پیرامون آیه ی تطهیر و دو اشکال و جواب اهل البیت چه کسانی هستند؟ طبق احادیث متواتر و بیشماری که از طریق شیعه و سنی وارد شده است آیه ی تطهیر درباره ی پیغمبر(ص)و اهل بیت او نازل شده است. چه منابعی این حدیث را ثابت میکند؟ این احادیث در کتب معتبر اهل تسنن از قبیل؛((صحیح مسلم،مسند احمد،در المنثور،مستدرک الحاکم،ینابیع المودة،جامع الاصول،الصواعق المحرقه،سنن ترمذی،نورالابصار،مناقب خوارزمی و...))موجود میباشد و در کتب شیعه نیز فراوان است از جمله این احادیث: در ینابیع المودة،صفحه ی 126 اینگونه آمده))امام حسن(ع)صمن خطبه ای فرمود:ما اهل بیتی هستیم که خدا درباره ی آنها فرموده:انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و...)) همچنین در جامع الاصول،جلد 1،صفحه ی 110 این چنین نقل میکند))انس بن مالک میگوید:رسول خدا(ع)تا شش ماه هنگام نماز که به خانه ی حضرت زهرا(س)میرسید میفرمود:ای اهل بیت برای نماز برخیزید،انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و....)) یعنی میخواست در اذهان مردم بفهماند که حضرت زهرا و شوهرش و فرزندانشان ((اهل بیت))هستند نه کسان دیگر. در کتاب الامام الصادق و المذهب الاربعه،جلد 1،صفحه ی 89 آمده))ابن عباس میگوید:دیدم رسول خدا(ص)تا مدت نه ماه وقت هر نمازی درب خانه ی علی(ع)میرفتند و میفرمود:سلام علیکم یا اهل البیت:انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و....)) همچنین نقل هایی در ((غایه المرام،صفحه ی 295 و صفحه ی 293-نور الثقلین،جلد 4،صفحه ی 271))در این مضمون وارد شده که به علت اطناب از ذکر آن دو خودداری میکنیم و به بحث اصلی میپردازیم. یک اشکال بر این آیه که اهل سنت مطرح کرده اند: بعضی ها گفته اند آیه ی تطهیر درباره ی زنان پیغمبر نازل شده است.زیرا آیات قبل و بعد آن هم درباره ی زنان پیامبر میباشد.یا لااقل زنان پیغمبر(ص)هم مشمول آیه ی تطهیر میشوند و بنابر این دلیل عصمت نیست.زیرا کسی زنان پیامبر را معصوم نمیداند. جواب علامه عبدالحسین شرف الدین(ره)به چند وجه جواب داده اند: 1)این احتمال اجتهاد در مقابل نصّ است.زیرا روایات زیادی در حد تواتر رسیده و در شان نزول آیه میگوید درباره ی پیغمبر ئ فاطمه و علی و حسن و حسین(سلام الله علیهم اجمعین). 2)اگر درباره ی زنان پیامبر(ص)بود باید صیغه ها و ضمایر به صورت خطاب مونث آمده باشد نه مذکر.یعنی باید چنین باشد))انما یرید الله لیذهب عنکن الرجس اهل البیت و یطهرکن تطهیرا)) 3)آیه ی تطهیر بین آیه های قبل و بعد جمله ی معترضه است.و این بین اعراب فصیح مرسوم است.و در قرآن هم آمده:فلما رای قمیصه قد من دبر قال انّه من کیدکن انّ کیدکن عظیم یوسف اعوض عن هذا و استغفری لذنبک انّک کنت من الخاطئین(سوره ی یوسف،آیه ی 29)که جمله ی {یوسف اعوض عن هذا}خطاب به یوسف و معترضه است و قبل و بعدش خطاب به زلیخا میباشد. بر فرض محال که این توجیه درست نباشد،پس جواب آقایون به آیات ابتدایی سوره ی مائده چیست؟
پیرامون آیه ی تطهیر و دو اشکال و جواب
اهل البیت چه کسانی هستند؟
طبق احادیث متواتر و بیشماری که از طریق شیعه و سنی وارد شده است آیه ی تطهیر درباره ی پیغمبر(ص)و اهل بیت او نازل شده است.
چه منابعی این حدیث را ثابت میکند؟
این احادیث در کتب معتبر اهل تسنن از قبیل؛((صحیح مسلم،مسند احمد،در المنثور،مستدرک الحاکم،ینابیع المودة،جامع الاصول،الصواعق المحرقه،سنن ترمذی،نورالابصار،مناقب خوارزمی و...))موجود میباشد و در کتب شیعه نیز فراوان است
از جمله این احادیث:
در ینابیع المودة،صفحه ی 126 اینگونه آمده))امام حسن(ع)صمن خطبه ای فرمود:ما اهل بیتی هستیم که خدا درباره ی آنها فرموده:انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و...))
