شناخت
شناخت مجموع حالت‌ها و فرآیندهای روانی مانند تفکر، استدلال، درک و تولید زبان، دریافت حواس پنجگانه، آموزش، آگاهی، احساسات و… می‌باشد.
منظور از شناخت امام چیست؟
منظور از شناخت امام چیست؟ دوگونه برداشت از شناخت امام می شود. یک. شناخت شخصیت حقیقی امام که همان تاریخ زندگی و سیره امامان است. دوم. شخصیت حقوقی آنان است که همان بحث امامت می باشد لزوم شناخت امام پیروی از مدعیان رهبری در برابر امامت معصوم، برخلاف عقل و منطق است، از این رو؛ تلاش برای شناختن و یافتن امام معصوم، واجب و لازم است؛ چنان که رسول اکرم(ص) فرمود: (من مات و هو لایعرف امامه، مات میتةً جاهلیة)؛ میزان‌الحکمه، ج 1، ص 171، ح 840.. ویژگی‌های این شناخت، آن است که: اولاً از منابع معتبر و موثق و مستند اخذ شود. ثانیاً، گستره‌اش شامل آموزه‌های اعتقادی، اخلاقی و عبادی گردد. ثالثاً، از آنجا که امام الگوی عملی برای انسانها است، به ابعاد فکری، عملی و روحی امام نیز ناظر باشد. اما این شناخت از سه راه حاصل می‌شود: یکم. مطالعه تاریخ زندگانی آنان؛ مطالعه سرگذشت و سیره امامان معصوم؛ به خصوص در باب فضایل، مناقب و خصوصیات آنان - از قبیل: شجاعت، ایثار، تواضع، صبر، فرزانگی و... انسان را متوجه مقام والای آن بزرگواران می‌کند و جذبه و کشش خاصی نسبت به آنان در روح انسان، حاکم می‌شود. دوم. مطالعه و تفکّر در سخنان ایشان؛ اسلام اندیشیدن را موجب بصیرت، الحیاة، ج 1، ص 8، ح3. دعوت کننده به عمل نیک، همان، ح 9. پدید آورنده نور همان، ص 49، ح 18.، نشانه حیات و زنده بودن قلب بصیر می‌داند همان، ص 48، ح 5.. مطالعه و تفکّر در آثار فکری امامان، هر چند کار مشکلی به نظر می‌رسد؛ ولی بسیار سودمند است. این امر علاوه بر آنکه باعث شناخت شخصیت ایشان و ایجاد محبت آنان در دل می‌شود؛ سرمایه بزرگی برای روح بشر به شمار می‌رود. همان طور که فراگیری فصول یک کتاب، باید با تحقیق و دقت کامل و رجوع به استاد و... قرین باشد؛ مطالعه و اندیشه در آثار ائمه(ع) نیز، باید با استفاده از استادان فن و مراجعه به کتاب‌هایی که در شرح سخنان آنان به رشته تحریر درآمده، همراه باشد. سوم. شناخت خدا؛ اگر ما خداوند و صفات و اسمای او را به طور حقیقی بشناسیم، می‌توانیم انسان‌های کامل (امامان) را نیز بشناسیم؛ زیرا آنان آینه تمام‌نمای صفات جمال و جلال حضرت حق‌اند و در تسمیه به اسمای الهی، از تمامی موجودات عالم امکان برترند. بر این اساس، با شناخت خدا و صفات او، می‌توانیم به اوصاف و ویژگی‌های امامان نیز واقف گردیم. شاید دعایی که سفارش شده در زمان غیبت بعد از نماز زیاد بخوانیم، ناظر به همین حقیقت باشد: (اللهم عَرِّفنی نَفسک فاِنّک ان لم تُعَرِّفنی نفسَک لَم اعرف رسولَک اللهم عرِّفنی رسولک فانک ان لم تُعَرفنی رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تُعَرفنی حجتک ضللت عن دینی)؛ مفاتیح‌الجنان، دعا در غیبت امام زمان(عج).؛ (خداوندا! خود را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانی پیغمبر را نمی‌شناسم؛ خدایا! پیغمبرت را به من بشناسان که اگر به پیامبر معرفت پیدا نکنم، نمی‌توانم امامم را بشناسم؛ خدایا! حجت و امامت را به من بشناسان که اگر امام را نشناسم، در دین خود گمراهم). ای مشیر ما تو اندر خیر و شراز اشارت‌هاست دلمان بی‌خبر ای (یرانا لانراه) روز و شب‌چشم بند ما شده دید سبب چشم من از چشم‌ها بگزیده شدتا که در شب آفتابم دیده شد لطف معروف تو بود آن ای بهی!پس کمال البر فی اتمامه یارب! (اتمم نور نافی الساهرةواشجنا من مفضحات قاهرة) یار شب را روز مهجوری مده‌جان قربت دیده را دوری مده بعد تو مرگ است با درد و نکال‌خاصه بعدی که بود بعد الوصال آن که دیده‌ستت مکن نادیده‌اش‌آب زن بر سبزه بالیده‌اش مثنوی، دفتر ششم، ابیات 2888 - 2898.
