دانشمندان اهل سنت در مورد امام صادق عله السلام چه دیدگاهی دارند؟

در این مطلب قصد دارم به معرفی خلاصه و مفید امام صادق در منابع اهل سنت بپردازم. امیدوارم در فضایی منطقی و بدور از تعصب مطالعه کنید
سخن علمای اهل سنت در مقام امام صادق
ذهبی در مورد امام صادق چنین گفته است:
مناقب جعفر کثیرة و کان یصلح للخلافة لسؤدده و فضله و علمه و شرفه رضی الله عنه.

ویژگی‌ها و فضائل جعفر بن محمد زیاد است و به خاطر آن بزرگواری و سیادت و فضل و علم و شرفش، صلاحیت خلافت بر مسلمین را داشت.

تاریخ الإسلام للذهبی، ج9، ص93

مالک بن أنس می گوید:

إختلفت إلیه زمانا، فما کنت أراه إلا علی ثلاث خصال إما مصل و إما صائم و إما یقرأ القرآن و ما رأیته یحدث إلا علی طهارة.

مدت زیادی نزد او رفت و آمد می‌کردم و او را فقط در 3 حالت می‌دیدم: یا نماز می‌خواند و یا روزه بود و یا قرآن می‌خواند و فقط با طهارت سخن می‌گفت.

مسند الموطا ج1ص89

مِزّی در تهذیب الکمال می گوید:

ما رأیت أحدا أفقه من جعفر بن محمد.

از ابو حنیفه درباره جعفر بن محمد سوال کردند و گفت: تا به حال فقیه‌تر از جعفر بن محمد را ندیده‌ام.

تهذیب الکمال للمزی، ج5، ص79 سیر أعلام النبلاء للذهبی، ج6، ص257

ادعاهای واهی ابن تیمیه و پاسخ به آن:

فالزهری اعلم باحادیث النبی صلی الله علیه و سلم و احواله و اقواله باتفاق اهل العلم من ابی جعفر محمد بن علی **منهاج السنه ص406**

همانا زهری عالم تر بوده است از جعفر بن محمد به روایات و احوال و اقوال رسول الله

پاسخ به این ادعا:

برای پاسخ به این ادعای جناب ابن تیمیه فقط به گوشه ایی از کلام علمای اهل سنت در مورد علم امام صادق بسنده می نمایم:

امام ابوحنیفه

و ابوحنیفه فرموده است: (فقیه تر از جعفر بن محمد بچشم ندیده ام)** تذکرة الحفاظ، ج 1، ص 166**

عمرو بن المقدام

ابونعیم اصفهانی در کتابش بنام حلیة الاولیاء از عمرو بن المقدام نقل می کند که گفت (کنت اذا نظرت الی جعفر بن محمد علمت انه من سلالة النبیین)

یعنی (چون نگاه به جعفر بن محمد می کردم می دانستم که او از سلاله پیامبران است)** حلیة الاولیاء، ج 3، ص 193**

ابن حبان

و باز ابن حجر عسقلانی از قول ابن حبان درباره امام صادق(علیه السلام)می گوید:

ابن حبان گفته: (وی از سادات اهل بیت است که فقیه و علیم و فاضل بود و به سخنش نیازمند بودیم)** تهذیب التهذیب، ج 2، ص 104**

و در روایت دیگری آمده است که وی تنها کسی بود که همه فقها و علما و فضلا محتاج و نیازمند سخنش بودند.

ابوحاتم

و ذهبی در کتاب خود موسوم به تذکرة الحفاظ می نویسد قال ابوحاتم (ثقة لایسأل عن مثله)** تذکرة الحفاظ، ج 1، ص 166**

یعنی (امام صادق آنگونه مورد اطمینان است که از کسی همانند او سئوال نمی شود).

ابن ابی حاتم

و در جای دیگر ابن حجر عسقلانی در کتاب تهذیب التهذیب از ابن ابی حاتم نقل می کند که گفت از قول پدرش: جعفر الصادق ثقة لایسأل عنه.** تهذیب التهذیب، ج 2، ص 103**

یعنی: (امام جعفر صادق(علیه السلام) شخصیت مورد اطمینانی است که نیاز نیست درباره او از کسی پرسش شود)

