اذان و اقامه
این مقاله درباره اذان و اقامه که ذکرهای مخصوص اعلان وقت نماز و آمادگی برای آن می‌باشد است.
کسی که اذان و اقامه دیگری را می شنود مستحب است هر قسمتی را که می شنود بگویدولی از (حَیَّ علی الصّلوة) تا (حَیَّ عَلَی خَیرِ العَمل) را به امیدثواب بگوید.
عنوان مسئله:
کسی که اذان و اقامه دیگری را می شنود مستحب است هر قسمتی را که می شنود بگویدولی از (حَیَّ علی الصّلوة) تا (حَیَّ عَلَی خَیرِ العَمل) را به امیدثواب بگوید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است اسم شخصی امام علی یا امام حسن و... باشد؟
- حکم سودهای علی الحساب که در مشارکتهای بانکی به سپرده گذار پرداخت می شود، چیست؟
- چنانچه فرد مسلمان فطری، در مقام احتجاج و منازعه با عدّه ای در مورد ائمه اطهار (علیهم السلام) این کلمات را به زبان آورد: (کدام دین؟ کدام قرآن؟ پیامبر (صلی الله علیه وآله) و علی (علیه السلام) و امام صادق (علیه السلام) چه کسی بودند؟ همه اینها دروغ است)، آیا استعمال الفاظ فوق، از مصادیق سبّ و دشنام به آن بزرگواران می باشد؟
- اذا صلّی اماما او مأموما فهل یجوز له ان یعیدها و یصلیها ثانیاً اماماً او مأموماً مع الیقین بصحة صلاته؟ و علی فرض الجواز هل یستحب ذلک ام لا؟
- در بعضی از نقاط خانقاهی وجود دارد، که عده ای در آن جمع و مدح حضرت علی را به قول خودشان می کنند، وظیفه چیست؟
- در صورتی که مردی بخواهد علی رغم کراهت، با زوجه خود از دبر نزدیکی کند، آیا زوجه می تواند امتناع کند و تمکین نکند؟
- آیا علیّ اللّهی ها که طریق خاصی برای خود دارند پاکند؟ و ازدواج با آنان چه حکمی دارد؟ و نیز معاشرت و هم غذا شدن با آنها چگونه است؟
- اینجانب معلّم هستم. مبلغی پول که در سال قبل خمس آن را پرداخت کرده ام به صورت علی الحساب به شرکت تعاونی مسکن فرهنگیان واریز کرده ام تا در آینده قطعه زمینی به اینجانب بدهند. اکنون سال خمسی ام فرا رسیده، آیا به این پول خمس تعلق می گیرد؟
- یوجد بعض المؤمنین من أبناء الشعب العراقی المسلم و من الشیعة بالخصوص الذین کانوا یذهبون سیراً علی الأقدام الی زیارة الأمام الحسین(علیه السلام) و قد جاءوا الی ایران و حالت بینهم و بین زیارة الأمام الحسین الظروف السیاسیة القائمة ولکنهم قاموا بالذهاب الی زیارة الأمام الرضا(علیه السلام) مشیاً الأقدام فی قم ونیشابور، فهل یوجد تأییدمن قبل الشارع المقدس لهذه الظاهره؟ وهل یوجد من الائمة مَن أیّد هذه الظاهره؟ وعلماً ان البعض منهم یتعرض الی الأذیة من تشقق قدمیه و أدمائهّن فما هی وجه نظرکم حول هذه الظاهره؟
- کاسبی مثلا به این لفظ نذر کرده که: یا اباالفضل العباس (علیه السلام) اگر من از این کسب استفاده کنم صدی پنج از این درآمد مال جناب شما باشد. گاهی در نظر می گیرد که از سهم آن حضرت مس بخرد یا صرف برق کند یا پارچه سیاه جهت سینه زنهای هیأت ابوالفضل خریداری و یا اطعام کند. و امثال ذلک. ولی صیغه مخصوصی را که در نذر شرط است (لله علّی کذا) تلفظ نکرده است، آیا ملزم است به این نذر عمل کند یا نه؟ و اگر به آن صیغه مخصوص تلفظ می کرد می توانست در مطلق امور خیریه مصرف کند؟ یا باید در همان مصرفی که در نظر داشته صرف کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] چرا در اذان اهل سنت کلمه (حی علی خیر العمل) یافت نمیشود؟
- [سایر] چرا در اذان و اقامه (حیّ علی الصلاة) میگویند؟
- [سایر] آیا حی علی خیر العمل جزء اذان بود و کسی از صحابه یا تابعین این جمله را در اذان می خواندند؟
- [سایر] دلیلی بر اثبات این که "حی علی خیر العمل"توسط عمر حذف شده است؟
- [سایر] شبهه: شیعیان جمله «حی علی خیرالعمل» را در اذان وارد کرده و به این وسیله بدعت ایجاد کردهاند.
