تقلید کورکورانه اسلام درسته؟ به صرف اینکه پدرومادرمون مسلمانن، میتونیم مسلمان باشیم؟ دینی که به تقلید باشد چه اسلام و چه مسیحیت و چه دین دیگر به حکم قطعی عقل مردود است که آیات و روایات بسیاری هم مؤید این حکم عقل است. اول: از منظر عقل نگاه می کنیم که آیا عقل اجازه می دهد که ما در اصل دین تقلید کنیم؟ حال چه از پدر و مادر که چون آنها مسلمان هستند ما هم مسلمان باشیم یا تقلید از هر شخص دیگر ولو از دانشمندان و بزرگان؟ اول باید دید معنای تقلید چیست؟ تقلید بر دو قسم است: تقلید عاقلانه : یعنی مراجعه در عمل به کارشناس مربوطه. مثلا در بیماری به پزشک، در ساختمان سازی به مهندس و در مسائل دینی به مرجع تقلید. تقلید کورکورانه : یعنی پیروی از دیگران بدون مطالبه دلیل.. با توجه به تعریف تقلید عقل به نحو قطعی حکم می کند که تقلید در اصول دین از هیچ کس جایز نیست چون تقلید علم آور نیست و احتمال خطا و ضرر وجود دارد. و عقل هر عاقلی حاکم به وجوب دفع ضرر محتمل است، لذا عقل حکم می کند که پذیرش یا انکار اصل دین یا نوع آن که همه حرکت های فردی و اجتماعی و سعادت و شقاوت انسان منوط به آن است نمی تواند مبتنی بر تقلید باشد. مرحوم مظفر از علماء بزرگ شیعه می فرماید شناسایی اصول عقاید از راه تفکر و تدبر پیش از آن که از راه شرع واجب باشد از راه عقل واجب است (عقائد الامامیه، محمد رضا مظفر، ص 32).
تقلید کورکورانه اسلام درسته؟ به صرف اینکه پدرومادرمون مسلمانن، میتونیم مسلمان باشیم؟
دینی که به تقلید باشد چه اسلام و چه مسیحیت و چه دین دیگر به حکم قطعی عقل مردود است که آیات و روایات بسیاری هم مؤید این حکم عقل است. اول: از منظر عقل نگاه می کنیم که آیا عقل اجازه می دهد که ما در اصل دین تقلید کنیم؟ حال چه از پدر و مادر که چون آنها مسلمان هستند ما هم مسلمان باشیم یا تقلید از هر شخص دیگر ولو از دانشمندان و بزرگان؟ اول باید دید معنای تقلید چیست؟ تقلید بر دو قسم است:
تقلید عاقلانه : یعنی مراجعه در عمل به کارشناس مربوطه. مثلا در بیماری به پزشک، در ساختمان سازی به مهندس و در مسائل دینی به مرجع تقلید.
تقلید کورکورانه : یعنی پیروی از دیگران بدون مطالبه دلیل.. با توجه به تعریف تقلید عقل به نحو قطعی حکم می کند که تقلید در اصول دین از هیچ کس جایز نیست چون تقلید علم آور نیست و احتمال خطا و ضرر وجود دارد. و عقل هر عاقلی حاکم به وجوب دفع ضرر محتمل است، لذا عقل حکم می کند که پذیرش یا انکار اصل دین یا نوع آن که همه حرکت های فردی و اجتماعی و سعادت و شقاوت انسان منوط به آن است نمی تواند مبتنی بر تقلید باشد. مرحوم مظفر از علماء بزرگ شیعه می فرماید شناسایی اصول عقاید از راه تفکر و تدبر پیش از آن که از راه شرع واجب باشد از راه عقل واجب است (عقائد الامامیه، محمد رضا مظفر، ص 32).
- [سایر] نقش ژنتیک ، جغرافیا ، غذا و اراده در تقلید آگاهانه و تقلید کورکورانه چیست؟
- [آیت الله بهجت] تفاوت تقلید و انجام کورکورانه اعمال که مورد مذمت است چیست؟
- [سایر] چگونه می توان با عمق دل خدا را باور کرد و اسلام را کورکورانه تقلید ننمود، مرا راهنمایی کنید. من دوست ندارم تقلید کورکورانه مخصوصا در امور دینی بنمایم، دوست دارم خودم باور کنم. مدتی است در اثر اتفاقات گوناگونی که برایم رخ داده کمی شک کرده ام مرا راهنمایی کنید .