ابن حجر هیثمی

وی که یکی دیگر از مؤلفین بنام اهل سنت بشمار می آید در کتاب خود موسوم به الصواعق المحرقه موضوعی را در رابطه به اینکه شش فرزند از سلاله پاک محمد بن علی(علیهما السلام) بدنیا آمدند که افضل و کاملتر از همه آنها امام جعفر صادق(علیه السلام) بودند که پس از وی خلیفه و وصی ایشان شدند و مردم از علوم منتشره ایشان به تمامی شهرها سخن گفته اند و پیشوایان بزرگی از او حدیث روایت کرده اند.** ابن حجر هیثمی: الصواعق المحرقة، ص 120**

شبلنجی

این عارف بزرگ ربانی نیز که یکی دیگر از مؤلفین مشهور اهل سنت است در کتاب معروفش به اسم نورالابصار نوشته است: (کان جعفر الصادق(رضی الله عنه) مستجاب الدعوة و اذا سأل الله شیئاً لم یتم قوله الا و هو بین یدیه)** نورالابصار، ص 170**

یعنی: جعفر صادق(رضی الله عنه) مستجاب الدعوه بود و دعایش همیشه مورد قبول حق تعالی واقع می شد و چون از خداوند چیزی می خواست هنوز قولش پایان نیافته بود چیز مورد نظر برایش مهیا بود.

ابن خلکان

این مؤلف مشهور و بنام اهل سنت نیز در کتاب خود موسوم به وفیات الاعیان اظهار داشته است: (و کان من سادات اهل البیت و لقب بالصادق لصدقه فی مقالته… و کان تلمیذه ابوموسی جابر بن حیان الصوفی الطرسوسی قدألف کتاباً یشتمل علی ألف ورقة تتضمن رسائل جعفر الصادق وهی خمس مأة رسالة)** وفیات الأعیان، ج 1، ص 291**

یعنی: حضرت امام جعفر صادق(علیه السلام) از سادات اهل بیت(علیهم السلام)بشمار می رود و بدلیل راستگویی در گفتارش ملقب به صادق شده است … و ابوموسی جابر بن حیان یکی از شاگردان اوست که کتابی مشتمل بر هزار برگ تألیف نموده که متضمن رساله های امام جعفر صادق(علیه السلام) است که مقدار آنها به پانصد رساله می رسد.

خیر الدین الزرکلی

وی یکی دیگر از مؤلفین بنام اهل سنت می باشد که تألیفات ارزشمندی را از خود به یادگار گذاشته است او در کتاب الاعلام درباره امام جعفر صادق(علیه السلام) نوشته: (کان من أجلّاء التابعین و له منزلة رفیعة فی العلم. أخذ عنه جماعة، منهم الإمامان ابوحنیفة و مالک و لقب بالصادق لأنه لم یعرف عنه الکذب قط له اخبار مع الخلفاء من بنی العباس و کان جریئاً علیهم صداعاً بالحق)** الاعلام، ج 2، ص 121**

یعنی: امام جعفر صادق(علیه السلام) از بزرگان تابعین بشمار می رود و در علم و دانش دارای منزلتی رفیع است و جماعت زیادی از او کسب علم کردهاند که از جمله آنها دو نفر از پیشوایان اهل سنت امام ابوحنیفه و امام مالک هستند و لقبشان صادق است بخاطر اینکه هرگز کسی از او کذب نشنیده است و در خبرهای مربوط به او آمده است که وی برای اعتلاء حق پیوسته علیه خلفای بنی عباس در ستیز بوده و به مبارزه پرداخته است.

محمد فرید وجدی

این نویسنده بنام نیز که یکی از اندیشمندان بزرگ اسلام و صاحب تألیفات متعددی می باشد در دائرة المعارف مشهور خود از امام جعفر صادق(علیه السلام) صحبت به میان آورده و بعنوان یک سنی مذهب می نویسد: (ابوعبدالله جعفر الصادق بن محمدالباقر بن علی زین العابدین ابن الحسین بن علی ابن ابیطالب هو احد الأئمة الأثنی عشر علی مذهب الامامیة کان من سادات اهل البیت النبوی، لقب الصادق لصدقه فی کلامه کان من افاضل الناس)** دائرة المعارف، ج 3، ص 109**

یعنی: ابوعبدالله جعفر الصادق فرزند محمد باقر فرزند علی زین العابدین فرزند حسین فرزند علی فرزند ابیطالب یکی از ائمه دوازده گانه مذهب امامیه است وی از سادات نبوی(صلی الله علیه وآله) میباشد و به دلیل صداقت در گفتارش به صادق ملقب شده است و یکی از بزرگان زمان خود در میان مردم است.

