بر بقیه مقدم کند و اگر از بین رفته باشد، پرداخت واجبات دیگر غیر از نذر و کفّاره را بر آن دو مقدّم میکند و بنابر احتیاط واجب مال را به نسبت بین آنها تقسیم نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر زکاْ را ازخود مال کنار بگذارد، میتواند در بقیّه آن تصرّف کند، و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، میتواند در تمام مال تصرّف نماید.
- [امام خمینی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذرد می تواند در بقیه آن تصرف کند واگر از مال دیگرش کنار بگذارد می تواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله بروجردی] اگر زکات را از مال خود کنار بگذارد، میتواند در بقیة آن تصّرف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، میتواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد، میتواند در بقیه آن تصرف کند. و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، میتواند در تمام مال تصرف نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد ، میتواند در بقیه آن تصرّف کند ، و نیز اگر از مال دیگرش کنار بگذارد ، میتواند در تمام مال تصرّف نماید .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر زکات را از خود مال کنار بگذارد، میتواند در بقیّه آن تصرّف کند و اگر از مال دیگرش کنار بگذارد، میتواند در تمام مال تصرّف نماید.
- [آیت الله سبحانی] اگر خمس مال را نداده در صورتی می تواند در آن مال تصرف کند که موجب اتلاف حقوق صاحبان خمس نشود و در غیر این صورت تصرف در آن حرام است و در هر حال باید خمس مال را بپردازد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در مال وی خمس میباشد نمیتواند آن را به ذمّه بگیرد، یعنی خود را بدهکار اهل خمس بداند و در تمام مال تصرّف کند و چنانچه تصرّف کند و آن مال تلف شود، باید خمس آن را بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] تا خمس مال را ندهد نمی تواند در آن مال تصرّف کند اگر چه قصد دادن خمس را داشته باشد .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تا خمس مال را ندهد نمی تواند در آن مال تصرّف کند اگر چه قصد دادن خمس را داشته باشد.