در احادیث توصیه شده است که، برای بیدار شدن در وقت معین، دو آیه آخر سوره کهف خوانده شود[1] ولی این که فرمودید علت اصرار اسلام بر خواندن سوره کهف چیست؟، در جواب باید گفت که اصرار و تأکید در دستورات یا در قالب حکم واجب آمده است یا مستحب، در حالی که حتی مستحب بودن این توصیه چندان معلوم نیست به گونه ای که بسیاری از مفسرین قران اصلا متعرض این مسئله نشدند، و عده ای دیگر هم در ضمن بیان فضایل آن سوره فقط به ذکر آن اکتفاء کردند . اما این که فرمودید اگر کسی به بالشت خود بگوید که چه ساعتی می خواهد از خواب بیدار شود، بیدار می شود، خوب بود به این نکته نیز توجه می کردید که بر فرض قبول این گفتار ، مگر (اثبات شیء نفی ما عدا می کند؟!) به عبارت دیگر اگر اسلام گفت که آیات آخر سوره کهف برای بیدار شدن در وقت معین مؤثر است معنایش این نیست که چیز دیگری مؤثر نیست و این اثر را ندارد، بنابر این شاید امور دیگری نیز در این امر مؤثر باشند. علاوه این که انسان با استفاده از این راه و وسیله، به خدا نیز توجهی می کند و قرآن می خواند که این خود آثار فراوانی دارد و بدیهی است اگر برای بیدار شدن از خواب دو راه متفاوت باشد، راهی که در او انس با خدا و توجه به او باشد، در اولویت قرار دارد. در پایان توجه به این نکته خالی از فایده نیست که اهمیت فوق العاده و آثار متعددی که در روایات نسبت به خواندن سورهها و آیه های مختلف داده شده نه به این معنی است که خواندن بدون اندیشه و عمل سبب می شود که به طرز خارقالعادهای این آثار آشکار شود، فی المثل کسی که الفاظ سورهای برائت و انفال را بدون کمترین فهم معنای آنها بخواند از نفاق بیگانه دور خواهد شد و در صف شیعیان راستین قرار خواهد گرفت، بلکه اینها در حقیقت اشاره به محتوای سوره و اثر سازنده آن در تربیت فرد و اجتماع است، که آنهم بدون فهم معنا و آمادگی برای عمل ممکن نیست، بنا بر این تلاوت آنها به ضمیمه فهم محتوا و پیاده کردن آن در زندگی، این آثار فوق العاده را دارد و آنها که به قرآن و آیات نورانیش همانند یک افسون مینگرند در حقیقت از روح این کتاب تربیتی و انسانساز بیگانهاند[2] . [1] . عن ابن عباس أنه قال له(رسول الله) رجل: "إنی أضمر أن أقوم ساعة من اللیل فیغلبنی النوم، فقال: (إذا أردت أن تقوم أی ساعة شئت من اللیل فاقرأ إذا أخذت مضجعک:" قُلْ لَوْ کانَ الْبَحْرُ مِداداً لِکَلِماتِ رَبِّی لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ کَلِماتُ رَبِّی وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداً قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً ، کهف 109 و 110." تفسیر روح البیان، ج 5، ص 316؛ الجامع لأحکام القرآن، ج 11، ص 72. [2] . با اقتباس از: تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج 11، ص 43، ج 10، ص 267، ج 8، ص 255 و 325، ج 5، ص 222، و... .
