تفحص
تلاش برای یافتن چیزی را تفحص و یا جست و جو می گویند که در بسیاری از بابهای فقهی کاربرد دارد.
هرگاه شک کند ظرفی از طلا یا نقره است یا جنس دیگر، استفاده از آن اشکال ندارد، تفحص و جستجو نیز لازم نیست.
عنوان مسئله:
هرگاه شک کند ظرفی از طلا یا نقره است یا جنس دیگر، استفاده از آن اشکال ندارد، تفحص و جستجو نیز لازم نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- استفاده از ظرفی که روی آن را (آب طلا) یا (آب نقره) داده اند، جایز است؟
- هرگاه فلزّ دیگری را با طلا یا نقره مخلوط کنند و ظرف بسازند، استفاده از آن چه حکمی دارد؟
- اگر اشیائی مانند گیره استکان و بادگیر قلیان و غلاف شمشیر و امثال اینها، از طلا یا نقره باشد، اشکال دارد؟
- اگر غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است به منظور پرهیز از حرام در ظرف دیگری بریزند، آیا همین مقدار هم اشکال دارد؟
- آیا استفاده از ساعت مچی که در ساخت آن از طلا استفاده شده باشد، برای مثال قاب دور آن و یا عقربه ها و شماره های آن از جنس طلا باشد ولی ساعت تماماً از جنس طلا نباشد برای مرد اشکال دارد؟
- لطفاً در مورد تزیین زنان به انگشتر و حلقه نامزدی به سؤالات زیر پاسخ دهید: الف) آیا در دست کردن حلقه نامزدی طلا (انگشتر) در جلوی مرد نامحرم جایز است؟ ب) اگر در مورد سؤال استعمال آن بی اشکال باشد، ولی همین عمل از نظر مرجع تقلید بنده (شوهر) جایز نباشد، آیا استفاده از آن برای همسرم منعی دارد؟ آیا لازم است از او بخواهم که استفاده نکند؟ ج) زن از چه انگشتری می تواند در جلوی نامحرم استفاده کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا استفاده از ظرفهایی که روی آن را آب طلا یا نقره دادهاند، اشکال دارد؟
- [آیت الله بروجردی] در (وسیلهی النجاة) دارد که: در معامله اسکناس با طلا و نقره احتیاطاً ملاحظه ربا و صرف در آن بشود (72)، بیان بفرمایید که چگونه باید ملاحظه نمود؟ فرضاً سی تومان میدهد و یک مثقال طلا میگیرد، یا چهار تومان میدهد و یک مثقال نقره میگیرد، چگونه معامله کند که ملاحظه ربا و صرف در آن بشود؟ و آیا طلا و نقره یک جنس محسوب میشوند یا دو جنس؟
- [آیت الله علوی گرگانی] در موارد زیادی دانشآموزان وسایل زایدی به آموزشگاه میآورند که بر طبق قانون مدرسه و قرار اوّل سال آوردن آنها به محیط مدرسه ممنوع است و توسط مسئولین آموزشگاه از دانشآموز گرفته می‌شود در حالی که بسیاری از این اشیاء هم جنبه مالیّت دارند و هم استعمال آنها در بیرون از آموزشگاه اشکال ندارد، اوّلاً: آیا کسی که آنها را گرفته در بازگرداندن آنها به صاحبانشان ضامن میباشد؟ ثانیاً: آیا دیگرانی که صاحب آن مال را نمیشناسند میتوانند در پایان سال تحصیلی آنها را به تصرّف خود در آورند؟ ثالثاً: با توجّه به اینکه در بسیاری از موارد نام صاحبان اموال فراموش شده و دانشآموزان هم برای بازپس گرفتن آنها مراجعه نمیکنند آیا برای بازپس دادن این اموال که فعلامجهول المالک هستند فحص و جستجو لازم است و وظیفه شرعی در اینگونه موارد چیست؟
- [آیت الله بروجردی] هرگاه شخصی بعد از محدث شدن به حدث اصغر نمازی به جا آورد، پس شک کرد که از جنابت محقّقه قبل از این نماز غسل کرده بود یا نه، فلذا به حکم استصحاب و بقای جنابت، غسل کرد و بدون وضو نماز ثانی را به جا آورد و از این جهت علم اجمالی به هم رسانید که یکی از دو نمازش فی الواقع باطل و بدون طهارت شرعیّه واقع شده؛ یا نماز اوّل اگر در اوّل غسل نکرده باشد، یا ثانی اگر در اوّل غسل کرده باشد و غسل پیش از نماز ثانی بی مورد بوده، چون مکلّف به وضو بوده، آیا تدارک هر دو نماز لازم است از جهت علم اجمالی، یا ثانی تنها نه اوّل از جهت انحلال؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- هرگاه گمان کند چیزی نجس شده، تفحص و جستجو و سؤال کردن لازم نیست و اگر جستجو موجب وسواس گردد، آن هم اشکال دارد.
