انواع علم انسان را ذکر کنید ؟ پاسخ : گرچه از جهات مختلف می توان برای علم ، انواع و اقسام متفاوتی را در نظر گرفت ؛ ولی اولین و اصلی ترین تقسیمی که برای علم مطرح می گردد تقسیم آن به علم حضوری و علم حصول می باشد. توضیح اینکه : یکی از جهات تقسیم علم به لحاظ معلوم است ؛ زیرا معلوم یا وجود است یا مفهوم به معنای اعم که شامل ماهیّت نیز خواهد بود .اگر معلوم وجود بود و علم به وجود تعلق گرفت چنین علمی (شهودی) و (حضوری) است زیرا براساس اصالت وجود، عینیّت متن ِهویت آن است و هرگز وجود به ذهن نخواهد آمد وگرنه انقلاب ذات به معنای هویّت لازم میآید و انقلاب ذات مستلزم جمع دو نقیض و ممتنع است. بنابراین، در جریان علم به وجود، هیچ راهی جز حضور عالم در محضر معلوم و شهود عینی و حضوری آن نیست و هیچگاه معلوم پیش عالم نخواهد آمد وگرنه معلوم عینی به مفهوم ذهنی منقلب میگردد و این همان انقلاب مستحیل است. اما اگر معلوم، مفهوم به معنای اعم بود، چنین علمی (حصولی) و (صوری) است یعنی صورتی از معلوم نزد عالم حاصل میگردد و عالم به وسیله صورت ذهنی به بیرون از خود آگاه میشود و از این رهگذر تقسیم علم به علم بی واسطه و علم با واسطه پدید میآید زیرا در علم حضوری بین عالم و معلوم واسطهای نیست، ولی در علم حصولی بین عالم و معلوم صورت ذهنی واسطه است که عالم به وسیله آن صورت ذهنی به موجود عینی آگاه میشود. در علم حصولی آنچه نزد عالم بدون واسطه حاضر است آن را (معلوم بالذات) گویند و آنچه با واسطه حاصل است آن را (معلوم بالعرض) نامند. البته علم نفس به خود مفهوم ذهنی، حضوری و بیواسطه است، گرچه علم آن به خارج از ذهن حصولی است. از دیگر اقسام علم می توان به موارد زیر اشاره نمود. علم بدیهی و علم نظری علم عقلی و علم خیالی و حسّی علم عقلی و علم نقلی علم ذاتی (علم قبل از فعل) وعلم فعلی (علم بعد از فعل) برای مطالعه بیستر به کتاب آموزش فلسفه نوشته استاد مصباح یزدی ، ج 1، ص 169 مراجعه نمایید .
انواع علم انسان را ذکر کنید ؟
پاسخ : گرچه از جهات مختلف می توان برای علم ، انواع و اقسام متفاوتی را در نظر گرفت ؛ ولی اولین و اصلی ترین تقسیمی که برای علم مطرح می گردد تقسیم آن به علم حضوری و علم حصول می باشد.
توضیح اینکه :
یکی از جهات تقسیم علم به لحاظ معلوم است ؛ زیرا معلوم یا وجود است یا مفهوم به معنای اعم که شامل ماهیّت نیز خواهد بود .اگر معلوم وجود بود و علم به وجود تعلق گرفت چنین علمی (شهودی) و (حضوری) است زیرا براساس اصالت وجود، عینیّت متن ِهویت آن است و هرگز وجود به ذهن نخواهد آمد وگرنه انقلاب ذات به معنای هویّت لازم میآید و انقلاب ذات مستلزم جمع دو نقیض و ممتنع است.
بنابراین، در جریان علم به وجود، هیچ راهی جز حضور عالم در محضر معلوم و شهود عینی و حضوری آن نیست و هیچگاه معلوم پیش عالم نخواهد آمد وگرنه معلوم عینی به مفهوم ذهنی منقلب میگردد و این همان انقلاب مستحیل است.
