موسیقی لهوی
موسيقیِ مناسب با مجالس عيش و نوش و گناه رجوع کنيد به: غنا
فلسفه حرمت موسیقی (لهوی) و غنا چیست؟
فلسفه حرمت موسیقی (لهوی) و غنا چیست؟ با پژوهشی اندک در قرآن و روایات و دیدگاه برخی از روان‌شناسان و پزشکان، می توان موارد ذیل را از حکمت های حرمت موسیقی دانست: 1. گرایش به فساد: غنا و آواز مطرب و لهوی، انسان را به سوی شهوت و فساد اخلاقی می‌کشاند و از راه پرهیزکاری باز می‌دارد. مجلس غنا و موسیقی، معمولًا مرکز مفاسد گوناگون است. در حدیثی از نبی اکرم صلی الله علیه و آله آمده است: (غنا نردبان زنا است) بحار الانوار، ج 76، باب 99، (باب الغناء) امام صادق علیه السلام فرمود: (خانه ای که در آن غنا باشد، از فساد و فحشا مصون نخواهد بود) کافی، ج 6، (باب الغناء). و نیز: (غنا باعث پیدایش روح نفاق است) وسایل الشیعة، ج 12، باب 99، (ابواب ما یکتس به) روح نفاق همان آلودگی به فساد و کناره گیری از تقوا است. در تفسیر روح المعانی سخن یکی از سران قبایل را نقل می کند که به آنها می گفت: از غنا بپرهیزید که حیا را کم می کند؛ شهوت را می افزاید؛ شخصیت را درهم می شکند؛ جانشین شراب می شود و همان کاری را می کند که مستی انجام می دهد به نقل از: تفسیر نمونه، ج 17، ص 24 2. غفلت از یاد خدا: قرآن یکی از عوامل گمراهی را (لهو الحدیث) دانسته است. (لهو) چیزی است که انسان را چنان مشغول کند که باعث غفلت و بازماندن از کارهای مهم تر شود. گوش دادن به غنا قساوت قلب می آوردمستدرک الوسائل، ج 13، ص 118 و در نتیجه باعث فراموشی خدا و معنویت می شود. از این رو در روایات اسلامی از (لهو الحدیث) به (غنا) تفسیر شده است وسائل الشیعه، ج 12، باب 99، (ابواب مایکتسب به)؛ چه اینکه شنیدن غنا و موسیقی آن چنان اراده را سست و غریزه جنسی شخص را تحریک می کند که از یاد خدا و قیامت باز می ماند. در روایتی نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس به غنا و موسیقی (لهوی) گوش فرا دهد قطعه ای از سرب (روز قیامت) در گوش او آب می شود وسایل الشیعه، ج 5، ص 348 و شاید این تعبیر کنایه از آن است که گوش او از شنیدن سخن حق کر می شود. 3. زیان بخشی غنا بر اعصاب: به گواهی برخی از پزشکان، غنا و موسیقی آثار زیان‌باری بر روی اعصاب دارد عبد الکریم عکاس، الغنا فی الاسلام، ص 151 و در حقیقت یکی از عوامل مهم تخدیر اعصاب به شمار می رود. مواد مخدر گاهی از راه دهان و نوشیدن وارد بدن می شوند (مانند شراب)؛ زمانی از راه بوییدن (مانند هروئین)؛ گاه از راه تزریق (مانند مرفین) و از راه حس شنوایی به جان و روان آدمی منتقل می شود (مانند غنا و موسیقی). از این رو بعضی از آهنگ ها چنان افراد را در نشئه فرو می برد که حالتی شبیه به مستی به آنها دست می دهد. البته گاهی به این حد و مرحله نمی رسد؛ ولی تخدیر خفیف ایجاد می کند و در پی آن آثار زیان‌باری روی اعصاب بر جای می گذارد و شخص را دچار افسردگی و مبتلا به فشار خون می کندتفسیر نمونه، ج 17، ص 24؛ الغنا فی الاسلام، ص 151 باید دانست که هر موسیقی و آهنگی شاید برای اعصاب زیان‌بار نباشد؛ بلکه موسیقی تند و استفاده زیاد و افراط در آن باعث تخدیر اعصاب می شود؛ با وجود این پیامدهای منفی معنوی آن حتی در سایر موارد نباید کوچک شمرده شود. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 4/500022)
