فاصله
فاصله یعنی جدایی یا مقدار دوری دو یا چند چیز از هم می‌باشد.
.ابتدای مدّت اجاره میتواند از عقد آن فاصله داشته باشد, مثلاً هنگام اجاره مال، نیز وقت اجیر شدن شخص, چنین قرار دهند که پس از یک ماه، بهرهوری یا کار, شروع شود.
عنوان مسئله:
.ابتدای مدّت اجاره میتواند از عقد آن فاصله داشته باشد, مثلاً هنگام اجاره مال، نیز وقت اجیر شدن شخص, چنین قرار دهند که پس از یک ماه، بهرهوری یا کار, شروع شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مالکی مغازه خود را به مدت سه سال با اخذ مبلغی به عنوان سرقفلی از مستاجر به وی اجاره می‌دهد. بیست روز پس از عقد اجاره مذکور، مالک با کتمان اینکه مبلغی به عنوان سرقفلی دریافت کرده و با بیان اینکه مغازه صرفاً در اجاره مستاجر است؛ مغازه یاد شده را به شخص دیگری میفروشد و تمامی ثمن آن را دریافت و متعهد می‌شود ظرف چهار ماه رضایت مستاجرین را اخذ و مغازه را تخلیه شده تحویل خریدار نماید. فروشنده به تعهد خود عمل نمیکند تا اینکه پس از انقضاء مدت اجاره مغازه تخلیه و تحویل خریدار می‌شود. مرقوم فرمایید مستاجر برای دریافت مبلغ سرقفلی خود به کدام یک از مالکین میتواند مراجعه نماید مالک اولیه (فروشنده) که مغازه را به مستاجر اجاره داده و وجهی از بابت سرقفلی از وی دریافت کرده و یا اینکه به مالک جدید (خریدار) که از سرقفلی مستاجر بیخبر بوده است؟
- سازمانی به اعضای خود اعلام کرد که میتوانند با پرداخت نصف بهای تراکتور، در نوبت خرید قرار گیرند و شش ماه بعد اعلام کرد، در صورت پرداخت باقیمانده بهاء، یک ماه بعد تراکتورها به آنها تحویل داده خواهد شد. الف) آیا با اعلام قیمت تراکتور و زمان تحویل آن و پس از پرداخت، متقضای عقد معامله جاری شده و رسمیت دارد؟ ب) آیا سازمان میتواند با وجود اعلام قیمت قطعی و دریافت آن، به جای تحویل تراکتورها و خسارات وارده، هر ساله فقط افزایش قیمت را اعلام کند؟ ج) آیا سازمان باید خسارت تأخیر در تحویل و عدم کارکرد ناشی از عدم تحویل را بپردازد؟ د) آیا سازمان میتواند پس از تأخیر در تحویل، قیمت بالاتری را مطالبه کند؟ ه) آیا سازمان میتواند یک سال پس از تحویل و دریافت کامل بهای تراکتور، حق فروش را از خریدار سلب کند و در صورت فروش او را به پرداخت ما به التفاوت آن به قیمت روز ملزم کند؟ و) آیا سازمان میتواند حتی پنج سال پس از تحویل تراکتور، چنین شرطی نماید؟ ز) آیا میتوان با توافق، بهای کالایی را دریافت نمود و آن را تحویل نداد و بهای آن را بالا برد و یک سال پس از تحویل آن، گفت که در صورت فروش آن به بهای بیشتر، سود به دست آمده از آنِ فروشنده است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا تعیین سال خمسی به اختیار خود شخص است یا باید ابتدای شروع به کسب را ابتدای سال خود قرار دهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا فردی که اجیر شده است را می توان در اجاره شخص دیگری قرار دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کشاورزی که وقت شروع کار او بهار، و سه ماه بعد محصول را جمعآوری میکند، آیا مبداء سال هنگام شروع به کار است یا زمان جمعآوری مجصول؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا فوت مستاجر یا اجیر در اجاره ی نفس قبل از اتمام مدت اجاره تاثیری در عقد اجاره دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا تعیین ابتدای سال خمسی به دست خود ماست؟ و کسی که ابتدای شروع به کار و کسب و درآمد خود را نمیداند، چه باید بکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مال مورد اجاره پیش از شروع اجاره خراب شود وظیفه چیست؟
- [آیت الله بهجت] کسی که برای حجّ اجیر شده است که مال الاجاره اش را شش ماه پس از حج بگیرد. آیا آن پول از درآمد سال وصول است یا سال قرارداد اجاره؟
- [آیت الله سبحانی] آیا می توان در ضمن عقد اجاره شرط نمود که اگر اجیر در فلان مدت کار را به اتمام نرساند مبلغ یک میلیون تومان را به موجر قرض الحسنه بدهد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر خانه یا ملکی را مثلًا یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه معیّن کنند، آیا صحیح است؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا ابتدای سال مالی همان ماه اول کار است یا اولین ماهی که حقوق دریافت می کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .در پیمان اجاره،صیغه (لفظ) لازم نیست , چون به چند صورت عقد اجاره درست است: 1 .اجاره دهنده و اجاره کننده با هر زبانی که دارند اجاره را با لفظ ادا کنند؛ 2 .هر دو طرف , فعلی انجام دهند که بر اجاره دلالت داشته باشد؛ 3 .یک طرف با لفظ و طرف دیگر با فعل ، اجاره را برقرار کنند . در صحّت عقد اجاره به صورت های یادشده , فرقی بین اجاره دادن مال و اجیر شدن شخص نیست.