همچنین در جامع الاصول،جلد 1،صفحه ی 110 این چنین نقل میکند))انس بن مالک میگوید:رسول خدا(ع)تا شش ماه هنگام نماز که به خانه ی حضرت زهرا(س)میرسید میفرمود:ای اهل بیت برای نماز برخیزید،انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و....))
یعنی میخواست در اذهان مردم بفهماند که حضرت زهرا و شوهرش و فرزندانشان ((اهل بیت))هستند نه کسان دیگر.
در کتاب الامام الصادق و المذهب الاربعه،جلد 1،صفحه ی 89 آمده))ابن عباس میگوید:دیدم رسول خدا(ص)تا مدت نه ماه وقت هر نمازی درب خانه ی علی(ع)میرفتند و میفرمود:سلام علیکم یا اهل البیت:انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و....))
همچنین نقل هایی در ((غایه المرام،صفحه ی 295 و صفحه ی 293-نور الثقلین،جلد 4،صفحه ی 271))در این مضمون وارد شده که به علت اطناب از ذکر آن دو خودداری میکنیم و به بحث اصلی میپردازیم.
یک اشکال بر این آیه که اهل سنت مطرح کرده اند:
بعضی ها گفته اند آیه ی تطهیر درباره ی زنان پیغمبر نازل شده است.زیرا آیات قبل و بعد آن هم درباره ی زنان پیامبر میباشد.یا لااقل زنان پیغمبر(ص)هم مشمول آیه ی تطهیر میشوند و بنابر این دلیل عصمت نیست.زیرا کسی زنان پیامبر را معصوم نمیداند.
جواب
علامه عبدالحسین شرف الدین(ره)به چند وجه جواب داده اند:
1)این احتمال اجتهاد در مقابل نصّ است.زیرا روایات زیادی در حد تواتر رسیده و در شان نزول آیه میگوید درباره ی پیغمبر ئ فاطمه و علی و حسن و حسین(سلام الله علیهم اجمعین).
2)اگر درباره ی زنان پیامبر(ص)بود باید صیغه ها و ضمایر به صورت خطاب مونث آمده باشد نه مذکر.یعنی باید چنین باشد))انما یرید الله لیذهب عنکن الرجس اهل البیت و یطهرکن تطهیرا))
3)آیه ی تطهیر بین آیه های قبل و بعد جمله ی معترضه است.و این بین اعراب فصیح مرسوم است.و در قرآن هم آمده:فلما رای قمیصه قد من دبر قال انّه من کیدکن انّ کیدکن عظیم یوسف اعوض عن هذا و استغفری لذنبک انّک کنت من الخاطئین(سوره ی یوسف،آیه ی 29)که جمله ی {یوسف اعوض عن هذا}خطاب به یوسف و معترضه است و قبل و بعدش خطاب به زلیخا میباشد.
بر فرض محال که این توجیه درست نباشد،پس جواب آقایون به آیات ابتدایی سوره ی مائده چیست؟
- [سایر] شبهه: آیه تطهیر درباره اهل بیت پیامبر (ص) نیست و این آیه هیچ ارتباطی با عصمت آنان ندارد.
- [سایر] منظور از اهل البیت (خانواده نبوت) در آیة تطهیر، چه کسانی هستند؟
- [سایر] اهل بیت پیامبر ص چه کسانی هستند؟
- [سایر] منظور از «اهل البیت» در آیه تطهیر چیست؟
- [سایر] آیه تطهیر چیست و چگونه از آن عصمت اهل بیت علیهم السلام استفاده می شود؟
- [سایر] (اهل بیت) در احادیث پیامبر(ص) چگونه بیان شده اند؟
- [سایر] منزلت اهل بیت پیامبر(ص) در روز قیامت چگونه است؟
- [سایر] آیا آیهی تطهیر دربارهی اهل بیت خاص پیامبر و از جمله امام حسین علیه السّلام است و این آیه چه ارتباطی با عصمت آنان دارد؟
- [سایر] آیا آیهی تطهیر دربارهی اهل بیت خاص پیامبر و از جمله امام حسین علیه السّلام است و این آیه چه ارتباطی با عصمت آنان دارد؟
- [سایر] با توجه به منابع اهل سنت، منظور از اهل بیت در آیه تطهیر چه کسانی است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آلوده کردن حرم پیامبر(صلی الله علیه وآله) و امامان(علیهم السلام) اگر موجب هتک باشد حرام است و در این صورت تطهیر آن نیز واجب است، بلکه اگر بی احترامی هم نباشد احتیاط آن است که آن را تطهیر کنند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله وحید خراسانی] نجس کردن حرم امامان علیهم السلام حرام است و اگر نجس شود چنانچه نجس ماندن ان بی احترامی باشد تطهیر ان واجب است بلکه احتیاط مستحب ان است که اگر بی احترامی هم نباشد ان را تطهیر کنند
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه کسی پناه بر خدا به خدا، یا پیامبر(صلی الله علیه وآله) یا یکی از ائمه معصومین(علیهم السلام) یا فاطمه زهرا(علیهم السلام) دشنام و ناسزا گوید یا عداوت داشته باشد، کافراست.