منظور از شناخت امام چیست؟ دوگونه برداشت از شناخت امام می شود. یک. شناخت شخصیت حقیقی امام که همان تاریخ زندگی و سیره امامان است. دوم. شخصیت حقوقی آنان است که همان بحث امامت می باشد لزوم شناخت امام پیروی از مدعیان رهبری در برابر امامت معصوم، برخلاف عقل و منطق است، از این رو؛ تلاش برای شناختن و یافتن امام معصوم، واجب و لازم است؛ چنان که رسول اکرم(ص) فرمود: (من مات و هو لایعرف امامه، مات میتةً جاهلیة)؛ میزان‌الحکمه، ج 1، ص 171، ح 840.. ویژگی‌های این شناخت، آن است که: اولاً از منابع معتبر و موثق و مستند اخذ شود. ثانیاً، گستره‌اش شامل آموزه‌های اعتقادی، اخلاقی و عبادی گردد. ثالثاً، از آنجا که امام الگوی عملی برای انسانها است، به ابعاد فکری، عملی و روحی امام نیز ناظر باشد. اما این شناخت از سه راه حاصل می‌شود: یکم. مطالعه تاریخ زندگانی آنان؛ مطالعه سرگذشت و سیره امامان معصوم؛ به خصوص در باب فضایل، مناقب و خصوصیات آنان - از قبیل: شجاعت، ایثار، تواضع، صبر، فرزانگی و... انسان را متوجه مقام والای آن بزرگواران می‌کند و جذبه و کشش خاصی نسبت به آنان در روح انسان، حاکم می‌شود. دوم. مطالعه و تفکّر در سخنان ایشان؛ اسلام اندیشیدن را موجب بصیرت، الحیاة، ج 1، ص 8، ح3. دعوت کننده به عمل نیک، همان، ح 9. پدید آورنده نور همان، ص 49، ح 18.، نشانه حیات و زنده بودن قلب بصیر می‌داند همان، ص 48، ح 5.. مطالعه و تفکّر در آثار فکری امامان، هر چند کار مشکلی به نظر می‌رسد؛ ولی بسیار سودمند است. این امر علاوه بر آنکه باعث شناخت شخصیت ایشان و ایجاد محبت آنان در دل می‌شود؛ سرمایه بزرگی برای روح بشر به شمار می‌رود. همان طور که فراگیری فصول یک کتاب، باید با تحقیق و دقت کامل و رجوع به استاد و... قرین باشد؛ مطالعه و اندیشه در آثار ائمه(ع) نیز، باید با استفاده از استادان فن و مراجعه به کتاب‌هایی که در شرح سخنان آنان به رشته تحریر درآمده، همراه باشد. سوم. شناخت خدا؛ اگر ما خداوند و صفات و اسمای او را به طور حقیقی بشناسیم، می‌توانیم انسان‌های کامل (امامان) را نیز بشناسیم؛ زیرا آنان آینه تمام‌نمای صفات جمال و جلال حضرت حق‌اند و در تسمیه به اسمای الهی، از تمامی موجودات عالم امکان برترند. بر این اساس، با شناخت خدا و صفات او، می‌توانیم به اوصاف و ویژگی‌های امامان نیز واقف گردیم. شاید دعایی که سفارش شده در زمان غیبت بعد از نماز زیاد بخوانیم، ناظر به همین حقیقت باشد: (اللهم عَرِّفنی نَفسک فاِنّک ان لم تُعَرِّفنی نفسَک لَم اعرف رسولَک اللهم عرِّفنی رسولک فانک ان لم تُعَرفنی رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تُعَرفنی حجتک ضللت عن دینی)؛ مفاتیح‌الجنان، دعا در غیبت امام زمان(عج).