جان دادن
احتضار به معنای حالت حضور مرگ و در آستانۀ مرگ قرار گرفتن آمده است و در باب طهارت از آن بحث شده است.
بهتر است ماهی ای را که از آب می گیرند پیش از جان دادن، بریان نکنند.
عنوان مسئله:
بهتر است ماهی ای را که از آب می گیرند پیش از جان دادن، بریان نکنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- بعضی از صیّادان بعد از صید ماهی یا میگو برای این که ماهیها در ایّام شکار فاسد نشود، آنها را به طور نیمه جان داخل گونی گذاشته، سپس آن را داخل آب می گذارند، که بعضی از آنها به واسطه جراحت، یا فشردگی محلّ، در داخل آب می میرند. حکم شرعی آنها چیست؟
- گاهی اوقات ماهی را زنده از آب می گیرند و با پتک بر سرش می زنند تا بمیرد. آیا خوردن گوشت آن ماهی حلال است؟
- شخص صیاد با شرایط صید یک ماهی بزرگ از آب صید نموده پس از شکافتن شکمش چند ماهی مرده از شکمش بیرون آورده آیا این ماهی های مرده حلال هستند یا خیر؟
- اخیراً عدّه ای از صیادان نقل می کنند که ماهی را به وسیله برق صید می کنند ماهی صید شده در آب می میرد مرده آن را از آب بیرون می آورند، سؤال این است که این چنین ماهی از نظر حلّیّت و یا حرمت چه حکمی دارد؟
- اگر ماهی را بعد از این که صید شده است را در ظرف آب بگذارند و در آن ظرف بمیرد خوردن آن چه حکمی دارد؟
- در مورد ماهی خاویار که از نظر اسلام ماهی های بدون پولک حرام هستند، آیا پرورش این ماهی و فروش و درآمد از آن حلال است؟
- در مورد ماهی خاویار که از نظر اسلام ماهی های بدون پولک حرام هستند، آیا پرورش این ماهی و فروش و درآمد از آن حلال است؟
- حکم رگی که در پشت ماهی است و همچنین سیاهی چشم ماهی چیست؟
- چنانچه از میان شکم ماهی صید شده، ماهی کوچک مرده ای مشاهده گردد، آیا محکوم به حلّیّت است یا حرمت؟
- الف) آیا دروغ گفتن برای حفظ جان مسلمانی جایز است؟ ب) دروغ گفتن جهت حفظ جان کافر ذمّی چه صورتی دارد؟ ج) در جایی که انسان می تواند با دروغ گفتن و به خطر انداختن جان خود و یا شخص دیگر، موجب نجات جان چند مسلمان بشود تکلیف وی را در این مورد بیان فرمایید که آیا این کار جایز است و در صورت به خطر افتادن جان آن شخص دیگر (با دروغ این انسان) و تلف شدن، دیه به عهده کیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] چنانچه دریچه تخلیه آب حوضچه های پرورش ماهی را به نیّت صید ماهی باز کرده تا آب کاملاً تخلیه شده و ماهی ها جان دهند آیا این صید محسوب می شود و ماهی ها حلال است؟
- [آیت الله خامنه ای] چنانچه دریچه تخلیه آب حوضچه های پرورش ماهی را به نیّت صید ماهی باز کرده تا آب کاملاً تخلیه شده و ماهی ها جان دهند صید محسوب می شود و ماهی ها حلال است؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر با باز کردن دریچه خروجی آب استخر، ماهیان داخل آن پس از خارج شدن آب جان بدهند، آیا این ماهی ها حلال هستند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا ماهی برای اینکه حلال باشد حتماً باید روی خاک جان بدهد؟ مثلاً اگر ماهی را زنده بخریم و داخل پلاستیک بیاندازیم تا جان دهد اشکالی دارد؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا با خالی کردن حوضچه های پرورش ماهی و پس از جان دادن ماهی ها می توان گفت ماهی ها صید شده اند و حلالند؟
- [آیت الله خامنه ای] در بعضی از مراکزی که ماهی را به صورت زنده می فروشند، بعد از گرفتن ماهی از آب، ضربه ای به سر ماهی زده و فوراً شکم آن را پاره کرده و امعاء و احشاء آن را خارج می کنند در حالی که هنوز ماهی زنده و کمی حرکت دارد آیا خوردن چنین ماهی ای حلال است؟ ج) اشکال ندارد. س2: برای صید ماهی از حوضچه های پرورش ماهی، از اتصال برق به آب استفاده می کنند: الف: خوردن این ماهی ها چه حکمی دارد؟ ب: چنانچه بعضی از این ماهی ها به وسیله برق داخل آب بمیرند و مخلوط با ماهی های نیمه جان به واسطه شک برق از آب گرفته شوند وظیفه چیست؟
- [سایر] قضیه مرغ بریان- طیر مشوی- چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] این که گفته می شود ماهی جهت حلال شدن باید بیرون از آب جان دهد آیا شامل موارد ذیل می شود؟ الف: آن را صید کرده و داخل پلاستیک انداخته سپس جان بدهد. ب: آن را صید نموده و زنده به سیخ کشیده و روی آتش قرار دهیم. ج: آن را با ضربه ای بی حس کرده و شکم آن را پاره کرده و مشخص نشود که از بی آبی جان داده یا پاره کردن شکم. د: سر آن قبل از جان دادن بریده شود. ه : ماهی های کنار ساحل که بعد از وقوع جزر دریا به صورت مرده و زنده افتاده اند.
