طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق میگیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند ، باید زکوه آنها را بدهد و چنانچه به واسطة آب کردن ، وزن یا قیمت آنها کم شود ، باید زکوتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد
عنوان مسئله:
اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند ، باید زکوه آنها را بدهد و چنانچه به واسطة آب کردن ، وزن یا قیمت آنها کم شود ، باید زکوتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- کسی که از پول خمس نداده اراضی را برای زراعت خود خریداری کرده، در هنگام خرید، قیمت آن کم بوده ولی الان قیمتش چندین برابر از قیمت خرید اضافه شده است و الان میخواهد خمس آن را بدهد آیا قیمت خرید حساب کند یا قیمت فعلی؟
- اگر چیزی را به ذمّه بخرد و پول آن را از پول غیر مخمّس بدهد، چگونه باید خمس آن را محاسبه کند؟ و در همین فرض اگر لباس است آیا میتواند با آن نماز بخواند و یا در آن طواف واجب انجام دهد؟
- آیا جایز است که انسان یکصد هزار تومان پول قرض به کسی بدهد و مثلا یک کیلو برنج که ارزش آن پانصد تومان است به وی به مبلغ ده هزار تومان بفروشد که بدهکار بعد از شش ماه یکصد و ده هزار تومان پرداخت نماید؟
- شخصی در اثر بیماری و یا به واسطه بی توجهی روزه خود را عمداً خورده و الآن متوجه شده که اشتباه بزرگی را مرتکب شده است و برای کفاره خود هر روزی 60 مسکین را باید اطعام بدهد و میسّر برایش نیست، ولی دختری دارد که دارای چند فرزند است و در شهرستان زندگی میکند و هر سال یکی دو ماه به خانه پدر میآید آیا میتواند که مخارجات آنها را به جای کفارات خود حساب کند یا خیر؟
- شخصی به نام (الف) کارخانه شیشه خود را به شرط تهیّه مواد اوللیه کارخانه به شخص (ب) اجاره میدهد، ماهی یک میلیون تومان به مدت 10 سال، اما در سال هفتم به علت بالارفتن نخ دلار قیمت مواد اولیه به طور سرسام آور باا رفته و گران شده و شخص (الف) اگر بخواهد مواد اولیه برای یکماه تهیه نماید، باید مبلغ بیست میلیون تومان بدهد، در حالیکه خودش هر ماه یک میلیون تومان اجاره دریافت میکند. لذا از جنابعالی تقاضا دارم مرقوم فرمایید آیا این قرارداد قابل فسخ میباشد یا اینکه ین قرارداد تا سال دهم اجراء شود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی تدریجا خانه مسکونی از پول غیر مخمّس ساخته است. حال می خواهد خمس بدهد، همان پول خرج شده را باید خمس بدهد یا قیمت امروز را؟
- [آیت الله بهجت] 50% به صاحب پول بدهد عامل ضرر احتمالی را قبول نمود مدّت... ماه.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می توان چک مدت دار را به قیمت کمتر فروخت، فرضاً چک مال خودش است و می داند بعد از یک ماه پول به دستش می رسد؟
- [آیت الله بهجت] آیا احکام صرف (معامله ی نقدین)، مانند وجوب قبض و اقباض در مجلس عقد، در مورد پول اعتباری هم مترتّب است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی واسطه، پنجاه هزار تومان پول زکات را میگیرد تا در شهر دیگر به مستحقّ بدهد در بین راه پول با پول دیگر مخلوط شده و نمیتواند جدا کند تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر کسی چند سال پیش به قیمت روز، پول کفّاره ی روزه را به واسطه داده باشد و گیرنده، آن را به مستحقّ نداده تا قیمت گندم افزایش پیدا کرده است. الآن که می خواهد آن را بدهد، آیا افزایش قیمت را باید روی آن بگذارد یا خیر؟ و آیا اگر در فرض سؤال خود گیرنده مستحقّ بوده، ولی به عنوانِ تصرّف، نگرفته است بلکه از طرف دهنده وکیل در خرید نان شده بوده چه طور؟
- [آیت الله خوئی] آیا در باب خمس جنسی که دو قیمت دارد و انسان از طرف دولت به قیمت ارزان خریده است ولی بازار آزاد به قیمت بیشتر خریداری میکنند آیا به قیمت خرید خمس بدهد یا به قیمتی که بازار پول میدهند در صورتی که نخواهد از خود جنس خمس بدهد؟
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر شخصی مبلغی ارز به فردی بدهد که عوض ان را به قیمت دولتی یا ازاد پول ایرانی بگیرد چه حکمی دارد
- [آیت الله خامنه ای] اگر فروشنده ماشینی بگوید که قیمت نقدی آن، این مقدار است و قیمت قسطی ده ماهه آن فلان مقدار است و مشتری هم گمان کند که آن مقدار زیادی در فروش قسطی، سود پول آن در مدّت ده ماه است و بر همین اساس معامله صورت بگیرد، با توجه به آنچه در ذهن مشتری خطور کرده که مقدار اضافه بر قیمت نقد را به عنوان سود پول می پردازد و معامله ربوی است، آیا اساساً معامله، ربوی و باطل محسوب نمی شود؟
- [آیت الله بهجت] چنان چه خریدار چک مدت دار بدهد که پس از سه ماه وصول شود، برای محاسبه خمس آن زمان فروش ملاک است یا وقت وصول پول؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر طلا و نقره ای که دارد به مقدار معمول فلز دیگر با آن مخلوط باشد ؛ نمی تواند زکوه آن را از طلا و نقره ای بدهد که بیشتر از معمول فلز دیگر دارد ولی اگر به قدری بدهد که یقین کند طلا و نقرة خالصی که در آن هست ، به اندازه زکوتی می باشد که بر او واجب است اشکال ندارد . زکوه شتر وگاو وگوسفند:
- چنان‌که سابقاً گفته شد زکوه طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که انسان یازده ماه مالک مقدار نصاب باشد و اگر در بین یازده ماه ، طلا و نقره او کمتر شود ، زکوه بر آن واجب نیست .
- بعد از آنکه انسان دوازده ماه مالک گاو و گوسفند و شتر و طلا ونقره بود باید زکوه آن را بدهد . ولی از ا وّل ماه دوازدهم نمی تواند طوری در مال تص رّ ف کند که مال از بین برود و اگر تصرّف کند ضامن است و چنانچه در ماه دوازدهم بدون اختیار او بعضی از شرطهای زکوه از بین برود زکوه بر او واجب نیست .
- اگر در بین یازده ماه طلا و نقره ای را که دارد با طلا یا نقره یا چیز دیگری عوض نماید یا آنها را آب کند ، زکوه بر او واجب نیست. ولی اگر برای فرار از دادن زکوه این کارها را بکند ؛ احتیاط مستحبّ آن است که زکوه را بدهد .
- اگر طلا و نقره و چیز دیگری را که زکوه آن واجب است قرض کند و یکسال نزد او بماند ، باید زکوه آن را بدهد و بر کسی که قرض داده چیزی واجب نیست . زکوه گندم و جوئ و خرما و کشمش:
- اگر زکوه خرمای خشک یا کشمش بر او واجب باشد نمی تواند زکوه آن را خرمای تازه یا انگور بدهد و نیز اگر زکوه خرمای تازه یا انگور بر او واجب باشد ، نمی تواند زکوه آن را خرمای خشک یا کشمش بدهد ، اما اگر یکی از اینها یا چیز دیگری را به قصد قیمت زکوه بدهد ، مانعی ندارد .
- اگر طلا و نقره ای که دارد خوب و بد داشته باشد ، می تواند زکوه هر کدام از خوب و بد را از خود آن بدهد ، ولی بهتر است زکوه همه آنهارا از طلا و نقره خوب بدهد .
- طلا و نقره سکّه داری که زنها برای زینت بکار میروند ، در صورتی که معامله با آن رایج باشد بنا بر احتیاط زکوه آن واجب است و اگر معامله با آن رایج نباشد زکوه آن واجب نیست هر چند به آن پول طلا و نقره بگویند .
- زکوه طلا و نقره در صورتی واجب می‌شود که آن را سکّه زده باشد و معامله با آن رواج باشد و اگر سکّه آن از بین رفته باشد ، باید زکوه آن را بدهد .
- نقره دو نصاب دارد : نصاب اوّل آن 105 مثقال معمولی است که اگر نقره به 105 مثقال برسد و شرائط دیگر را هم که گفته شد داشته باشد ، انسان باید چهل یک آن را که 2 مثقال و 15 نخود است از بابت زکوه بدهد و اگر به این مقدار نرسد زکوه آن واجب نیست . و نصاب دوّم آن 21 ال است ، یعنی اگر 21 مثقال به 105 مثقال اضافه شود ، باید زکوه تمام 126 مثقال را بطوری که گفته شد بدهد و اگر کمتر از 21 مثقال اضافه شود ، فقط باید زکوه 105 مثقال آن را بدهد و زیادی آن زکوه ندارد و همچنین است هر چه بالا رود ، یعنی اگر 21 مثقال اضافه شود ، باید زکوه تمام آنها را بدهد و اگر کمتر اضافه شود مقداری که اضافه شده و کمتر از 21 مثقال است زکوه ندارد . بنابر این اگر انسان چهل یک هر چه طلا و نقره دارد بدهد ، زکوتی را که بر او واجب بوده داده و گاهی هم بیشتر از مقدار واجب داده است مثلاً کسی که 110 مثقال نقره دارد ، اگر چهل یک آن را بدهد ، زکوه 105 مثقال آن را که واجب بوده داده و مقداری هم برای 5 مثقال آن داده که واجب نبوده است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد وچنان چه به واسطه آب کردن، وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را اب کند باید زکات انها را بدهد و چنانچه به واسطه اب کردن وزن یا قیمت انها کم شود باید زکاتی را که پیش از اب کردن بر او واجب بوده بدهد
- [امام خمینی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد،و چنانچه به واسطه آب کردن وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند؛ باید زکاه آنها را بدهد و چنانچه به واسطه آب کردن؛ وزن یا قیمت آنها کم شود؛ باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد، و چنانچه به واسطة آب کردن، وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در ماه دوازدهم، پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد، و چنانچه به واسطه آبکردن، وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آبکردن بر او واجب بوده بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد، و چنانچه بواسطه آب کردن، وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد و چنانچه به واسطهی آب کردن وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد.
- [آیت الله سیستانی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند ، باید زکات آنها را بدهد ، و چنانچه بواسطه آب کردن ، وزن یا قیمت آنها کم شود ، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد .
- [آیت الله سبحانی] اگر در ماه دوازدهم پول طلا و نقره را آب کند، باید زکات آنها را بدهد، و چنانچه به واسطه آب کردن، وزن یا قیمت آنها کم شود، باید زکاتی را که پیش از آب کردن بر او واجب بوده بدهد. زکات شتر و گاو و گوسفند