فلسفه حرمت موسیقی (لهوی) و غنا چیست؟ با پژوهشی اندک در قرآن و روایات و دیدگاه برخی از روان‌شناسان و پزشکان، می توان موارد ذیل را از حکمت های حرمت موسیقی دانست: 1. گرایش به فساد: غنا و آواز مطرب و لهوی، انسان را به سوی شهوت و فساد اخلاقی می‌کشاند و از راه پرهیزکاری باز می‌دارد. مجلس غنا و موسیقی، معمولًا مرکز مفاسد گوناگون است. در حدیثی از نبی اکرم صلی الله علیه و آله آمده است: (غنا نردبان زنا است) بحار الانوار، ج 76، باب 99، (باب الغناء) امام صادق علیه السلام فرمود: (خانه ای که در آن غنا باشد، از فساد و فحشا مصون نخواهد بود) کافی، ج 6، (باب الغناء). و نیز: (غنا باعث پیدایش روح نفاق است) وسایل الشیعة، ج 12، باب 99، (ابواب ما یکتس به) روح نفاق همان آلودگی به فساد و کناره گیری از تقوا است. در تفسیر روح المعانی سخن یکی از سران قبایل را نقل می کند که به آنها می گفت: از غنا بپرهیزید که حیا را کم می کند؛ شهوت را می افزاید؛ شخصیت را درهم می شکند؛ جانشین شراب می شود و همان کاری را می کند که مستی انجام می دهد به نقل از: تفسیر نمونه، ج 17، ص 24 2. غفلت از یاد خدا: قرآن یکی از عوامل گمراهی را (لهو الحدیث) دانسته است. (لهو) چیزی است که انسان را چنان مشغول کند که باعث غفلت و بازماندن از کارهای مهم تر شود. گوش دادن به غنا قساوت قلب می آوردمستدرک الوسائل، ج 13، ص 118 و در نتیجه باعث فراموشی خدا و معنویت می شود. از این رو در روایات اسلامی از (لهو الحدیث) به (غنا) تفسیر شده است وسائل الشیعه، ج 12، باب 99، (ابواب مایکتسب به)؛ چه اینکه شنیدن غنا و موسیقی آن چنان اراده را سست و غریزه جنسی شخص را تحریک می کند که از یاد خدا و قیامت باز می ماند. در روایتی نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس به غنا و موسیقی (لهوی) گوش فرا دهد قطعه ای از سرب (روز قیامت) در گوش او آب می شود وسایل الشیعه، ج 5، ص 348 و شاید این تعبیر کنایه از آن است که گوش او از شنیدن سخن حق کر می شود. 3. زیان بخشی غنا بر اعصاب: به گواهی برخی از پزشکان، غنا و موسیقی آثار زیان‌باری بر روی اعصاب دارد عبد الکریم عکاس، الغنا فی الاسلام، ص 151 و در حقیقت یکی از عوامل مهم تخدیر اعصاب به شمار می رود. مواد مخدر گاهی از راه دهان و نوشیدن وارد بدن می شوند (مانند شراب)؛ زمانی از راه بوییدن (مانند هروئین)؛ گاه از راه تزریق (مانند مرفین) و از راه حس شنوایی به جان و روان آدمی منتقل می شود (مانند غنا و موسیقی). از این رو بعضی از آهنگ ها چنان افراد را در نشئه فرو می برد که حالتی شبیه به مستی به آنها دست می دهد. البته گاهی به این حد و مرحله نمی رسد؛ ولی تخدیر خفیف ایجاد می کند و در پی آن آثار زیان‌باری روی اعصاب بر جای می گذارد و شخص را دچار افسردگی و مبتلا به فشار خون می کندتفسیر نمونه، ج 17، ص 24؛ الغنا فی الاسلام، ص 151 باید دانست که هر موسیقی و آهنگی شاید برای اعصاب زیان‌بار نباشد؛ بلکه موسیقی تند و استفاده زیاد و افراط در آن باعث تخدیر اعصاب می شود؛ با وجود این پیامدهای منفی معنوی آن حتی در سایر موارد نباید کوچک شمرده شود. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 4/500022)
پاسخ:
فلسفه حرمت موسیقی (لهوی) و غنا چیست؟
با پژوهشی اندک در قرآن و روایات و دیدگاه برخی از روان‌شناسان و پزشکان، می توان موارد ذیل را از حکمت های حرمت موسیقی دانست:
