سؤال کننده گرامی : وهابیون برای تبلیغ و پیشبرد اهداف پلید خود از وسائل و امکانات و روشها و ترفند های مختلف وگوناگونی استفاده می کنند که برای آگاهی و پاسخ توجه تان را به مقاله ذیل جلب میکنم : (روش های تبلیغی وهابیت) وهابیون که در حال حاضر حکومت را در عربستان کاملا در دست دارند وخود شان را خادم الحرمیین معرفی می نمایند برای گسترش تفکر واندیشۀ وهابیت ، با ابزار و روش های مختلف مانند : بوجود آوردن گروه های تند رو در کشور های اسلامی همچون گروه طالبان در افغانستان و سپاه صحابه در پاکستان ، تسلط و استفادۀ ابزاری از حرمیین شریفین ، تحمیل و اصرار عقیده ، استفاده از درآمد نفت ، انتشارات وفتاوای ضد شیعی ، درانحصار قرار دادن دانشگاه ها ، مراکز علمی و هم چنین مراکز انتشاراتی ، رسانه ی وکتابخانه ی ، شعار وندای جهاد با کافران ، تخریب قبور ، اتهامات و نسبت های دروغین وتبعیضات که در داخل علیه دیگران به ویژه شیعه اعمال می گردد ، تبلیغ می نمایند . مقدمه تبلیغ از دیرباز در بین جوامع بشری، جایگاه کهن مهم ومؤثری داشته است. بطوریکه زمین هیچگاه از وجود مبلغ خالی نبوده و نخواهد بود واولین موجود بشری به عنوان مبلّغ و دارای پیام، پا بعرصۀ گیتی گذاشت . بهترین انسانهای برگزیده شده وسفرای عالم بالا، وارستۀ به این صفت وحاملان پیام الهی برای بشریّت هستند و دراین راستا به عنوان پیامبران الهی و دعوت کنندگان به سوی حق ایفای وظیفه نموده ومأموریّت خویش را به انجام رسانیدند .قرآن مجید وقتی وظیفه ورسالت اصلی رسولان الهی را بازگو مینماید میفرماید:( وما علی الرسول الا البلاغ)(1) وروی مسألۀ تبلیغ بطورمکرر تکیه کرده است. امیرالمؤمنین علی ( ع )در نهج البلاغه جملۀ معروفی دربارۀ فلسفۀ بعثت انبیاءدارد که میفرماید:(فَبَعثَ فیهم رُسُلَهُ وواتَرَ الیهم انبیائَهُ لِیَستَأدُوهم میثاقَ فِطرَتِهِ ویذکِّرُوهم مَنسِیَّ نِعمَتِهِ و یَحتَجّوا علیهم بالتَبلیغِ ) یعنی خداوند پیامبران را یکی پشت سردیگری فرستاد ، تا وفاداری به پیمان فطرت را از آنان باز جویند و نعمت های فراموش شده را به یا د آورند و با ابلاغ احکام الهی ، حجت را بر آنها تمام نمایند.(2) پیامبران الهی دو دسته اند: 1- دستۀ هستند که هم مبلّغند وهم مشرّع وقانون گذار، مانندحضرت نوح، ابراهیم ، موسی ، عیسی ومحمّد (علیهم السلام ). 2- دسته دیگر وبقیه پیامبران همه مبلغند ولی مُشرّع نیستند .به عبارتی دیگر تمام 124000 پیامبر مبلغ بودند ولی همه مُشّرع نبوده اند.بعد ازخاتم پیامبران حضرت محمد(ص) اوصیا وجانشینان آن حضرت نیزمبلغ اسلام بودند. تبلیغ وابلاغ به معنای رساندن وانتقال یک پیام وامرفکری است. ممکن است پیروان هر دین و مذهبی برای انتقال پیام واندیشه خویش به دیگران، اهتمام ورزیده وبا اسلوب وروش گوناگون و استفاده از دستگاه وابزار مختلف ، تبلیغ نمایند، حال برای صدق این قضیه، مهم نیست که صاحب پیام وبه طبع آن ابزار ومبلغین آ ن درمسیر حق ودارای پیام مثبت باشد، یامنحرف ودارای پیام منفی . ونیز ممکن است پیام دهندگان برای تبلیغ تفکرات و اندیشه خویش دیگران را متهم به نقاط ضعف ونا کار آمدنموده واز خودش وعلیه دیگران تبلیغ نمایند .فرقه وهابیت که ریشه ی آن درکشورعربستان وشاخ وبرگ هایش دربرخی کشورهای دیگر به چشم می خورد وبیشترین فاصله را با مذهب شیعه ، نسبت به سایرفرقه های اسلامی دارد. گرچه دراین مورد کتابها و مقالات به نگارش درآمده ولی بطور منسجم پرداخته نشده ویا به نظر حقیر نرسیده است . لذا اینجانب را بر آن داشت که نخست تعریف کوتاه از تبلیغ داشته و سپس پژوهشی باموضوعیت شناسایی روش های تبلیغی آن داشته باشم. ولی هیچگونه ادعایی مبنی بر تکامل وعاری از نقص و عیب بودن این اثر را ندارم وامید است که درآیندۀ نزدیک محققان وپژوهشگران دیگر،آثار ارزشمندی در این زمینه عرضه بدارند . تبلیغ چیست ؟ تبلیغ : تبلیغ در لغت به معنای ایصال ورساندن است ، چنانچه ابن منظور می گوید : ابلاغ وتبلیغ هر دو به معنی ایصال است .(3) تبلیغ با وصول و ایصال معنی نزدیک دارد و در فارسی هردو به معنای رساندن و رسیدن به کار می رود ، اما در زبان عربی ایصال را نمی شود به جای ابلاغ و بالعکس بکار برد چون در ایصال رساندن در امر محسوس و مادی است اما در ابلاغ و تبلیغ به معنای رساندن یک فکر یا یک پیام است یعنی در مورد رساندن چیزی به فکر وروح وضمیر وقلب کسی بکار میرود. لذا قرآن کریم ابلاغ وتبلیغ را در مورد رسالت که عبا رت از پیام ها ست بکار برده است . (4)قرآن کریم از زبان پیامبران نقل می کند:( یا قوم لقد ابلغتکم رسالة ربی و نصحت لکم ولکن لا تحبون الناصحین).(5) ای قوم من ابلاغ رسالت از خدای خود نمودم وشما را نصیحت کردم لیکن شما ازجهل وغرور ناصحان را دوست نمی دارید.یادر باره ی پیامبران می فرماید :( وما علی الرسول الا البلاغ) (6) بر پیغمبر جز تبلیغ احکام الهی وظیفة نیست .( الذین یبلغون رسالات الله و یخشونه و لا یخشون احد الا الله)(7) آنانکه تبلیغ رسالت خدا بخلق کنند واز خدا می ترسند واز هیچکس جز خدا نمی ترسند .راغب می گوید : ابلاغ وتبلیغ هردو دارای یک معنی می باشد ، لیکن تبلیغ بیشتر از ابلاغ استعمال می شود وبلوغ وابلا غ به معنای رسیدن به هدف نهایی ویا اشراف بر آن است.تبلیغ در لغت بمعنای رساندن ،خبر یا مطلبی به مردم وانداختن موضوعی به وسیله ای دراذهان ، ودراصطلاح وسیله ای بسیارمهم برای جذب انسانها ، به سوی افکاروعقایدگوناگون است .(8) تبلیغ به دو صورت آمده است ، یکی شیوه عملی که مبلغ درآن با رفتار واعمال خود پیام را می رساند ودیگر اینکه از شیوه گفتاری پیام را بدیگران منتقل نمایند .عناصر تبلیغ : مراد از عناصر تبلیغ در حقیقت همان چیز های است که تشکیل دهنده پیکر تبلیغ است و تبلیغ بدون آن تحقق پیدا نمی کنند وآن عناصر عبارتند از : 1 – کسیکه عهده دار ایصال رسالت به مردم است .(پیام آورنده ) 2- کسیکه مبلغ از طرف او مامور است تا تبلیغ کند .(پیام دهنده ) 3- امر یا اموری که باید آن را بدیگران ابلاغ کند .(پیام ) 4- کسانیکه ان امور باید به آنها ابلاغ شود خواه گروه خاص یا عموم مردم باشد .(پیام گیرنده )اکنون با توجه به معنای لغوی واصطلاحی تبلیغ،پیام دهنده برای ایصال وانتقال افکار وپیام خویش به دیگران از هر وسیله ای استفاده کند تبلیغ نامیده می شود . روش های تبلیغ وهابیّت در پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در ایران ، امام راحل(ره) که طلایه دار مبارزه با استکبارجهانی و عملاً مروّج اسلام ناب محمدی بود و از طرفی هم شناخته شدن ایران به عنوان ام القرای جهان اسلام ، برای فرهنگ خود پنداری موحّدین واقعی وهابی با داعیه ای دعوت به اسلام واقعی بسیار نا گوار بود ،ازهمین رو فرقه وهابیت به تحریک استکبار و میل ذاتی خویش کمر بر مقابله با نفوذ رو به رشد ایران و جهان تشیع بسته اند و برای نیل به اهداف خویش ،در زمینه ای تبلیغ فرهنگ وهابیت بطور مستقیم و یا غیر مستقیم ، تلاش نموده واز هر وسیلۀ در این راستا استفاده کرده اند . اکنون موضوع اصلی این نوشتار که اشنائی با روشهای تبلیغی وهابیت و ابزار که مورد استفاده شان علیه دیگران به ویژه شیعیان قرار گرفته است دنبال می گردد. 1) تسلط بر حرمین شریفین و استفاده ابزاری از آن برخاستن دین مبین اسلام از شبه جزیره عربستان و قرار داشتن بیت الله الحرام در مکه و قرار داشتن مرقد پاک پیامبر در مدینه، عربستان را از نظر تاریخی در موقعیت ممتاز قرار داده است .در نظر بسیاری از مسلمانان جهان به ویژه مسلمانان خارج از منطقه خلیج فارس عربستان جلوه گاه اسلام واقعی است و وهابیون به عنوان پرده داران خانه کعبه و جانشینان پیامبر اسلام از آن بهره برداری می کنند .در طول سال میلیون ها زائر از سراسر کشورهای اسلامی برای زیارت به این اماکن متبرکه می آیند وهابیون افزون بر اینکه سالانه ثروت هنگفتی ازین راه به دست می آورند با ایفای نقش میزبانی مسلمانان و نگهبانی حرمین شریفین برای خود اعتبار و امتیاز کسب می کنند و از القاب مانند (خادم الحرمیین) ، (متولیان حرمین شریفین) و...استفاده می کنند . حاکمان سعودی با استفاده از نام بیت الله الحرام و فریضه حج کانون ها و مؤسسات متعددی را تشکیل داده و از این طریق استفاده تبلیغی می نمایند ، آنان نام وزارت خانه مستقلی به نام ( حج ) تشکیل داده اند که وظیفه اساسی آن رسیدگی به مسایل حج و حجاج است وباید همه علماء و دانشمندان وهابی ، آمادگی کامل برای بر گذاری مراسم داشته باشند و لزوماَ احکام و پرسش های شرعی حاجیان را بر طبق مذهب وهابیت پاسخ گویند و همچنین اداره حرمین شریفین ( مکه و مدینه ) از وظایف عمده وزارت حج وشئونات اسلامی است . این وزارتخانه به طور منظم ، کتاب ها و مجلاتی را برای معرفی مکان های تاریخی و اعمال مذهبی مسلمانان طبق مذهب و هابیت چاپ و منتشر می کند .درفصلنامة فرهنگ پویادرموردبعضی ازمؤسسات ونهاد هایی که وهابیون ازآن هادر طول سال و بویژه درایام موسم حج ، برای تبلیغ تفکر وهابیت استفاده می کنند آمده است:گفتنی است موسسات و نهادهای متعددی مانند ( مجلس الشورای الدعوه و الارشاد ) ، ( المجلس الاعلی و الشئون الاسلامیة ) ، ( ریاسة شئون الحرم المکی و الحرم المدنی ) ، ( دور الحج فی نشرة الدعوة ) ، ( هیئة الامر با لمعروف و النهی عن المنکر ) ، (الرسالة العالیة لا دارة الهجره العلمیة و االافتاء ) ، ( الجماعة الخیریه لتحفیظ القران االکریم ) و ( هیئة الکبار العلماء ) زیر نظر وزارت حج فعالیت می کنند که هریک به سهم خود با برپایی جلسات ، سخنرانی ها در داخل و خارج ، تالیف کتب و چاپ و نشریات و توزیع واهدای آنان به ویژه در ایام حج ( ماه های ذی القعده و ذی الحجه) به وظایف خویش عمل می کنند .(9) 2)استفاده از موسم حج موسم حج یکی دیگر از ابزار هایی است که وهابیت از آن استفادۀ تبلیغی می نماید،موسمی که در آن صد ها حاجی مسلمان از اطراف عالم جمع می شوند مبلغان وهابیت با غنیمت شمردن این گرد همایی مسلمانان از سراسر جهان در ایام حج ، نهایت تلاش خود را برای تبلیغ وهابیت به کار می گیرند و از این موقعیّت به خوبی در نشر افکار خود سوء استفاده می کنند .آنان مبلّغین زبان دان ر ابین حجاج می فرستند، وبابحث علمی واهدای انواع کتاب ودعوت به مراکز علمی شان – اگر از شخصیت های علمی باشند- به تبلیغ مذهب خود می پردازند . آنان حتّی در بین حجاج شیعه و بویژه ایرانیان کتاب های فارسی بر ضدّ شیعه را در تیراژ بسیار بالا به طور مجانی توزیع می کنند، کتاب های که اهداف آنان را بسیار مرموزانه دنبال می کند و از این جهت در صدد تثبیت عقاعد خود وتخریب عقاید شیعه ومذاهب دیگر اسلامی است.اما باید دانست که عقاید پوچ وهابیان نه تنها به شیعیان تأثیر نمی گذارد، بلکه سایر مذاهب اهل سنّت نیز از عقاید وعملکرد آنها بیزارند. نمونۀ شکست آنان را در ایجاد گروهای انحرافی همچون طالبان و القاعده وفرجام آنان می توان دریافت.علی اصغر رضوانی می نگارد:طبق اظهارات یکی از بزرگان ، در کشور تاجیکستان از سوی وهابی ها باغ بزرگی تهیه واز فرهنگیان جهت تدریس در محیط دانشگاه ومدارس اقدام به ثبت نام نموده وپس از یک دوره ی سه ماهه ، حدود 400نفر از برگزیدگان را به سوی عربستان برده ودر دانشگاه (الاسلامیّۀ) مدینۀ منوره طی دوسال دورۀ آموزش مبانی وهابیت وراه مبارزه با فرهنگ شیعه ،آنان را به شهر های مختلف تاجیکستان ودیگر کشور های آسیای میانه اعزام کرده اند . مشابه به این کار در آذر بایجان شوروی نیز انجام گرفته وحتّی اسم کسانی را که همنام ائمه(ع) بودند ، تغیر داده وسپس آنان را برای ترویج افکار وهابیت به کشور مبدأ اعزام نموده اند.(10) وی می افزاید: (فقط درایّام حجّ سال 1381 ،ده میلیون و685هزار جلد کتاب به 20 زبان زندۀ دنیا ، (غالباً بر ضدّ شیعه )توسط دولت سعودی در میان زائران خانۀ خدا، توزیع شده است یکی از روحانیون سر شناس شیعه در منطقه ی قطیف کشور سعودی، در شب12رجب سال جاری(1382) در مکّۀ مکرّمه اظهار داشت:کتاب (للّه ثمّ للتاریخ) که ضد شیعه است رابا کامیون های بزرگ در منطقۀ قطیف واحساء در میان شیعیان به رایگان توزیع کرده اند. ).