در زمان پیامبر اکرم (ص) فرش خیلی کم بوده است ومسجد هم بدون فرش بوده است که ایشان بر روی خاک نماز می خواندند آیا در هیچ روایتی وارد نشده که اگر جایی فرش بوده باز هم پیامبر مهر نمازی به شکل ما روی فرش قرار میدادند و نماز می خواندند؟ علمای شیعه اجماع دارند بر برتری سجده کردن بر زمین زیرا از اهل بیت (علیهم السلام) از قول جدشان (ص) نقل می کنند که فرمود : ( بهترین سجود،سجود بر زمین خاک است ) و در روایت دیگری فرمود ( سجده روا نیست جز بر زمین یا چیزی که از زمین می روید و خوردنی و پوشیدنی نیست ) نویسنده ی وسائل الشیعه از محمدبن علی بن الحسین از هشام بن حکم از امام صادق (ع) نقل می کند که فرمود ( سجده بر زمین بهتر و با فضیلت تر است زیرا دلیل بر تواضع و خضوع بیشتری است. ( در روایت دیگری از محمد بن حسن به اسنادش از اسحاق بن فضل نقل می کند که از امام صادق (ع) در رابطه با سجده بر برویائی که از نی بافته شده بود پرسید . حضرت فرمود: اشکال ندارد ولی سجده بر زمین نزد من محبوبتر است چرا که رسول خدا (ص) گذاشتن صورت را بر زمین دوست می داشت و من هم برای تو دوست می دارم چیزی را که رسول الله (ص) دوست می داشته است. اما علمای اهل سنت سجده بر فرش و قالی را نیز جایز می دانند هر چند بر بوریا برتر می دانند. در برخی از احادیثی که بخاری و مسلم در صحیح خود نقل کرده اند، تاکید بر این دارد که رسول خدا (ص) سجده گاه کوچکی از سعف درخت خرما و گل درست کرده بود و روی آن سجده می کرد. حتی خود علمای اهل سنت در برخی از روایاتشان روایتی را نقل می کند که بر خلاف آن اعمالی است که امروز انجام میدهند برای استدلال بر اینکه رسول خدا (ص) سجده بر زمین را دوست می داشت روایتی از صحیح بخاری نقل شده است که از ابوسعید خدری نقل می کند که رسول خدا در دهه میانه ی ماه رمضان ( از دهم تا بیستم ) اعتکاف می کرد یکی از سالها که معتکف در مسجد بود شب بیست ویکم که فردایش می خواست از اعتکاف خارج شود فرمود : هرکه با من اعتکاف می کرد در این دهه ی آخر اعتکاف کند که من در گذشته امشب را به خواب دیده بودم و فراموش کرده بودم و در صبح آن روز به خواب دیدم که بر آب و گل سجده می کنم پس در این دهه آخر اعتکاف را فراموش نکنید راوی می گوید آن شب باران آمد مسجد که بر داربستی چوبین قرار داشت در اثر باران سقفش چکه کرد پس در همان صبح روز بیست و یکم دیدم ( با دو چشمانم ) که اثر آب و گل در پیشانی مبارک رسول خدا (ص) پدیدار است وبرای اینکه بدانیم اصحاب نیز سجده را بر زمین در حضور پیامبر (ص) برتر میدانند به روایت امام سنائی در سننش در باب ( تبرید الحصی للسجود علیه ) می نگریم که می گوید : قتیبه گفت : عباد از محمد بن عمرو از سعید بن حرث از جابربن عبدالله نقل می کند که گفت : نماز ظهر را با رسول خدا (ص) به جای می آوردیم پس به اندازه ی کف دستی سنگ در دستم گذاشت تا سرد شود پس در دست دیگرم آن را قرار دادم که وقتی به سجودمی روم زیر پیشانیم بگذارم . پیامبر خدا(ص) فرمود: ( جلعت لی الارض مسجداً و طهوراً ) زمین برای من جای سجده و پاک قرار داده شده است . بسیار جای تعجب است که با این همه روایات باز هم نسبت به شیعیان تعصب به خرج مید هند برای اینکه به جای سجده بر فرش بر خاک و بر زمین سجده می کنند و شیعیان را بت پرست می نامند در حالی که به قول شهید سید محمد باقر صدر فرق است بین سجده بر خاک و سجده برای خاک و اصل سجده کردن بر روی خاک و آنچه در اجماع علمای تشیع سجده برآن صحیح می باشد مورد نظر است و به قول امام صادق(ع) نماز خواندن بر روی فرش یا هر زیرانداز پاک دیگری و سجده بر مهر ( تربت پاک) جایز است و آنچه مورد شبهه و غیر قابل قبول است در نزد تشیع سجده بر روی فرش، موکت می باشد که در حرام یا حلال بودن اجزای تشکیل دهنده ی آن نیز شک و شبهه است. منابع و ماخذ : 1) همراه با راستگویان، دکتر سید محمد تیجانی سماوی، ترجمه ی سید محمد جواد مهری 2) صحیح بخاری، ج 2، ص 256 ( باب الاعتکاف فی العشر واخر) . 3) سنن امام سنائی، ج 2 ،ص 204 ( باب تبرید الحصی السجود ( علیه ) .
