آیا در اصطلاح فقهی، موسیقی مترادف با غنا است یا با یکدیگر تفاوت دارند؟
آیا در اصطلاح فقهی، موسیقی مترادف با غنا است یا با یکدیگر تفاوت دارند؟ موسیقی (یا موسیقیا)، واژه ‌ای یونانی است که در اصطلاح و فرهنگ لغت معادل مفهوم (غنا) دانسته شده و در چند معنا به کار می ‌رود: الف. اصوات و نغمه‌ های موزون و متناسب که از طبیعت برخی اشیاء و یا از حنجره حیوانات شنیده می ‌شود؛ مانند صدای آهسته برگ ‌ها و درختان هنگام وزیدن باد و یا آواز خوش برخی پرندگان. ب. آواز خوش که از حنجره آدمی بیرون آید. ج. صدایی که از نواختن آلات موسیقی تولید می‌ شود. ولی این دو واژه، در حوزه مفاهیم دینی و اصطلاح فقیهان با یکدیگر تفاوت دارند، (غنا) از دیدگاه فقه عبارت است از: آوازی که از حنجره آدمی بیرون آید و در گلو چرخانده (چهچهه) و در شنونده حالت سرور و وجد ایجاد کند و مناسب با مجالس لهو و خوش گذرانی باشد. اما (موسیقی) به صوت و آهنگی گفته می ‌شود که از آلات موسیقی پدید آید. بنابراین بین موسیقی اصطلاحی و موسیقی فقهی، عموم و خصوص مطلق است: (موسیقی اصطلاحی)، عام و گسترده است و شامل موسیقی فقهی نیز می ‌گردد؛ ولی (موسیقی فقهی)، خاص است و به بخشی از موسیقی اصطلاحی اختصاص می ‌یابد. این سخن در غنا نیز صادق است و نسبت یاد شده در آن جاری است.ر.ک: امام خمینی، (مکاسب المحرمه)، ج 1 صص 198-224؛ علی حسینی، الموسیقی، ص 16 و 17؛ آیةاللَّه شیخ جواد تبریزی، استفتاءات، س 1046 و 1047 و 1048؛ آیةاللَّه فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 974 و 978 و 979. گفتنی است واژه موسیقی (یا موسیقیا) در متون دینی به چشم نمی‌ خورد؛ ولی به جای آن واژه‌ های غنا، لهو، ملاهی و مصادیق آلات موسیقی، مانند: دف، مزمار (نی و فلوت)، معزف (تار)، عود، طبل، تنبور و مانند آن به کار رفته است. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 1/500022)
عنوان سوال:

آیا در اصطلاح فقهی، موسیقی مترادف با غنا است یا با یکدیگر تفاوت دارند؟


پاسخ:

آیا در اصطلاح فقهی، موسیقی مترادف با غنا است یا با یکدیگر تفاوت دارند؟

موسیقی (یا موسیقیا)، واژه ‌ای یونانی است که در اصطلاح و فرهنگ لغت معادل مفهوم (غنا) دانسته شده و در چند معنا به کار می ‌رود:
الف. اصوات و نغمه‌ های موزون و متناسب که از طبیعت برخی اشیاء و یا از حنجره حیوانات شنیده می ‌شود؛ مانند صدای آهسته برگ ‌ها و درختان هنگام وزیدن باد و یا آواز خوش برخی پرندگان.
ب. آواز خوش که از حنجره آدمی بیرون آید.
ج. صدایی که از نواختن آلات موسیقی تولید می‌ شود.
ولی این دو واژه، در حوزه مفاهیم دینی و اصطلاح فقیهان با یکدیگر تفاوت دارند، (غنا) از دیدگاه فقه عبارت است از: آوازی که از حنجره آدمی بیرون آید و در گلو چرخانده (چهچهه) و در شنونده حالت سرور و وجد ایجاد کند و مناسب با مجالس لهو و خوش گذرانی باشد. اما (موسیقی) به صوت و آهنگی گفته می ‌شود که از آلات موسیقی پدید آید. بنابراین بین موسیقی اصطلاحی و موسیقی فقهی، عموم و خصوص مطلق است: (موسیقی اصطلاحی)، عام و گسترده است و شامل موسیقی فقهی نیز می ‌گردد؛ ولی (موسیقی فقهی)، خاص است و به بخشی از موسیقی اصطلاحی اختصاص می ‌یابد.
این سخن در غنا نیز صادق است و نسبت یاد شده در آن جاری است.ر.ک: امام خمینی، (مکاسب المحرمه)، ج 1 صص 198-224؛ علی حسینی، الموسیقی، ص 16 و 17؛ آیةاللَّه شیخ جواد تبریزی، استفتاءات، س 1046 و 1047 و 1048؛ آیةاللَّه فاضل، جامع المسائل، ج 1، س 974 و 978 و 979.
گفتنی است واژه موسیقی (یا موسیقیا) در متون دینی به چشم نمی‌ خورد؛ ولی به جای آن واژه‌ های غنا، لهو، ملاهی و مصادیق آلات موسیقی، مانند: دف، مزمار (نی و فلوت)، معزف (تار)، عود، طبل، تنبور و مانند آن به کار رفته است. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 1/500022)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین