تصرف
به هر کار ارادی در یک مال که داراى اثر شرعى است تصرف در آن مال گفته میشود.
انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرّف کند واگر مال کس دیگر را گرو بگذارد ، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم .
عنوان مسئله:
انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرّف کند واگر مال کس دیگر را گرو بگذارد ، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر کسی مالی را پیدا کند و انجام وظیفه نکند و قصد هم نداشته باشد در آینده به وظیفه شرعی خود عمل نماید و آن مال پیدا شده همراهش باشد و نماز بخواند آیا نمازش صحیح است یا خیر؟
- زنی فوت نموده دارای چند فرزند میباشد و اصل دارائی او دو دانگ خانه مسکونی میباشد شوهر متوفی میگوید دو دانگ مادرتان را پس از مرگ به یک فرزندم (مشخص نموده) البته با رضایت اولادهای دیگرم بدهید. در صورتی که ورثه راضی نباشد آیا این وصیت صحیح است؟
- روستایی به نام خوش آباد میباشد که مالکهای اصلی و اربابهای این روستا یهودی مذهب بودهاند و بعد از تقسیم اراضی، این ملکها و قلعههای خود را رها کرده و قلعهها خراب و جای فسادی برای روستا بوده حالا با نامه بخشداری منطقه قلعه و حیاط یهودیان را به کلی خراب و راه درست کردهاند برای مسجد آیا صحیح است عبور از آن راه و آیا میشود در مال یهودی تصرف کرد بدون اذن در صورتی که اعمال مزبور بر اساس ضوابط حکومت اسلامی واقع شده است.
- در صورتی که چند مجتهد جامع الشّرائط مساوی باشند یا اعلمیّت بعضی بر بعض دیگر محرز و ثابت نشده آیا مجاز است که شخص تبعیض در تقلید قائل شده و در مسائل مختلف فقهی از مجتهدین جامع الشّرائط مختلف تقلید نماید؟ در این صورت اگر این عمل موجب انتخاب سادهترین فتوا در میان فتاوای این مجتهدین در مسائل مختلف گردد آیا شرعاً چنین عملی که ظاهراً در نقطه مقابل عمل به احتیاط میباشد صحیح و جایز است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی به خاطر رفع احتیاج خانه یا مغازه اش را در مقابل مقداری پول گرو می گذارد. سپس با توافق همدیگر، گرو دهنده عین گرو گذاشته شده را از صاحب پول کرایه می کند، و در نتیجه خانه یا مغازه در تصرّف مالک می ماند و ماهانه کرایه اش را به مرتهن می دهد. آیا این معامله صحیح است؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر برای برپایی هیأت، بنا به فرض از مالی استفاده شود که صاحب آن راضی نیست، اقامه و شرکت در آن مجلس چگونه است؟ و درصورت عدم اطلاع از رضایت صاحب مال، حکم مسئله چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه صورتی می توان از مالی که گرو گذاشته شده و در رهن است، فک رهن نمود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی مالی را به عنوان مال خودش به دیگری با سند عادی بفروشد و بعداً به جهت تعهدی که با شخص ثالث داشته، همان مال را با سند رسمی به شخص ثالث انتقال دهد، آیا معامله دوم شرعاً صحیح است؟ و در هر صورت کدام یک از دو معامله فوق شرعاً صحیح است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا کسی که قرض ربایی گرفته می تواند در آن مال تصرف کند؟ در صورت رضایت صاحب پول چطور؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در میان بعضی از مردم معمول است که وامی به صاحب خانه می دهند و خانه او را گرو برمی دارند به شرط اینکه قیمت کمتری جهت مال الاجاره بپردازند، یا اصلًا مال الاجاره ای ندهند که در عرف به آن خانه رهنی می گویند، آیا این کار صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] تزویج دختر بالغه ی رشیده به اجبار به صورتی که قطعا راضی نیست، چه حکمی دارد؟ آیا پدر شرعا می تواند چنین کاری کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] تزویج دختر بالغه و رشیده به اجبار به صورتی که قطعاً راضی نیست، چه حکمی دارد؟ آیا پدر شرعاً می تواند چنین کاری کند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا تراشیدن ریش در صورتی که گذاشتن آن مانع رسیدن به اهداف مشروع انسان شود جایز است؟
- [آیت الله خوئی] زیدی در مسجد یا حرم رحل گذارده، به گفتن (قد قامت الصلاة) آیا حق صاحب رحل ساقط میشود یا خیر؟ و به گذاردن یک مهر مثلاً حقی برای صاحب مهر ثابت میشود یا خیر؟ و هم در صورتی که امروز ظهر برای امشب مثلاً رحل بگذارد اثبات حق میکند شرعاً یا خیر؟ و اگر کسی به وکالت رحل پهن کند چطور است؟ و در صورتی که برای خود و دیگران رحلهایی میگذارد مثبِت حقی است یا خیر؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر عاریه دهنده طوری شود که شرعاً نتواند در مال خود تصّرف کند مثلاً دیوانه شود ؛ عاریه کننده باید مالی را که عاریه کرده به ولیّ او بدهد .