- [آیت الله وحید خراسانی] دراشامیدن اب چند چیز مستحب است اول اب رابه طور مکیدن بیاشامد دوم در روز ایستاده اب بیاشامد سوم پیش از اشامیدن اب بسم الله وبعداز ان الحمدالله بگوید چهارم به سه نفس اب بیاشامد پنجم از روی میل اب بیاشامد ششم بعداز اشامیدن اب حضرت ابی عبدالله علیه السلام و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان ان حضرت را لعنت نماید
- [آیت الله مظاهری] از گناهان بزرگ در اسلام کوتاهی در حقوق فرزند است، زیرا همانطور که پدر و مادر در اسلام حقوقی دارند فرزندان نیز چنین هستند، و اگر پدر و مادر آن حقوق را مراعات نکنند، از نظر قرآن موجب خسران در قیامت است. حقوقی که فرزندان بر پدر و مادر دارند چند چیز است: الف) تربیت صحیح اسلامی (آشنا نمودن فرزند با احکام اسلام از اصول و فروع و اخلاق و مقیّد نمودن او به ظواهر شرع از اهمیّت دادن به واجبات و اجتناب از گناهان خصوصاً گناهان بزرگ) و اگر کوتاهی کنند، شریک در جرایم فرزند میباشند. ب) تربیت فرزند به آداب و رسوم اجتماعی و به عبارت دیگر به او ادب آموختن. ج) آموختن دانش در حدّ خوب خواندن و خوب نوشتن. د) فراهم نمودن راهی برای زندگی متوسّط و پرهیزدادن او از تنبلی و بیکاری. ه) فراهم کردن مقدّمات ازدواج برای فرزند خصوصاً اگر دختر باشد که در روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای ازدواج دختر بیشتر سفارش و تأکید شده است. و) گذاشتن اسم اسلامی که سفارش در نامهای پیامبر گرامی و اهلبیت او(سلاماللهعلیهم) زیاد شده است، و شیعه باید از انتخاب نامهای غیر اسلامی برای فرزندان خود پرهیز کند و سزاوار نیست که با وجود اسمهای اهلبیت(سلاماللهعلیهم) برای فرزند خود نام دیگری را انتخاب کند.
- [آیت الله بروجردی] در آشامیدن آب چند چیز مستحب است:اوّل:آب را به طور مکیدن بیاشامد.دوم:در روز ایستاده آب بخورد.سوم:پیش از آشامیدن آب (بسم الله) و بعد از آن (الحمد لله) بگوید.چهارم:به سه نفس آب بیاشامد.پنجم:از روی میل آب بیاشامد.ششم:بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبدالله (- ع) و اهل بیت ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله اردبیلی] چند چیز در لباس نمازگزار مکروه است که از آن جملهاند: پوشیدن لباس سیاه مگر برای عزای اهل بیت علیهمالسلام و همچنین لباس چرک و تنگ و لباس شرابخوار و لباس کسی که از نجاست پرهیز نمیکند و پوشیدن لباسی که نقش صورت دارد و نیز باز بودن دکمههای لباس و به دست کردن انگشتری که نقش صورت دارد.
- [آیت الله اردبیلی] در آشامیدن آب چند چیز مستحب است: اوّل:آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم:در روز ایستاده آب بخورد.سوم:پیش از آشامیدن آب (بسم اللّه) و بعد از آن (الحمداللّه) بگوید.چهارم: به سه نفس آب بیاشامد. پنجم:از روی میل آب بیاشامد.ششم:بعد از آشامیدن آب حضرت ابا عبداللّه علیهالسلام و اهل بیت و یاران ایشان را یاد کند و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در آشامیدن آب، چند چیز مستحب است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز، ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب (بِسْمِ الله) و بعد از آن (اَلْحَمْدُ لله) بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت بزرگوارش را یاد کند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.