در زمان پیامبر اکرم (ص) فرش خیلی کم بوده است ومسجد هم بدون فرش بوده است که ایشان بر روی خاک نماز می خواندند آیا در هیچ روایتی وارد نشده که اگر جایی فرش بوده باز هم پیامبر مهر نمازی به شکل ما روی فرش قرار میدادند و نماز می خواندند؟
در زمان پیامبر اکرم (ص) فرش خیلی کم بوده است ومسجد هم بدون فرش بوده است که ایشان بر روی خاک نماز می خواندند آیا در هیچ روایتی وارد نشده که اگر جایی فرش بوده باز هم پیامبر مهر نمازی به شکل ما روی فرش قرار میدادند و نماز می خواندند؟
علمای شیعه اجماع دارند بر برتری سجده کردن بر زمین زیرا از اهل بیت (علیهم السلام) از قول جدشان (ص) نقل می کنند که فرمود : ( بهترین سجود،سجود بر زمین خاک است ) و در روایت دیگری فرمود ( سجده روا نیست جز بر زمین یا چیزی که از زمین می روید و خوردنی و پوشیدنی نیست ) نویسنده ی وسائل الشیعه از محمدبن علی بن الحسین از هشام بن حکم از امام صادق (ع) نقل می کند که فرمود ( سجده بر زمین بهتر و با فضیلت تر است زیرا دلیل بر تواضع و خضوع بیشتری است. ( در روایت دیگری از محمد بن حسن به اسنادش از اسحاق بن فضل نقل می کند که از امام صادق (ع) در رابطه با سجده بر برویائی که از نی بافته شده بود پرسید . حضرت فرمود: اشکال ندارد ولی سجده بر زمین نزد من محبوبتر است چرا که رسول خدا (ص) گذاشتن صورت را بر زمین دوست می داشت و من هم برای تو دوست می دارم چیزی را که رسول الله (ص) دوست می داشته است. اما علمای اهل سنت سجده بر فرش و قالی را نیز جایز می دانند هر چند بر بوریا برتر می دانند. در برخی از احادیثی که بخاری و مسلم در صحیح خود نقل کرده اند، تاکید بر این دارد که رسول خدا (ص) سجده گاه کوچکی از سعف درخت خرما و گل درست کرده بود و روی آن سجده می کرد. حتی خود علمای اهل سنت در برخی از روایاتشان روایتی را نقل می کند که بر خلاف آن اعمالی است که امروز انجام میدهند برای استدلال بر اینکه رسول خدا (ص) سجده بر زمین را دوست می داشت روایتی از صحیح بخاری نقل شده است که از ابوسعید خدری نقل می کند که رسول خدا در دهه میانه ی ماه رمضان ( از دهم تا بیستم ) اعتکاف می کرد یکی از سالها که معتکف در مسجد بود شب بیست ویکم که فردایش می خواست از اعتکاف خارج شود فرمود : هرکه با من اعتکاف می کرد در این دهه ی آخر اعتکاف کند که من در گذشته امشب را به خواب دیده بودم و فراموش کرده بودم و در صبح آن روز به خواب دیدم که بر آب و گل سجده می کنم پس در این دهه آخر اعتکاف را فراموش نکنید راوی می گوید آن شب باران آمد مسجد که بر داربستی چوبین قرار داشت در اثر باران سقفش چکه کرد پس در همان صبح روز بیست و یکم دیدم ( با دو چشمانم ) که اثر آب و گل در پیشانی مبارک رسول خدا (ص) پدیدار است وبرای اینکه بدانیم اصحاب نیز سجده را بر زمین در حضور پیامبر (ص) برتر میدانند به روایت امام سنائی در سننش در باب ( تبرید الحصی للسجود علیه ) می نگریم که می گوید : قتیبه گفت : عباد از محمد بن عمرو از سعید بن حرث از جابربن عبدالله نقل می کند که گفت : نماز ظهر را با رسول خدا (ص) به جای می آوردیم پس به اندازه ی کف دستی سنگ در دستم گذاشت تا سرد شود پس در دست دیگرم آن را قرار دادم که وقتی به سجودمی روم زیر پیشانیم بگذارم . پیامبر خدا(ص) فرمود: ( جلعت لی الارض مسجداً و طهوراً ) زمین برای من جای سجده و پاک قرار داده شده است . بسیار جای تعجب است که با این همه روایات باز هم نسبت به شیعیان تعصب به خرج مید هند برای اینکه به جای سجده بر فرش بر خاک و بر زمین سجده می کنند و شیعیان را بت پرست می نامند در حالی که به قول شهید سید محمد باقر صدر فرق است بین سجده بر خاک و سجده برای خاک و اصل سجده کردن بر روی خاک و آنچه در اجماع علمای تشیع سجده برآن صحیح می باشد مورد نظر است و به قول امام صادق(ع) نماز خواندن بر روی فرش یا هر زیرانداز پاک دیگری و سجده بر مهر ( تربت پاک) جایز است و آنچه مورد شبهه و غیر قابل قبول است در نزد تشیع سجده بر روی فرش، موکت می باشد که در حرام یا حلال بودن اجزای تشکیل دهنده ی آن نیز شک و شبهه است.
