ربا
فزوني و زياده
رباي معاملي (معاوضي): معاملهاي که در آن دو کالاي هم جنس مکيل يا موزون مبادله ميشوند و يک طرف داراي افزوده است. (هم جنس، مکيل، موزون)
ربا گرفتن از بانکهای کشورهای غیر اسلامی اشکال ندارد.
عنوان مسئله:
ربا گرفتن از بانکهای کشورهای غیر اسلامی اشکال ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا به فتوای حضرتعالی عمل به اوقات شرعی که از رسانه‌های کشورهای اسلامی اعلام می‌شود، صحیح است یا نیاز به تفحّص بیشتر دارد؟
- آیا کفش و کمربند و لباس چرم ساخت کشورهای غیر مسلمان پاک است یا نجس؟ اگر آن لباس را ازکشور اسلامی مثل عربستان خریده باشیم تفاوتی در مسئله می کند؟
- زمانی که همه یا اکثر کشورهای همسایه اعلام اول ماه کنند، آیا می‌توان به اعلام آنها اطمینان نمود؟
- زمانی که همه یا اکثر کشورهای همسایه اعلام اول ماه کنند، آیا می‌توان به اعلام آنها اطمینان نمود؟
- الف) نرم افزارهایی در اینترنت وجود دارد که با استفاده از آنها می توان به سایت‌هایی که توسط جمهوری اسلامی فیلتر شده، وارد شد. این نرم افزارها در اینترنت موجود است و نیاز به اجازه یا شکستن قفل و... ندارد. آیا استفاده از چنین نرم افزارهایی برای شکستن فیلتر سایت های فیلترشده اشکال دارد یا خیر؟
- اگر کسی توانایی پرداخت وامی را نداشته باشد و خواسته باشد اصل و سود و دیرکرد را در قالب وام جدید از همان بانک بگیرد، از نظر شرعی چه صورتی دارد آیا ربا است یا خیر؟
- جواب : اشکال ندارد.
- ورود به سایت‌هایی که از نظر قوانین جمهوری اسلامی فیلتر شده و ممنوع است آیا اشکالی دارد؟
- آیا بازی با شطرنج در عصر حاضر اشکال دارد؟
- حکم شرعی معاملات بانکی که در مؤسّسات مالی و اعتباری و یا صندوق های قرض الحسنه که تحت نظارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران فعالیت دارند چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] گرفتن سود پولی که در بانکهای کشورهای اسلامی سرمایهگذاری میکنند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] ربا گرفتن و دادن به کفّار و بانکهای اسلامی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] ربا گرفتن و دادن به کفّار و بانک های کشورهای غیر اسلامی چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گذاشتن پول در بانکهای خارجی و دریافت سود از آنها چه صورتی دارد و با فرض جواز دریافت سود از بانکهای خارجی از آنجا که پس انداز در بانکهای خارجی موجب تقویت کفّار و سلطه اقتصادی آنان و تضعیف اقتصاد کشورهای اسلامی میگردد حکم مسئله چگونه است؟
- [آیت الله نوری همدانی] گرفتن وام از بانکهای خارجی که مستلزم پرداخت ربا است چه صورت دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] گرفتن وام از بانکهای خارجی که مستلزم پرداخت ربا است چه صورت دارد؟
- [سایر] آیا به نظر حضرت عالی به طور مشخص با پولی که در بانکهای ترکیه دارم می توانم اوراق قرضه دولتی خریداری کنم و از سود آن استفاده نمایم ،مقصود از کشورهای کافر چیست؟ آیا مراد این است که نظام آن نظام اسلامی نباشد آیا ترکیه را که با قوانین اسلامی اداره نمی شود می توان کشور اسلامی نامید آیا از بانکهای ترکیه می توان قرضه دولتی خریداری نمود و سود گرفت؟)
- [آیت الله صافی گلپایگانی] چرا با وجود حرام بودن ربا، بانکهای کشور ما وام ربوی میدهند و اسمش راقرض الحسنه میگذارند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکم دریافت وام از بانکهای خارجی که از عقود اسلامی تبعیت نمی کنند و در ازای پرداخت وام عین مبلغ وام به اضافه سود را دریافت می کنند، با توجه به عدم دسترسی متقاضی به بانکهای اسلامی، چیست؟
- [سایر] چرا در کشورهای غیر اسلامی که معمولاً افراد بی حجاب هستند فساد کمتر از کشورهای اسلامی است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش موادّ غذایی و دارویی و امثال آن که از ممالک غیر اسلامی میآورند اشکال ندارد.
- ربا دادن نظیر ربا خوردن حرام است و باید دانست مالی که در آن ربا باشد یا برای آن ربا داده شده باشد برکت ندارد و قرآن میفرماید که آن مال نابود می‌شود. (یَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ یُرْبِی الصَّدَقات)[3] (خداوند از برکت ربا میکاهد و بر صدقات میافزاید.)
- قرضی که در آن قرار ربا باشد باطل و حرام است، و ربا از گناهان بسیار بزرگ است و قرآن شریف آن را اعلام جنگ با خدا و موجب نابودی مال میداند و در روایات، ربا را از زنای با محارم بالاتر دانستهاند، و ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و کسی که قرض ربایی گرفته مالک آن نمیشود و نمیتواند در آن تصرّف کند، ولی اگر صاحب پول راضی باشد که گیرنده قرض در آن تصرّف کند مانعی ندارد.