؛ (خداوندا! خود را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانی پیغمبر را نمی‌شناسم؛ خدایا! پیغمبرت را به من بشناسان که اگر به پیامبر معرفت پیدا نکنم، نمی‌توانم امامم را بشناسم؛ خدایا! حجت و امامت را به من بشناسان که اگر امام را نشناسم، در دین خود گمراهم). ای مشیر ما تو اندر خیر و شراز اشارت‌هاست دلمان بی‌خبر ای (یرانا لانراه) روز و شب‌چشم بند ما شده دید سبب چشم من از چشم‌ها بگزیده شدتا که در شب آفتابم دیده شد لطف معروف تو بود آن ای بهی!پس کمال البر فی اتمامه یارب! (اتمم نور نافی الساهرةواشجنا من مفضحات قاهرة) یار شب را روز مهجوری مده‌جان قربت دیده را دوری مده بعد تو مرگ است با درد و نکال‌خاصه بعدی که بود بعد الوصال آن که دیده‌ستت مکن نادیده‌اش‌آب زن بر سبزه بالیده‌اش مثنوی، دفتر ششم، ابیات 2888 - 2898.
پاسخ:
منظور از شناخت امام چیست؟
دوگونه برداشت از شناخت امام می شود. یک. شناخت شخصیت حقیقی امام که همان تاریخ زندگی و سیره امامان است. دوم. شخصیت حقوقی آنان است که همان بحث امامت می باشد
لزوم شناخت امام
پیروی از مدعیان رهبری در برابر امامت معصوم، برخلاف عقل و منطق است، از این رو؛ تلاش برای شناختن و یافتن امام معصوم، واجب و لازم است؛ چنان که رسول اکرم(ص) فرمود: (من مات و هو لایعرف امامه، مات میتةً جاهلیة)؛ میزان‌الحکمه، ج 1، ص 171، ح 840..
ویژگی‌های این شناخت، آن است که: اولاً از منابع معتبر و موثق و مستند اخذ شود. ثانیاً، گستره‌اش شامل آموزه‌های اعتقادی، اخلاقی و عبادی گردد. ثالثاً، از آنجا که امام الگوی عملی برای انسانها است، به ابعاد فکری، عملی و روحی امام نیز ناظر باشد. اما این شناخت از سه راه حاصل می‌شود:
یکم. مطالعه تاریخ زندگانی آنان؛ مطالعه سرگذشت و سیره امامان معصوم؛ به خصوص در باب فضایل، مناقب و خصوصیات آنان - از قبیل: شجاعت، ایثار، تواضع، صبر، فرزانگی و... انسان را متوجه مقام والای آن بزرگواران می‌کند و جذبه و کشش خاصی نسبت به آنان در روح انسان، حاکم می‌شود.
دوم. مطالعه و تفکّر در سخنان ایشان؛ اسلام اندیشیدن را موجب بصیرت، الحیاة، ج 1، ص 8، ح3. دعوت کننده به عمل نیک، همان، ح 9. پدید آورنده نور همان، ص 49، ح 18.، نشانه حیات و زنده بودن قلب بصیر می‌داند همان، ص 48، ح 5..