(11) 3) تحمیل و اصرار عقیده بسیاری از مذاهب دنیا پیروان خود را از مطالعه و بررسی دیگران منع نموده و راه تحقیق و تفحص را می بندد ولی اسلام عزیز است که در این قسمت دروازه ها را باز گذاشته و از گفتگو و تحقیق استقبال می نماید تا اگر کسی حرف برای گفتن داشته باشد بیاید مطرح نماید و سخن با منطق و معقول برگزیده شود و در مقابل از تعصب و لجاجت و نشنیدن حرف و منطق دیگران به شدت مذمت نموده است چنانکه در قرآن مجید می فرماید :( و انی کلمادعوتهم لتغفر لهم جعلوا اصابعهم فی آذانهم و استغشوا ثیابهم و اصروا و استکبروا استکبارا)(12) خداوندا ! هر زمان آنان را دعوت کردم که آنها را ببخشی انگشتهارا در گوش قرار دادند ، و لباس بر خویشتن پیچیدند ، در گمراهی خود اصرار ورزیدند ، و شدیداً استکبار کردند.و کسانی را که اهل گفتمان و آزاد اندیش و انتخاب گرند و به سخنان دیگران بدون تعصب و لجاجت گوش می دهند و با خرد و بینش پذیرای سخن حق و منطقی اند را بشارت داده است . چنانچه قرآن کریم می فرماید : (و الذین اجتنبوا الطاغوت ان یعبدوها و انا بوا الی الله لهم البشری فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه اولئک الذین هدهم الله و اولئک هم اولوالالباب).(13) 17- کسانی که از عبادت طاغوت اجتناب کردند و به سوی خداوند باز گشتند بشارت از آن آنها است ، بنا بر این بندگان مرا بشارت ده . 18- کسانی که سخنان را می شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می کنند ، آنها کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده ، و آنها خردمندانند . آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه آورده است :در این آیات ، قرآن از روش مقایسه بهره گیری کرده ، و در مقابل مشرکان معتصب و لجوجی که سر نوشتی جز آتش دوزخ ندارند سخن از بندگان خاص و حقیقت جوی پروردگار به میان آورده ، می گوید : ( بشارت باد بر کسانی که از عبادت (طاغوت) اجتناب کردند و به سوی خدا باز گشتند . )سپس برای معرفی این بندگان ویژه می گوید : ( بندگان خاص مرا بشارت ده ) .( آنها که سخنان را می شنوند ، و از نیکوترین آنها پیروی می کنند ) .( آنها کسانی هستندکه خدا هدایتشان کرده و آنها خردمندان و صاحبان مغز و عقلند) .این دو آیه که به صورت یک شعار اسلامی در آمده ، آزاد اندیشی مسلمانان ، و انتخاب گری آنها را در مسائل مختلف بخوبی نشان می دهد .نخست می گوید : ( بندگان مرا بشارت ده ) و بعد این بندگان ویژه را به این صورت معرفی می کند که ( آنها به سخنان این و آن بدون در نظر گرفتن گوینده بر می گزینند ) هیچگونه تعصب و لجاجتی در کار آنها نیست ، و هیچگونه محدودیتی در فکر و اندیشۀ آنها وجود ندارد ، آنها جویای حقند وتشنۀ حقیقت ، هر جا آن را بیابند با تمام وجود از آن استقبال می کنند ، و از چشمۀ زلال آن بی دریغ می نوشند و سیراب می شوند .آنها نه تنها طالب حقند و تشنۀ گفتار نیک ، بلکه در میان ( خوب ) و ( خوبتر ) و ( نیکو ) و ( نیکوتر ) دومی را بر می گزینند ، خلاصه آنها خواهان بهترین و برترینند .آری این است نشانۀ یک مسلمان راستین و مؤمن و حق طلب . (14)وهابی های متعصب (سلفی ها ) به طور کامل در نقطه مخالفت این منطق عاقلانه و عادلانه اسلامی قرار دارند . آنها معتقدند باید بر داشت خود را در مسئله شرک و توحید بر دیگران تحمیل کرد ، اگر چه از طریق تهدید به قتل و خونریزی و غارت اموال باشد که اسنادش در کتابهای بنیانگذار این مذهب موجود است .آیت الله مکارم می افزاید :وقتی به عالمان آنها می گوییم اگر شما عالم هستید ما هم عالم هستیم و بیش از شما درس خواندایم و کتاب نوشته ایم اگر شما مجتهد هستید ما هم مجتهد هستیم علمای الازهر و حوزه های دینی دمشق و اردن و سایر بلاد اسلامی نیز مجتهدان بسیاری دارد چه دلیلی دارد که دیگران مجبور باشند عقیده شما را در باب شرک و توحید بپذیرند . می گویند حرف همین است که ما می گوییم و اسلام همین است که ما به آن رسیده ایم فراموش نمی کنیم در سال های نخستین که زیارت خانه خدا مشرف شده بودم در مدینه منظره عجیبی دیدم که مرا سخت در فکر فرو برد . گروهی بنام آمرین به معروف (از متعصبین وهابی) با ریشهای بلند اطراف مرقد پیامبر اکرم ا گرفته بودند و هرکدام شلاقی در دست داشتند و هرکس به قصد بوسیدن مرقد پیامبر نزدیک می شد بر سرش می کوفتند و می گفتند هذا حدید هذا خشب و هذا شرک این ضریح یک قطعه آهن و چوب بیش نیست و این کار شما شرک است، و فراموش نمی کنم که در زیارت خانه خدا رفته بودم جمعی را دیدم که منبر پیغمبر را ببوسند و شرطه ها را کلافه کرده بودند . یک نفر که ظاهراً از مامورین امر به معروف بود برخاست و این جمله را گفت : و الله یجوز قتال هولاء بالسیف .تحمیل فکر از سوی یک گروه اندک که از نظر علمی رتبه پایین تر را دارند بر اکثریت مسلمین به هیچ منطقی سازگار نیست ولی سلفی ها معتصب از بد ترین روشها برای تحمیل عقیده خود استفاده می کنند و این جای تأسف است . (15)وهابیت حتی درکتب که برضدبعضی ازفرق ومذاهب اسلامی نوشته اند الفاظ و کلمات رکیک وزننده وعبارات شدیداللحنی رابه کاربرده اندکه حاکی ازتحمیل افکارواصرارعقیده وتک روی این گروه است.آیت الله مکارم درجای دیگرآورده است:متعصبان وهابی اخیراً کتابهای در ردّ بعضی از مذاهب اسلامی نوشته و آنها را در میان حجا ج پخش می کند در حالی که با ادبیات زشت و الفاظ رکیک و مشتمل بر انواع دروغها و تهمت ها و نسبت دادن شرک و کفر به دیگران است ، آنها در کتابها به مخالفین خود از القاب زشت و زننده استفاده می کند مانند : در یک جا می گوید : ایها المشرک( شرح کشف الشبهات ص 77 ) در جای دیگر می گوید : اعداء الل (همان ص 79 ) در جای دیگر : للمشرکین شبهة آخری (همان ص 109 ) در جای دیگر : هوالمشرکین الجهال ( همان ص 120 ) در جای دیگر : اعداء التوحید ( همان ص 65 ) در جای دیگر: یک نفر عامی بی سواد بر هزار نفر از علمای مشرکین (مسلمانانی که معتقد به شفاعت هستند) غلبه پیدا می کنند(همان ص68) (16)اخیرا کتابی بعد از پیروزی انقلاب اسلا می ایران به نام ( جاء دورالمجوس) منتشر شده است . در آن کتاب آمده است : خطر حاکمان تهران برای اسلام بیشتراز خطر یهودیها است وما از آنها خیری انتظار نداریم .در ادامه می نویسد : (مابه خوبی می دانیم که آنها به زودی با یهودیهای اسرائیل هم دست می شوند وبامسلمانهامی جنگند).(17) 4) استفاده از درآمد نفت اقتصاد یکی از ابزار های مهمی تبلیغاتی است زیرا در طول تاریخ کسانی بوده است که با استفاده ازپول وثروت چنان دستگاه تبلیغاتی راه انداختند که انسان های زیادی به راحتی از حق چشم پوشیده و در دام این شیادان گرفتار واسیر مادیات شان شدند. سرزمین عربستان دارای ذخایر عظیم نفتی در جهان است بطوری که تا سال 1984 م 8/168 میلیارد بشکه برآورد شده بود و با تولید روزانه 11 میلیون بشکه نفت در روز ،به این کشور در داخل سازمان اوپک ودر میان تولید کننده گان نفت جهانی قدرتی داده است .این قدرت عظیم مالی امکانات اقتصادی گسترده ای در اختیار وها بیان قرار داده و این منطقه با جمعیت نسبتا کم خود، تا کنون توانسته است مبالغ هنگفتی در سال صرف کمک به کشور های دیگر و نهاد های بین المللی کند واز این طریق ، بر تبلیغ اعتقادی و نفوذ واعتبار سیاسی خود بیفزاید .حامد الگار در کتاب وهابی گری در بارۀ مهم بودن این ابزار میگوید :دو مطلب : نخست آنکه وهابیگری در تاریخ کاملاً طولانی و پر بار اندیشه اسلامی جایگاه ویژه ای ندارد این جنبش که ازاصالتی عقلانی بر کنار بود این نیک بختی را داشت که در شبه جزیره ای عربستان ( هر چند در نجد نقطه ای نسبتاً کوچک و دور افتاده درین شبه جزیره ) و در نتیجه در نزدیکی حرمین ، مرکز اصلی جغرافیایی جهان اسلام پدیدار شود و سرنوشت پشتیبا نان سعودی آن این بود که در سده بیستم به ثروت عظیم نفت دست یابند که بخشی از آن صرف تلاشهای برا ی تبلیغ وهابیگری در جهان اسلام و فراسوی آن شود . اگر این دو عامل نبود وهابیگری بصورت جنبش فرقه گرایانه ای کم اهمیت و ناپایدار به تاریخ سپرده می شد این دو عامل تا حدی تناسب با گرایش های دیگری در جهان اسلام موجب دوام به نسبت زیادی وهابیگری شد .(18) فراوانی در آمد نفت عربستان که تا حدود 11 میلیون بشکه نفت در روز است و نبود نظارت قانونی بر چگونگی خروج آنان سبب شده است حاکمان آن کشور با گشاده دستی کامل ، ثروت ملی کشور را در راستای منافع خویش به مصرف برسانند و بوسیله آن در درجه اول کشورهای عرب و مسلمان و سپس دیگر کشورهای نیازمند جهان را به سوی خود جلب و از آن طریق اعتبار بین المللی برای خود کسب نماید . و با ایجاد صندوق سعودی برای توسعه که در سال 1974 تاسیس شد وامهایی با بهره کم در اختیار اعراب و کشورهای آفریقا ، آسیا و امریکا لاتین که بیشتر این کمک ها نصیب کشورهای عرب و کشورهای مسلمان و وهابیت خیز مانند پاکستان و غیره شده است . در کتاب چالش های فکری وسیاسی وهابیت آمده :( کل میزان کمکهای خارجی عربستان که در سال 1978 نزدیک به1میلیارد و500 میلیون دلار بود،درسال1980 به 3 میلیارد و30 میلیون دلار رسید).(19)حاکمان وهابی مثل رهبر شان محمدبن عبدالوهاب که ازفقر مردم در ترویج تفکرات خویش سوء استفاده نمود با دادن این کمک ها افزون بر این که توان اقتصادی خود را به نمایش می گذارد به جلب حکومتهای کوچک و گاه فقیر منطقه می پردازند به گونه ای که در برخی موارد وا بستگی اقتصادی رژیم های کم درآمد به عربستان ، پیروی سیاسی ونظامی آنها را هم در پی دارد ، بهترین نمونه این رابطه ، روابط عربستان با یمن شمالی و بحرین است . لذا درآمد نفت یکی از ابزار های مهم تبلیغ وهابیت در جهان به حساب می آید .در این قسمت ، علی اصغر رضوانی به بخشی از فعالیت های تبلیغی وهابی با بهره گیری از درآمد نفت ، تنها در مدت یک سال آماری را بدین شرح ارائه می دهد : 1- فعالیت 500 مبلّغ در موسوم حج سال 1417 ه . ق. 2- دعوت از 1000 چچنی به عنوان میهمان در سال 1417 ه . ق . 3- دعوت از 1400 حاجی از آسیای میانه به عنوان میهمان در سال 1418 ه . ق . 4- تاسیس کتابخانه در دانشگاههای چین . 5- تبلیغ وهابیت در کنفرانس های جهان . 6- 2000 مبلغ و 290000 فعالیت تبلیغی در مدت یک سال . 7- 5200000 فعالیت تبلیغی در عربستان در سال 1418 ه . ق . 8- 300 جلسه درس د ینی در مساجد بحرین در ماه صفر 1418 ه . ق و 3650 سخنرانی و درس دینی و نشر 41176 نسخه نشریه های دینی در سال 1417 ه . ق . 9- 3789 مورد فعالیت تبلیغی و پخش 11698 نسخه از نشریه های گوناگون دردبی . 10- 1418 سخنرانی و موعظه ونشر 13715 نسخه نشریۀ دینی در قطر . 11- 6000 فعالیت تبلیغی در فجیره امارات در ماه رمضان 1418 ه.ق . 12-165296 مورد فعالیت های تبلیغی در سال 1417 ه.ق در پاکستان . 13- اعزام مبلغ در افغانستان ، ایران ،هند ، نپال ، موریتانی ، بریتانی ، پاریس وهلند . 14-12990 فعالیت تبلیغی در بریتانیا در سال 1417 ه.ق که شامل 10800 درس علمی در مدرسه ها ، زندانها ، بیمارستانها و ... بوده است . 15-دورۀ آموزشی برای مبلغان اندونیزی . 16-دورۀ آموزشی برای طلاب تاتارستان . 17-دوره فشردۀ عربی برای روسای جمعیت ها ومراکز اسلامی ونزوئلا . 18- دورۀ فشرده برای مبلغان امریکای لا تین در آرژانتین . 19- دوره برای مبلغان قزاقستان . 20- دوره برای مبلغان در کنیا . 21- بر پا یی همایش مبلغان در تا یلند . 22- بر پا یی همایش مبلغان در سنگال . 23- بر گذاری دوره ای برای ائمه جماعات ومبلغان در غرب آفریقا . 24- بر گزاری دوره ای برای ائمه جماعات و مبلغان در قرقیزستان . 25- بر گزاری دوره ای برای ائمه جماعات ومبلغان در آمریکا . 26- برگزاری دوره ای تربیت مبلغ در اکراین . 27- تاسیس دانشسرای تربیت مبلغ در چچین . 28- دیدار دبیر کل (رابطه العالم الاسلامی ) با مسئولان سیاسی کشور ها . 29- رسیدگی به مسجد های بوسنی . 30- ساخت 104 مسجد در فلپین . 31- ساخت وترمیم 90 مسجد دربوسنی . 32- سهیم شدن در ساخت 1359 مسجد در جهان . . 33- کمک به 300 مسجد در بلژیک . 