- [سایر] چرا در اذان اهل سنّت «حی علی خیرالعمل» وجود ندارد؟ اذان زمان پیامبر صلی الله علیه و آله چگونه بوده است؟
- [سایر] آیا پیامبر در اذان و اقامه اشهد انّ علی ولی الله را ذکر می کرده است؟
- [سایر] چرا شیعیان در اذان و اقامه گواهی میدهند علی(علیهالسلام) (ولی خدا) است؟
- [آیت الله خامنه ای] می دانیم که کلمه (صلاة) به حرف (تاء) ختم می شود ولی در اذان (حیّ علی الصلاة) با (هاء) گفته می شود، آیا این صحیح است؟
- [سایر] در مورد بدعت مسح روی کفش که در زمان خلفا انجام شده و عکس العمل امیرالمومنین علی علیه السلام در مقابل این بدعت لطفا توضیحاتی ارائه فرمایید:
مسائل مرتبط از این مرجع
- اذان هیجده جمله است: اَلله اکبرُ چهار مرتبه اَشهدُ اَنْ لا الهَ اِلاّاللهُ، اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسولُ الله حیَّ عَلَی الصَّلوةِ حَیَّ عَلَی الفَلاحِ حَیَّ عَلی خیرِ العملِ، الله اکبرُ لااِلَه اِلاّالله هر یک دو مرتبه و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبرُ از اوّل اذان و یک مرتبه لااِلهَ اِلاّالله از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حَیَّ عَلَی خیرِ العَمَل باید دو مرتبه قَد قامَتِ الصَّلوةُ اضافه نمود.
- اگر کلمات اذان و اقامه را بدون ترتیب بگوید، مثلاً (حَیَّ علی الفلاح) را پیش از (حَیَّ عَلی الصَّلاة) بگوید باید برگردد و از جائی که ترتیب بهم خورده دوباره بگوید.
- برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای یومیّه اذان و اقامه بگویند ولی پیش از نماز عید فطر و قربان مستحب است سه مرتبه بگویند (الصّلوة) و در نمازهای واجب دیگر سه مرتبه (الصّلوة) را به قصد رجاء بگویند.
- باید بین اذان و اقامه فاصله ندهد و اگر بین آنها به قدری فاصله دهد که اذانی را که گفته اذان این اقامه حساب نشود مستحب است دوباره اذان و اقامه را بگوید و نیز اگر بین اذان و اقامه و نماز به قدری فاصله دهد که اذان و اقامه آن نماز حساب نشود مستحب است دوباره برای آن نماز، اذان و اقامه بگوید.
- اگر در بین اذان یا اقامه پیش از آنکه قسمتی را بگوید شک کند که قسمت پیش از آن را گفته یا نه، باید قسمتی را که در گفتن آن شک کرده بگوید ولی اگر در حال گفتن قسمتی از اذان یا اقامه شک کند که آنچه پیش از آن است گفته یا نه گفتن آن لازم نیست.
- نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب بلکه بهتر از مسجد است. و نماز در حرم مطهّر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر دویست هزار نماز است.
- مستحبّ است بین اذان و اقامه یک قدم بردارد، یا قدری بنشیند یا سجده کند یا ذکر بگوید یا دعا بخواند یا قدری ساکت باشد یا حرفی بزند یا دو رکعت نماز بخواند، ولی حرف زدن بین اذان و اقامه نماز صبح و نماز خواندن بین اذان و اقامه نماز مغرب مستحب نیست.
- مستحب است نمازهای واجب خصوصاً نمازهای یومیّه را به جماعت بخوانند، و در نماز صبح و مغرب و عشا خصوصاً برای همسایه مسجد و کسی که صدای اذان مسجد را می شنود بیشتر سفارش شده است.
- چیزهائی که در نماز یومیه واجب و مستحب است در نماز آیات هم واجب و مستحب می باشد ولی در نماز آیات مستحب است به جای اذان و اقامه سه مرتبه به قصد امید ثواب بگویند: اَلصَّلاة.
- مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهائی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: (اَللّهُ اَکْبَرُ عَلَی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الأنْعامِ وَ الْحَمْدُ للّهِ عَلَی ما اَبْلانا). ولی اگر عید قربان را در منی باشد مستحب است بعد از پانزده نماز که اول آنها نمازظهر روز عید وآخرآنها نمازصبح روز سیزدهم ذی حجه است، این تکبیرها را بگوید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] کسی که اذان و اقامه دیگری را میشنود مستحب است هر قسمتی را که میشنود بگوید ولی در حکایت اقامه که از دیگری بشنود از (حی علی الصّلوة) تا (حی علی خیر العمل) را به امید ثواب بگوید.
- [امام خمینی] کسی که اذان و اقامه دیگری را می شنود، مستحب است هر قسمتی را که می شنود بگوید. ولی در حکایت اقامه که از دیگری بشنود از "حی علی الصلاة" تا "حی علی خیر العمل" را به امید ثواب بگوید.