مطالعه و تفکّر در آثار فکری امامان، هر چند کار مشکلی به نظر می‌رسد؛ ولی بسیار سودمند است. این امر علاوه بر آنکه باعث شناخت شخصیت ایشان و ایجاد محبت آنان در دل می‌شود؛ سرمایه بزرگی برای روح بشر به شمار می‌رود. همان طور که فراگیری فصول یک کتاب، باید با تحقیق و دقت کامل و رجوع به استاد و... قرین باشد؛ مطالعه و اندیشه در آثار ائمه(ع) نیز، باید با استفاده از استادان فن و مراجعه به کتاب‌هایی که در شرح سخنان آنان به رشته تحریر درآمده، همراه باشد.
سوم. شناخت خدا؛ اگر ما خداوند و صفات و اسمای او را به طور حقیقی بشناسیم، می‌توانیم انسان‌های کامل (امامان) را نیز بشناسیم؛ زیرا آنان آینه تمام‌نمای صفات جمال و جلال حضرت حق‌اند و در تسمیه به اسمای الهی، از تمامی موجودات عالم امکان برترند. بر این اساس، با شناخت خدا و صفات او، می‌توانیم به اوصاف و ویژگی‌های امامان نیز واقف گردیم. شاید دعایی که سفارش شده در زمان غیبت بعد از نماز زیاد بخوانیم، ناظر به همین حقیقت باشد: (اللهم عَرِّفنی نَفسک فاِنّک ان لم تُعَرِّفنی نفسَک لَم اعرف رسولَک اللهم عرِّفنی رسولک فانک ان لم تُعَرفنی رسولک لم اعرف حجتک اللهم عرفنی حجتک فانک ان لم تُعَرفنی حجتک ضللت عن دینی)؛ مفاتیح‌الجنان، دعا در غیبت امام زمان(عج).؛ (خداوندا! خود را به من بشناسان که اگر خود را به من نشناسانی پیغمبر را نمی‌شناسم؛ خدایا! پیغمبرت را به من بشناسان که اگر به پیامبر معرفت پیدا نکنم، نمی‌توانم امامم را بشناسم؛ خدایا! حجت و امامت را به من بشناسان که اگر امام را نشناسم، در دین خود گمراهم).
ای مشیر ما تو اندر خیر و شراز اشارت‌هاست دلمان بی‌خبر
ای (یرانا لانراه) روز و شب‌چشم بند ما شده دید سبب
چشم من از چشم‌ها بگزیده شدتا که در شب آفتابم دیده شد
لطف معروف تو بود آن ای بهی!پس کمال البر فی اتمامه
یارب! (اتمم نور نافی الساهرةواشجنا من مفضحات قاهرة)
یار شب را روز مهجوری مده‌جان قربت دیده را دوری مده
بعد تو مرگ است با درد و نکال‌خاصه بعدی که بود بعد الوصال
آن که دیده‌ستت مکن نادیده‌اش‌آب زن بر سبزه بالیده‌اش
مثنوی، دفتر ششم، ابیات 2888 - 2898.