34- برگزاری دوره ای تربیت مبلغ در روسیه . 35-فعالیت در دانشگاه مسکو . 36- اعطای بورسیه تحصیلی به 34 کشور . 37- ایجاد دانش سرای علوم عربی و اسلامی در توکیو . 38- 3891 دانشجوی فارغ التحصیل از دانش سرای علوم اسلامی و عربی اندونزی . 39- به راه انداختن کاروانهای تبلیغی کردستان عراق . 40- کمک رسانی به 100000 پناهنده آذر بایجانی . 41- چاپ 321000 نسخه کتاب برای بوسنی .(20) محمد حسین ابراهیمی در کتاب تحلیل نو بر عقائد وهابیان دراین رابطه می نگارد :(بعد از فوت شیخ عقیده وآرای او با حمایت و پشتوانۀ سیاست های داخلی وخارجی به گونۀ ترویج وتبلیغ شد که در زمان حاضر بسیاری از حاکمان فعلی عربستان و بر خی از عالمان دینی و قضات شرعی در عربستان از او پیروی می کنند و بر خی کشور های دیگر اسلامی از قبیل پا کستان و بر خی از مردم حاشیه نشین ایران و افغانستان نیز تحت تأثیر این عقاید قرار گرفته اند . وهابیان این مسلک را در کشور های اروپایی و آمریکایی وقارۀ آسیا با سا ختن مسجد و کتابخانه و نشر قرآن کریم و اعزام مبلغان دینی وامثال آن گسترش می دهند).(21) 5) انتشارات ضد شیعه یکی دیگر از راه های تبلیغی وهابیون انتشار و پخش کتب حاوی اعتقادات و تفکرات وهابیت وضد شیعی است که مبالغ هنگفتی از ذخایر نفتی را دراین مسیر به مصرف می رسانند و کتب مذکور را کهبه زبان های مختلف دنیا چاپ شده است پخش نموده واز موسم حج ، استفاده برای رسیدن به اهداف شان از این طریق استفادۀ قابل توجهی را میبرند .جعفر مرادی یکی از کار شناسان بحث فرقه ها ونحله های اسلا م چنین می گوید : از زمینه های عمدۀ تبلیغی وهابیت ، استفاده از موسم حج است . آنها افراد منا ظره کنندۀ فراوانی را تربیت نموده اند تا شبهات وهابیت را به زبا نهای مختلف وچهره به چهره برای حاجیان کشور ها توضیح دهند وکتب وجزوات فراوانی به شکل هدیه به مردم میدهند و آرام آرام حاجیان را در سایۀ انحرافات خود شان در می آورند ، که برخی آمار در این زمینه تکان دهنده است ، مثلا در حج سال 1381 ده میلیون و ششصدو هشتادو پنج هزار جلد کتاب (که اغلب ضدشیعی هستند) به 20 زبان دنیا در بین حاجیان رایگان توزیع شده است .(22) بر خی کتب که وهابیون علیه شیعه می نویسند با تیراژ بسیار بالای چاپ ، ودر کشور ها ی دیگر پخش می نماید ، چنانکه علی اصغر رضوانی اورده است : یکی از روحانیون سر شناس شیعه در منطقه قطیف کشور سعودی در شب 12 رجب سال 1382 در مکه معظمه اظهار داشته است که اخیرا کتابی علیه شیعه نوشتند به نام (لله ثمّ تاریخ) و آن را در تیراژ بالایی چاپ وپخش کردند به طوری که با کامیون های بزرگ در منطقه قطیف و احساء در میان شیعیان به رایگان توزیع کردند و همین کتاب در سال 1380 در یک صد هزار تیراژ چاپ و آن را در کشور کویت توزیع کردند که یکی از معتمدین آن جا نامه ای به پادشاه کویت نوشت وگفت :اگر این کتابها توزیع شود کویت به لبنان دیگری مبدل خواهد شد .(23) همانطوری که ذکر شد کتاب دیگری به نام ( جا ء دورالمجوس ) (زمانه مجوسیان آمد) را شخصی به نا م عبد الله محمد قریبمصری نوشته است که در این کتاب منظور از مجوس ایرانیان هستند ودر این کتاب آمده است که انقلاب امام خمینی مجوسی وغیر اسلامی است . آنها عربی بودن را مساوی با اسلا م میدانندو بعد ادامه می دهد :( این انقلاب کسروی است ومحمدی نیست).آنها شیعیان را پیروان کسروی می دانند (کسروی یک دیگر اندیش منحرف با عقاید موهوم بود که خودش با عقا ئدش به درک واصل شد ).(24) وهمین طور کتاب های تهاجمی دیگری نوشته شده وبلا فاصله به فارسی ترجمه وبه حا جیان فارسی زبان هدیه می شو د .در ماهنامه خبری شیعیان جهان به نقل از آیت الله نوری همدانی آمده است : (وهابیت به منظور براندازی شیعیان وتضعیف عقاید آنان پنج هزار کتاب در نقد شیعه منتشر کر ده است ودر مو سم حج سال 1381 بیش از یک میلیون نسخه کتاب بر ضد شیعه میان حجاج توزیع کرده است) .(25) 6) در انحصار قرار دادن مراکز انتشاراتی و کتابخانه ای هر کشوری که متشکل از مذاهب مختلف و قومیت های گونا گون با شد با ید تمام آنها جهت پیشرفت و شکوفایی وکشف حقائق ،از حقوق اسلامی و شهروندی خویش بر خوردار بوده تا بتوانند ازادانه ابراز نظرو تبادل افکار نمایند زیرا قبضه کردن گروهی خاصی ومحروم کردن دیگران ،دور از عدالت اجتماعی ودستورات اسلامی و حقوق بین المللی است .در کشور عربستان فعلی متأسفانه این امر رعایت نشده وتمام مراکز انتشاراتی ورسانه ای منحصرا در اختیار گروه حاکم (وهابیون) قرار دارند ودیگران در ازنزوا ومحرومیت قرار گرفته اند بطوریکه حتی حق هر گونه تحقیق وپژوهش که به نفع جر یان حاکم نباشد ممنوع و حتی مجرم شناخته می شود واز این طریق عقاید و اندیشه های دیگران را تضعیف وعقاید وهابیت را تبلیغ می نمایند .عباس جعفری می گوید:( حکّام وهابی آل سعود تمام امکاناتی را که از استخراج بی حد وحساب نفت به دست می اید در راه تبلیغ حکومت استبدادی سعودی وآئین منحرف وهابیت بهره می گیرند .مهمترین مراکز فرهنگی ورسانه ای (رادیو، تلویزیون و مطبوعات) تلاش در معرفی نظام حکومتی آل سعودو آیین وهابیت به عنوان بهترین تشکیلات اداری و مذهب مورد علاقه مردم و هماهنگ با قرآن وسنت نبوی است) .وی می افزاید: ( هر گونه تحقیق وپژوهشی که با این بر نامه ها همسو باشد ، تهیه ، تنظیم ، منتشر ، نگهداری وتبلیغ می شود وهر گونه تحقیق وتالیفی که موافق با مذهب دیگران (به ویژه مذهب تشیع امامیه) باشد انحراف از دین وبدعت وکفر معرفی ومردم را از نزدیک شدن به آن منع می کنند) .(26) در این قسمت برخی از آن مراکز انحصاری بطور اختصار آورده می شود: الف )کتابخانه ها در کشور وهابی نشین عربستان کتابخانه های زیادی با ارقام بالای ازکتب وجود دارد اما متأ سفانه وهابیت ازاین کتاب خانه ها استفاده انحصاری می کنند اما وقتی مراجعین از کتابخانه های شیعه باز دید می کنند کتب اصلی ودسته اول سایر فرق مسلمین حتی وهابیت به وفور به چشم می خورد وبدون هیچ محدودیتی در اختیار همگان قرار می گیرد اما اگر یک مُراجع شیعی ویا یک محقق در باره شیعه پژوهشی داشته باشد وبه این کتاب خانه ها مراجعه کند کتب ومنابع اصلی ودسته اول شیعی را پیدا نخواهد کرد و یا اگر پیدا شود به صورت تحریف شده وناقص خوا هد بود .علی محمدی آشنانی در کتاب شناخت عربستان به برخی از این کتابخانه ها اشاره ای دارد و چنین می نگارد : تعداد کتابخانه های عمومی عربستان در سال 1410 به 60 عدد افزایش یافت و در حال حاضر بیش از یک میلیون جلد کتاب در این کتابخانه ها موجود است . مهمترین کتابخانه های عربستان عبارتنداز: 1- کتابخانۀ شورای انگلیس : در سال 1970 تأسیس شد و دارای 9000 جلد کتاب و 59 مجلۀ دوره ای است . 2- کتابخانۀ فرهنگی. 3- کتابخانۀ انجمن ادارۀ عمومی : در سال 1962 تأسیس گردید و دارای 050/770/1 جلد کتاب عربی و انگلیسی ، 669 مجلۀ دوره ای و 951 نشریۀ دولتی است . 4- کتابخانۀ دانشگاه اسلامی : در مدینۀ منوره ، در سال 1961 تأسیس شد ودارای 000/334 جلد کتاب ، 26000 ، 897 پایان نامه ، اسلاید و میکروفیلم است . 5- کتابخانۀ عمومی ملک عبدالعیزیز : در سال 1985 تأسیس شد ودارای 068/139 جلد کتاب [عربی] 293/22 جلد کتاب [اساسًا انگلیسی] 872 مجلۀ ادواری [عربی و غیر عربی] و دارای مجموعه ای از کتب تاریخی و کتب کمیاب مرجع می باشد . 6- کتابخانۀ دانشگاه ملک سعود : این کتابخانه دارای 1 میلیون جلد کتاب ، 3000 نشریۀ ادواری ، 86000 نشریۀ دولتی و تعداد زیادی کتب خطی کمیاب و مرجع است . و یک واحد مرکزی با 14 واحد فرعی دارد که سه واحد آن مخصوص دانشجویان دختر است . استفادۀ عموم از آن ، به شرط ارائۀ معرفی نامه آزاد می باشد . در این کتابخانه تعدادی کتب ایرانی نیز موجود است که اکثراً کتب شعر عمر خیام ، رودکی ، سعدی و حافظ می باشد . 7- کتابخانۀ الحرم [مکه] با 6000 جلد کتاب . 8- کتابخانۀ مدرسة الحدیث [مکه] . 9- کتابخانۀ اوقاف مدینه : کتابخانۀ عارف حکمت 6000 جلد کتاب ، و کتابخانۀ محمودیه 2000 قرآن . 10- کتابخانۀ ملی ملک فیصل : در سال 1968 تأسیس شد و دارای 000/37 جلد کتاب به زبان عربی ، انگلیسی و فرانسه است . 11- کتابخانۀ ملی ملک فهد : عملیات ساختمان سازی این کتابخانه در سال 1406 ه. ق. آغاز و با صرف مبلغ 8 میلیون ریال سعودی در سال 1409 ه. ق. به پایان رسید . مساحت کتابخانۀ یاد شده 58 هزار متر مربع است که شامل 30 هزار متر مربع پارک و فضای سبز و 28 هزار متر مربع بنای سه طبقه می باشد . این کتابخانه در حال حاضر دارای تعداد 30 هزار مدرک و سند درباره تاریخ و توسعۀ کشور است و تا پایان محرم 1412 ه. ق. نیز تعداد 332/275 سند در مخزن اطلاعات در بخشهای اطلاعات عمومی ، کتابهای مرجع الف و ب ، موجود بوده است . همچنین این کتابخانه دارای 21064 نسخه اصلی مدارک و 2500 تصویر مدارک می باشد که در مناطق مختلف کشور نگهداری می شود . در این کتابخانه سکه های ضرب شده در دوران امویان ، عباسیان ، اشکانیان ، سامانیان ، غزنویان ، آل بویه ، فاطمیان ، سلجوقیان ، ایوبیان ، ایلخانان ، مملوکیان عثمانی و همچنین سکه های برنزی مربوط به دوران قبل از اسلام ساسانیان و بیزانسی نیز وجود دارد .گفتنی است این کتابخانه مجهز به سالن مدارک ، سالن کتب خطی و کمیاب ، سالن سمعی و بصری ، سالن مرکز اطلاعات و بخش جداگانه زنان می باشد . 12- کتابخانۀ دانشگاه امام محمد بن سعود 13- کتابخانۀ سرویس اطلاعاتی سازمان ایالات متحده [جده] : دارای 2000 جلد کتاب و 65 نشریۀ ادواری است . 14- مرکز اطلاعات سازمان استانداری عربستان سعودی 15- کتابخانۀ مسجد نبوی(27) ب)مراکز انتشاراتی وهابیت در کشور عربستان مراکز انتشاراتی زیادی در اختیار دارد که بصورت فعال برای تبلیغ وهابیت کار می کنند . گفتنی است که قسمتی از فعالیت این مرا کز اختصاص دارد به نشر کتب ضد شیعی وردّ عقاید مذهب شیعی در جهان وبخشی از فعالیت آن ها مربوط می شود به نشر آثار وکتب پیشوایان شان مانند ابن تیمیه ومحمد ابن عبدالوهاب ودیگران ، اما بخش قابل توجهی این مراکز پیرامون تفسیر قرآن وسنت نبوی با داعیه منحصر بودن تفسیر اسلامی از دید گاه علماء آنان با استدلال در دست داشتن سر زمین وحی وتسلط بر حرمیین شریفین مشغول فعالیت اند .عباس جعفری در مقالة تحت عنوان (فرقة وهابیّت و عملکرد آن درتاریخ معاصر) می نویسد : بیش از 117 مراکز انتشاراتی و چاپخانه در زمینۀ چاپ وانتشار کتاب ومجله در عربستان تا سیس شده که مهمترین آنها به شرح زیر است : 1- دارابن الجوزی ، دمام . 2- موسسه اسام ، الریاض . 3- مکتبه الاوس ، المدینه . 4- مکتبة الباز . 5- دار الشروق للنشر والتوزیع ، جده .و غیره...بخش مهمی از کتاب ها منتشر شده به زبان های عربی ، انگلیسی ، فارسی واردو است . در این چاپخانه ها غیر از کتب قدیمی پیشوایان سلفی گری مانند ابن تیمیه ، ابن القیم ، ابن کثیر ، ومحمد ابن عبدالو هاب ، اختصاص به رد عقاید مذهب شیعه ودشمنی وضدیت با آن ، به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران دارد که ناشران با دستور حاکمان وهابی با جدیت بسیار ، آنها را به چاپ رسانیده ودر داخل وخارج عربستان در میان مسلمانان وغیر مسلمانان (بیشتر به صورت اهدایی ) توزیع می کنند ویکی از مهمترین مسائل که در در بیشتر این کتابها به چشم می خورد ونویسندگان وهابی آن را مطرح می کنند منحصر دانستن تفسیر اسلام وسنت نبوی به مرکز وحی (حرمین شریفین) و علما وساکنان آن است وهر گونه عقیده و فکری را که خارج از محیط حرمین در سراسر جهان مطرح شود باطل می دانند . آنان با فرا خوانی متفکران وجهان اسلام با در اختیار گذاشتن امکانات (کتابخانه وبودجه) در راه این هدف تلاش می کنند .(28) 7) استفاده از ابزار رسانه ای (مطبوعات ،رادیو ، تلویزیون ، خبر گزاری ها و سایت ها) یکی از ابزار بسیار مؤثر برای تبلیغ واطلاع رسانی ابزار رسانه است به ویژه در عصر کنونی که درعصر ارتباطات قرار گرفته ایم اهمیت این ابزار بیش از پیش برای ما محرز و آشکار می شود، حاکمان وهابی عربستان که این ابزار را در دست دارند برای تبلیغ وگسترش مذهب وهابی بطور بسیار فعال عمل می کنند .