- .منفعت مال مورد اجاره باید حلال باشد، پس اجاره دادن مکان یا اجیر شدن شخص برای نگهداری شراب، ابزار قمار و مانند آن باطل است; همچنین باید دارای خصوصیّتهای زیر باشد. یکم: پول دادن برای آن بیهوده نباشد، از اینرو اجاره سَفَهی باطل است, هرچند اجاره دهنده و اجاره کننده سفیه نباشند. دوم: چیزی که دارای چند منفعت است, اگر همه یا برخی از آن منافع مورد اجاره است, در هر دو صورت, باید معیّن شود. سوم: مدت اجاره, مانند کیفیت بهرهوری تعیین شود، بنابراین صِرف معیّن کردن دوختن لباس بدون معلوم نمودن زمان آن, کافی نیست.
- .در مواردی که بهره برداری از ملک اجاری یا شخص اجیر محدود باشد , در اجاره دوم باید در همان محدوده باشد ; برای مثال , اگر مِلکی را جهت کار فرهنگی اجاره نمود , نمی تواند آن را برای استفاده از کار غیر فرهنگی اجاره دهد.
- .اگر کسی اجیر شد که در زمان معیّن کاری را انجام دهد، به صورتی که محور اصلی اجاره, "کار در زمانِ محدود" باشد و در آن مدت, آماده انجام دادن کار شد، حق درخواست اجرت را دارد, هرچند صاحب کار به او رجوع نکند و او نیز برای خود یا دیگری کار کند؛ ولی اگر محور اصلی اجاره, "واگذاریِ زمانِ معیّن" باشد, به گونهای که اجیرکننده مالک مدّت محدود شد، اجیر حق ندارد بدون اذن اجیرکننده, کاری برای خود یا دیگری انجام دهد و اگر انجام داد و او راضی شد، پولی که در برابر کار دوم قرار دارد, مال اجیرکننده است و اجیرشونده فقط اجرت اصلی خود را از او طلب میکند.
- .اگر ولیّ ،وصیّ و قیّمِ نابالغ، مال او را اجاره دهد یا خود او را اجیر دیگری نماید, صحیح است؛ لیکن اگر مدتی از زمان بالغ شدن او را جزء مدّت اجاره قرار دهد، پس از آنکه وی بالغ شد ، اصل اجاره را نمی تواند به هم بزند؛ ولی بقیه مدت، هرگاه به صورتی باشد که اگر ولیّ آن را جزء زمان اجاره قرار نمی داد، برخلاف مصلحتِ ضروری نابالغ بود، نمی تواند به هم بزند ; اما اگر برابر مصلحت ضروری او نبود, میتواند بقیه را به هم بزند.
- .اگر اجیرشونده با اجیرکننده , به صورت صریح یا ضمنی شرط کنند که فقط برای او کار کند، نه اجیرشونده می تواند اجیر دیگری شود ; نه اجیرکننده می تواند او را اجیر دیگری کند و اگر به هیچ وجه شرط نکنند , اجیرشونده می تواند برای دیگری به هر مقداری که با هم توافق کنند , اجیر شود؛ ولی اجیرکننده نمی تواند او را اجیر دیگری کند , مگر به مقدار مساویِ با اجاره بها یا کمتر از آن و اگر به اجاره بهایی از جنس دیگر اجاره دهد, میتواند زیادتر از اجرتِ اول بگیرد.
