ایستادن
مقابل نشستن و توقف کردن را ایستادن می‌گویند که از آن به معنای نخست در بابهای طهارت، صلات، حج، نکاح و اطعمه و اشربه سخن رفته و احکام آن در دو محور بحث شده است:
اگر پیش از آن که مشغول تشهد شود یا پیش از ایستادن شک کند که یک یا دو سجده را به‌جا آورده یا نه، و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است، برایش پیش آید، نمازش باطل
است.
عنوان مسئله:
اگر پیش از آن که مشغول تشهد شود یا پیش از ایستادن شک کند که یک یا دو سجده را به‌جا آورده یا نه، و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است، برایش پیش آید، نمازش باطل
است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در شوطی از اشواط طواف یا سعی شک میکند که صحیح انجام داده یا باطل سپس به قصد استیناف فریضه، 7 شوط کامل بجا میآورد، آیا طواف یا سعیش صحیح است یا خیر؟
- زیدی در تنگی وقت نماز تیمم بدل از وضو یا بدل از غسل کرد لکن در بین رکعت اول قبل از اکمال سجدتین، آفتاب طلوع کرد، آیا تیمم و نماز زید صحیح است یا باطل؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در سجده، در بلندی محل سجده از محل ایستادن شک کند و رفع شک در بین نماز ممکن نباشد، تکلیفش چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حال خواندن تشهّد، به جهتی (نسیان ذکر یا شک در محلّ) به اوّل تشهّد برگردد و در ادای سجده دوم شک کند؛ چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی ذکر یک سجده یا دو سجده را فراموش نمود و داخل در رکن بعد گردید و متذکّر شد، نمازش صحیح، یا باطل است؟
- [آیت الله بهجت] اگر انسان در اثنای تشهّد شک کند که سجده ی دوّم را به جا آورده یا نه، فرموده اید نباید اعتنا کند؛ آیا شکّ در اثنای ذکر مستحبّی تشهّد هم همین حکم را دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که به عنوان مثال برایش در نماز، شک بین سه و چهار پیش میآید و بعد از سلام نماز، مشغول به نماز احتیاط می‌شود، اگر در بین نماز احتیاط اطمینان یا یقین به یکی از دو طرف شک (سه رکعت یا چهار رکعت) پیدا کند، نمازش را چگونه به پایان برساند؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در اثنای تشهد شک کند که سجده دوم را به جای آورده یا نه، چه باید بکند؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار در هنگام خواندن تشهد شک کند که سجده دوم را به جا آورده یانه، چه کار باید بکند؟
- [آیت الله سیستانی] آیا بین نماز احتیاط یا سجده سهو و نمازی که برایش احتیاط یا سجده را میخوانیم میتوان کاری که نماز را باطل میکند انجام داد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر کسی پس از خواندن تشهد وبعد از صلوات آن وعجل فرجهم را هم بگوید نمازش صحیح است یا خیر ؟
- [امام خمینی] اگر کسی در حال قیام شک میان یک و دو کند آیا جایز است در حال شک قراءت را تمام کند و موقع رفتن به رکوع تروّی کند یا خیر؟ و همچنین در افعال: مثلاً اگر در سجده شک کند که سجده اول است یا دوم آیا جایز است در حال شک ذکر سجده را بگوید و بعد از نشستن تروی کند یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر موقعی که تشهد میخواند، یا بعد از ایستادن شک کند که دو سجده را به‌جا آورده یا نه، و در همان موقع یکی از شکهایی که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح میباشد، برای او پیش آید، مثلًا شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، چنانچه بهدستور آن شک عمل کند نمازش صحیح است.
- اگر شک کند که رکنی را به‌جا آورده یا نه، مثلًا مشغول تشهد است اگر شک کند که دو سجده را به‌جا آورده یا نه، و به شک خود اعتنا نکند و بعداً یادش بیاید که آن رکن را به‌جا نیاورده، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده باید آن را به‌جا آورد و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است، مثلًا اگر پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید که دو سجده را به‌جا نیاورده باید به‌جا آورد و اگر در رکوع یا بعد از آن یادش بیاید نمازش باطل است.
- اگر شک کند که یکی از رکنهای نماز را به‌جا آورد یا نه، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است نشده باید آن را به‌جا آورده، مثلًا اگر پیش از خواندن تشهد شک کند که دو سجده را به‌جا آورده یا نه، و چنانچه بعد یادش بیاید که آن رکن را به‌جا آورده، چون رکن زیاد شده نمازش باطل است.
