احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
.اگر یقین یا اطمینان د ارد که قبله یکی از دو طرف معیّن است , باید به هر دو طرف نماز بخواند و اگر فقط به یک طرف گمان دارد، نماز به همان طرف کافی است و احتیاط مستحب, در تکرار نماز است.
عنوان مسئله:
.اگر یقین یا اطمینان د ارد که قبله یکی از دو طرف معیّن است , باید به هر دو طرف نماز بخواند و اگر فقط به یک طرف گمان دارد، نماز به همان طرف کافی است و احتیاط مستحب, در تکرار نماز است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] بعد از خواندن نماز احتیاط، یقین میکنیم نمازی که خوانده بودیم، کامل بوده و احتیاجی به نماز احتیاط نداشته و یا این که یقین میکنیم نمازمان ناقص بوده و با نماز احتیاط کامل شده است. آیا اکنون وظیفه جدیدی متوجه ما می‌شود یا همان نماز کافی است؟
- [آیت الله بهجت] اگر نمازگزار بعد از شکی که برای آن، نماز احتیاط لازم است، گمان پیدا کند و طبق گمان عمل کند؛ آیا نماز احتیاط بخواند یا نه؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر مقلّد به حکم شرعی صادر شده از طرف مرجع تقلید خود، ظن یا اطمینان پیدا کرد، آیا برای عمل کردن، کافی و مُجْزی است یا این که باید به فتوای مجتهد، یقین حاصل نماید؟
- [سایر] باسلام، آیا در خانواده با شرط اطمینان کافی به قرائت و صحیح بودن نماز شوهر، زن میتواند به شوهر خود اقتدا کند؟
- [آیت الله بهجت] شخصی بین نماز احتیاط حدثی از او سر زده است؛ آیا اعاده ی رکعت احتیاط به تنهایی کافی است یا باید نماز را هم اعاده کند؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بچه ممیّزی که آشنای به احکام دینی است، نماز میّت را به طور صحیح بخواند، کافی است یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر به دلیل ابری بودن هوا گمان ببریم که وقت نمازتنگ است و با تیمم نماز بخوانیم و بعدا بفهمیم که وقت کافی بوده،ت کلیف نماز خوانده شده چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا واجب است در نیّت نماز، تعیین کنیم که نماز ما واجب است یا مستحب یا قصد قربت به تنهایی کافی است؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی به گمان آن که مسح پا تا بلندی پشت پا کافی است، مدّتها چنین وضو گرفته، بعد ملتفت شده که احتیاط واجب مسح تا مَفْصَل باید باشد، نمازهای گذشته اش چه صورت دارد؟
- [آیت الله بهجت] اگر کلمه ای در نماز غلط گفته شود، یا در هنگام گفتن آن بدن حرکت کند، آیا تکرار همان کلمه کافی است یا باید از اوّل کلمه آیه یا از اوّل جمله خوانده شود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .در صورت عدم امکان شناخت قبله، نماز به یک طرف که احتمال قبله بودن آن وجود دارد , کافی است , هرچند احتیاط مستحب , در صورت وسعت وقت , تکرار نماز به چهار طرف است و اگر نسبت به بعضی از اطراف اصلاً احتمال قبله بودن مطرح نیست، نماز به آن طرف , بر خلاف احتیاط است.
- .کسی که در فرض عدم شناخت قبله می خواهد در نمازهای ترتیبی, مانند نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشاء, به احتیاط عمل کند، نماز اول را به چهار طرف یا به اطرافی که قبله بودن آن محتمل است، انجام میدهد; آنگاه نماز دوم را به همان اطراف می خواند، هرچند انجام دادن هر دو نماز به یک طرف و تکرار آنها با هم، به اطراف دیگر کافی است.
- .کسی که بر اثر مانع شخصی؛ مانند نابینایی، کار در تونل های زیرزمین، زندانی بودن، یا مانع عمومی؛ نظیر ابری بودن فضا یا کسوف آفتاب , نتواند اول وقت را تشخیص دهد، میتواند به گمان قوی خود که نزدیک طمأنینه است, نماز را شروع کند , هرچند احتیاط مستحب در تأخیر آن تا زمانِ یقین یا اطمینان است.
- .اگر مرجع تقلید در مسألهای فتوا دهد و پیش از آن یا پس از آن احتیاط کند، مثلاً بفرماید )نماز جمعه در روز جمعه کافی است و احتیاطاً چهار رکعت ظهر را هم بخواند( که آن را احتیاط مستحب گویند مقلّد او نمیتواند به فتوای مرجع دیگر عمل کند, مگر آنکه فتوای مرجع دیگر به احتیاطْ نزدیکتر باشد.
- .واجب است در رکوع, ذکرگفته شود و احتیاط واجب است یک مرتبه: (سبحان ربّی العظیم و بحمده) یا سه مرتبه: (سبحان االله) گفته شود. در تنگی وقت یا خطر و ضرر, یک مرتبه کافی است. افضل آن است که (سبحان ربی العظیم و بحمده) نیز، سه یا پنج یا هفت بار تکرار شود، چنانکه در سبحان االله، تکرار بیش از سه مرتبه، مستحب است. جمع بین تسبیح بزرگ و کوچک, جایز است.