ابو زهره

محمد ابوزهره از دیگر نویسندگان جهان اسلام و از اندیشمندان بنام در کتابی که به نام الامام الصادق به رشته تحریر کشیده است درباره حضرت می نویسد:(امام صادق(علیه السلام) در طول مدت زندگی پربرکتش همیشه در طلب حق بود و هرگز پردهای از ریب و شک و تردید بر قلب او مشاهده نشد و کارهایش به مقتضیات کجاندیشی سیاستمداران زمانش رنگ نباخت و لذا هنگامی که رحلت فرمود عالم اسلامی فقدان او را کاملا حس کرد زیرا که یاد او هر زبانی را عطرآگین می ساخت و همه علماء و اندیشمندان بر فضل او اجماعاً معترفند)

و اضافه می کند (علماء اسلام در هیچ مسأله ای آنگونه که بر فضل امام صادق و دانش او اجماع نمودهاند علیرغم اختلاف طوائفشان در امری به این شکل اجماع ننمودهاند و تعداد زیادی از ائمه اهل سنت هستند که معاصر با ایشان بودند و هم عصر با ایشان زیسته و از محضر مبارکشان فیض بردهاند و بدین سان وی به پیشوایی علمی زمانش کاملا شایسته بوده همچنانکه این شایستگی را قبل از او پدر و جدش و نیز عمویش زید رضی الله عنهم اجمعین داشته اند.

و همه پیشوایان راه هدایت به آنها اقتداء نموده و از حرفهای آنها اقتباس نمودهاند)** الإمام الصادق، ص 65 و 68**

ابن الصباغ مالکی

این نویسنده نامدار اهل سنت نیز که در کتاب خود بنام الفصول المهمة در ارتباط با مناقب امام جعفر صادق(علیه السلام) مطالب قابل توجهی را ذکر نموده است در این باره می نویسد:(مناقب جعفر الصادق(علیه السلام)فاضلة أو صفاته فی الشرف کاملة، و شرفه علی جبهات الأیام سائلة، و أندیة المجد و الغر بمفاخره و مآثره آهلة)** الفصول المهمة، ص 230**

جناب ابن تیمیه این اشخاص از علمای اهل سنت هستند یا نستند؟

ادعای ابن تیمیه

وجعفر بن محمد هو من اقران ابی جنیفه و لم یکن ابو حنیفه ممن یاخذه عنه مع شهرته بالعلم**منهاج السنه ج3ص140**

ترجمه: جعفر بن محمد از هم قرن های ابی حنیفه بود و نبود ابوحنیفه از کسانی که علمش را از او گرفته باشد با توجه به شهرت جعفر بن محمد در علم

پاسخ به این ادعای ابن تیمیه:

اقرار شارح منهاج السنه:

ان صحت الحکایه ان یکون قد استفاد منه بعض العلم ** منهاج السنه ج3ص141- حاشیه متن**

همانا قول صحیح آن هست که استفاده کرده است ابوحنیفه از او در بعضی از علوم.

اما اقرار های سایر علمای اهل سنت:

مسند أبی حنیفة – أبو نعیم الأصبهانی – ص 66

حلیه الاولیاء ج 3ص196

الامام الصادق ص252-255

وقتی دروغگویی کنتور نمی اندازد؟

در کتاب لله ثم للتاریخ چنین آمده است که شیعیان به جعفر (ع)! توهین کردند. توجه کنید؟

توهین به جعفر (ع)

حضرت جعفر را -که برادر امام حسن عسکری (ع)است- به جعفر کذاب ملقب کردند، و او را سب و شتم نمودند، آقای کلینی می فرماید:

(او فاجری بود که فسقش را آشکار می‌کرد، شهوترانی که بشدت معتاد عرق خوردن بود، درمیان مردان مثل او کسی را ندیدم، که خودش آبروی خود را بریزد و در باطن، خویشتن را حقیر وسبک بشمارد)

اصول کافی 1/504

این متن ترجمه کتاب مذکور هست که توسط خود وهابیون ترجمه شده است

توجه کردید؟

لفظ جعفر (ع) در واقع نوعی تدلیس در مطالب می باشد. و نوعی دور زدن مخاطبین هست. شکی نیست که شیعیان به امام جعفر صادق می گوید جعفر (ع) جناب مصنف هم نوعی کلک بازی کرده است و از تشابه اسمی جعفر بن محمد امام صادق با جعفر فرزند امام هادی و برادر امام حسن عسگری معروف به جعفر کذاب. استفاده کرده است و برداشت کرده است که ببینید شیعیان به اهل بیت هم توهین می کنند

به راستی آیا این رعایت اخلاق و ادب علمی می باشد؟

نظر شما چیست؟
منبع سایت گفتگوی آرام میان شیعه و سنی