عباس جعفری در مقالة خویش در این رابطه چنین می نگارد : 1- مطبوعات: در کشور عربستان ،همه مطبوعات در داخل وخارج کشور به زبان های عربی وانگلیسی با شمارگان بالا ، زیر نظر دولت (وزارت تبلیغات )وبا بودجه دولتی فعالیت می کنند .در واقع رسانه ها باز گو کننده خط فکری وسیاسی حاکم بر کشور هستند که دولت آن را ترسیم می کند . مهمترین روز نامه ها ومجلات عربی وانگلیسی عبارتند : الجزیره ، الریاض ، المدینه المنوره ، عکاظ ، الیوم ،البلاد ، الشرق الاوسط ، الحیات ، المجله ، المستقبل ، الندوه ،الدعوه ، المجتمع ، المسلمون ، اخبار العالم الاسلامیه ، الیمامه و ..... Saudi Business, Arabian sun, Newsfrom Saudi Avabia, Saudi economic Surrey , Saudi Arabia Business Week. .Arab News 2- خبر گزاری (داخلی وخارجی)خبر گزاری داخلی در سال 1970 م تاسیس شده است وبا عنوان عربی (وکاله الانباء السعودیه )وعنوان لاتین( S0P0A) فعالیت می کند .- خبر گذاری اسلامی (I0P0A)- خبر گذاری خارجی رویتر و آسوشیتدپرس . 3- رادیو و تلویزیون : رادیو وتلویزیون عربستان در سال 1967 م راه اندازی شده است وزیر نظر دولت به ویژه وزارت ا طلاعات ، قرار دارد وبه زبان های عربی ، انگلیسی ، فارسی ، فرانسوی ، ترکی و اردو در جهت سیاست های فرهنگی ، سیاسی کشور بر نامه های درون مرزی وبرون مرزی تهیه و پخش می کند .فعالیت فرهنگی ، رادیویی وتلویزیونی برای مردم آزاد نیست و تمام آنها طی فرمانی از اظهار نظر مطبوعاتی ورسانه ای ممنوع شده اند ، ورود نشریات خارجی به دلیل انتقاد از بر نامه های حکومتی سعودی ممنوع است و اعضای حاکم بر کشور که همگی از خاندان سعودی و وابستگان آنان هستند، به شدت بر برنامه ها ی رسانه نظارت دارند .(29) 4- سایت های فعال :بنا بر گزارش بعضی از سایت ها؛ وهابیت سایت های فراوانی را برای تبلیغ وهابیت در سراسر جهان راه اندازی کرده اند و آمار آن همچنان در حال افزایش است . در یکی از سایت ها با عنوان ( پنج هزار سایت اینترنتی ابزار دست وهابیت ) چنین آمده است:یک روزنامه الجزایری در گزارشی پیرامون تبلیغ وهابیت و سلفیگری تکفیری بیان داشت: در حال حاضر بالغ بر 5 هزار سایت اینترنتی وجود دارد که به ترویج نظریات و عقاید گروه تروریستی القاعده و مبارزات مسلحانه می پردازند.اشاعه افکاربه نقل از خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، این روزنامه الجزایری در گزارشی از افزایش سایتهایی که به ترویج و گروه تروریستی القاعده که بر پایه فرقه وهابیت پایهگذاری شدهاست، پرده برداشت .در این گزارش آمدهاست: (تاکنون 5 هزار سایت اطلاع رسانی برای تبلیغ این گروه تروریستی و تشویق به انجام عملیات تروریستی یا به زعم آنها مبارزات مسلحانه و جهاد وجود دارد که ازآن به عنوان دستاویزی برای مبارزه با آمریکا بهره میبرند .در ادامه بیان شدهاست: (مسئولان این سایتها که خود را جهادگران سلفی مینامند از این حربه برای تبلیغ وهابیت و عملیات تروریستی بر ضد مسلمانان استفاده میکنند. این در حالی است که در سال 1998 تنها 12 پایگاه اینترنتی در این زمینه وجود داشت اما پس از حواث یازده سپتامبر و افزایش روند فعالیت این گروه، این تعداد در سال 2005 به 4800 سایت و در حال حاضر بالغ بر 5000 سایت اینترنتی است .(30) حسینی قزوینی در مجله پویا به نقل از ایت الله جعفر سبحانی می گوید :(براساس جدیدترین آمارچهل هزار سایت وهابی مشغول فعالیت علیه شیعه هستند).(31) 8)استفاده از دانشگاه ها علم و دانش در دین مقدس اسلام جایگاه ویژه وبر جستة دارد و عالمان و دانشمندان دینی از احترام و جایگاه رفیعی بر خوردارند ، خداوند در قرآن کریم می فرماید : (یرفع الله الذین آمنوا منکم والذین اوتوا العلم درجات)(32) خداوند کسانی از شما را که ایمان آورده اند و کسانی که علم به آنها داده شده است درجات عظیمی می بخشد .خداوند در این ایه علم را در کنار ایمان قرار داده است که حکا یت از مقام والای علم دارد . در تفسیر آمده است: اگرچه آیه در مورد خاصی نازل شده است ولی ، با این حال ، مفهوم عامی دارد و نشان می دهد آنچه مقام آدمی را نزد خدا بالا می برد دو چیز است : 1- ایمان 2- علم (33) مراکز علمی ودانشگاه ها سرمایه ارزشمند جوامع بشری بوده و ترقی و پیشرفت بشریت مرهون علم ودانش است . لذا حدیث معروف از پیامبر اکرم(ص) در بارۀ طلب علم ودنبال کردن دانش است : دنبال علم باشید اگرچه در چین باشد ویا از گهواره تا گور دانش بجویید . حضرت برای طلب علم نه بُعد مکانی می شناسد ونه طول زمانی ، یعنی در هرکجا ودر هر زمان دنبال علم ودانش با شید .روشن است که این امتیازات زمانی مصداق دارد که علم مفید با شد واز آن سوء استفاده نشود ودر انحصار کسی یا عدۀ نباشد .متاسفانه در عربستان ، مراکز علمی ودانشگاه ها انحصارا در خدمت جریان حاکم (وهابیت) قرار گرفته است واز آن به عنوان وسیلۀ تبلیغی برای وهابیت استفاده می شود .عباس جعفری برای معرفی برخی از آن دانشگاه ها ونوع فعالیت آن می نویسد : 1- جامعه ام القری مکه الکرمه : این دانشگاه در سال 1369ه.ق ابتدا به صورت دانشکده ( الشریعه ) تاسیس شد و در سال 1401 ه .ق با موافقت مجلس الوزراء به دانشگاه ام القرا تغییر نام داد .هدف از تاسیس این دانشگاه آموزش زبان عربی و گسترش فرهنگ اسلامی برای برادران و خواهران است و در شهرهای جده و طائف نیز شعبه دارد . دانشکده های ( کلیة الشریعة ) ، ( مرکز البحوث العلمی ) ، ( احیاء التراث الاسلامیة)(مرکزالبحوث النفسیه والتربویه )، ( مرکز ابحاث الحج) ، ( المرکز العالمی للتعلیم الاسلامی ) و ( معهد تعلیم اللغة العربیة ) زیر نظر این دانشگاه فعالیت می کند . این دانشگاه تاکنون کتابها و مجلات متعددی را چاپ و منتشر کرده است . 2- الجامعه الاسلامیه بالمدینة المنوره : این دانشگاه در سال 1380 ه برای خدمت به جهان اسلام و کمک به آموزش و تربیت علماء ، خطبا و سلفیان مذهبی در مدینه تاسیس شد و تاکنون فعالیت های مهمی در زمینه چاپ و نشر کتاب و مجله انجام داده است . 3- جامعه الامام محمدبن سعود الاسلامیه : این دانشگاه در سال 1394 ه- با هدف خدمت به جهان اسلام در زمینه بحث های اسلامی و گسترش و تبلیغ آن در کشورهای گوناگون تاسیس شد . دانشکده های مهم ( کلیة اللغة العربیه ) ، ( کلیة اصول الدین ) ، ( کلیة العلوم اجتماعیه ) ، ( المعهد العالی للقضاء ) و ( مرکز البحوث ) وابسته به آن هستند که مجلات و کتابهای گوناگون در زمینه اهداف خود چاپ و توزیع کرده اند . 4- جامعة الملک السعود : این دانشگاه از سال 1398 ه . ق در زمینه ای مباحث تربیتی ،اقتصادی ، ادبی ، اداری ، بیمارستانی و سایر علوم فنی مانند زراعت هندسه بنیان نهاده و آثارو تالیفاتی گوناگون به زبانهای عربی و انگلیسی منتشر کرده است . 5- جامعه الملک عبد العزیز : این دانشگاه از سال 1405 ه . ق تاسیس شد و در زمینه مباحث اقتصادی و اداری و آداب و علوم انسانی و زمین شناسی هندسه و مانند آن فعالیت می کند از مهمترین مراکز علمی این دانشگاه ( مراکز ابحاث الاقتصاد الاسلامی ) است که تاکنون 207 کتاب و 20 نشریه مهم منتشر کرده و با ( سازمان کنفرانس اسلامی ) نیز همکاری دارد .(34) 9) استفاده از مراکز فرهنگی در هر جامعة برای تبلیغات واشاعه فرهنگ آن کشور مراکز فرهنگی آن نقش بارز و جایگاه بر جستة دارد ، وهابیت نیز دارای مراکز فرهنگی مهمی هستند که برای اشاعة فرهنگ وهابیت ومقابله با عقاید وباورهای دیگران همچون زیارت،دعا ، توسل ، شفاعت ، عزاداری و... از این مراکز استفاده می کنند.در فصلنامة فرهنگی – سیاسی پویا به معرفی برخی از این مراکز وفعالیت آنان چنین آمده است : 1- رئاسته ادارات البحوث العلمیه و الافتاء و الدعوة و الارشاد ( هیئة کبار العلماء )، در ساال 1391 ه .ق بدستور ملک خالدبن عبدالعزیز فرمانی خطاب به شیخ ابراهیم بن محمد آل الشیخ ( از نوادگان محمدبن عبدالوهاب ) صادر و قرار شد گروهی از علماء و دانشمندان وهابی عربستان گرد آیند تا ضمن بحث و بررسی ( بصورت گروهی ) و بدون توجه به مذاهب مشهورچهارگانه اهل سنت(حنبلی ،شافعی، مالکی وحنفی ) فتواهای لازم برای احکام شرعی را صادرکنند و مردم نیز موظف به پیروی از آن می باشند و ریاست
سؤال کننده گرامی : وهابیون برای تبلیغ و پیشبرد اهداف پلید خود از وسائل و امکانات و روشها و ترفند های مختلف وگوناگونی استفاده می کنند که برای آگاهی و پاسخ توجه تان را به مقاله ذیل جلب میکنم :
(روش های تبلیغی وهابیت)
وهابیون که در حال حاضر حکومت را در عربستان کاملا در دست دارند وخود شان را خادم الحرمیین معرفی می نمایند برای گسترش تفکر واندیشۀ وهابیت ، با ابزار و روش های مختلف مانند : بوجود آوردن گروه های تند رو در کشور های اسلامی همچون گروه طالبان در افغانستان و سپاه صحابه در پاکستان ، تسلط و استفادۀ ابزاری از حرمیین شریفین ، تحمیل و اصرار عقیده ، استفاده از درآمد نفت ، انتشارات وفتاوای ضد شیعی ، درانحصار قرار دادن دانشگاه ها ، مراکز علمی و هم چنین مراکز انتشاراتی ، رسانه ی وکتابخانه ی ، شعار وندای جهاد با کافران ، تخریب قبور ، اتهامات و نسبت های دروغین وتبعیضات که در داخل علیه دیگران به ویژه شیعه اعمال می گردد ، تبلیغ می نمایند .
مقدمه
تبلیغ از دیرباز در بین جوامع بشری، جایگاه کهن مهم ومؤثری داشته است. بطوریکه زمین هیچگاه از وجود مبلغ خالی نبوده و نخواهد بود واولین موجود بشری به عنوان مبلّغ و دارای پیام، پا بعرصۀ گیتی گذاشت . بهترین انسانهای برگزیده شده وسفرای عالم بالا، وارستۀ به این صفت وحاملان پیام الهی برای بشریّت هستند و دراین راستا به عنوان پیامبران الهی و دعوت کنندگان به سوی حق ایفای وظیفه نموده ومأموریّت خویش را به انجام رسانیدند .قرآن مجید وقتی وظیفه ورسالت اصلی رسولان الهی را بازگو مینماید میفرماید:( وما علی الرسول الا البلاغ)(1) وروی مسألۀ تبلیغ بطورمکرر تکیه کرده است. امیرالمؤمنین علی ( ع )در نهج البلاغه جملۀ معروفی دربارۀ فلسفۀ بعثت انبیاءدارد که میفرماید:(فَبَعثَ فیهم رُسُلَهُ وواتَرَ الیهم انبیائَهُ لِیَستَأدُوهم میثاقَ فِطرَتِهِ ویذکِّرُوهم مَنسِیَّ نِعمَتِهِ و یَحتَجّوا علیهم بالتَبلیغِ ) یعنی خداوند پیامبران را یکی پشت سردیگری فرستاد ، تا وفاداری به پیمان فطرت را از آنان باز جویند و نعمت های فراموش شده را به یا د آورند و با ابلاغ احکام الهی ، حجت را بر آنها تمام نمایند.(2) پیامبران الهی دو دسته اند:
1- دستۀ هستند که هم مبلّغند وهم مشرّع وقانون گذار، مانندحضرت نوح، ابراهیم ، موسی ، عیسی ومحمّد (علیهم السلام ).
2- دسته دیگر وبقیه پیامبران همه مبلغند ولی مُشرّع نیستند .به عبارتی دیگر تمام 124000 پیامبر مبلغ بودند ولی همه مُشّرع نبوده اند.بعد ازخاتم پیامبران حضرت محمد(ص) اوصیا وجانشینان آن حضرت نیزمبلغ اسلام بودند. تبلیغ وابلاغ به معنای رساندن وانتقال یک پیام وامرفکری است. ممکن است پیروان هر دین و مذهبی برای انتقال پیام واندیشه خویش به دیگران، اهتمام ورزیده وبا اسلوب وروش گوناگون و استفاده از دستگاه وابزار مختلف ، تبلیغ نمایند، حال برای صدق این قضیه، مهم نیست که صاحب پیام وبه طبع آن ابزار ومبلغین آ ن درمسیر حق ودارای پیام مثبت باشد، یامنحرف ودارای پیام منفی . ونیز ممکن است پیام دهندگان برای تبلیغ تفکرات و اندیشه خویش دیگران را متهم به نقاط ضعف ونا کار آمدنموده واز خودش وعلیه دیگران تبلیغ نمایند .فرقه وهابیت که ریشه ی آن درکشورعربستان وشاخ وبرگ هایش دربرخی کشورهای دیگر به چشم می خورد وبیشترین فاصله را با مذهب شیعه ، نسبت به سایرفرقه های اسلامی دارد. گرچه دراین مورد کتابها و مقالات به نگارش درآمده ولی بطور منسجم پرداخته نشده ویا به نظر حقیر نرسیده است . لذا اینجانب را بر آن داشت که نخست تعریف کوتاه از تبلیغ داشته و سپس پژوهشی باموضوعیت شناسایی روش های تبلیغی آن داشته باشم. ولی هیچگونه ادعایی مبنی بر تکامل وعاری از نقص و عیب بودن این اثر را ندارم وامید است که درآیندۀ نزدیک محققان وپژوهشگران دیگر،آثار ارزشمندی در این زمینه عرضه بدارند .
