اطمینان
سکون و آرامش را اطمینان گویند.
زمانی که همه یا اکثر کشورهای همسایه اعلام اول ماه کنند، آیا می‌توان به اعلام آنها اطمینان نمود؟
فایده ندارد.
فایده ندارد.
عنوان سوال:
زمانی که همه یا اکثر کشورهای همسایه اعلام اول ماه کنند، آیا می‌توان به اعلام آنها اطمینان نمود؟
پاسخ:
فایده ندارد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- زمانی که همه یا اکثر کشورهای همسایه اعلام اول ماه کنند، آیا می‌توان به اعلام آنها اطمینان نمود؟
- اگر یکی از رصدخانههای بزرگ و معتبر خارجی اعلام کنند که امشب در ایران، شب اول ماه است، ولی در آنجا با چشم غیر مسلح ماه را نمیتوان دید، آیا می‌توان به آن اعتماد نمود؟
- اگر انسان از پیشگویی منجّمین اطمینان حاصل کند که فردا اول ماه است، آیا میتواند به این اطمینان عمل نماید؟
- در ماه مبارک رمضان هنگام مغرب به محض شنیدن (الله اکبر) اذان، آیا می‌توان افطار کرد یا باید صبر نمود؟
- آیا برای اطمینان از ابتدای ماه، اعلام حلول ماه توسط رادیو و تلویزیون(جمهوری اسلامی) کفایت میکند یا تحقیق بیشتری لازم است؟
- آیا برای اطمینان از ابتدای ماه، اعلام حلول ماه توسط رادیو و تلویزیون(جمهوری اسلامی) کفایت میکند یا تحقیق بیشتری لازم است؟
- آیا با اطمینان به ساعت و تقویمها و بدون اینکه نسبت به افق تحقیق شود، می‌توان سحری خورد و افطار کرد؟
- برای ثبوت اول ماه، آیا باید از اعلام ولی فقیه اطمینان حاصل شود یا صرف اعلام کفایت میکند؟
- برای ثبوت اول ماه، آیا باید از اعلام ولی فقیه اطمینان حاصل شود یا صرف اعلام کفایت میکند؟
- چگونه می‌توان اختلافاتی را که امروزه برای بحث رؤیت هلال در اول ماه رمضان یا عید فطر ایجاد میشود، برطرف نمود؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] چرا اکثر کشورهای اسلامی در توحش و عقب ماندگی هستند؟
- [سایر] آیا ایران در زمان جنگ تحمیلی در میان کشورهای همسایه، حامیانی داشت؟ چرا؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چه موقع از اذان، می‌توان در ماه مبارک افطار کرد و یا در سحر از خوردن اجتناب نمود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می شود به کشورهای غربی مهاجرت نمود؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر ماه در کشورهای شرقی رؤیت شود، آیا برای کشورهای غربی حجت است؟
- [آیت الله بروجردی] آیا جدّه را میقات میدانید یا خیر؟ و هرگاه وقت ضیق باشد از جدّه می‌توان مُحرِم شد یا خیر؟ و هرگاه جهلاً در جدّه مُحرِم شد چه صورت دارد؟ و هرگاه از جدّه به مدینه رفت و در مسجد شجره مُحرِم شد چه صورت دارد؟ آیا در حال اختیار میتواند از طریقی که میرود عمداً احرام را ترک کند وبرود در محل دیگر مُحرِم شود؟ و هرگاه از راه دریا بعض اشخاص اظهار داشتند که محلّی محاذی یلملم است می‌توان اطمینان حاصل نمود؟ و هرگاه خبر دهنده غیر مسلم هم باشد می‌توان به قولش وثوق و اطمینان حاصل نمود؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] اگر ماه در کشورهای شرقی رؤیت شود، آیا برای کشورهای غربی خود بخود ثابت می شود یا خیر؟
- [سایر] چه طرح معتدلی می‌توان درباره جامعیت اندیشه اسلامی ارایه نمود؟
- [سایر] از چه طرقی می‌توان جامعیت دین خاتم را اثبات نمود؟
- [سایر] چرا طرح معتدلی می‌توان دربارهی جامعیت اندیشهی اسلامی ارایه نمود؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- گفته اشخاصی که از گرفتن خورشید یا ماه و زلزله و مانند اینها اطلاع دارندحجّت است و بایدطبقگفته آنها عمل شود گرچه اطمینان هم حاصل نشود.