- هیچ کس نمیتواند از دیگری ربا بگیرد، خویش باشد یا بیگانه، ولی ربا گرفتن مسلمان از کافر مانعی ندارد. شرایط فروشنده و خریدار:
- استفاده متعارف از جنگلها مانند استفاده از چوبها برای ساختمان شخصی یا تهیه زغال برای مصرف یا هیزم اشکال ندارد مگر آن که دولت اسلامی منع کند.
- اگر کسی که قرض میدهد شرط کند که زیادتر از مقداری که میدهد بگیرد، مثلاً ده من گندم بدهد و شرط کند که یازده من بگیرد، یا ده هزار تومان بدهد و شرط کند که یازده هزار تومان بگیرد، ربا و حرام است، بلکه اگر قرار بگذارد که بدهکار کاری برای او انجام دهد باز هم ربا و حرام میباشد، ولی اگر بدون اینکه شرط کند، خود بدهکار زیادتر از آنچه قرض کرده پس بدهد اشکال ندارد بلکه مستحب است.
- در حرمت ربا فرقی نیست که ربادهنده راضی باشد یا نه، بلکه اگر برای ربادهنده سود کلانی هم داشته، باز ربا دادن و ربا گرفتن حرام است، و همچنین فرقی نیست که با هم بیگانه باشند یا خویش، بنابراین پدر و مادر از فرزند و بالعکس، و زن و شوهر از یکدیگر، و دو برادر از یکدیگر و دو خواهر از یکدیگر و خواهر و برادر از یکدیگر و مانند اینها، نمیتوانند ربا بگیرند، ولی رباگرفتن مسلمان از کافر مانعی ندارد.
- اگر کسی بخواهد پولی قرض کند و ربا بدهد و یا قرض بدهد و ربا بگیرد و با انجام کاری از ربا فرار کند جایز نیست. مثلاً صد هزار تومان قرض الحسنه بدهد و لباسی که قیمت آن هزار تومان است به ده هزار تومان بفروشد.
- اگر شک داشته باشد که لباسی از حیوان حلال گوشت است یا حرام گوشت، اگر در مملکت اسلامی تهیه شده باشد نماز خواندن با آن مانعی ندارد ولی اگر در مملکت غیر اسلامی تهیه شده باشد، در مثل پوست نماز باطل است و در مثل پشم و مو اشکال ندارد.
- توبه از ربادادن پشیمانی از گذشته و ترک آن کار زشت و استغفار و انابه به درگاه حقّ تعالی است، و در توبه از ربا خوردن علاوه بر این امور، باید آنچه را ربا خورده است پس دهد، بلکه اگر ربا خور بمیرد، آنچه از طریق ربا گرفته است به ورثه منتقل نمیشود، و اگر مفلس بود، توبه او گرچه قبول است، ولی باید تحصیل رضایت از ربادهندگان کند و اگر ممکن نباشد، باید تصمیم داشته باشد که در اوّل زمان ممکن آن را رد کند، و اگر از دنیا برود، امید است خداوند رئوف بستانکاران را در قیامت راضی کند و رباگیرنده مورد عفو و رحمت خدای تعالی واقع شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله وحید خراسانی] بانکها بر دو نوعند اسلامی و غیر اسلامی بانکهای اسلامی بر سه قسمند بانکهای شخصی بانکهای دولتی بانکهایی که به شرکت دولت و مردم تاسیس می شود و اظهر این است که معاملات مشروعه با بانکهای دولتی و بانکهایی که به شرکت دولت و مردم تاسیس می شود جایز است ولی احتیاط واجب ان است که یک پنجم فواید حاصله ان را به نیت ما فی الذمه به سادات فقیر بدهد و بقیه از منافع حاصل ان سال می باشد که اگر صرف در موونه ان سال نشود خمس ان را باید بپردازد
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر شک داشته باشد که لباسی از حیوان حرامگوشت است یا حلالگوشت، احتیاط مستحب آن است که با آن نماز نخواند و فرقی نیست که آن لباس در کشورهای اسلامی تهیه شده باشد یا در کشورهای غیر اسلامی.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 49 دفاع از کشورهای اسلامی واجب است و منحصر به کشوری نیست که انسان در آن زندگی می کند بلکه همه مسلمین دنیا در برابر هجوم اجانب به کشورهای اسلامی یا مقدسات مسلمین باید مدافع یکدیگر باشند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد و نیز پدر و فرزند و زن و شوهر می توانند از یکدیگر ربا بگیرند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست، ربا بگیرد اشکال ندارد، و نیز پدر و فرزند و زن و شوهر میتوانند از یکدیگر ربا بگیرند.
- [آیت الله اردبیلی] ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و کسی که قرض ربایی گرفته، اصل قرض و تصرّف او خالی از اشکال نیست.
- [امام خمینی] اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد،و نیز پدر و فرزند و زن و شوهر می توانند از یکدیگر ربا بگیرند
- [آیت الله وحید خراسانی] بانکهای غیر اسلامی که سرمایه ان از کفار چه دولتی باشد و چه شخصی گرفتن پول از انها بدون اشکال جایز است و سپردن پول به این بانکها و گرفتن سود از انها مانعی ندارد و همچنین می تواند مقدار سود را به عنوان استنقاذ بگیرد
- [آیت الله بهجت] اگر مسلمان از کافری که در پناه اسلام نیست ربا بگیرد اشکال ندارد، ولی مسلمان نمیتواند به کافر ربا و زیادتی در معامله بدهد. و همچنین پدر و فرزند، زن و شوهر میتوانند از یکدیگر ربا بگیرند.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مسلمان ازکافری که در پناه اسلام نیست، ربا بگیرد اشکال ندارد و نیز پدر وفرزند و زن وشوهر میتوانند از یکدیگر ربا بگیرند.