تبلیغ چیست ؟
تبلیغ : تبلیغ در لغت به معنای ایصال ورساندن است ، چنانچه ابن منظور می گوید : ابلاغ وتبلیغ هر دو به معنی ایصال است .(3) تبلیغ با وصول و ایصال معنی نزدیک دارد و در فارسی هردو به معنای رساندن و رسیدن به کار می رود ، اما در زبان عربی ایصال را نمی شود به جای ابلاغ و بالعکس بکار برد چون در ایصال رساندن در امر محسوس و مادی است اما در ابلاغ و تبلیغ به معنای رساندن یک فکر یا یک پیام است یعنی در مورد رساندن چیزی به فکر وروح وضمیر وقلب کسی بکار میرود. لذا قرآن کریم ابلاغ وتبلیغ را در مورد رسالت که عبا رت از پیام ها ست بکار برده است . (4)قرآن کریم از زبان پیامبران نقل می کند:( یا قوم لقد ابلغتکم رسالة ربی و نصحت لکم ولکن لا تحبون الناصحین).(5) ای قوم من ابلاغ رسالت از خدای خود نمودم وشما را نصیحت کردم لیکن شما ازجهل وغرور ناصحان را دوست نمی دارید.یادر باره ی پیامبران می فرماید :( وما علی الرسول الا البلاغ) (6) بر پیغمبر جز تبلیغ احکام الهی وظیفة نیست .( الذین یبلغون رسالات الله و یخشونه و لا یخشون احد الا الله)(7) آنانکه تبلیغ رسالت خدا بخلق کنند واز خدا می ترسند واز هیچکس جز خدا نمی ترسند .راغب می گوید : ابلاغ وتبلیغ هردو دارای یک معنی می باشد ، لیکن تبلیغ بیشتر از ابلاغ استعمال می شود وبلوغ وابلا غ به معنای رسیدن به هدف نهایی ویا اشراف بر آن است.تبلیغ در لغت بمعنای رساندن ،خبر یا مطلبی به مردم وانداختن موضوعی به وسیله ای دراذهان ، ودراصطلاح وسیله ای بسیارمهم برای جذب انسانها ، به سوی افکاروعقایدگوناگون است .(8) تبلیغ به دو صورت آمده است ، یکی شیوه عملی که مبلغ درآن با رفتار واعمال خود پیام را می رساند ودیگر اینکه از شیوه گفتاری پیام را بدیگران منتقل نمایند .عناصر تبلیغ : مراد از عناصر تبلیغ در حقیقت همان چیز های است که تشکیل دهنده پیکر تبلیغ است و تبلیغ بدون آن تحقق پیدا نمی کنند وآن عناصر عبارتند از :
1 – کسیکه عهده دار ایصال رسالت به مردم است .(پیام آورنده )
2- کسیکه مبلغ از طرف او مامور است تا تبلیغ کند .(پیام دهنده )
3- امر یا اموری که باید آن را بدیگران ابلاغ کند .(پیام )
4- کسانیکه ان امور باید به آنها ابلاغ شود خواه گروه خاص یا عموم مردم باشد .(پیام گیرنده )اکنون با توجه به معنای لغوی واصطلاحی تبلیغ،پیام دهنده برای ایصال وانتقال افکار وپیام خویش به دیگران از هر وسیله ای استفاده کند تبلیغ نامیده می شود .
روش های تبلیغ وهابیّت
در پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی در ایران ، امام راحل(ره) که طلایه دار مبارزه با استکبارجهانی و عملاً مروّج اسلام ناب محمدی بود و از طرفی هم شناخته شدن ایران به عنوان ام القرای جهان اسلام ، برای فرهنگ خود پنداری موحّدین واقعی وهابی با داعیه ای دعوت به اسلام واقعی بسیار نا گوار بود ،ازهمین رو فرقه وهابیت به تحریک استکبار و میل ذاتی خویش کمر بر مقابله با نفوذ رو به رشد ایران و جهان تشیع بسته اند و برای نیل به اهداف خویش ،در زمینه ای تبلیغ فرهنگ وهابیت بطور مستقیم و یا غیر مستقیم ، تلاش نموده واز هر وسیلۀ در این راستا استفاده کرده اند . اکنون موضوع اصلی این نوشتار که اشنائی با روشهای تبلیغی وهابیت و ابزار که مورد استفاده شان علیه دیگران به ویژه شیعیان قرار گرفته است دنبال می گردد.
1) تسلط بر حرمین شریفین و استفاده ابزاری از آن
برخاستن دین مبین اسلام از شبه جزیره عربستان و قرار داشتن بیت الله الحرام در مکه و قرار داشتن مرقد پاک پیامبر در مدینه، عربستان را از نظر تاریخی در موقعیت ممتاز قرار داده است .در نظر بسیاری از مسلمانان جهان به ویژه مسلمانان خارج از منطقه خلیج فارس عربستان جلوه گاه اسلام واقعی است و وهابیون به عنوان پرده داران خانه کعبه و جانشینان پیامبر اسلام از آن بهره برداری می کنند .در طول سال میلیون ها زائر از سراسر کشورهای اسلامی برای زیارت به این اماکن متبرکه می آیند وهابیون افزون بر اینکه سالانه ثروت هنگفتی ازین راه به دست می آورند با ایفای نقش میزبانی مسلمانان و نگهبانی حرمین شریفین برای خود اعتبار و امتیاز کسب می کنند و از القاب مانند (خادم الحرمیین) ، (متولیان حرمین شریفین) و...استفاده می کنند . حاکمان سعودی با استفاده از نام بیت الله الحرام و فریضه حج کانون ها و مؤسسات متعددی را تشکیل داده و از این طریق استفاده تبلیغی می نمایند ، آنان نام وزارت خانه مستقلی به نام ( حج ) تشکیل داده اند که وظیفه اساسی آن رسیدگی به مسایل حج و حجاج است وباید همه علماء و دانشمندان وهابی ، آمادگی کامل برای بر گذاری مراسم داشته باشند و لزوماَ احکام و پرسش های شرعی حاجیان را بر طبق مذهب وهابیت پاسخ گویند و همچنین اداره حرمین شریفین ( مکه و مدینه ) از وظایف عمده وزارت حج وشئونات اسلامی است . این وزارتخانه به طور منظم ، کتاب ها و مجلاتی را برای معرفی مکان های تاریخی و اعمال مذهبی مسلمانان طبق مذهب و هابیت چاپ و منتشر می کند .درفصلنامة فرهنگ پویادرموردبعضی ازمؤسسات ونهاد هایی که وهابیون ازآن هادر طول سال و بویژه درایام موسم حج ، برای تبلیغ تفکر وهابیت استفاده می کنند آمده است:گفتنی است موسسات و نهادهای متعددی مانند ( مجلس الشورای الدعوه و الارشاد ) ، ( المجلس الاعلی و الشئون الاسلامیة ) ، ( ریاسة شئون الحرم المکی و الحرم المدنی ) ، ( دور الحج فی نشرة الدعوة ) ، ( هیئة الامر با لمعروف و النهی عن المنکر ) ، (الرسالة العالیة لا دارة الهجره العلمیة و االافتاء ) ، ( الجماعة الخیریه لتحفیظ القران االکریم ) و ( هیئة الکبار العلماء ) زیر نظر وزارت حج فعالیت می کنند که هریک به سهم خود با برپایی جلسات ، سخنرانی ها در داخل و خارج ، تالیف کتب و چاپ و نشریات و توزیع واهدای آنان به ویژه در ایام حج ( ماه های ذی القعده و ذی الحجه) به وظایف خویش عمل می کنند .(9)
2)استفاده از موسم حج
موسم حج یکی دیگر از ابزار هایی است که وهابیت از آن استفادۀ تبلیغی می نماید،موسمی که در آن صد ها حاجی مسلمان از اطراف عالم جمع می شوند مبلغان وهابیت با غنیمت شمردن این گرد همایی مسلمانان از سراسر جهان در ایام حج ، نهایت تلاش خود را برای تبلیغ وهابیت به کار می گیرند و از این موقعیّت به خوبی در نشر افکار خود سوء استفاده می کنند .آنان مبلّغین زبان دان ر ابین حجاج می فرستند، وبابحث علمی واهدای انواع کتاب ودعوت به مراکز علمی شان – اگر از شخصیت های علمی باشند- به تبلیغ مذهب خود می پردازند . آنان حتّی در بین حجاج شیعه و بویژه ایرانیان کتاب های فارسی بر ضدّ شیعه را در تیراژ بسیار بالا به طور مجانی توزیع می کنند، کتاب های که اهداف آنان را بسیار مرموزانه دنبال می کند و از این جهت در صدد تثبیت عقاعد خود وتخریب عقاید شیعه ومذاهب دیگر اسلامی است.اما باید دانست که عقاید پوچ وهابیان نه تنها به شیعیان تأثیر نمی گذارد، بلکه سایر مذاهب اهل سنّت نیز از عقاید وعملکرد آنها بیزارند. نمونۀ شکست آنان را در ایجاد گروهای انحرافی همچون طالبان و القاعده وفرجام آنان می توان دریافت.علی اصغر رضوانی می نگارد:طبق اظهارات یکی از بزرگان ، در کشور تاجیکستان از سوی وهابی ها باغ بزرگی تهیه واز فرهنگیان جهت تدریس در محیط دانشگاه ومدارس اقدام به ثبت نام نموده وپس از یک دوره ی سه ماهه ، حدود 400نفر از برگزیدگان را به سوی عربستان برده ودر دانشگاه (الاسلامیّۀ) مدینۀ منوره طی دوسال دورۀ آموزش مبانی وهابیت وراه مبارزه با فرهنگ شیعه ،آنان را به شهر های مختلف تاجیکستان ودیگر کشور های آسیای میانه اعزام کرده اند . مشابه به این کار در آذر بایجان شوروی نیز انجام گرفته وحتّی اسم کسانی را که همنام ائمه(ع) بودند ، تغیر داده وسپس آنان را برای ترویج افکار وهابیت به کشور مبدأ اعزام نموده اند.(10) وی می افزاید: (فقط درایّام حجّ سال 1381 ،ده میلیون و685هزار جلد کتاب به 20 زبان زندۀ دنیا ، (غالباً بر ضدّ شیعه )توسط دولت سعودی در میان زائران خانۀ خدا، توزیع شده است یکی از روحانیون سر شناس شیعه در منطقه ی قطیف کشور سعودی، در شب12رجب سال جاری(1382) در مکّۀ مکرّمه اظهار داشت:کتاب (للّه ثمّ للتاریخ) که ضد شیعه است رابا کامیون های بزرگ در منطقۀ قطیف واحساء در میان شیعیان به رایگان توزیع کرده اند. ).(11)
3) تحمیل و اصرار عقیده
بسیاری از مذاهب دنیا پیروان خود را از مطالعه و بررسی دیگران منع نموده و راه تحقیق و تفحص را می بندد ولی اسلام عزیز است که در این قسمت دروازه ها را باز گذاشته و از گفتگو و تحقیق استقبال می نماید تا اگر کسی حرف برای گفتن داشته باشد بیاید مطرح نماید و سخن با منطق و معقول برگزیده شود و در مقابل از تعصب و لجاجت و نشنیدن حرف و منطق دیگران به شدت مذمت نموده است چنانکه در قرآن مجید می فرماید :( و انی کلمادعوتهم لتغفر لهم جعلوا اصابعهم فی آذانهم و استغشوا ثیابهم و اصروا و استکبروا استکبارا)(12) خداوندا ! هر زمان آنان را دعوت کردم که آنها را ببخشی انگشتهارا در گوش قرار دادند ، و لباس بر خویشتن پیچیدند ، در گمراهی خود اصرار ورزیدند ، و شدیداً استکبار کردند.و کسانی را که اهل گفتمان و آزاد اندیش و انتخاب گرند و به سخنان دیگران بدون تعصب و لجاجت گوش می دهند و با خرد و بینش پذیرای سخن حق و منطقی اند را بشارت داده است . چنانچه قرآن کریم می فرماید : (و الذین اجتنبوا الطاغوت ان یعبدوها و انا بوا الی الله لهم البشری فبشر عباد الذین یستمعون القول فیتبعون احسنه اولئک الذین هدهم الله و اولئک هم اولوالالباب).(13)
17- کسانی که از عبادت طاغوت اجتناب کردند و به سوی خداوند باز گشتند بشارت از آن آنها است ، بنا بر این بندگان مرا بشارت ده .
18- کسانی که سخنان را می شنوند و از نیکوترین آنها پیروی می کنند ، آنها کسانی هستند که خدا هدایتشان کرده ، و آنها خردمندانند .