- [آیت الله بروجردی] اذان هیجده جمله است:(اَللهُ اَکبرُ)؛ چهار مرتبه.(اَشهّدُ اَنْ لا اِلهَ اِلا اللهُ - اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ حَی عَلَی الصَّلوة حَی عَلَی الفَلاحِ حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ اَللهُ اَکبرُ لا اِلَهَ اِلا اللهُ)؛ هر یک دو مرتبه.و اقامه هفده جمله است:یعنی دو مرتبه (اَللهُ اَکبرُ) از اوّل اذان و یک مرتبه (لا اِلهَ اِلا اللهُ) از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن (حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ) باید دو مرتبه (قَد قامَتِ الصَّلوة) اضافه نمود.
- [آیت الله بهجت] کسی که اذان و اقامه دیگری را میشنود مستحب است هرقسمتی را که میشنود، بگوید، ولی از (حَی عَلَی الصَلاة) تا (حَی عَلی خَیرِ العَمل) را به جای هر کدام (لا حَوْلَ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّه الْعَلِی الْعَظِیم) میگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اذان هیجده جمله دارد: (اللَّهُ أکبَر) چهار مرتبه، (أَشْهَدُ أَنْ لا إلهَ إلّا اللَّهُ)، (أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللَّه)، (حَیَّ علی الصَّلاةِ)، (حَیَّ علی الفَلاحِ)، (حَیَّ علی خَیْرِ العَمَلِ)، (اللَّه أکبَر)، (لا إلهَ إلّا اللَّهُ) هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه (اللَّه أکبَر) از اول اذان و یک مرتبه (لا إلهَ إلّا اللَّهُ) از آخر آن کم میشود و بعد از گفتن (حَیَّ علی خَیْرِ العَمَلِ) باید دو مرتبه (قَدْ قامَتِ الصّلاة) اضافه نمود.
- [آیت الله وحید خراسانی] اذان هیجده جمله است الله اکبر چهار مرتبه اشهد ان لا اله الا الله اشهد ان محمدا رسول الله حی علی الصلاه حی علی الفلاح حی علی خیر العمل الله اکبر لا اله الا الله هر یک دو مرتبه و اقامه هفده جمله است یعنی دو مرتبه الله اکبر از اول اذان و یک مرتبه لا اله الا الله از اخر ان کم می شود و بعد از گفتن حی علی خیر العمل باید دو مرتبه قد قامت الصلاه اضافه نمود
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اذان هیجده جمله است: اللّه اکبر چهار مرتبه؛ اشهد ان لا اله الا اللّه؛ اشهد ان محمدا رسول اللّه؛ حی علی الصلاه؛ حی علی الفلاح؛ حی علی خیر العمل؛ اللّه اکبر؛ لا اله الا اللّه هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است؛ یعنی دو مرتبه اللّه اکبر از اول اذان و یک مرتبه لااله الا اللّه از آخر آن کم می شود و بعد از گفتن حی علی خیر العمل باید دو مرتبه قد قامت الصلاه اضافه نمود.
- [آیت الله سیستانی] اذان هیجده جمله است : (اللّه اکبر) چهار مرتبه ، (أَشْهَدُ أن لا إِلَه إِلاّ اللّهُ) ، (أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللّهَ) ، (حَیَّ عَلَی الصَلاةِ) ، (حَیَّ عَلی الفَلاحِ) ، (حَیَّ عَلی خَیْرُ الْعَمَل) ، (اَللّهُ أَکْبَرُ) ، (لا الهَ إلاَّ اللّهُ) هر یک دو مرتبه . و اقامه هفده جمله است ، یعنی دو مرتبه (اَللّهُ أَکْبَرُ) از اول اذان ، و یک مرتبه (لا إِلهَ إلاَّ اللّهُ) از آخر آن کم میشود ، و بعد از گفتن (حَیَّ عَلَی خَیْرِ العَمَل) باید دو مرتبه (قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ) اضافه نمود .
- [آیت الله جوادی آملی] .ترتیب هجده جمله اذان و هفده جمله اقامه باید محفوظ باشد و اگر بر خلاف آن گفته شد , باید برابر نظم یاد شده دوباره گفته شود، مثلاً اگر (حیّ علی خیر العمل ) پیش از (حیّ علی الفلاح ) گفته شد , دوباره باید (حیّ علی خیر العمل) گفته شود.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که اذان شخص دیگری را میشنود، مستحب است هر قسمتی را که میشنود تکرار کند، ولی در بازگویی اقامهای که از دیگری میشنود، باید قصد ذکر مطلق نماید نه قصد اقامه و از (حَیَّ عَلَی الصَّلاةِ) تا (حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَلِ) را به امید ثواب بگوید.