- امانت دار و کسی که مال را امانت می گذارد ، باید هر دو بالغ و عاقل باشند ، پس اگر انسان مالی را پیش بچّه یا دیوانه امانت بگذارد ، یا دیوانه و بچّه مالی را پیش کسی امانت بگذارند ، صحیح نیست .
- مالی را که نزد کسی گرو گذاشته اند ، اگر دیگری غصب کند صاحب مال و طلبکار می تواننند چیزی را که غصب کرده از او مطالبه نمایند و چنانچه آن چیز را از او بگیرد باز هم در گرو است و اگر آن چیز از بین برود و عوض آن را بگیرند آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو می باشد .
- اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را نداند ولی صاحبش را بشناسد ، باید یکدیگر را راضی نمایند . و چنانچه صاحب مال راضی نشود ، در صورتی که انسان بداند چیز معیّنی مال او است و شک کند که بیشتر از آن هم مال او است یا نه ؛ باید چیزی راکه یقین دارد مال او است به او بدهد ، و احتیاط مستحّب آن است مقدار بیشتری را که احتمال می دهد مال او است به او بدهد .
- اگر مالی پیدا کند که نشانه دارد و قیمت آن از6/12 نخود نقرة سکّه دار کمتر است ، چنانچه صاحب آن معلوم باشد و انسان نداند راضی است یا نه ، نمی تواند بدون اجازة او بردارد و اگر صاحب آن معلوم نباشد ، می توان به قصد اینکه ملک خودش شود بردارد و احتیاط واجب آن است که اگر صاحبش پیدا شود در صورتی که تلف نشده خود مال را و در صورتی که تلف شده عوض آن را به او بدهد .
- اگر انسان مال کسی را بدون اجازه او بفروشد چنانچه صاحب مال به فروش آن راضی نشود و اجازه نکند معامله باطل است .
- گرودهنده وکسی که مال را گرو می گیرد باید مکلّف وعاقل باشند وکسی انها را مجبور نکرده باشد ونیز گرودنده در حال بالغ شدن باید سفیه نباشد یعنی مال خود را در کارهای بیهوده مصرف نکند بلکه اگر به واسطة ورشکستگی یا برای آنکه بعد از بالغ شدن سفیه شده حاکم شرع اورا از تصرّف در اموالش جلوگیری کرده باشد نمی تواند مال خود را گرو بگذارد .
- اگر صاحب ملک به زبان ، اجازة خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست ، نماز خخواندن در ملک او باطل است . و اگر اجازه ندهد و انسان یقین کند که قلباً راضی است ، نماز صحیح است .
- وقف کننده باید مکلّف و عاقل و با قصد و اختیار باشد و شرعاً بتواند در مال خود تصّرف کند ، بنابر این سفیهی که در حال بالغ بودن سفیه بوده یا حاکم شرع او را از تصّرف در اموالش جلوگیری کرده ، چون حقّ ندارد در مال خود تصّرف نماید ، اگر چیزی را وقف کند صحیح نیست .
- اگر کسی مالی را غصب کند و بفروشد و بعد از فروش صاحب مال معامله را برای خودش اجازه دهد ، معامله صحیح است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] انسان مالی را میتواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرّف کند و اگر مال کس دیگری را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید: (به گرو گذاشتن راضی هستم).
- [آیت الله سبحانی] انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرف کند. و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم.
- [آیت الله بروجردی] انسان مالی را میتواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرف کند و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم.
- [امام خمینی] انسان مالی را میتواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرف کند. و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم.
- [آیت الله علوی گرگانی] انسان مالی را میتواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرّف کند و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید بگرو گذاشتن راضی هستم.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرف کند. و اگر مال کس دیگر را گرو بگذارد، در صورتی صحیح است که صاحب مال بگوید به گرو گذاشتن راضی هستم، مانند اسنادی که در زمان ما برای استیفاء حق صاحب حق وثیقه گذاشته می شود.
- [آیت الله سیستانی] انسان مالی را میتواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرف کند ، و اگر مال کسی دیگر را با اجازه او گرو بگذارد ، صحیح است .
- [آیت الله وحید خراسانی] انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعا بتواند در ان تصرف کند و اگر مال دیگری را با اذن یا اجازه او گرو بگذارد صحیح است
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعاً بتواند در آن تصرف کند و اگر مال کس دیگر را، با اذن او گرو بگذارد، صحیح است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان مالی را می تواند گرو بگذارد که شرعا بتواند در آن تصرف کند و اگر مال کس دیگری را با اجاره او گرو بگذارد صحیح است.