- ظرفی که روی آن را (آب طلا) یا (آب نقره) داده اند اشکال ندارد.
- انسان نمی تواند در مالی که یقین دارد خمسش را نداده اند تصرف کند، ولی در مال کسی که شک دارد خمس آن داده شده یا نه، تصرف جایز است و قبول بخشش و معامله یا شرکت در میهمانی چنین کسی اشکال ندارد و تفحص و جستجو لازم نیست.
- هرگاه فلز دیگری را با طلا یا نقره مخلوط کنند و ظرف بسازند چنانچه به آن ظرف طلا یا نقره نگویند، استعمال آن مانعی ندارد، ولی اگر فقط طلا و نقره را با هم مخلوط کنند حرام است.
- هرگاه شک کند چیزی از او ساقط شده یا نه، یا چیزی که ساقط شده اگر می ماند انسان می شد یا نه، خونی که از او خارج می شود خون نفاس نیست، و لازم نیست جستجو کند.
- اگر پسر بزرگتر نمی داند که از پدر یا مادرش نماز و روزه ای قضا شده یا نه، چیزی بر او واجب نیست و تفحص و جستجو نیز لازم نمی باشد.
- هرگاه وقت نماز تنگ است و اگر جستجوی آب کند وقت می گذرد و یا خطری وجود دارد، جستجو لازم نیست، ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند همان مقدار لازم است.
- هرگاه وقت نماز تنگ است و اگر جستجوی آب کند وقت می گذرد و یا خطری وجود دارد، جستجو لازم نیست، ولی اگر بتواند مقداری جستجو کند همان مقدار لازم است.
- در معامله طلا با طلا یا نقره با نقره، باید فروشنده و خریدار پیش از آن که از هم جدا شوند جنس و عوض آن را به یکدیگر تحویل دهند، اگر تحویل ندهند معامله باطل است و اگر فقط مقداری از آن را تحویل دهند معامله فقط به همان مقدار صحیح است و طرف مقابل می تواند معامله را فسخ کند.
- هرگاه قبل از وقت نماز جستجو کند و آب پیدا نکند چنانچه تا وقت نماز در همان جا بماند لازم نیست دوباره به جستجوی آب برود مگر این که تغییری در اوضاع محل پیدا شده باشد و همچنین اگر برای یک نماز جستجو کند برای نمازهای دیگر تا تغییری پیدا نشده جستجو لازم نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] استعمال ظرفی که معلوم نیست از طلا یا نقره است یا از چیز دیگر اشکال ندارد.
- [آیت الله مظاهری] استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره دادهاند اشکال ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] استعمال ظرفی که معلوم نیست از طلا یا نقره است یا از چیز دیگر اشکال ندارد
- [آیت الله بروجردی] استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره دادهاند، اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] استعمال ظرفی که معلوم نیست از طلا یا نقره است یا از چیز دیگر، اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره دادهاند اشکال ندارد .
- [آیت الله سیستانی] استعمال ظرفی که معلوم نیست از طلا یا نقره است یا از چیز دیگر اشکال ندارد .
- [امام خمینی] استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره داده اند، اشکال ندارد.
- [امام خمینی] استعمال ظرفی که معلوم نیست از طلا یا نقره است یا از چیز دیگر، اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] استعمال ظرفی که روی آن را آب طلا یا آب نقره دادهاند اشکال ندارد.