1. گرایش به فساد: غنا و آواز مطرب و لهوی، انسان را به سوی شهوت و فساد اخلاقی می‌کشاند و از راه پرهیزکاری باز می‌دارد. مجلس غنا و موسیقی، معمولًا مرکز مفاسد گوناگون است. در حدیثی از نبی اکرم صلی الله علیه و آله آمده است: (غنا نردبان زنا است) بحار الانوار، ج 76، باب 99، (باب الغناء)
امام صادق علیه السلام فرمود: (خانه ای که در آن غنا باشد، از فساد و فحشا مصون نخواهد بود) کافی، ج 6، (باب الغناء). و نیز: (غنا باعث پیدایش روح نفاق است) وسایل الشیعة، ج 12، باب 99، (ابواب ما یکتس به) روح نفاق همان آلودگی به فساد و کناره گیری از تقوا است. در تفسیر روح المعانی سخن یکی از سران قبایل را نقل می کند که به آنها می گفت: از غنا بپرهیزید که حیا را کم می کند؛ شهوت را می افزاید؛ شخصیت را درهم می شکند؛ جانشین شراب می شود و همان کاری را می کند که مستی انجام می دهد به نقل از: تفسیر نمونه، ج 17، ص 24
2. غفلت از یاد خدا: قرآن یکی از عوامل گمراهی را (لهو الحدیث) دانسته است. (لهو) چیزی است که انسان را چنان مشغول کند که باعث غفلت و بازماندن از کارهای مهم تر شود. گوش دادن به غنا قساوت قلب می آوردمستدرک الوسائل، ج 13، ص 118 و در نتیجه باعث فراموشی خدا و معنویت می شود. از این رو در روایات اسلامی از (لهو الحدیث) به (غنا) تفسیر شده است وسائل الشیعه، ج 12، باب 99، (ابواب مایکتسب به)؛ چه اینکه شنیدن غنا و موسیقی آن چنان اراده را سست و غریزه جنسی شخص را تحریک می کند که از یاد خدا و قیامت باز می ماند. در روایتی نبی اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود: هر کس به غنا و موسیقی (لهوی) گوش فرا دهد قطعه ای از سرب (روز قیامت) در گوش او آب می شود وسایل الشیعه، ج 5، ص 348 و شاید این تعبیر کنایه از آن است که گوش او از شنیدن سخن حق کر می شود.
3. زیان بخشی غنا بر اعصاب: به گواهی برخی از پزشکان، غنا و موسیقی آثار زیان‌باری بر روی اعصاب دارد عبد الکریم عکاس، الغنا فی الاسلام، ص 151 و در حقیقت یکی از عوامل مهم تخدیر اعصاب به شمار می رود. مواد مخدر گاهی از راه دهان و نوشیدن وارد بدن می شوند (مانند شراب)؛ زمانی از راه بوییدن (مانند هروئین)؛ گاه از راه تزریق (مانند مرفین) و از راه حس شنوایی به جان و روان آدمی منتقل می شود (مانند غنا و موسیقی). از این رو بعضی از آهنگ ها چنان افراد را در نشئه فرو می برد که حالتی شبیه به مستی به آنها دست می دهد. البته گاهی به این حد و مرحله نمی رسد؛ ولی تخدیر خفیف ایجاد می کند و در پی آن آثار زیان‌باری روی اعصاب بر جای می گذارد و شخص را دچار افسردگی و مبتلا به فشار خون می کندتفسیر نمونه، ج 17، ص 24؛ الغنا فی الاسلام، ص 151
باید دانست که هر موسیقی و آهنگی شاید برای اعصاب زیان‌بار نباشد؛ بلکه موسیقی تند و استفاده زیاد و افراط در آن باعث تخدیر اعصاب می شود؛ با وجود این پیامدهای منفی معنوی آن حتی در سایر موارد نباید کوچک شمرده شود.
(احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 4/500022)
- [آیت الله خوئی] چرا مراجع تقلید در عوض اینکه مردم را در حیرت و سرگردانی و شبههء لهوی و غیر لهوی بودن موسیقی و غنا قرار دهند، موسیقی و غنا را بالکل حرام ننمودند؟
- [آیت الله خامنه ای] گوش دادن و توزیع غنا و موسیقی لهوی که محصول کشورهای غربی است، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] . در غنا و موسیقی حرام (که عبارت است از آواز لهوی مضلّ عن سبیل الله) فرقی بین عروسی و غیر آن نیست.
