ایستادن
مقابل نشستن و توقف کردن را ایستادن میگویند که از آن به معنای نخست در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن رفته و احکام آن در دو محور بحث شده است:
اگر پیش از آنکه مشغول تشهّد شود ، یا پیش از ایستادن در رکعتهائی که تشهّد ندارد شک کند که یک یا دو سجده را بجا آورده یا نه ، و در همان موقع یکی از شکهائی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است ، برایش پیش آید ، نمازش باطل است .
عنوان مسئله:
اگر پیش از آنکه مشغول تشهّد شود ، یا پیش از ایستادن در رکعتهائی که تشهّد ندارد شک کند که یک یا دو سجده را بجا آورده یا نه ، و در همان موقع یکی از شکهائی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است ، برایش پیش آید ، نمازش باطل است .
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در سجده، در بلندی محل سجده از محل ایستادن شک کند و رفع شک در بین نماز ممکن نباشد، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حال خواندن تشهّد، به جهتی (نسیان ذکر یا شک در محلّ) به اوّل تشهّد برگردد و در ادای سجده دوم شک کند؛ چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی ذکر یک سجده یا دو سجده را فراموش نمود و داخل در رکن بعد گردید و متذکّر شد، نمازش صحیح، یا باطل است؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان در اثنای تشهّد شک کند که سجده ی دوّم را به جا آورده یا نه، فرموده اید نباید اعتنا کند؛ آیا شکّ در اثنای ذکر مستحبّی تشهّد هم همین حکم را دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به عنوان مثال برایش در نماز، شک بین سه و چهار پیش میآید و بعد از سلام نماز، مشغول به نماز احتیاط میشود، اگر در بین نماز احتیاط اطمینان یا یقین به یکی از دو طرف شک (سه رکعت یا چهار رکعت) پیدا کند، نمازش را چگونه به پایان برساند؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در اثنای تشهد شک کند که سجده دوم را به جای آورده یا نه، چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در هنگام خواندن تشهد شک کند که سجده دوم را به جا آورده یانه، چه کار باید بکند؟
- [آیت الله خوئی] شخصی در شوطی از اشواط طواف یا سعی شک میکند که صحیح انجام داده یا باطل سپس به قصد استیناف فریضه، 7 شوط کامل بجا میآورد، آیا طواف یا سعیش صحیح است یا خیر؟
- [امام خمینی] اگر کسی در حال قیام شک میان یک و دو کند آیا جایز است در حال شک قراءت را تمام کند و موقع رفتن به رکوع تروّی کند یا خیر؟ و همچنین در افعال: مثلاً اگر در سجده شک کند که سجده اول است یا دوم آیا جایز است در حال شک ذکر سجده را بگوید و بعد از نشستن تروی کند یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر نمازگزار سهواً ذکر رکوع را در سجده بخواند آیا نمازش باطل میشود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بعد از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه ، و در همان موقع یکی از شکهائی که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح میباشد ، برای او پیش آید ، مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، چنانچه به دستور آن شک عمل کند ، نمازش صحیح است . ولی اگر موقعی که تشهّد میخواند یکی از آن شکها اتفاق بیفتد ، اگر شک او بین دو و سه باشد نماز باطل است ، و اگر بین دو و چهار یا دو و سه و چهار باشد نماز صحیح است ، و به دستور شک باید عمل کند .
- اگر شک کند که رکنی را بجا آورده یا نه ، مثلاً مشغول تشهّد است اگر شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه ، و به شک خود اعتنا نکند ، و بعداً یادش بیاید که آن رکن را بجا نیاورده ، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده باید آن را بجا آورد ، واگر مشغول رکن بعد شده نمازش بنابر احتیاط لازم باطل است ، مثلاً اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید که دو سجده را بجا نیاورده ، باید بجا آورد ، و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید ، نمازش چنانکه گفته شد باطل است .
- کسی که نشسته یا خوابیده نماز میخواند ، اگر موقعی که حمد یا تسبیحات میخواند شک کند که سجده یا تشهّد را بجا آورده یا نه ، باید به شک خود اعتنا نکند ، و اگر پیش از آنکه مشغول حمد یا تسبیحات شود شک کند که سجده ، یا تشهّد را بجا آورده یا نه ، باید بجا آورد .