آیت الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه آورده است :در این آیات ، قرآن از روش مقایسه بهره گیری کرده ، و در مقابل مشرکان معتصب و لجوجی که سر نوشتی جز آتش دوزخ ندارند سخن از بندگان خاص و حقیقت جوی پروردگار به میان آورده ، می گوید : ( بشارت باد بر کسانی که از عبادت (طاغوت) اجتناب کردند و به سوی خدا باز گشتند . )سپس برای معرفی این بندگان ویژه می گوید : ( بندگان خاص مرا بشارت ده ) .( آنها که سخنان را می شنوند ، و از نیکوترین آنها پیروی می کنند ) .( آنها کسانی هستندکه خدا هدایتشان کرده و آنها خردمندان و صاحبان مغز و عقلند) .این دو آیه که به صورت یک شعار اسلامی در آمده ، آزاد اندیشی مسلمانان ، و انتخاب گری آنها را در مسائل مختلف بخوبی نشان می دهد .نخست می گوید : ( بندگان مرا بشارت ده ) و بعد این بندگان ویژه را به این صورت معرفی می کند که ( آنها به سخنان این و آن بدون در نظر گرفتن گوینده بر می گزینند ) هیچگونه تعصب و لجاجتی در کار آنها نیست ، و هیچگونه محدودیتی در فکر و اندیشۀ آنها وجود ندارد ، آنها جویای حقند وتشنۀ حقیقت ، هر جا آن را بیابند با تمام وجود از آن استقبال می کنند ، و از چشمۀ زلال آن بی دریغ می نوشند و سیراب می شوند .آنها نه تنها طالب حقند و تشنۀ گفتار نیک ، بلکه در میان ( خوب ) و ( خوبتر ) و ( نیکو ) و ( نیکوتر ) دومی را بر می گزینند ، خلاصه آنها خواهان بهترین و برترینند .آری این است نشانۀ یک مسلمان راستین و مؤمن و حق طلب . (14)وهابی های متعصب (سلفی ها ) به طور کامل در نقطه مخالفت این منطق عاقلانه و عادلانه اسلامی قرار دارند . آنها معتقدند باید بر داشت خود را در مسئله شرک و توحید بر دیگران تحمیل کرد ، اگر چه از طریق تهدید به قتل و خونریزی و غارت اموال باشد که اسنادش در کتابهای بنیانگذار این مذهب موجود است .آیت الله مکارم می افزاید :وقتی به عالمان آنها می گوییم اگر شما عالم هستید ما هم عالم هستیم و بیش از شما درس خواندایم و کتاب نوشته ایم اگر شما مجتهد هستید ما هم مجتهد هستیم علمای الازهر و حوزه های دینی دمشق و اردن و سایر بلاد اسلامی نیز مجتهدان بسیاری دارد چه دلیلی دارد که دیگران مجبور باشند عقیده شما را در باب شرک و توحید بپذیرند . می گویند حرف همین است که ما می گوییم و اسلام همین است که ما به آن رسیده ایم فراموش نمی کنیم در سال های نخستین که زیارت خانه خدا مشرف شده بودم در مدینه منظره عجیبی دیدم که مرا سخت در فکر فرو برد . گروهی بنام آمرین به معروف (از متعصبین وهابی) با ریشهای بلند اطراف مرقد پیامبر اکرم ا گرفته بودند و هرکدام شلاقی در دست داشتند و هرکس به قصد بوسیدن مرقد پیامبر نزدیک می شد بر سرش می کوفتند و می گفتند هذا حدید هذا خشب و هذا شرک این ضریح یک قطعه آهن و چوب بیش نیست و این کار شما شرک است، و فراموش نمی کنم که در زیارت خانه خدا رفته بودم جمعی را دیدم که منبر پیغمبر را ببوسند و شرطه ها را کلافه کرده بودند . یک نفر که ظاهراً از مامورین امر به معروف بود برخاست و این جمله را گفت : و الله یجوز قتال هولاء بالسیف .تحمیل فکر از سوی یک گروه اندک که از نظر علمی رتبه پایین تر را دارند بر اکثریت مسلمین به هیچ منطقی سازگار نیست ولی سلفی ها معتصب از بد ترین روشها برای تحمیل عقیده خود استفاده می کنند و این جای تأسف است . (15)وهابیت حتی درکتب که برضدبعضی ازفرق ومذاهب اسلامی نوشته اند الفاظ و کلمات رکیک وزننده وعبارات شدیداللحنی رابه کاربرده اندکه حاکی ازتحمیل افکارواصرارعقیده وتک روی این گروه است.آیت الله مکارم درجای دیگرآورده است:متعصبان وهابی اخیراً کتابهای در ردّ بعضی از مذاهب اسلامی نوشته و آنها را در میان حجا ج پخش می کند در حالی که با ادبیات زشت و الفاظ رکیک و مشتمل بر انواع دروغها و تهمت ها و نسبت دادن شرک و کفر به دیگران است ، آنها در کتابها به مخالفین خود از القاب زشت و زننده استفاده می کند مانند :
در یک جا می گوید : ایها المشرک( شرح کشف الشبهات ص 77 )
در جای دیگر می گوید : اعداء الل (همان ص 79 )
در جای دیگر : للمشرکین شبهة آخری (همان ص 109 )
در جای دیگر : هوالمشرکین الجهال ( همان ص 120 )
در جای دیگر : اعداء التوحید ( همان ص 65 )
در جای دیگر: یک نفر عامی بی سواد بر هزار نفر از علمای مشرکین (مسلمانانی که معتقد به شفاعت هستند) غلبه پیدا می کنند(همان ص68) (16)اخیرا کتابی بعد از پیروزی انقلاب اسلا می ایران به نام ( جاء دورالمجوس) منتشر شده است . در آن کتاب آمده است : خطر حاکمان تهران برای اسلام بیشتراز خطر یهودیها است وما از آنها خیری انتظار نداریم .در ادامه می نویسد : (مابه خوبی می دانیم که آنها به زودی با یهودیهای اسرائیل هم دست می شوند وبامسلمانهامی جنگند).(17)
4) استفاده از درآمد نفت
اقتصاد یکی از ابزار های مهمی تبلیغاتی است زیرا در طول تاریخ کسانی بوده است که با استفاده ازپول وثروت چنان دستگاه تبلیغاتی راه انداختند که انسان های زیادی به راحتی از حق چشم پوشیده و در دام این شیادان گرفتار واسیر مادیات شان شدند. سرزمین عربستان دارای ذخایر عظیم نفتی در جهان است بطوری که تا سال 1984 م 8/168 میلیارد بشکه برآورد شده بود و با تولید روزانه 11 میلیون بشکه نفت در روز ،به این کشور در داخل سازمان اوپک ودر میان تولید کننده گان نفت جهانی قدرتی داده است .این قدرت عظیم مالی امکانات اقتصادی گسترده ای در اختیار وها بیان قرار داده و این منطقه با جمعیت نسبتا کم خود، تا کنون توانسته است مبالغ هنگفتی در سال صرف کمک به کشور های دیگر و نهاد های بین المللی کند واز این طریق ، بر تبلیغ اعتقادی و نفوذ واعتبار سیاسی خود بیفزاید .حامد الگار در کتاب وهابی گری در بارۀ مهم بودن این ابزار میگوید :دو مطلب : نخست آنکه وهابیگری در تاریخ کاملاً طولانی و پر بار اندیشه اسلامی جایگاه ویژه ای ندارد این جنبش که ازاصالتی عقلانی بر کنار بود این نیک بختی را داشت که در شبه جزیره ای عربستان ( هر چند در نجد نقطه ای نسبتاً کوچک و دور افتاده درین شبه جزیره ) و در نتیجه در نزدیکی حرمین ، مرکز اصلی جغرافیایی جهان اسلام پدیدار شود و سرنوشت پشتیبا نان سعودی آن این بود که در سده بیستم به ثروت عظیم نفت دست یابند که بخشی از آن صرف تلاشهای برا ی تبلیغ وهابیگری در جهان اسلام و فراسوی آن شود . اگر این دو عامل نبود وهابیگری بصورت جنبش فرقه گرایانه ای کم اهمیت و ناپایدار به تاریخ سپرده می شد این دو عامل تا حدی تناسب با گرایش های دیگری در جهان اسلام موجب دوام به نسبت زیادی وهابیگری شد .(18) فراوانی در آمد نفت عربستان که تا حدود 11 میلیون بشکه نفت در روز است و نبود نظارت قانونی بر چگونگی خروج آنان سبب شده است حاکمان آن کشور با گشاده دستی کامل ، ثروت ملی کشور را در راستای منافع خویش به مصرف برسانند و بوسیله آن در درجه اول کشورهای عرب و مسلمان و سپس دیگر کشورهای نیازمند جهان را به سوی خود جلب و از آن طریق اعتبار بین المللی برای خود کسب نماید . و با ایجاد صندوق سعودی برای توسعه که در سال 1974 تاسیس شد وامهایی با بهره کم در اختیار اعراب و کشورهای آفریقا ، آسیا و امریکا لاتین که بیشتر این کمک ها نصیب کشورهای عرب و کشورهای مسلمان و وهابیت خیز مانند پاکستان و غیره شده است . در کتاب چالش های فکری وسیاسی وهابیت آمده :( کل میزان کمکهای خارجی عربستان که در سال 1978 نزدیک به1میلیارد و500 میلیون دلار بود،درسال1980 به 3 میلیارد و30 میلیون دلار رسید).(19)حاکمان وهابی مثل رهبر شان محمدبن عبدالوهاب که ازفقر مردم در ترویج تفکرات خویش سوء استفاده نمود با دادن این کمک ها افزون بر این که توان اقتصادی خود را به نمایش می گذارد به جلب حکومتهای کوچک و گاه فقیر منطقه می پردازند به گونه ای که در برخی موارد وا بستگی اقتصادی رژیم های کم درآمد به عربستان ، پیروی سیاسی ونظامی آنها را هم در پی دارد ، بهترین نمونه این رابطه ، روابط عربستان با یمن شمالی و بحرین است . لذا درآمد نفت یکی از ابزار های مهم تبلیغ وهابیت در جهان به حساب می آید .در این قسمت ، علی اصغر رضوانی به بخشی از فعالیت های تبلیغی وهابی با بهره گیری از درآمد نفت ، تنها در مدت یک سال آماری را بدین شرح ارائه می دهد :
1- فعالیت 500 مبلّغ در موسوم حج سال 1417 ه . ق.
2- دعوت از 1000 چچنی به عنوان میهمان در سال 1417 ه . ق .
3- دعوت از 1400 حاجی از آسیای میانه به عنوان میهمان در سال 1418 ه . ق .
4- تاسیس کتابخانه در دانشگاههای چین .
5- تبلیغ وهابیت در کنفرانس های جهان .
6- 2000 مبلغ و 290000 فعالیت تبلیغی در مدت یک سال .
7- 5200000 فعالیت تبلیغی در عربستان در سال 1418 ه . ق .
8- 300 جلسه درس د ینی در مساجد بحرین در ماه صفر 1418 ه . ق و 3650 سخنرانی و درس دینی و نشر 41176 نسخه نشریه های دینی در سال 1417 ه . ق .
9- 3789 مورد فعالیت تبلیغی و پخش 11698 نسخه از نشریه های گوناگون دردبی .
10- 1418 سخنرانی و موعظه ونشر 13715 نسخه نشریۀ دینی در قطر .
11- 6000 فعالیت تبلیغی در فجیره امارات در ماه رمضان 1418 ه.ق .
12-165296 مورد فعالیت های تبلیغی در سال 1417 ه.ق در پاکستان .
13- اعزام مبلغ در افغانستان ، ایران ،هند ، نپال ، موریتانی ، بریتانی ، پاریس وهلند .
14-12990 فعالیت تبلیغی در بریتانیا در سال 1417 ه.ق که شامل 10800 درس علمی در مدرسه ها ، زندانها ، بیمارستانها و ... بوده است .
15-دورۀ آموزشی برای مبلغان اندونیزی .
16-دورۀ آموزشی برای طلاب تاتارستان .
17-دوره فشردۀ عربی برای روسای جمعیت ها ومراکز اسلامی ونزوئلا .
18- دورۀ فشرده برای مبلغان امریکای لا تین در آرژانتین .
19- دوره برای مبلغان قزاقستان .
20- دوره برای مبلغان در کنیا .
21- بر پا یی همایش مبلغان در تا یلند .
22- بر پا یی همایش مبلغان در سنگال .
23- بر گذاری دوره ای برای ائمه جماعات ومبلغان در غرب آفریقا .
24- بر گزاری دوره ای برای ائمه جماعات و مبلغان در قرقیزستان .
25- بر گزاری دوره ای برای ائمه جماعات ومبلغان در آمریکا .
26- برگزاری دوره ای تربیت مبلغ در اکراین .
27- تاسیس دانشسرای تربیت مبلغ در چچین .
28- دیدار دبیر کل (رابطه العالم الاسلامی ) با مسئولان سیاسی کشور ها .
29- رسیدگی به مسجد های بوسنی .
30- ساخت 104 مسجد در فلپین .
31- ساخت وترمیم 90 مسجد دربوسنی .
32- سهیم شدن در ساخت 1359 مسجد در جهان . .
33- کمک به 300 مسجد در بلژیک .
34- برگزاری دوره ای تربیت مبلغ در روسیه .
35-فعالیت در دانشگاه مسکو .
36- اعطای بورسیه تحصیلی به 34 کشور .
37- ایجاد دانش سرای علوم عربی و اسلامی در توکیو .
38- 3891 دانشجوی فارغ التحصیل از دانش سرای علوم اسلامی و عربی اندونزی .
39- به راه انداختن کاروانهای تبلیغی کردستان عراق .
40- کمک رسانی به 100000 پناهنده آذر بایجانی .