- [سایر] چرا موسیقی غنا در اسلام حرام است؟ و اصولا موسیقی حرام از نظر اسلام چیست؟
- [سایر] حضرت آیت الله بهجت چه نوع آلات موسیقی را لهوی و حرام نمی دانند و چه موسیقی را حلال؟
- [سایر] آیا در موسیقی حرام، لهوی بودن آن مطرح است یا محتوای شعرهایی که خوانده می شود؟ به تعبیر دیگر اگر اشعار خوب و مذهبی در قالب موسیقی مطرب و لهوی خوانده شود، آیا باز حرام است؟
- [سایر] شبهه: آیات و روایات منصوص و معتبر در حرمت غنا و موسیقی وجود ندارد.
- [آیت الله خامنه ای] تشخیص غنا و موسیقی حلال از حرام برای اینجانب مشکل است تکلیف چیست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] آیا مداحی که با ریتم موسیقی و به صورت غنا خوانده شود حرام است؟
- [سایر] آیا آیات و روایات منصوص و معتبر در حرمت غنا و موسیقی وجود دارد؟
- [آیت الله سیستانی] نماز خواندن در جائی که غنا میخوانند یا موسیقی حرام مینوازند باطل نیست ، اگر چه گوش دادن و استعمال آن معصیت است .
- [آیت الله مظاهری] در حرمت غنا و موسیقی لازم نیست که محتوی نیز شهوتانگیز و طربانگیز باشد، بلکه اگر محتوای آن، حتّی اشعار حکمت آمیز و یا قرآن و مانند اینها باشد نیز حرام است. صفحه 413
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است، غنا و حرام می باشد، اگر نوحه یا روضه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است، غنا و حرام می‌باشد و اگر نوحه یا روضه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است، ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد، اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] آوازی که مخصوص مجالس لهو و بازیگری است، غنا و حرام می‌باشد. اگر نوحه یا روض- ه یا قرآن را هم با غنا بخوانند حرام است ولی اگر آن را با صدای خوب بخوانند که غنا نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود، حرام و اگر غنا نشود، مکروه است.
- [آیت الله سیستانی] غنا حرام است ، و منظور از آن سخن باطلی است که با آوازی خوانده می‌شود که مناسب مجالس لهو و لعب باشد . و همچنین جایز نیست با این گونه صدا قرآن و دعا و مانند آن را بخوانند ، و بنابر احتیاط واجب سخنانی غیر از آنچه گفته شد نیز به این گونه صدا نخوانند . و همچنین گوش دادن به غنا حرام است و اجرت گرفتن بر آن نیز حرام است و ملک گیرنده نمیشود . و همچنین یاد گرفتن و یاد دادن آن نیز جایز نیست . و موسیقی یعنی نواختن آلات مخصوص موزیک نیز اگر به نحوی باشد که مناسب مجالس لهو و لعب است حرام است ، و غیر آن حرام نیست . و اجرت گرفتن بر نواختن موسیقیِ حرام ، نیز حرام است ، و ملک گیرنده نمیشود ، و تعلیم و تعلّم آن نیز حرام است . شرائط فروشنده و خریدار
- [آیت الله مظاهری] خرید و فروش و استعمال آلات موسیقی نظیر نی و تار و دایره و تنبک و ویلن و مانند اینها حرام است، و همچنین رقصیدن و غنا ) آوازی که طرب انگیز و تحریک آمیز باشد( و دیدن و شنیدن آنها حرام است.
- [آیت الله مظاهری] غنا و موسیقی و رقص، حتّی زن برای شوهر یا شوهر برای زن، حرام است، ولی گفتن حرفهای شهوتانگیز زن و شوهر برای یکدیگر اشکال ندارد، بلکه در بعضی از موارد از مستحبّات نیز شمرده شده است. صفحه 377 د. حفظ عفّت در زینت
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در اذان واقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود، یعنیبطور آوازهخوانی که در مجالس لهو وبازیگری معمول است، اذان واقامه را بگوید، حرام است و اگر غنا نشود مکروه می‌باشد.