می گویند اگر وقت خواب به بالشت خود بگویید که چه ساعتی می خواهید از خواب بیدار شوید بیدار می شوید. در این صورت علت اصرار اسلام بر خواندن آیه آخر سوره کهف چیست؟
در احادیث توصیه شده است که، برای بیدار شدن در وقت معین، دو آیه آخر سوره کهف خوانده شود[1] ولی این که فرمودید علت اصرار اسلام بر خواندن سوره کهف چیست؟، در جواب باید گفت که اصرار و تأکید در دستورات یا در قالب حکم واجب آمده است یا مستحب، در حالی که حتی مستحب بودن این توصیه چندان معلوم نیست به گونه ای که بسیاری از مفسرین قران اصلا متعرض این مسئله نشدند، و عده ای دیگر هم در ضمن بیان فضایل آن سوره فقط به ذکر آن اکتفاء کردند . اما این که فرمودید اگر کسی به بالشت خود بگوید که چه ساعتی می خواهد از خواب بیدار شود، بیدار می شود، خوب بود به این نکته نیز توجه می کردید که بر فرض قبول این گفتار ، مگر (اثبات شیء نفی ما عدا می کند؟!) به عبارت دیگر اگر اسلام گفت که آیات آخر سوره کهف برای بیدار شدن در وقت معین مؤثر است معنایش این نیست که چیز دیگری مؤثر نیست و این اثر را ندارد، بنابر این شاید امور دیگری نیز در این امر مؤثر باشند. علاوه این که انسان با استفاده از این راه و وسیله، به خدا نیز توجهی می کند و قرآن می خواند که این خود آثار فراوانی دارد و بدیهی است اگر برای بیدار شدن از خواب دو راه متفاوت باشد، راهی که در او انس با خدا و توجه به او باشد، در اولویت قرار دارد. در پایان توجه به این نکته خالی از فایده نیست که اهمیت فوق العاده و آثار متعددی که در روایات نسبت به خواندن سورهها و آیه های مختلف داده شده نه به این معنی است که خواندن بدون اندیشه و عمل سبب می شود که به طرز خارقالعادهای این آثار آشکار شود، فی المثل کسی که الفاظ سورهای برائت و انفال را بدون کمترین فهم معنای آنها بخواند از نفاق بیگانه دور خواهد شد و در صف شیعیان راستین قرار خواهد گرفت، بلکه اینها در حقیقت اشاره به محتوای سوره و اثر سازنده آن در تربیت فرد و اجتماع است، که آنهم بدون فهم معنا و آمادگی برای عمل ممکن نیست، بنا بر این تلاوت آنها به ضمیمه فهم محتوا و پیاده کردن آن در زندگی، این آثار فوق العاده را دارد و آنها که به قرآن و آیات نورانیش همانند یک افسون مینگرند در حقیقت از روح این کتاب تربیتی و انسانساز بیگانهاند[2] .
[1] . عن ابن عباس أنه قال له(رسول الله) رجل: "إنی أضمر أن أقوم ساعة من اللیل فیغلبنی النوم، فقال: (إذا أردت أن تقوم أی ساعة شئت من اللیل فاقرأ إذا أخذت مضجعک:" قُلْ لَوْ کانَ الْبَحْرُ مِداداً لِکَلِماتِ رَبِّی لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَنْ تَنْفَدَ کَلِماتُ رَبِّی وَ لَوْ جِئْنا بِمِثْلِهِ مَدَداً قُلْ إِنَّما أَنَا بَشَرٌ مِثْلُکُمْ یُوحی إِلَیَّ أَنَّما إِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَمَنْ کانَ یَرْجُوا لِقاءَ رَبِّهِ فَلْیَعْمَلْ عَمَلاً صالِحاً وَ لا یُشْرِکْ بِعِبادَةِ رَبِّهِ أَحَداً ، کهف 109 و 110." تفسیر روح البیان، ج 5، ص 316؛ الجامع لأحکام القرآن، ج 11، ص 72. [2] . با اقتباس از: تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج 11، ص 43، ج 10، ص 267، ج 8، ص 255 و 325، ج 5، ص 222، و... .