اما اگر معلوم، مفهوم به معنای اعم بود، چنین علمی (حصولی) و (صوری) است یعنی صورتی از معلوم نزد عالم حاصل میگردد و عالم به وسیله صورت ذهنی به بیرون از خود آگاه میشود و از این رهگذر تقسیم علم به علم بی واسطه و علم با واسطه پدید میآید زیرا در علم حضوری بین عالم و معلوم واسطهای نیست، ولی در علم حصولی بین عالم و معلوم صورت ذهنی واسطه است که عالم به وسیله آن صورت ذهنی به موجود عینی آگاه میشود. در علم حصولی آنچه نزد عالم بدون واسطه حاضر است آن را (معلوم بالذات) گویند و آنچه با واسطه حاصل است آن را (معلوم بالعرض) نامند. البته علم نفس به خود مفهوم ذهنی، حضوری و بیواسطه است، گرچه علم آن به خارج از ذهن حصولی است.
از دیگر اقسام علم می توان به موارد زیر اشاره نمود.
علم بدیهی و علم نظری
علم عقلی و علم خیالی و حسّی
علم عقلی و علم نقلی
علم ذاتی (علم قبل از فعل) وعلم فعلی (علم بعد از فعل)
برای مطالعه بیستر به کتاب آموزش فلسفه نوشته استاد مصباح یزدی ، ج 1، ص 169 مراجعه نمایید .
- [سایر] مراد از ذکر چیست و انواع آن کدام است؟
- [آیت الله بهجت] در علم تجوید برای تلفظ "ضاد"، چند قول ذکر شده است. به کدام قول عمل شود؟
- [سایر] چگونه خداوند علم به عمل انسان ها قبل از انجام آن دارد یعنی خداوند چگونه به ارادۀ انسان قبل از اینکه انسان اراده آن را کند علم دارد؟
- [سایر] آیا فراگیری علم بر انسان واجب است؟
- [سایر] انواع جوهر و انواع عرض را نام برده و توضیح دهید.
- [سایر] انواع ظلم ؟
- [سایر] رابطه علم با رشد، کمال، پیشرفت انسان چیست؟
- [سایر] نقش علم و آگاهی در عمل انسان چیست؟
- [سایر] چرا خدا انسان را در علم محدود کرده است؟
- [سایر] انواع کافر کدام است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از آن که به مقدار رکوع خم شود و سر و بدن آرام گیرد، با علم و عمد ذکر رکوع را بگوید، نمازش باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از آن که پیشانی به زمین برسد و سر و بدن آرام گیرد، با علم و عمد ذکر سجده را بگوید، یا بدون ذکر یا قبل از تمام شدن آن سر از سجده بردارد، یا در حال ذکر واجب یا ذکر مستحبی که به قصد ورود میگوید بدن را حرکت دهد، نمازش باطل است و این امر در ذکر مستحب بنا بر احتیاط وجوبی است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 46 کشیدن سیگار، انواع دخانیات ومواد مخدر مطلقاً حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- [آیت الله خوئی] اگر برای انسان مسألهای پیش آید که حکم آن را نمیداند لازم است که احتیاط کند، یا با شرائطی که ذکر شد تقلید نماید، ولی چنانچه مخالفت غیر اعلم با اعلم را اجمالًا بداند و تأخیر واقعه و احتیاط ممکن نباشد و دستش به علم نرسد جائز است از غیر اعلم تقلید نماید.
- [آیت الله اردبیلی] خوردن گوشت جانوران ریز و خزندگان و انواع حشرات مانند موش، مار، سوسمار، مارمولک، خرچنگ، عقرب، سوسک، زنبور، مورچه، مگس، پشه، شبپره و انواع کرمها حرام است.
- [آیت الله مظاهری] خوردن یا استعمال انواع موادّ مخدّر مانند تریاک، هروئین، حشیش و نظایر آن و همچنین استفاده از قرصهای مخدّر و روانگردان و نظایر آن که انسان را از حالت عادی خارج میکند، حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] بیمه انواع و اقسام متعددی دارد مانند بیمه حیات و بیمه سلامت و بیمه مال و چون حکم انها یکی است نیازی به بیان اقسام و انواع ان نیست
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] (مجتهد) و (اعلم) را از سه راه می توان شناخت: اوّل: این که خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد. دوم: این که دو نفر عادل از اهل علم به او خبر دهند، به شرط این که دو نفر عالم دیگر برخلاف گفته آنها شهادت ندهند. سوم: این که آنچنان در میان اهل علم و محافل علمی مشهور باشد که انسان یقین پیدا کند او اعلم است.