- [سایر] برخی از آیاتی که بر بطلان تقلید کورکورانه، در قرآن وجود دارد چیست؟
- [سایر] آیا داشتن مرجع تقلید برای هر مسلمان واجب است؟
- [سایر] با سلام و قبولی طاعات و عبادات من متولد تبریز هستم اما بعد ازدواج به شهرستان رفته ام،حالا هر هفته یا ده روز، یکبار به پدر و مادرم که در تبریز هستند سر میزنم،میخواستم ببینم منم جزء کثیرالسفرها هستم،نمازم کامل و روزه ام قضا نمیشه یا نه؟ آیا میتونیم همزمان از چند مرجع تقلید، تقلید کنیم؟
- [آیت الله بهجت] شخصی از مجتهدی تقلید می کرده، سپس مدّتی بدون تقلید صحیح عمل کرده [خواه با احتیاط یا بدون احتیاط [آیا به صرف ترک تقلید، عدول محقّق شده و این شخص اگر بخواهد دوباره از همان مجتهد تقلید کند، حکم تقلید ابتدایی را دارد یا نه؟
- [سایر] در دین ما اسلام ، پذیرش دین و ایمان آوردن باید به صورت آگاهانه بوده و نباید به صورت تقلید صرف باشد اما کودکان ما که تازه به سن تکلیف رسیده اند به صرف مسلمان بودن پدر و مادر خود شروع به خواندن نماز و دینداری می کنند، در این مورد آیا همان مسأله دین آبا و اجدادی مطرح نمی شود که تقلیدی صرف است؟
- [سایر] با وجود این که دین اسلام یکی است چرا مرجع تقلید و رساله های عملیه یکی نیست؟
- [سایر] با وجود این که دین اسلام یکی است چرا مرجع تقلید و رساله های عملیه یکی نیست؟
- [آیت الله جوادی آملی] .تقلید مجتهد متوفّا در ابتدا جایز نیست؛ ولی بقای بر تقلید میت, اشکال ندارد و بقای بر تقلید مجتهد میت باید به فتوای مجتهد مطلق زنده باشد; خواه فرد به آن عمل کرده باشد یا نه. اگر مجتهد متوفّا اعلم باشد، بقای بر تقلید او احتیاطاً واجب است و اگر مجتهد زنده اعلم باشد، عدول از مجتهد متوفا به مرجع زنده, واجب است.
- [آیت الله سبحانی] اگر مجتهدی که انسان از او تقلید می کند، از دنیا برود باید از مجتهد زنده تقلید کند. ولی در مسائلی که آنها را یاد گرفته است می تواند بر تقلید قبلی باقی بماند.
- [آیت الله سبحانی] اگر مکلف مدتی اعمال خود را بدون تقلید انجام دهد، سپس تقلید کند در صورتی اعمال سابق او صحیح است که مطابق فتوای مجتهدی باشد که اکنون از او تقلید می کند و گرنه باید اعاده کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مدتی تقلید کرده اما نمی داند تقلید او صحیح بوده یا نه، نسبت به اعمال گذشته اشکالی ندارد، اما برای اعمال فعلی و آینده باید تقلید صحیح کند.
- [آیت الله مظاهری] انسان باید از مجتهد زنده تقلید کند و اگر مجتهدی که انسان از او تقلید میکند از دنیا برود، میتوان در همه مسائل بر تقلید او باقی بود، گرچه به هیچ یک از فتواهای او عمل نکرده باشد.
- [امام خمینی] تقلید میّت ابتداءً جایز نیست، ولی بقاء بر تقلید میّت اشکال ندارد و باید بقاء بر تقلید میّت به فتوای مجتهد زنده باشد و کسی که در بعضی از مسائل به فتوای مجتهدی عمل کرده، بعد از مردن آن مجتهد میتواند در همه مسائل از او تقلید کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تقلید فقط در واجبات و محرمات لازم است اما تقلید در مستحبات واجب نیست، مگر اینکه مستحبی باشد که در آن احتمال وجوب باشد.
- [آیت الله مظاهری] اگر مجتهدی که انسان از او تقلید میکند از دنیا برود، بقاء بر تقلید از او جایز است نه واجب. گرچه مجتهدِ میّت، اعلم از مجتهدینِ زنده باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در مساله ای وظیفه اش ان بوده که از مجتهد زنده تقلید کند دوباره نمی تواند از مجتهدی که از دنیا رفته تقلید نماید
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تقلید در احکام; عمل نمودن به دستور مجتهد است و از مجتهدی باید تقلید کرد که: مرد بالغ، عاقل، شیعه دوازده امامی، حلال زاده، زنده و عادل باشد و مقصود از عدالت آن است که قدرت نفسانیه ای بر انجام واجبات و ترک گناهان کبیره داشته باشد. و احتیاط واجب آن است که مرجع تقلید حریص به دنیا نباشد و لازم است از مجتهدین دیگر اعلم باشد یعنی در فهمیدن حکم خدا از همه مجتهدین عصر خودش عالمتر باشد.