- اگر شک کند که یکی از رکنهای نماز را بجا آورده یا نه ، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است نشده ، باید آن را بجا آورد ، مثلاً اگر پیش از خواندن تشهّد شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه باید بجا آورد ، و چنانچه بعد یادش بیاید که آن رکن را بجا آورده ، چون رکن زیاد شده نمازش بنابر احتیاط لازم باطل است .
- کسی که زیاد شک میکند ، اگر شک کند ، رکنی را بجا آورده یا نه ، واعتنا نکند بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده ، چنانچه مشغول رکن بعد نشده باید آن رکن را و آن چه بعد از آن است بجا آورد ، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش بنابر احتیاط باطل است ، مثلاً اگر شک کند رکوع کرده یا نه و اعتنا نکند ، چنانچه پیش از سجده دوم یادش بیاید که رکوع نکرده است باید برگردد و رکوع کند ، و اگر در سجده دوم یادش بیاید ، نمازش بنابر احتیاط باطل است .
- موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهّد فراموش شده را بجا میآورد باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند . و احتیاط مستحب آن است که در موقع بجا آوردن سجده سهو نیز خود را بپوشاند .
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست بجا آورده یا نه ، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده ، باید به شک خود اعتنا نکند ، مثلاً موقعی که مشغول خواندن سوره است ، اگر شک کند که حمد را خوانده یا نه ، باید به شک خود اعتنا نکند ، واگر بعد یادش بیاید که آن را بجا نیاورده ، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده ، باید آن را و آن چه بعد از آن است بجا آورد ، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است ، بنابراین اگر مثلاً در قنوت یادش بیاید که حمد را نخوانده ، باید حمد وسوره را بخواند ، و اگر در رکوع یادش بیاید ، نمازش صحیح است .
- اگر بعد از آنکه پیشانی به زمین رسید ، یادش بیاید که رکوع نکرده لازم است برگردد و رکوع را بعد از ایستادن بجا آورد ، و در صورتی که در سجده دوم یادش بیاید ، نمازش بنابر احتیاط لازم باطل است .
- اگر در حال برخاستن شک کند که سجده یا تشهّد را بجا آورده یا نه ، باید به شک خود اعتنا نکند .
- اگر یک سجده یا تشهّد را فراموش کند و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید ، باید برگردد و بجا آورد ، و بعد از نماز بنابر احتیاط مستحب برای ایستادن بیجا دو سجده سهو انجام دهد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] اگر پیش از آنکه مشغول تشهد شود یا در رکعتهایی که تشهد ندارد پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه، و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پیش از آنکه مشغول تشهّد شود یا در رکعتهائی که تشهد ندارد پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهائی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پیش از آن که مشغول تشهّد شود یا پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است، برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از آن که مشغول تشهد شود، یا در رکعتهایی که تشهد ندارد پیش از ایستادن شک کند که یک سجده را به جا آورده یا دو سجده را و در همان موقع یکی از شکهایی که قبل از تمام شدن دو سجده باطل کننده است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پیش از آنکه مشغول تشهد شود یا پیش از ایستادن؛ شک کند که یک یا دو سجده را به جا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهائی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است؛ برایش پیش آید نمازش باطل است.
- [آیت الله خوئی] اگر پیش از آن که مشغول تشهد شود یا پیش از ایستادن شک کند که یک یا دو سجده را بهجا آورده یا نه، و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است، برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پیش از ان که مشغول تشهد شود یا پیش از ایستادن در رکعتی که تشهد ندارد شک کند که یک یا دو سجده را به جا اورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش اید نماز باطل است
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر موقعی که تشهّد میخواند، یا بعد از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه، و در همان موقع یکی از شکهایی که اگر بعد ازتمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح میباشد برای او پیش آید مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، چنانچه به دستور آن شک عمل کند، نمازش صحیح است.
- [آیت الله بروجردی] اگر پیش از آن که مشغول تشهّد شود، یا پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را به جا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر موقعی که تشهّد میخواند یا بعد از ایستادن شک کند که دو سجده را به جا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح میباشد برای او پیش بیاید؛ مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، چنانچه به دستور آن شک عمل کند نمازش صحیح است.