41- چاپ 321000 نسخه کتاب برای بوسنی .(20)
محمد حسین ابراهیمی در کتاب تحلیل نو بر عقائد وهابیان دراین رابطه می نگارد :(بعد از فوت شیخ عقیده وآرای او با حمایت و پشتوانۀ سیاست های داخلی وخارجی به گونۀ ترویج وتبلیغ شد که در زمان حاضر بسیاری از حاکمان فعلی عربستان و بر خی از عالمان دینی و قضات شرعی در عربستان از او پیروی می کنند و بر خی کشور های دیگر اسلامی از قبیل پا کستان و بر خی از مردم حاشیه نشین ایران و افغانستان نیز تحت تأثیر این عقاید قرار گرفته اند . وهابیان این مسلک را در کشور های اروپایی و آمریکایی وقارۀ آسیا با سا ختن مسجد و کتابخانه و نشر قرآن کریم و اعزام مبلغان دینی وامثال آن گسترش می دهند).(21)
5) انتشارات ضد شیعه
یکی دیگر از راه های تبلیغی وهابیون انتشار و پخش کتب حاوی اعتقادات و تفکرات وهابیت وضد شیعی است که مبالغ هنگفتی از ذخایر نفتی را دراین مسیر به مصرف می رسانند و کتب مذکور را کهبه زبان های مختلف دنیا چاپ شده است پخش نموده واز موسم حج ، استفاده برای رسیدن به اهداف شان از این طریق استفادۀ قابل توجهی را میبرند .جعفر مرادی یکی از کار شناسان بحث فرقه ها ونحله های اسلا م چنین می گوید : از زمینه های عمدۀ تبلیغی وهابیت ، استفاده از موسم حج است . آنها افراد منا ظره کنندۀ فراوانی را تربیت نموده اند تا شبهات وهابیت را به زبا نهای مختلف وچهره به چهره برای حاجیان کشور ها توضیح دهند وکتب وجزوات فراوانی به شکل هدیه به مردم میدهند و آرام آرام حاجیان را در سایۀ انحرافات خود شان در می آورند ، که برخی آمار در این زمینه تکان دهنده است ، مثلا در حج سال 1381 ده میلیون و ششصدو هشتادو پنج هزار جلد کتاب (که اغلب ضدشیعی هستند) به 20 زبان دنیا در بین حاجیان رایگان توزیع شده است .(22) بر خی کتب که وهابیون علیه شیعه می نویسند با تیراژ بسیار بالای چاپ ، ودر کشور ها ی دیگر پخش می نماید ، چنانکه علی اصغر رضوانی اورده است : یکی از روحانیون سر شناس شیعه در منطقه قطیف کشور سعودی در شب 12 رجب سال 1382 در مکه معظمه اظهار داشته است که اخیرا کتابی علیه شیعه نوشتند به نام (لله ثمّ تاریخ) و آن را در تیراژ بالایی چاپ وپخش کردند به طوری که با کامیون های بزرگ در منطقه قطیف و احساء در میان شیعیان به رایگان توزیع کردند و همین کتاب در سال 1380 در یک صد هزار تیراژ چاپ و آن را در کشور کویت توزیع کردند که یکی از معتمدین آن جا نامه ای به پادشاه کویت نوشت وگفت :اگر این کتابها توزیع شود کویت به لبنان دیگری مبدل خواهد شد .(23) همانطوری که ذکر شد کتاب دیگری به نام ( جا ء دورالمجوس ) (زمانه مجوسیان آمد) را شخصی به نا م عبد الله محمد قریبمصری نوشته است که در این کتاب منظور از مجوس ایرانیان هستند ودر این کتاب آمده است که انقلاب امام خمینی مجوسی وغیر اسلامی است . آنها عربی بودن را مساوی با اسلا م میدانندو بعد ادامه می دهد :( این انقلاب کسروی است ومحمدی نیست).آنها شیعیان را پیروان کسروی می دانند (کسروی یک دیگر اندیش منحرف با عقاید موهوم بود که خودش با عقا ئدش به درک واصل شد ).(24) وهمین طور کتاب های تهاجمی دیگری نوشته شده وبلا فاصله به فارسی ترجمه وبه حا جیان فارسی زبان هدیه می شو د .در ماهنامه خبری شیعیان جهان به نقل از آیت الله نوری همدانی آمده است : (وهابیت به منظور براندازی شیعیان وتضعیف عقاید آنان پنج هزار کتاب در نقد شیعه منتشر کر ده است ودر مو سم حج سال 1381 بیش از یک میلیون نسخه کتاب بر ضد شیعه میان حجاج توزیع کرده است) .(25)
6) در انحصار قرار دادن مراکز انتشاراتی و کتابخانه ای
هر کشوری که متشکل از مذاهب مختلف و قومیت های گونا گون با شد با ید تمام آنها جهت پیشرفت و شکوفایی وکشف حقائق ،از حقوق اسلامی و شهروندی خویش بر خوردار بوده تا بتوانند ازادانه ابراز نظرو تبادل افکار نمایند زیرا قبضه کردن گروهی خاصی ومحروم کردن دیگران ،دور از عدالت اجتماعی ودستورات اسلامی و حقوق بین المللی است .در کشور عربستان فعلی متأسفانه این امر رعایت نشده وتمام مراکز انتشاراتی ورسانه ای منحصرا در اختیار گروه حاکم (وهابیون) قرار دارند ودیگران در ازنزوا ومحرومیت قرار گرفته اند بطوریکه حتی حق هر گونه تحقیق وپژوهش که به نفع جر یان حاکم نباشد ممنوع و حتی مجرم شناخته می شود واز این طریق عقاید و اندیشه های دیگران را تضعیف وعقاید وهابیت را تبلیغ می نمایند .عباس جعفری می گوید:( حکّام وهابی آل سعود تمام امکاناتی را که از استخراج بی حد وحساب نفت به دست می اید در راه تبلیغ حکومت استبدادی سعودی وآئین منحرف وهابیت بهره می گیرند .مهمترین مراکز فرهنگی ورسانه ای (رادیو، تلویزیون و مطبوعات) تلاش در معرفی نظام حکومتی آل سعودو آیین وهابیت به عنوان بهترین تشکیلات اداری و مذهب مورد علاقه مردم و هماهنگ با قرآن وسنت نبوی است) .وی می افزاید: ( هر گونه تحقیق وپژوهشی که با این بر نامه ها همسو باشد ، تهیه ، تنظیم ، منتشر ، نگهداری وتبلیغ می شود وهر گونه تحقیق وتالیفی که موافق با مذهب دیگران (به ویژه مذهب تشیع امامیه) باشد انحراف از دین وبدعت وکفر معرفی ومردم را از نزدیک شدن به آن منع می کنند) .(26) در این قسمت برخی از آن مراکز انحصاری بطور اختصار آورده می شود:
الف )کتابخانه ها
در کشور وهابی نشین عربستان کتابخانه های زیادی با ارقام بالای ازکتب وجود دارد اما متأ سفانه وهابیت ازاین کتاب خانه ها استفاده انحصاری می کنند اما وقتی مراجعین از کتابخانه های شیعه باز دید می کنند کتب اصلی ودسته اول سایر فرق مسلمین حتی وهابیت به وفور به چشم می خورد وبدون هیچ محدودیتی در اختیار همگان قرار می گیرد اما اگر یک مُراجع شیعی ویا یک محقق در باره شیعه پژوهشی داشته باشد وبه این کتاب خانه ها مراجعه کند کتب ومنابع اصلی ودسته اول شیعی را پیدا نخواهد کرد و یا اگر پیدا شود به صورت تحریف شده وناقص خوا هد بود .علی محمدی آشنانی در کتاب شناخت عربستان به برخی از این کتابخانه ها اشاره ای دارد و چنین می نگارد : تعداد کتابخانه های عمومی عربستان در سال 1410 به 60 عدد افزایش یافت و در حال حاضر بیش از یک میلیون جلد کتاب در این کتابخانه ها موجود است . مهمترین کتابخانه های عربستان عبارتنداز:
1- کتابخانۀ شورای انگلیس : در سال 1970 تأسیس شد و دارای 9000 جلد کتاب و 59 مجلۀ دوره ای است .
2- کتابخانۀ فرهنگی.
3- کتابخانۀ انجمن ادارۀ عمومی : در سال 1962 تأسیس گردید و دارای 050/770/1 جلد کتاب عربی و انگلیسی ، 669 مجلۀ دوره ای و 951 نشریۀ دولتی است .
4- کتابخانۀ دانشگاه اسلامی : در مدینۀ منوره ، در سال 1961 تأسیس شد ودارای 000/334 جلد کتاب ، 26000 ، 897 پایان نامه ، اسلاید و میکروفیلم است .
5- کتابخانۀ عمومی ملک عبدالعیزیز : در سال 1985 تأسیس شد ودارای 068/139 جلد کتاب [عربی] 293/22 جلد کتاب [اساسًا انگلیسی] 872 مجلۀ ادواری [عربی و غیر عربی] و دارای مجموعه ای از کتب تاریخی و کتب کمیاب مرجع می باشد .
6- کتابخانۀ دانشگاه ملک سعود : این کتابخانه دارای 1 میلیون جلد کتاب ، 3000 نشریۀ ادواری ، 86000 نشریۀ دولتی و تعداد زیادی کتب خطی کمیاب و مرجع است . و یک واحد مرکزی با 14 واحد فرعی دارد که سه واحد آن مخصوص دانشجویان دختر است . استفادۀ عموم از آن ، به شرط ارائۀ معرفی نامه آزاد می باشد . در این کتابخانه تعدادی کتب ایرانی نیز موجود است که اکثراً کتب شعر عمر خیام ، رودکی ، سعدی و حافظ می باشد .
7- کتابخانۀ الحرم [مکه] با 6000 جلد کتاب .
8- کتابخانۀ مدرسة الحدیث [مکه] .
9- کتابخانۀ اوقاف مدینه : کتابخانۀ عارف حکمت 6000 جلد کتاب ، و کتابخانۀ محمودیه 2000 قرآن .
10- کتابخانۀ ملی ملک فیصل : در سال 1968 تأسیس شد و دارای 000/37 جلد کتاب به زبان عربی ، انگلیسی و فرانسه است .
11- کتابخانۀ ملی ملک فهد : عملیات ساختمان سازی این کتابخانه در سال 1406 ه. ق. آغاز و با صرف مبلغ 8 میلیون ریال سعودی در سال 1409 ه. ق. به پایان رسید . مساحت کتابخانۀ یاد شده 58 هزار متر مربع است که شامل 30 هزار متر مربع پارک و فضای سبز و 28 هزار متر مربع بنای سه طبقه می باشد .
این کتابخانه در حال حاضر دارای تعداد 30 هزار مدرک و سند درباره تاریخ و توسعۀ کشور است و تا پایان محرم 1412 ه. ق. نیز تعداد 332/275 سند در مخزن اطلاعات در بخشهای اطلاعات عمومی ، کتابهای مرجع الف و ب ، موجود بوده است . همچنین این کتابخانه دارای 21064 نسخه اصلی مدارک و 2500 تصویر مدارک می باشد که در مناطق مختلف کشور نگهداری می شود . در این کتابخانه سکه های ضرب شده در دوران امویان ، عباسیان ، اشکانیان ، سامانیان ، غزنویان ، آل بویه ، فاطمیان ، سلجوقیان ، ایوبیان ، ایلخانان ، مملوکیان عثمانی و همچنین سکه های برنزی مربوط به دوران قبل از اسلام ساسانیان و بیزانسی نیز وجود دارد .گفتنی است این کتابخانه مجهز به سالن مدارک ، سالن کتب خطی و کمیاب ، سالن سمعی و بصری ، سالن مرکز اطلاعات و بخش جداگانه زنان می باشد .
12- کتابخانۀ دانشگاه امام محمد بن سعود
13- کتابخانۀ سرویس اطلاعاتی سازمان ایالات متحده [جده] : دارای 2000 جلد کتاب و 65 نشریۀ ادواری است .
14- مرکز اطلاعات سازمان استانداری عربستان سعودی
15- کتابخانۀ مسجد نبوی(27)
ب)مراکز انتشاراتی
وهابیت در کشور عربستان مراکز انتشاراتی زیادی در اختیار دارد که بصورت فعال برای تبلیغ وهابیت کار می کنند . گفتنی است که قسمتی از فعالیت این مرا کز اختصاص دارد به نشر کتب ضد شیعی وردّ عقاید مذهب شیعی در جهان وبخشی از فعالیت آن ها مربوط می شود به نشر آثار وکتب پیشوایان شان مانند ابن تیمیه ومحمد ابن عبدالوهاب ودیگران ، اما بخش قابل توجهی این مراکز پیرامون تفسیر قرآن وسنت نبوی با داعیه منحصر بودن تفسیر اسلامی از دید گاه علماء آنان با استدلال در دست داشتن سر زمین وحی وتسلط بر حرمیین شریفین مشغول فعالیت اند .عباس جعفری در مقالة تحت عنوان (فرقة وهابیّت و عملکرد آن درتاریخ معاصر) می نویسد : بیش از 117 مراکز انتشاراتی و چاپخانه در زمینۀ چاپ وانتشار کتاب ومجله در عربستان تا سیس شده که مهمترین آنها به شرح زیر است :
1- دارابن الجوزی ، دمام .
2- موسسه اسام ، الریاض .
3- مکتبه الاوس ، المدینه .
4- مکتبة الباز .
5- دار الشروق للنشر والتوزیع ، جده .و غیره...بخش مهمی از کتاب ها منتشر شده به زبان های عربی ، انگلیسی ، فارسی واردو است . در این چاپخانه ها غیر از کتب قدیمی پیشوایان سلفی گری مانند ابن تیمیه ، ابن القیم ، ابن کثیر ، ومحمد ابن عبدالو هاب ، اختصاص به رد عقاید مذهب شیعه ودشمنی وضدیت با آن ، به ویژه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران دارد که ناشران با دستور حاکمان وهابی با جدیت بسیار ، آنها را به چاپ رسانیده ودر داخل وخارج عربستان در میان مسلمانان وغیر مسلمانان (بیشتر به صورت اهدایی ) توزیع می کنند ویکی از مهمترین مسائل که در در بیشتر این کتابها به چشم می خورد ونویسندگان وهابی آن را مطرح می کنند منحصر دانستن تفسیر اسلام وسنت نبوی به مرکز وحی (حرمین شریفین) و علما وساکنان آن است وهر گونه عقیده و فکری را که خارج از محیط حرمین در سراسر جهان مطرح شود باطل می دانند . آنان با فرا خوانی متفکران وجهان اسلام با در اختیار گذاشتن امکانات (کتابخانه وبودجه) در راه این هدف تلاش می کنند .(28)
7) استفاده از ابزار رسانه ای (مطبوعات ،رادیو ، تلویزیون ، خبر گزاری ها و سایت ها)
یکی از ابزار بسیار مؤثر برای تبلیغ واطلاع رسانی ابزار رسانه است به ویژه در عصر کنونی که درعصر ارتباطات قرار گرفته ایم اهمیت این ابزار بیش از پیش برای ما محرز و آشکار می شود، حاکمان وهابی عربستان که این ابزار را در دست دارند برای تبلیغ وگسترش مذهب وهابی بطور بسیار فعال عمل می کنند .عباس جعفری در مقالة خویش در این رابطه چنین می نگارد :
1- مطبوعات: در کشور عربستان ،همه مطبوعات در داخل وخارج کشور به زبان های عربی وانگلیسی با شمارگان بالا ، زیر نظر دولت (وزارت تبلیغات )وبا بودجه دولتی فعالیت می کنند .در واقع رسانه ها باز گو کننده خط فکری وسیاسی حاکم بر کشور هستند که دولت آن را ترسیم می کند . مهمترین روز نامه ها ومجلات عربی وانگلیسی عبارتند :
الجزیره ، الریاض ، المدینه المنوره ، عکاظ ، الیوم ،البلاد ، الشرق الاوسط ، الحیات ، المجله ، المستقبل ، الندوه ،الدعوه ، المجتمع ، المسلمون ، اخبار العالم الاسلامیه ، الیمامه و .....
Saudi Business, Arabian sun, Newsfrom Saudi Avabia, Saudi economic Surrey , Saudi Arabia Business Week. .Arab News
2- خبر گزاری (داخلی وخارجی)خبر گزاری داخلی در سال 1970 م تاسیس شده است وبا عنوان عربی (وکاله الانباء السعودیه )وعنوان لاتین( S0P0A) فعالیت می کند .- خبر گذاری اسلامی (I0P0A)- خبر گذاری خارجی رویتر و آسوشیتدپرس .
