خداوند در آیه 30 سوره مبارکه بقره اشاره به این نموده است که جایگاه آدمیان در زمین است. بنابراین چرا حضرت آدم(ع) را ابتدا در بهشت قرار داد؟
1- انسان برای زندگی در زمین خلق شده است (انی جاعل فی الارض خلیفه؛ من در روی زمین جانشین (نماینده ای) قرار خواهم داد) (بقره، آیه 130).
پس می بایست دیر یا زود حضرت آدم و حوا به زمین بیایند و در آنجا به زندگی خود ادامه دهند.
2- حضور حضرت آدم و حوا در بهشت، در حقیقت برای کسب آمادگی حضور در زندگی در دنیا و زمین بوده است، نه این که دائما در آن باشند. البته باید توجه داشت که حضرت آدم و حوا در بهشت جاودانی نبوده اند زیرا این بهشت در صحنه قیامت بروز و ظهور دارد.
در این زمینه به موارد زیر توجه کنید:
1) از مجموع آیات مربوط به خلقت انسان، استفاده می‌شود که آدم از ابتدا برای زندگی و مرگ در زمین خلق شده بود. به همین جهت، خداوند قبل از خلقت انسان، آن گاه که به ملائکه خبر از آفرینش خلیفه و جانشین خود می‌دهد، محل استقرار و سکونت آن را زمین معرفی می‌کند: (و اذ قال ربّک للملائکة انّی جاعل فی الارض خلیفه قالوا اتجعل فیها من یفسد فیها؛ آن گاه که پروردگارت فرشتگان را گفت: من در زمین جانشینی قرار می‌دهم، گفتند: آیا در زمین کسی را می‌گماری که در آن فساد می‌کند)(بقره، آیه‌ی 30).
ماجرای سکونت آدم و حوا در بهشت و خوردن از درخت ممنوع و آشکار شدن عورت آنان، مرحله‌ای از سیر نزولی انسان در مسیر استقرار و سکونت در زمین بوده است. یعنی آدم از ابتدا برای سکونت در زمین خلق شده و طریق استقرار او بر زمین، طی شدن مراحلی از جمله اسکان موقت در بهشت بوده است. ابتدا خداوند اسماء را به او تعلیم می‌دهد و پس از اثبات خلافت و جانشینی آدم برای ملائکه، آنان را امر به سجده می‌کند، آن گاه وی را در بهشت ساکن می‌کند و از نزدیک شدن به درخت خاصی منع می‌کند. تا آن جا که انسان با فریب شیطان از آن می‌خورد و عورتش برایش آشکار می‌شود و به زمین هبوط می‌کند و در زمین مستقر می‌شود.
2) حقیقت و هویت اصلی انسان که همان روح است از عالمی متعالی و برتر، سیر نزولی را طی کرده تا به عالم مادی و خاکی که پائین‌ترین مرتبه‌ی وجود است، رسیده است: (ثم رددناه اسفل سافلین؛ سپس او را به پست‌ترین [مراتب] بازگرداندیم)(تین، آیه‌ی 5). تا بار دیگر انسان با قوس صعودی از عالم ماده اوج گرفته و به سوی خدا بازگردد: یا ایهاالانسان انّک کادح الی ربّک کدحاً فملاقیه؛ ای انسان حقّا که تو به سوی پروردگار خود به سختی در تلاشی، پس او را ملاقات خواهی کرد) (انشقاق، آیه‌ی 6).
آن چه در جریان سکونت آدم در بهشت و سپس نزول و هبوط به زمین، در قرآن کریم آمده است، در حقیقت بیانگر بخشی از قوس نزولی خلقت انسان است. آدم در سیر نزولی، ابتدا در بهشت معهود ساکن می‌شود، که جایگاهی غیر از بهشت موعود است اما بالاتر از عالم ماده و خاک، تا برای نزول و استقرار در زمین مهیا گردد.
علاوه بر طی برخی مراحل تکمیل تکوینی آدم باید اموری را تجربه کند و یاد بگیرد تا آماده و مهیای استقرار در زمین گردد:
الف) آدم باید بفهمد، که دشمنی مکار و حیله‌گر دارد که خیر او را نمی‌خواهد. بلکه به دنبال آشکار کردن زشتی‌ها در اوست.
ب) آدم، قبل از هبوط به زمین، آثار تلخ و رنج‌آور مخالفت با دستورات الهی و پیروی از شیطان را تجربه می‌کند.
ج) راه توبه و بازگشت را می‌آموزد و آن را تجریه می‌کند.
با توجه به مقدماتی که گذشت، پاسخ سؤال شما روشن می شود:
اولا:داستان خلقت آدم و حوا و اسکان آنان در بهشت در سه موضع قرآن کریم آمده است. سوره‌های بقره، اعراف و طه. از آیات قرآن استفاده می‌شود که حضرت آدم، از ابتدا برای زندگی روی زمین و مردن در آن و مبعوث شدن در قیامت آفریده شده بود: (و اذ قال ربک للملائکة انی جاعل فی الارض خلیفه؛ و چون پروردگارت به فرشتگان گفت: من در زمین جانشینی خواهم گماشت). اسکان دادن آنان در بهشت برزخی و خوردن از شجره ممنوعه و آشکار شدن عورات آنان، مرحله‌ای از سیر نزولی بوده
است که انسان برای استقرار در زمین می‌بایست طی می‌کرده است. بهشتی که آدم و حوا در آن اسکان داده شده‌اند، نه بهشت و باغ دنیوی بوده است و نه بهشت موعود اخروی که در آیات بسیاری تأکید شده است زیرا: اولاً، بهشت موعود جاودانه است و کسی که در آن وارد شود هرگز خارج نخواهد شد و ثانیا، ابلیس و وسوسه‌های شیطانی هرگز به آن راهی ندارد. برای آگاهی بیشتر ر.ک: تفسیر المیزان، ج 1، ص 127، سوره بقره، آیات 39 - 35 و ص 140 (بحث روایی.
ثانیاً؛ اصلاً از ابتدا آدم برای سکونت و زندگی و مرگ روی زمین خلق شده است. سکونت در بهشت، در حقیقت مرحله‌ای از مراحل خلقت انسان برای استقرار روی زمین بوده است.
ثالثاً؛ انسان موجودی است که از شعور و اراده برخوردار است و بشر از همان ابتدا از قدرت انتخاب و اختیار برخوردار بوده است. در داستان نزدیک شدن به درخت بهشتی و خوردن از آن، انسان به اراده و اختیار از آن درخت خورد، لکن این مقتضای سرشت و طبیعت انسانی او بود. نوع خلقت انسان، به گونه‌ای است که در آن مرحله به مقتضای طبیعت انسانی‌اش از آن درخت می‌خورد.
رابعاً؛ چنین نیست که بشریت تقاص عمل حضرت آدم را پس می‌دهند، بلکه آدم نماد نوع این موجود است. انسان از ابتدا برای زندگی و مرگ در روی زمین خلق شده است و آدم نماد نوع انسان است. انسان به مقتضای خلقت انسانی‌اش و آن چه که در نهاد و ضمیرش نهاده شده، از آن درخت می‌خورد و زندگی زمینی را انتخاب می‌کند.