منابع و ماخذ :
1) همراه با راستگویان، دکتر سید محمد تیجانی سماوی، ترجمه ی سید محمد جواد مهری
2) صحیح بخاری، ج 2، ص 256 ( باب الاعتکاف فی العشر واخر) .
3) سنن امام سنائی، ج 2 ،ص 204 ( باب تبرید الحصی السجود ( علیه ) .
- [سایر] حضرت محمد (ص) در کجا به خاک سپرده شدند؟
- [سایر] برکات رسالت پیامبراکرم(ص) در جامعه بشری چیست؟
- [سایر] پیامبراکرم(ص) ، قبل از نبوت، چه دینی داشت؟
- [سایر] مشروحترین روایتی که از پیامبراکرم(ص) در مورد نشانههای قیامت نقل شده است چیست؟
- [سایر] چه مصائبی بر حضرت زهرا(س) پس از پیامبر اکرم(ص) وارد شد؟
- [سایر] چرا زنان پیامبر اسلام (ص ) بعد از وفات پیامبر اکرم(ص ), نمی توانستند ازدواج کنند؟
- [سایر] آیا پیامبران پیشین چون حضرت مسیح(ع) از نبوت پیامبر اسلام(ص) آگاه بودند؟
- [سایر] آیا غیر از پیامبر خاتم(ص) پیامبر دیگری از نسل حضرت اسماعیل(ع) وجود داشت؟
- [سایر] نام عمامهای که پیامبر اسلام(ص)در غدیر بر روی سر مبارک امام علی(ع) قرار دادند، چیست؟
- [سایر] محمد بن حنفیه در روایتی از امام علی (ع) نقل می کند که ایشان فرمودند: "إن رسول الله (ص) یوم القیامة أخذ بحجزة الله و نحن آخذون بحجزة نبینا و شیعتنا آخذون بحجزتنا". معنای الحجزه چیست؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول (ص) را مانند محمد و احمد؛ یا لقب و کنیه آن جناب را مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود؛ اگرچه در نماز باشد؛ مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] صلوات بر پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل او از مستحبات مؤکد است و هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه و آله مانند محمد و احمد یا لقب یا کنیه آن جناب؛ مثل مصطفی و ابو القاسم، را بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله وحید خراسانی] هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول صلی الله علیه واله وسلم را مانند محمد و احمد یا لقب و کنیه ان جناب را مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود اگر چه در نماز باشد مستحب است صلوات بفرستد
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هروقت انسان اسم مبارک حضرت رسول(صلی الله علیه وآله) مانند محمّد و احمد یا لقب و کنیه آن جناب مثل مصطفی و ابوالقاسم را بگوید یا بشنود، اگرچه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخواند کافی است ولی بهتر است این دعا را بخواند اللهم اهل الکبریاء و العظمه و اهل الجود و الجبروت و اهل العفو و الرحمه و اهل التقوی و المغفره اسألک بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد (ص) ذخرا و شرفا و کرامه و مزیدا ان تصلی علی محمد و آل محمد و ان تدخلنی فی کل خیر ادخلت فیه محمدا و آل محمد و ان تخرجنی من کل سوء اخرجت منه محمدا و آل محمد صلواتک علیه و علیهم اللهم انی اسألک خیر ما سألک به عبادک الصالحون و اعوذ بک مما استعاذ منه عبادک المخلصون.