3- رادیو و تلویزیون : رادیو وتلویزیون عربستان در سال 1967 م راه اندازی شده است وزیر نظر دولت به ویژه وزارت ا طلاعات ، قرار دارد وبه زبان های عربی ، انگلیسی ، فارسی ، فرانسوی ، ترکی و اردو در جهت سیاست های فرهنگی ، سیاسی کشور بر نامه های درون مرزی وبرون مرزی تهیه و پخش می کند .فعالیت فرهنگی ، رادیویی وتلویزیونی برای مردم آزاد نیست و تمام آنها طی فرمانی از اظهار نظر مطبوعاتی ورسانه ای ممنوع شده اند ، ورود نشریات خارجی به دلیل انتقاد از بر نامه های حکومتی سعودی ممنوع است و اعضای حاکم بر کشور که همگی از خاندان سعودی و وابستگان آنان هستند، به شدت بر برنامه ها ی رسانه نظارت دارند .(29)
4- سایت های فعال :بنا بر گزارش بعضی از سایت ها؛ وهابیت سایت های فراوانی را برای تبلیغ وهابیت در سراسر جهان راه اندازی کرده اند و آمار آن همچنان در حال افزایش است . در یکی از سایت ها با عنوان ( پنج هزار سایت اینترنتی ابزار دست وهابیت ) چنین آمده است:یک روزنامه الجزایری در گزارشی پیرامون تبلیغ وهابیت و سلفیگری تکفیری بیان داشت: در حال حاضر بالغ بر 5 هزار سایت اینترنتی وجود دارد که به ترویج نظریات و عقاید گروه تروریستی القاعده و مبارزات مسلحانه می پردازند.اشاعه افکاربه نقل از خبرگزاری قرآنی ایران (ایکنا)، این روزنامه الجزایری در گزارشی از افزایش سایتهایی که به ترویج و گروه تروریستی القاعده که بر پایه فرقه وهابیت پایهگذاری شدهاست، پرده برداشت .در این گزارش آمدهاست: (تاکنون 5 هزار سایت اطلاع رسانی برای تبلیغ این گروه تروریستی و تشویق به انجام عملیات تروریستی یا به زعم آنها مبارزات مسلحانه و جهاد وجود دارد که ازآن به عنوان دستاویزی برای مبارزه با آمریکا بهره میبرند .در ادامه بیان شدهاست: (مسئولان این سایتها که خود را جهادگران سلفی مینامند از این حربه برای تبلیغ وهابیت و عملیات تروریستی بر ضد مسلمانان استفاده میکنند. این در حالی است که در سال 1998 تنها 12 پایگاه اینترنتی در این زمینه وجود داشت اما پس از حواث یازده سپتامبر و افزایش روند فعالیت این گروه، این تعداد در سال 2005 به 4800 سایت و در حال حاضر بالغ بر 5000 سایت اینترنتی است .(30) حسینی قزوینی در مجله پویا به نقل از ایت الله جعفر سبحانی می گوید :(براساس جدیدترین آمارچهل هزار سایت وهابی مشغول فعالیت علیه شیعه هستند).(31)
8)استفاده از دانشگاه ها
علم و دانش در دین مقدس اسلام جایگاه ویژه وبر جستة دارد و عالمان و دانشمندان دینی از احترام و جایگاه رفیعی بر خوردارند ، خداوند در قرآن کریم می فرماید : (یرفع الله الذین آمنوا منکم والذین اوتوا العلم درجات)(32) خداوند کسانی از شما را که ایمان آورده اند و کسانی که علم به آنها داده شده است درجات عظیمی می بخشد .خداوند در این ایه علم را در کنار ایمان قرار داده است که حکا یت از مقام والای علم دارد . در تفسیر آمده است: اگرچه آیه در مورد خاصی نازل شده است ولی ، با این حال ، مفهوم عامی دارد و نشان می دهد آنچه مقام آدمی را نزد خدا بالا می برد دو چیز است : 1- ایمان 2- علم (33) مراکز علمی ودانشگاه ها سرمایه ارزشمند جوامع بشری بوده و ترقی و پیشرفت بشریت مرهون علم ودانش است . لذا حدیث معروف از پیامبر اکرم(ص) در بارۀ طلب علم ودنبال کردن دانش است : دنبال علم باشید اگرچه در چین باشد ویا از گهواره تا گور دانش بجویید . حضرت برای طلب علم نه بُعد مکانی می شناسد ونه طول زمانی ، یعنی در هرکجا ودر هر زمان دنبال علم ودانش با شید .روشن است که این امتیازات زمانی مصداق دارد که علم مفید با شد واز آن سوء استفاده نشود ودر انحصار کسی یا عدۀ نباشد .متاسفانه در عربستان ، مراکز علمی ودانشگاه ها انحصارا در خدمت جریان حاکم (وهابیت) قرار گرفته است واز آن به عنوان وسیلۀ تبلیغی برای وهابیت استفاده می شود .عباس جعفری برای معرفی برخی از آن دانشگاه ها ونوع فعالیت آن می نویسد :
1- جامعه ام القری مکه الکرمه : این دانشگاه در سال 1369ه.ق ابتدا به صورت دانشکده ( الشریعه ) تاسیس شد و در سال 1401 ه .ق با موافقت مجلس الوزراء به دانشگاه ام القرا تغییر نام داد .هدف از تاسیس این دانشگاه آموزش زبان عربی و گسترش فرهنگ اسلامی برای برادران و خواهران است و در شهرهای جده و طائف نیز شعبه دارد . دانشکده های ( کلیة الشریعة ) ، ( مرکز البحوث العلمی ) ، ( احیاء التراث الاسلامیة)(مرکزالبحوث النفسیه والتربویه )، ( مرکز ابحاث الحج) ، ( المرکز العالمی للتعلیم الاسلامی ) و ( معهد تعلیم اللغة العربیة ) زیر نظر این دانشگاه فعالیت می کند . این دانشگاه تاکنون کتابها و مجلات متعددی را چاپ و منتشر کرده است .
2- الجامعه الاسلامیه بالمدینة المنوره : این دانشگاه در سال 1380 ه برای خدمت به جهان اسلام و کمک به آموزش و تربیت علماء ، خطبا و سلفیان مذهبی در مدینه تاسیس شد و تاکنون فعالیت های مهمی در زمینه چاپ و نشر کتاب و مجله انجام داده است .
3- جامعه الامام محمدبن سعود الاسلامیه : این دانشگاه در سال 1394 ه- با هدف خدمت به جهان اسلام در زمینه بحث های اسلامی و گسترش و تبلیغ آن در کشورهای گوناگون تاسیس شد . دانشکده های مهم ( کلیة اللغة العربیه ) ، ( کلیة اصول الدین ) ، ( کلیة العلوم اجتماعیه ) ، ( المعهد العالی للقضاء ) و ( مرکز البحوث ) وابسته به آن هستند که مجلات و کتابهای گوناگون در زمینه اهداف خود چاپ و توزیع کرده اند .
4- جامعة الملک السعود : این دانشگاه از سال 1398 ه . ق در زمینه ای مباحث تربیتی ،اقتصادی ، ادبی ، اداری ، بیمارستانی و سایر علوم فنی مانند زراعت هندسه بنیان نهاده و آثارو تالیفاتی گوناگون به زبانهای عربی و انگلیسی منتشر کرده است .
5- جامعه الملک عبد العزیز : این دانشگاه از سال 1405 ه . ق تاسیس شد و در زمینه مباحث اقتصادی و اداری و آداب و علوم انسانی و زمین شناسی هندسه و مانند آن فعالیت می کند از مهمترین مراکز علمی این دانشگاه ( مراکز ابحاث الاقتصاد الاسلامی ) است که تاکنون 207 کتاب و 20 نشریه مهم منتشر کرده و با ( سازمان کنفرانس اسلامی ) نیز همکاری دارد .(34)
9) استفاده از مراکز فرهنگی
در هر جامعة برای تبلیغات واشاعه فرهنگ آن کشور مراکز فرهنگی آن نقش بارز و جایگاه بر جستة دارد ، وهابیت نیز دارای مراکز فرهنگی مهمی هستند که برای اشاعة فرهنگ وهابیت ومقابله با عقاید وباورهای دیگران همچون زیارت،دعا ، توسل ، شفاعت ، عزاداری و... از این مراکز استفاده می کنند.در فصلنامة فرهنگی – سیاسی پویا به معرفی برخی از این مراکز وفعالیت آنان چنین آمده است :
1- رئاسته ادارات البحوث العلمیه و الافتاء و الدعوة و الارشاد ( هیئة کبار العلماء )، در ساال 1391 ه .ق بدستور ملک خالدبن عبدالعزیز فرمانی خطاب به شیخ ابراهیم بن محمد آل الشیخ ( از نوادگان محمدبن عبدالوهاب ) صادر و قرار شد گروهی از علماء و دانشمندان وهابی عربستان گرد آیند تا ضمن بحث و بررسی ( بصورت گروهی ) و بدون توجه به مذاهب مشهورچهارگانه اهل سنت(حنبلی ،شافعی، مالکی وحنفی ) فتواهای لازم برای احکام شرعی را صادرکنند و مردم نیز موظف به پیروی از آن می باشند و ریاست
- [سایر] وهابیت در تبلیغ خود از چه روش هایی استفاده می کنند؟
- [سایر] وهابیت برای تبلیغ عقاید خود در مکه چه اقداماتی دارند؟
- [سایر] ویژگیهای روش تبلیغ پیامبران از دیدگاه قرآن چیست؟
- [سایر] معیارها و روش های تبلیغ از دیدگاه اسلام چیست؟ و آیا الزامی به پیروی از روش های سنتی می باشد؟
- [سایر] ویژگیهای روش تبلیغ پیامبران از دیدگاه قرآن چیست؟
- [سایر] هدف، روش، تاکتیک و ابزارهای تبلیغی وهابیت چیست؟
- [سایر] میزان و روش فعالیت وهابیت در فضای مجازی چگونه است؟
- [سایر] روش ها و ابزار تبلیغی در وهابیت چیست؟
- [سایر] وهابیت در تبلیغ خود چه سوء استفاده ای از نام علمای شیعه دارد؟
- [سایر] وهابیت چگونه از مراسم حج برای تبلیغ خود استفاده می کنند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دادن قرآن به دست کافر اگر موجب بی احترامی باشد حرام است و اگر امید هدایت او برود، یا برای تبلیغ اسلام باشد جایز، بلکه گاهی واجب است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . حضور در کلاس درسی که استاد آن، فساد عقیده داشته باشد و در ضمن درس، به طور ضمنی، علیه اسلام تبلیغ می کند، جایز نیست.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در کشور غیر اسلامی اقامت دارد، واجب است در حدّ قدرت و توان، با مراعات شرایط و مراتب امر به معروف و نهی از منکر، از اسلام دفاع نماید. همچنین واجب است با مراعات شرایط زیر کفّار را به اسلام دعوت نماید: اوّل:حکومت اسلامی به خاطر مصالح مهمتری، دعوت و تبلیغ به اسلام را در بلاد کفر موقتا ممنوع نکرده باشد. دوم:صلاحیّت و اهلیّت و نیز قدرت بر تبلیغ اسلام در مناطق کفر را داشته باشد. سوم:مفسده مهمّی پیش نیاید. و چنانچه تبلیغ اسلام مستلزم دادن قرآن به دست کفّار باشد و امید هدایت آنان وجود داشته باشد، در صورتی که در معرض نجس شدن و هتک و اهانت نباشد و واقعا بخواهند از آن استفاده کنند، مانعی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] در صورت وجود شرائط لازم ، نماز جمعه بر سَکنة شهراها و شهرکها و حاشیه نشینان آنها و روستائیان ، چادر نشینان و بیابان گردهائی که روش زندگی آنها چنین است واجب است .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر مسلمانی باید سعی کند روش و رفتار و اخلاق او، طبق تعالیم اخلاقی و فقهی اسلام باشد تا هم خودش سعادتمند گردد و هم بر آبروی جامعه اسلامی بیفزاید.
- [آیت الله مظاهری] پوشیدن لباس اعداء دین نظیر کراوات و پاپیون در صورتی که زیّ و روش خود قرار دهد حرام است ولی اگر با آن لباس نماز بخواند نمازش صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اعانت بر اثم (یعنی کمک به گناه)، از گناهان بزرگ در اسلام است و اگر کمک در گناه کبیره نموده باشد، گناه او نیز کبیره است، و آن اقسامی دارد: الف) امر مؤثّر کند به گناهی یا نهی موثّر کند از واجبی؛ نظیر کسی که امر کند و اجیر کند و استقبال کند در کورتاژ، و پزشک آن عمل قبیح را انجام دهد، در این گناه بزرگ، پدر بچّه اگر آمر باشد و زن که حاضر به چنین عملی میشود با دکتری که مباشر این گناه است شریک میباشند، و همچنین است اگر شوهر نهی مؤثّر کند از حجاب همسرش. ب) تسبیب اسباب کند و دیگری بعد از فراهم شدن اسباب، گناه را انجام دهد؛ نظیر اینکه زنی را به خانهای میآورد و دیگری- العیاذ باللَّه- زنا میکند و یا کسی را در جایی نگاه میدارد تا واجبی از او فوت میشود، در این قسم نیز در گناه زنا و ترک واجب شریک میباشد. ج) کسی را در انجام گناه ترغیب و یا در ترک گناه تهدید کند، به طوری که ترغیب و تهدید او محرّک برای گناه نمودن دیگری میشود، نظیر ترغیب کسی بر زنا، به طوری که محرّک شهوت او باشد و یا تهدید کسی بر ترک قتل دیگری که آن تهدید محرّک او گردد، در این قسم هم نظیر اقسام قبلی، کسی که ترغیب یا تهدید نموده، شریک در گناه گناهکار است. د) تبلیغ در گناه و یا ترک واجب به حدّی که آن تبلیغ مؤثّر در بهجا آوردن گناه و یا ترک واجب شود، نظیر کسی که تبلیغ در بیحجابی زنها میکند و آن تبلیغ موجب این امر میشود، و یا تبلیغ برای ترک حجّ میکند و آن تبلیغ مؤثّر و موجب ترک آن واجب میگردد، این قسم نیز اعانت بر گناه، و مبلّغ شریک در گناه است. ه) تسبیب اسباب بعیده کند و قصد دارد که آن اسباب مؤثّر در گناه گنهکار شود؛ نظیر کسی که اسلحه میدهد به کسی و میداند که او اسلحه را برای قتل کسی میخواهد، و نظیر زنی که با بدحجابی یا بیحجابی به میان مردم میرود و میداند که موجب گناه دیگران میشود، این قسم نیز اعانت بر گناه و اعانتکننده شریک در گناه است، ولی اگر قصد نداشته باشد، گرچه اعانت بر گناه نیست، ولی در بسیاری از موارد شریک در گناه گناهکار است، نظیر زن بدحجاب یا بیحجاب که موجب فساد جوانها شود. صفحه 390
- [آیت الله اردبیلی] مسلمانی را که محتضر است (یعنی در حال جان دادن است، مرد باشد یا زن، بزرگ باشد یا کوچک، احتیاطا باید به پشت بخوابانند به گونهای که کف پاهای او به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او به این روش ممکن نباشد، بنابر احتیاط واجب تا اندازهای که ممکن باشد باید به این دستور عمل کنند و چنانچه خواباندن او به این روش به هیچ قسم ممکن نباشد، احتیاطا او را رو به قبله بنشانند و یا به پهلوی راست یا به پهلوی چپ رو به قبله بخوابانند.
- [آیت الله مظاهری] یکی از گناهان بزرگ در اسلام کوچک شمردن اوامر و نواهی الهی است که به آن استخفاف و بیاعتنایی به دین نیز گفته میشود، و آن اقسامی دارد: الف) واجبی از واجبات را ضدّ ارزش بداند، نظیر کسی که حجاب اسلام را ضدّ ارزش بداند و یا نماز و مانند آن را بیارزش و برای عوام مردم بداند، و این قسم از استخفاف اگر ملتزم به لوازم آن باشد کفر است، ولی اگر توجّه به لوازم آن نداشته باشد، گرچه کفر نیست، ولی گناهش خیلی بزرگ است، علاوه بر عذابی که در اصل گناه است. ب) واجبی از واجبات و یا حرامی از محرّمات را گرچه ضدّ ارزش نمیداند، ولی در عمل به آن اهمیّت نمیدهد، نظیر کسی که با عذر غیر موجّهی نماز را ترک میکند، مثلاً در مسافرت چون وضو و نماز برای او مشکل است آن را ترک مینماید، و نظیر زنی که در میان مردم موی سرش را نمیپوشاند و یا- العیاذ باللَّه- با زینت و آرایش در میان مردم ظاهر میشود، و این قسم نیز از گناهان بزرگ است، یعنی علاوه بر گناه اصل عمل، گناه بیاعتنایی به اوامر و نواهی الهی را هم دارد. ج) تبلیغ علیه واجبی از واجبات یا تبلیغ برای حرامی از محرّمات، نظیر کسی که علیه نماز یا روزه و یا حجّ و مانند اینها تبلیغ کند و آنها را کوچک و بیارزش قلمداد نماید، و نظیر کسی که علیه حجاب تبلیغ و بیحجابی را تمدّن و ارزش وانمود کند و یا بانک منهای ربا را بیارزش و بانک ربوی را از نظر اقتصادی باارزش بداند، و معلوم است این قسم، گناهش از قسم اوّل بالاتر، بلکه اگر ملتزم به لوازم آن باشد کفر، و در بعضی موارد مفسد فی الارض است، و اگر ملتزم به لوازم آن نباشد گرچه کفر نیست، ولی گناهش خیلی بزرگ، بلکه در بعضی موارد حکم مفسد فی الارض را دارد.
- [آیت الله اردبیلی] نیکویی رفتار، منش و حسن سلوک مسلمانان خصوصا عالمان، فرهیختگان و سرشناسان از بهترین وسایل امر به معروف و نهی از منکر است و بر همه واجب است با روش و منش پسندیده خود عملاً جامعه اسلامی را به انجام معروف و ترک منکر رهنمون بسازند.