- کسی که زیاد شک میکند، اگر شک کند رکنی را به‌جا آورده یا نه، و اعتنا نکند بعد یادش بیاید که آن را به‌جا نیاورده، چنانچه مشغول رکن بعد نشده، باید آن را به‌جا آورد، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش باطل است، مثلًا اگر شک کند رکوع کرده یا نه و اعتنا نکند، چنانچه پیش از سجده دوم یادش بیاید که رکوع نکرده است باید برگردد و رکوع کند و اگر در سجده دوم یادش بیاید، نمازش باطل است.
- کسی که نشسته یا خوابیده نماز میخواند، اگر موقعی که حمد یا تسبیحات میخواند شک کند که سجده یا تشهد را به‌جا آورده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند و اگر پیش از آن که مشغول حمد یا تسبیحات شود، شک کند که سجده یا تشهد را به‌جا آورده یا نه، باید به‌جا آورد.
- اگر در حال برخاستن شک کند که سجده یا تشهد را به‌جا آورده یا نه، باید برگردد و به‌جا آورد.
- موقعی که انسان قضای سجده فراموش شده یا تشهد فراموش شده را به‌جا میآورد باید خود را مثل موقع نماز بپوشاند، احتیاط مستحب آن است که در موقع به‌جا آوردن سجدة سهو نیز خود بپوشاند.
- اگر بعد از آن که پیشانی به زمین رسید، یادش بیاید که رکوع نکرده، لازم است برگردد و رکوع را بعد از ایستادن به‌جا آورد، و درصورتی که در سجدة دوّم یادش بیاید نمازش باطل است.
- اگر شک کند عملی را که رکن نیست به‌جا آورده یا نه، چنانچه مشغول کاری که بعد از آن است شده، باید به شک خود اعتنا نکند، مثلًا موقعی که مشغول خواندن سوره است، اگر شک کند که حمد را خوانده یا نه، باید به شک خود اعتنا نکند، و اگر بعد یادش بیاید که آن را به‌جا نیاورده، در صورتی که مشغول رکن بعد نشده، باید به‌جا آورد، و اگر مشغول رکن بعد شده نمازش صحیح است، بنابراین اگر مثلًا در قنوت یادش بیاید که حمد را نخوانده، باید بخواند و اگر در رکوع یادش بیاید نماز او صحیح است.
- اگر یک سجده یا تشهد را فراموش کند، و پیش از رکوع رکعت بعد یادش بیاید، باید برگردد و به‌جا آورد، و بعد از نماز بنابر احتیاط واجب برای ایستادن بیجا دو سجدة سهو بنماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر پیش از آنکه مشغول تشهّد شود ، یا پیش از ایستادن در رکعتهائی که تشهّد ندارد شک کند که یک یا دو سجده را بجا آورده یا نه ، و در همان موقع یکی از شکهائی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است ، برایش پیش آید ، نمازش باطل است .
- [امام خمینی] اگر پیش از آنکه مشغول تشهد شود یا در رکعتهایی که تشهد ندارد پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه، و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر پیش از آنکه مشغول تشهّد شود یا در رکعتهائی که تشهد ندارد پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهائی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از آن که مشغول تشهد شود، یا در رکعتهایی که تشهد ندارد پیش از ایستادن شک کند که یک سجده را به جا آورده یا دو سجده را و در همان موقع یکی از شکهایی که قبل از تمام شدن دو سجده باطل کننده است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر پیش از آنکه مشغول تشهد شود یا پیش از ایستادن؛ شک کند که یک یا دو سجده را به جا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهائی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است؛ برایش پیش آید نمازش باطل است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر پیش از آن که مشغول تشهّد شود یا پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است، برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر پیش از ان که مشغول تشهد شود یا پیش از ایستادن در رکعتی که تشهد ندارد شک کند که یک یا دو سجده را به جا اورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش اید نماز باطل است
- [آیت الله بروجردی] اگر پیش از آن که مشغول تشهّد شود، یا پیش از ایستادن شک کند که دو سجده را به جا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که بعد از تمام شدن دو سجده صحیح است برایش پیش آید، نمازش باطل است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر موقعی که تشهّد میخواند یا بعد از ایستادن شک کند که دو سجده را به جا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح میباشد برای او پیش بیاید؛ مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت، چنانچه به دستور آن شک عمل کند نمازش صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مشغول تشهد است، یا وارد رکعت بعد شده و شک کند آیا دو سجده را به جا آورده یا نه و در همان موقع یکی از شکهایی که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح است برای او پیش آید (مثلاً شک میان دو و سه) باید بنا بگذارد که سجده ها را به جا آورده و به دستور شک عمل کند و نمازش صحیح است، ولی اگر قبل از گذشتن از محل سجده شک کند نمازش باطل است.