- [آیت الله خامنه ای] سازمان آب مبادرت به ریختن ماهی در آب سدّی نموده که آب رودهایی که خود دارایِ ماهی هستند به آن می ریزد ولی سازمان آب ماهیهای آب سد را فقط بین کارمندان خود تقسیم می کند و از صید آنها توسط سایر مردم جلوگیری می نماید، آیا جایز است دیگران هم این ماهی ها را برای خودشان صید کنند؟
- [سایر] با توجه به منابع اهل سنت، روایت (مرغ بریان/ طیر مشوی) معتبر است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- صید کننده ماهی لازم نیست مسلمان باشد و در موقع صید ماهی نام خدا را ببرد، ولی باید معلوم باشد آن را زنده از آب گرفته یا بعد از افتادن در دام جان داده است.
- اگر ماهی را زنده از آب بگیرند و بیرون آب جان دهد، پاک و حلال است، حتی اگر در دامی که در آب باشد بمیرد آن نیز حلال است.
- اگر ماهی از آب بیرون بیفتد، یا موج آن را بیرون بیندازد، یا بر اثر جزر و مد دریا در خشکی بماند و بمیرد، حرام است، ولی اگر پیش از آن که بمیرد با دست یا با وسیله دیگری آن را بگیرند و بعد جان دهد حلال است.
- 37 هرگاه ماهی بعد از افتادن در دام در داخل آب بمیرد، حلال است.
- اگر ماهی را بیرون آب دو قسمت کنند و یک قسمت آن در حالی که زنده است در آب بیفتد و بمیرد خوردن قسمتی که بیرون آب مانده اشکال دارد.
- اگر ماهی از بازار مسلمانان یا از دست مسلمانی گرفته شود حلال است، هر چند معلوم نباشد آن را زنده از آب گرفته اند یا نه و جستجو نیز لازم نیست، ولی اگر از کافری گرفته شود و معلوم نباشد ماهی زنده از آب گرفته شده یا زنده به دام افتاده یا نه، حرام است.
- اگر حیوانی را با تیر بزند، بعد در آب بیفتد و بداند که به واسطه تیر و افتادن در آب جان داده است حلال نیست، بلکه اگر شک کند که فقط به خاطر تیر بوده یا نه حلال نمی باشد.
- حیوان حلال گوشتی که مانند ماهی خون جهنده (روان) ندارد اگر به خودی خود در آب بمیرد پاک است، ولی گوشت آن حرام است.
- هرگاه جان مسلمانی به خاطر گرسنگی یا تشنگی در خطر باشد بر همه واجب است به او آب و غذا داده و از مرگ نجاتش بخشند.
- اگر بعضی از این رگها را ببرند و صبر کنند تا حیوان بمیرد بعد بقیه را ببرند فایده ندارد، بلکه اگر به این مقدار هم صبر نکنند ولی بطور معمول رگها را پشت سر هم نبرند اگر چه هنوز حیوان جان داشته باشد اشکال دارد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] اگر ماهی زنده را بریان کنند یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر ماهی زنده را بریان کنند، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردن آن اشکالی ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ماهی زنده را بریان کنند ، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند ، خوردن آن اشکال ندارد .
- [امام خمینی] اگر ماهی زنده را بریان کنند، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردن آن اشکال ندارد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر ماهی زنده را بریان کنند یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند؛ خوردنش جایز و اولی آن است که از خوردن آن خودداری نمایند.
- [آیت الله بروجردی] اگر ماهی زنده را بریان کنند، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، احتیاط واجب آن است که از خوردن آن خود داری نمایند.
- [آیت الله خوئی] اگر ماهی زنده را بریان کنند یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردنش جائز است ولی اولی آن است که از خوردن آن خودداری نمایند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر ماهی زنده را بریان کنند، یا در بیرون آب پیش از جان دادن بکشند، خوردنش جایز است، ولی بهتر است آن را نخورند.
- [آیت الله مظاهری] خوردن ماهی زنده اشکال ندارد همانگونه که اگر پیش از جان دادن او را بکشند یا بریان کنند مانعی ندارد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ماهی زنده را بریان کنند یا در بیرون اب پیش از جان دادن بکشند خوردنش جایز است ولی احتیاط مستحب ان است که از خوردن ان خودداری نمایند