- .نمازگزار باید نمازی را که می خواهد اقامه نماید , معیّن کند . اگر آن نماز , معیّن است؛ مانند نماز مغرب کسی که نماز مغرب قضا به عهده ندارد، در این صورت قصد نماز مغرب کافی است و تعیین ادا یا قضا لازم نیست; همچنین کسی که مثلاً نماز مغرب قضا به عهده دارد, ولی فقط درصدد انجام دادن نماز اداست, تعیین ادا یا قضا لازم نیست و اگر آن نماز مشترک بین واجب و مستحب , نیز بین ادا و قضاست و هر دو طرف اشتراک می تواند مقصود نمازگزار باشد, در این صورت, باید نمازی را که میخواهد اقامه نماید, معیّن کند, هرچند به اجمال باشد و بدون تعیین، نماز باطل است.
- .هرگاه کسی آیهسجده را بخواند و خواندن دیگری را گوش فرا دهد یعنی استماع کند دو سجده بر او واجب است و اگر به گوش او برسد, بدون آنکه درصدد گوش دادن آن باشد، یک سجده کافی است, هرچند احتیاط مستحب, دو بار سجده نمودن است.
- .کسی که عادت دارد در رکعت سوم و چهارم نماز تسبیحات بخواند، اگر بد ون قصد قرائت نماز، مشغول حمد شد , باید آن را رها کند و دوباره حمد یا تسبیحات بخواند؛ ولی اگر از عادت خود غفلت نموده و به قصد امتثال دستور نماز، حمد را خواند, کافی است و نماز او صحیح است.
- .اگر در دو رکعت آخر نماز به عنوان اینکه دو رکعت اول نماز است، حمد بخواند , نماز او صحیح است ; چه پیش از رکوع آگاه شود ; چه در حال رکوع و چه پس از آن , چنان که در دو رکعت اول نماز , به خیال آنکه دو رکعت آخر نماز است و حمد در آنها کافی است, سوره حمد بخواند, نماز او صحیح است ; چه پیش از رکوع آگاه شود ; یا پس از رفتن به رکوع. البته اگر قبل از رکوع آگاه شد, بنا بر احتیاط واجب, سوره را باید بخواند.
- .نمازگزار در نماز ظهرِ روز جمعه , خواه دو رکعت (نماز جمعه) بخواند یا چهار رکعت، مستحب است در رکعت اول بعد از حمد، سوره جمعه و در رکعت دوم پس از حمد، سوره منافقون بخواند . اگر یکی از این دو سوره را انتخاب , و شروع به خواندن آنها نمود, بنا بر احتیاط واجب , نمیتواند آنها را رها کند و سورهّ دیگر بخواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکی از دو طرف است ، باید به هر دو طرف نماز بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که در صورت گمان ، به چهار طرف نماز بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکی از دو طرف است، باید به هر دو طرف نماز بخواند، ولی احتیاط مستحب آن است که در صورت گمان به چهار طرف نماز بخواند.
- [امام خمینی] اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکی از دو طرف است، باید به هر دو طرف نماز بخواند. ولی احتیاط مستحب آن است که در صورت گمان، به چهار طرف نماز بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکی از دو طرف است، باید به هر دو طرف نماز بخواند ولی احتیاط مستحب آن است که در صورت گمان، به چهار طرف نماز بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر یقین کند که قبله در یکی ازدو طرف است، باید به هر دو طرف نماز بخواند، ولی احتیاط مستحبّ آن است که در صورت گمان به اینکه قبله در یکی از دو طرف است به چهار طرف نماز بخواند.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که میخواهد نماز بخواند، باید برای پیدا کردن قبله کوشش نماید، تا یقین کند که قبله کدام طرف است و یا بگمانی که ازمحراب مسجد مسلمانان یا قبرهای آنان یا از راههای دیگر پیدا می‌شود عمل نماید، حتّی اگر از گفته فاسق یا کافری که به واسطه قواعد علمی قبله را میشناسد گمان به قبله پیدا کند کافی است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر یقین یا گمان کند که قبله در یکی از دو طرف است؛ بنا بر احتیاط باید به هر دو طرف نماز بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر برای پیدا کردن قبله وسیلهای ندارد ، یا با اینکه کوشش کرده ، گمانش به طرفی نمیرود ، نماز خواندن به یک طرف کافی است ، و احتیاط مستحب آن است که چنانچه وقت نماز وسعت دارد چهار نماز به چهار طرف بخواند .
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در جایی که نباید سلام دهد اشتباهاً هر سه سلام رابگوید، دو سجده سهو کافی است، لکن احتیاط مستحبّ تکرار سجده است به تکرار سلام.
- [آیت الله علوی گرگانی] حکم گمان در شماره رکعتهای نماز مثل حکم یقین است، مثلاً اگر انسان گمان دارد که نماز را چهار رکعت خوانده، نباید نماز احتیاط بخواند و حکم گمان در افعال هم مثل یقین است پس اگر گمان کند فعلی را آورده باید نماز را تمام کند و بنابر احتیاط مستحبّ اعاده نماید و اگر بعد از تجاوز محلّ گمان کند که فعل را نیاورده است باید برگردد و آن فعل را بیاورد و بنابر احتیاط مستحبّ نماز را اعاده نماید.