- [سایر] منظور از «شناخت چیزی که حاضر است بر شناخت صفات وی مقدم است» چیست؟
- [سایر] شناخت امام چگونه ممکن است؟
- [سایر] اینکه در حدیث قدسی داریم که خدا می خواست شناخته بشود ، منظور از شناخت خداوند چیست ؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا اقتدا به امام جماعت بدون شناخت واقعی او جایز است؟
- [سایر] منظور از تشبیه امام به کعبه چیست؟
- [سایر] ویژگی های امام از منظر حضرت امام رضا (ع) و منظور از سایه نداشتن امام چیست؟
- [آیت الله بهجت] شرایط امام جماعت چیست و منظور از عدالت امام جماعت چیست؟
- [آیت الله بهجت] منظور از امام راتب چیست؟ آیا با وجود امام راتب، اقامه ی فرد دیگری صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در رابطه با موضوع متافیزیک و جدا کردن آگاهانه روح از بدن، آیا این کار به منظور شناخت بیشتر عالم غیر مادی جایز است؟
- [سایر] منظور اساسی حمایت حضرت امام(ره) از مستضعفان چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شایسته است به امید ثواب از امور زیر بپرهیزند: 1 اگر در صفهای جماعت جا باشد نمازگزار تنها نایستد. 2 مأموم ذکرهای نماز را طوری نگوید که امام بشنود. 3 مسافری که نماز ظهر و عصر و عشا را شکسته می خواند برای کسانی که مسافر نیستند امامت نکند، همچنین کسی که مسافر است به شخص حاضر اقتدا نکند (البته منظور از کراهت در اینجا کمتر بودن ثواب است وگرنه نماز جماعت در هر صورت ثواب دارد).
- [آیت الله مظاهری] در صورتی که شناخت اعلم مشکل باشد، یا آنکه اهل تشخیص در شناخت اعلم اختلاف داشته باشند اعلم بودن شرط نیست، و اگر چند نفر در نظر او اعلم از دیگران و با یکدیگر مساوی باشند، از هر کدام که بخواهد میتواند تقلید کند، بلکه میتواند در بعضی مسائل از کسی و در بعضی دیگر از دیگری تقلید نماید.
- [آیت الله جوادی آملی] .کسی که توان شناخت قبله را ندارد و میخواهد حیوانی را ذبح کند که تأخیر آن تا وقت شناخت قبله, ضرر یا حرج دارد, باید برابر گمان خود عمل کند و اگر به هیچ طرف گمان ندارد, به هر طرف انجام دهد, صحیح است و اگر بعداً معلوم شد که سر بریدن رو به قبله نبوده, گوشت آن حیوان در مورد یادشده, حلال است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] کر بودن آب را از دو راه می توان شناخت: نخست این که خود انسان یقین پیدا کند و دیگر این که لااقل یک نفر عادل خبر دهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است؛ چنانچه به خیال اینکه سجده اول امام است؛ به قصد اینکه با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده؛ سجده دوم او حساب می شود و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد که سجده اول امام بوده؛ باید به قصد سجده با امام سجده را تمام کند و دوباره با امام به سجده رود.
- [آیت الله سبحانی] کسی که یک رکعت از امام عقب مانده وقتی امام تشهد رکعت آخر را می خواند نیم خیز بنشیند و صبر کند تا امام تشهد نماز را بگوید و بعد برخیزد. شرائط امام جماعت:
- [آیت الله اردبیلی] مأموم نباید جلوتر از امام بایستد و به احتیاط واجب باید کمی عقبتر از امام بایستد؛ ولی اگر مأموم فقط یک مرد باشد، بنابر احتیاط واجب باید در سمت راست امام بایستد و میتواند مساوی با امام بایستد و چنانچه قدّ مأموم بلندتر از امام باشد و در رکوع و سجود سر او جلوتر از امام باشد، اشکالی ندارد.
- [آیت الله بهجت] اگر سر از سجده بردارد و ببیند امام در سجده است، چنانچه به خیال اینکه سجده اول امام است، به قصد اینکه با امام سجده کند به سجده رود و بفهمد سجده دوم امام بوده، سجده دوم مأموم حساب می‌شود و نمازش صحیح است، و اگر به خیال اینکه سجده دوم امام است به سجده رود و بفهمد سجده اول امام بوده، سجده اول او خواهد بود و بقیه نماز را با امام میخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] هرگاه بداند نماز امام باطل است مثلا بداند امام وضو ندارد اگر چه خود امام ملتفت نباشد نمی تواند به او اقتدا کند
- [آیت الله نوری همدانی] هر گاه بداند نماز امام باطل ا ست مثلاً بداند امام وضو ندارد ، اگر چه خود امام ماتفت نباشد ، نمی تواند به او اقتدا کند .