- [سایر] نظر شما درباره آیه آخر سورة کهف که گفته میشود با خواندن آن میتوان هر ساعتی که بخواهیم از خواب بیدار شویم چیست؟
- [سایر] تفسیر لفظ «کلمات» در آیه 109 سوره کهف چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] با توجه به آیه 13 سوره مبارکه کهف به نظر حضرت عالی بیان فرمائید آیا اصحاب کهف از نظر سنّی جوان بوده اند یا پیر؟
- [سایر] چند باغ در بهشت وجود دارد؟ یک باغ که در سورههای: زمر آیه 73، سوره فصلت آیه 30، سوره حدید آیه 21، سوره نازعات آیه 41؛ آمده است یا زیادتر که در سورههای: کهف آیه 31، سوره حج آیه 23، سوره فاطر آیه 33 آمده است؟
- [سایر] بر اساس آیه 33 سوره کهف که می¬فرماید قبور را مسجد قرار ندهید، آیا می¬توان گفت نماز خواندن در کنار مرقد ائمه که گاهی مزار ایشان در طرف قبله نمازگزار نیز واقع می¬شود، اشکال دارد؟
- [سایر] شأن نزول دو آیه آخر سوره حجر چیست؟
- [سایر] لطفا آیه آخر سوره ضحی را برایم شرح دهید.
- [سایر] سند دو آیه آخر سوره توبه و ماجرای آن چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی از خواب بیدار شود و یا از خواب اوّل بعد از جنابت بیدار شود و وقت تا اذان صبح برای غسل و تیمّم تنگ است تکلیف روزه معیّنآن روز چه میشود؟
- [سایر] به نام خدا .باسلام.اخرین سوره واخرین ایاتی (ده ایه اخر)واخرین ایه ایی که برپیامبر نازل شد چه بوده است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله بروجردی] اگر در حال سجده از خواب بیدار شود و شک کند که در سجدهی آخر نماز است یا در سجدهی شکر، باید آن نماز را دوباره بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است که بر بالین محتضر سوره مبارکه یس و صافات و احزاب و ایه الکرسی و ایه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه ایه اخر سوره بقره بلکه هر چه از قران ممکن است بخوانند
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکة یس و الصافات و آیه الکرسی و آیه پنجاه و چهارم ازو سورة اعراف و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هر چه ازو قرآن ممکن بخوانند .
- [آیت الله سبحانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف (إنَّ ربَّکُمُ اللهُ الّذی خَلَقَ السموات و الارض) تا آخر، و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله جوادی آملی] .در چهار سوره قرآن, آیه سجده هست: آیه 15 سوره (سجده), آیه 37 سوره (فصّلت), آیه 62 سوره (نجم) و آیه 19 سوره (علق). هر کس یکی از این چهار آیه را بخواند یا گوش فرا دهد، پس از تمام شدن آیه، فوراً باید سجده کند و اگر آن را فراموش کرده، هر وقت یادش آمد, باید سجده نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است برای راحت شدن محتضر بر بالین او سوره مبارکه یس، و الصافات و احزاب و آیة الکرسی و آیه پنجاه و چهارم از سوره اعراف یعنی آیه اِنَّ رَبَّکُمُ اللهُ الَّذی خَلَقَ السَّماواتِ... و سه آیه آخر سوره بقره بلکه هرچه از قرآن ممکن است بخوانند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر اشتباها مشغول خواندن سوره ای شود که سجده واجب دارد؛ چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد؛ باید آن سوره را رها کند و سوره دیگر بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد؛ احتیاطا به سجده اشاره نموده و سوره را تمام کند و بعد از نماز باید سجده آن را به جا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر اشتباهاً مشغول خواندن سوره ای شود که سجده واجب دارد چنانچه پیش از رسیدن به آیه سجده بفهمد باید آن سوره را رها کند و سوره دیگر بخواند و اگر بعد از خواندن آیه سجده بفهمد باید در بین نماز بنابر احتیاط با اشاره، سجده آن را بجا آورد و به همان سوره که خوانده می تواند اکتفا نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر اشتباهاً ، مشغول خواندن سوره ای شود که سجدة واجب دارد ، چنانچه پیش از رسیدن به آیة سجده بفهمد ، باید آن سوره را رها کند و سورة دیگر بخواند و اگر بعد از خواندن آیة سجده بفهمد ، به همان سوره که خواند ، اکتفا نماید و بعد از نماز ، سجدة آن را به جا آورد .