- .اگر کسی اجیر شود کاری را با اجارهبهای معیّن انجام دهد و به صورت صریح یا ضمنی شرط مباشرت نشده باشد, میتواند آن کار را به دیگری واگذار نماید؛ ولی نمیتواند اجاره بها را کم کند, مگر آنکه خودش مقداری از کار را انجام دهد, هرچند به صورت طرح نقشه، تهیّه وسائل و... باشد.
- .اگر مدتِ اجاره به صورت صریح یا ضمنی معیّن نشود و درباره زمان چنین گفته شود (مبلغ اجارهّ مال یا اجرت شخصِ معیّن، هرماه فلان مقدار است) و هیچ تعیینی نسبت به آغاز و انجام آن صورت نپذیرد, اجاره صحیح نیست و اگر نسبت به ماه اول معیّن شود و دربارهّ ماههای دیگر معلوم نشود، فقط اجاره ماه اول صحیح است, مگر در ضمن اجاره ماه اول شرط کند که (اگر بیش از یک ماه بخواهد بماند, هر ماهی فلان مبلغ بپردازد) و چنین شرطی بر اثر مجهول بودن نزد خردمندان جامعه غرری نباشد، اجاره صحیح است.
- .هر گاه صاحب کالا به دیگری بگوید (این جنس را به فلان مبلغ معیّن بفروش و هرچه زیادتر فروختی (نه به صورت مغبون کردن دیگران) مال تو باشد ) و او قبول کرد و زیادتر از قیمت تعیین شده فروخت، چند صورت دارد : یکم: فروشنده در قبال کار معیّ ن و مزد معلومی اجیر شده باشد، در این صورت , مقدار زائد، مال صاحب کالاست , مگر آنکه وی مال را به آن شخص ببخشد؛ دوم: شخص فروشن ده اجیر شده باشد؛ ولی اجرت تعیین نشده باشد ; در این صورت , می توان مقدار زائد را، به عنوان اجرت مثل، محاسبه کرد؛ سوم: به عنوان (جُعاله) پیشنهادی از طرف صاحب کالا مطرح شود و آن شخص به فروش با قیمت زائد اقدام کند; در این صورت , آن مبلغ زائد، مال شخص فروشنده است ؛ چهارم: هیچ عنوانی از قبیل اجاره یا جعاله نباشد, مقدار زائد، متعلّق به صاحب مال است, مگر آنکه وی فروشنده را وکیل در بخشودن به خود کرده باشد.
- .هرگاه کسی برای انجام دادن کار معیّن اجیر شود و بر خلاف آن عمل کند, مانند آنکه رنگرز برخلاف رنگ تعهّدشده رنگآمیزی کند; یا خیّاط برخلاف کیفیّت دوخت قراردادشده بدوزد, نه اجاره بهای تعیین شده را میتواند طلب کند; نه اُجرت مثل را. 1392.12.12 جوادی آملی
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر خانه ای را مثلا یک ساله اجاره دهند و ابتدای ان را یک ماه بعد از عقد اجاره قرار دهند اجاره صحیح است اگر چه موقع عقد اجاره خانه در اجاره دیگری باشد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر خانهای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند اجاره صحیح است؛ اگر چه موقعی که صیغه میخوانند خانه در اجاره شخص دیگری باشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر ابتدای مدت اجاره را معین نکنند ابتدای ان بعد از تحقق عقد اجاره است
- [آیت الله سیستانی] اگر ابتدای مدت اجاره را معیّن نکنند ، ابتدای آن بعد از بستن قرار داد اجاره است .
- [آیت الله سیستانی] اگر خانهای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند ، اجاره صحیح است ، اگر چه در موقع قرار داد خانه در اجاره دیگری باشد .
- [آیت الله مظاهری] ابتدای مدّت اجاره بعد از خواندن عقد است، و اگر شرط کنند که ابتدای آن مدّتی بعد از خواندن عقد باشد، شرط باطل است ولی اجاره صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] اگر خانه ای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند اجاره صحیح است، اگرچه موقعی که صیغه می خوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر خانهای را مثلاً یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند، اجاره صحیح است، اگر چه موقعی که صیغه میخوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر خانه ای را مثلا یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند اجاره صحیح است، اگر چه موقعی که صیغه می خوانند خانه در اجاره دیگری باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر خانه ای را مثلا یک ساله اجاره دهند و ابتدای آن را یک ماه بعد از خواندن صیغه قرار دهند؛ اجاره صحیح است اگرچه موقعی که صیغه می خوانند خانه در اجاره دیگری باشد.