- [آیت الله بروجردی] در قنوت نماز عید فطر و قربان هر دعا و ذکری بخوانند کافی است، ولی بهتر است این دعا را بخوانند:(اَلّلهُمَّ اَهْلَ الْکِبْریاءِ وَ الْعَظَمَةِ وَ اَهْلَ الْجُودِ وَ الْجَبَرُوتِ وَ اَهْلَ الْعَفوِ وَ الرَّحْمَةِ وَ اَهْلَ التَّقْوی وَ الْمَغْفِرَةِ اَسْئَلُکَ بِحَقِّ هذا الْیومِ الَّذی جَعَلْتَهُ لِلْمُسْلِمینَ عیداً وَ لِمُحَمَّدٍ (ص) ذُخْراً وَ شَرَفاً وَ کَرامَةً وَ مَزیداً اَنْ تُصَلِّی عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُدْخِلَنِی فی کُلِّ خَیرٍ اَدْخَلْتَ فیهِ مُحَمَّداً وَ آلَ مُحَمَّدٍ وَ اَنْ تُخْرِجَنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ اَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمّداً و آلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیهِ وَ عَلَیهِمْ اَلّلهُمَّ اِنّی اَسْئلُکَ خَیرَ ما سَئلَکَ بِهِ عِبادُکَ الصَّالِحوُنَ وَ اَعُوذُ بِکَ مِمَّا اسْتَعاذَ مِنْهُ عِبادُکَ الْمُخْلِصُونَ).
- [آیت الله اردبیلی] (مَهر) اندازه معیّنی ندارد و میتوان هر چیز حلالی را که ارزش داشته باشد کم باشد یا زیاد، عین باشد یا منفعت و قابل تملّک باشد مهر قرار دهد و از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم نقل شده است که فرمودهاند: (بهترین زنان امّت من زنی است که ازهمه زیباتر و از همه کم مهرتر باشد.)(1)
- [آیت الله مظاهری] هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول(صلیاللهعلیهوآلهوسلم) مانند محمّد و احمد یا لقب و کنیه آن جناب مثل مصطفی و ابوالقاسم را بگوید یا بشنود، گرچه در نماز باشد، مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله بروجردی] هر وقت انسان اسم مبارک حضرت رسول (ع) مانند محمّد و احمد، یا لقب و کُنیة آن جناب مثل مصطفی و ابوالقاسم بگوید یا بشنود، اگر چه در نماز باشد مستحب است صلوات بفرستد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کافر یعنی کسی که منکر خدا است یا برای خدا شریک قرار می دهد، یا رسالت حضرت خاتم الانبیاء محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله را قبول ندارد، نجس است. و نیز کسی که یکی از ضروریات دین مبین اسلام را منکر شود، چنان چه بداند آن چیز ضروری دین است، نجس می باشد، و اگر نداند احتیاطاً باید از او اجتناب کرد. و نیز کافر کتابی بنابر قول مشهور نجس است و احتیاط واجب رعایت این قول است.