- اوّل ماه با پیشگویی منجمین ثابت نمیشود ولی اگر انسان از گفته آنان اطمینان پیدا کند، باید به آن عمل نماید.
- اوّل ماه به پنج چیز ثابت میشود: اوّل: خود انسان ماه را ببیند. دوّم: عدّهای که از گفته آنان اطمینان پیدا شود بگویند ماه را دیدهایم و همچنین است هر چیزی که به واسطه آن اطمینان پیدا شود. سوّم: دو مرد عادل بگویند که در شب ماه را دیدهایم ولی اگر صفت ماه را بر خلاف یکدیگر بگویند، یا شهادتشان خلاف واقع باشد مثل اینکه بگویند داخل دایره ماه طرف افق بود، اوّل ماه ثابت نمیشود، امّا اگر در تشخیص بعض خصوصیات اختلاف داشته باشند مثل آنکه یکی بگوید ماه بلند بود و دیگری بگوید نبود، به گفته آنان اوّل ماه ثابت میشود. چهارم: سی روز از اوّل ماه شعبان بگذرد که به واسطه آن اوّل ماه رمضان ثابت میشود و سی روز از اوّل ماه رمضان بگذرد که به واسطه آن اوّل ماه شوال ثابت میشود. پنجم: حاکم شرع حکم کند که اوّل ماه است.
- کسی را که عذری دارد و نشسته یا با تیمّم یا جبیره نماز میخواند نمیشود برای نمازهای میّت اجیر کرد امّا اگر نقص عضو داشته باشد می‌توان او را اجیر نمود.
- اگر زندانی و مانند آن نتوانند به ماه رمضان اطمینان کنند باید به گمان عمل نمایند و اگر آن هم ممکن نباشد، هر ماهی را که روزه بگیرند صحیح است و بهتر آن است که بعد از گذشتن یازده ماه از ماهی که روزه گرفتهاند دوباره یک ماه روزه بگیرند ولی اگر بعد گمان پیدا کردند باید به گمان عمل نمایند.
- مجتهد و اعلم را از سه راه می‌توان شناخت: اوّل: خود انسان اهل علم باشد و بتواند مجتهد و اعلم را بشناسد. دوّم: یک نفر عالم ثقه که میتواند مجتهد و اعلم را تشخیص دهد مجتهد بودن یا اعلم بودن کسی را تصدیق کند. سوّم: عدّهای از اهل علم که میتوانند مجتهد و اعلم را تشخیص دهند و از گفته آنان اطمینان پیدا میشود، مجتهد و اعلم بودن کسی را تصدیق کنند.
- ثبوت اوّل ماه و روز عرفه و عید قربان نزد عامّه به حکم قاضی آنها یا راه دیگر برای ما کافی است و نباید اعتنا به شک یا گمان نمود و خوب است شیعیان در این امور تحقیق نکنند و به قول آنها اکتفا نمایند ولی اگر بر فرض نادر یقین به خلاف پیدا شد نمیتوانند محرم به احرام حجّ شوند، و اگر محرم شدند مبدل به عمره مفرده میشود ولی خیلی خوب است که حجّ را طبق رفتار عامّه به جا آورد و در سالهای بعد اعاده نماید.
- قرآن شریف و روایات اهلبیت(سلاماللهعلیهم) مؤمن واقعی را کسی میداند که وفای به عهد کند و خلف وعده نداشته باشد. و خلف وعده اقسامی دارد: الف) تخلّف از عقود و شروطی که در اسلام لازم الوفاست، نظیر بیع و شرا و شروط در ضمن عقد بلکه مطلق شروط، و این قسم تخلّف علاوه بر اینکه حرام است، ضمانآور نیز میباشد، مثلاً اگر خانهای را فروخته باشد و در ضمن عقد شرط کرده باشد که مثلاً یک ماه پس از فروش در آن خانه بنشیند، اگر مشتری تخلّف از آن شرط نمود و خانه را پیش از اتمام یک ماه تصرّف کرد، علاوه بر اینکه کار حرامی انجام داده، تصّرف او نیز غصب و حرام است، و اگر خانه در این مدّت خراب شود یا آسیب ببیند ضامن است، همانگونه که اگر فروشنده از تسلیم خانه پس از اتمام یک ماه خودداری کند، علاوه بر حرمت، ضامن نیز میباشد و باید مشتری را راضی کند. ب) تخلّف از وعدههایی که موجب زیان و ضرر شود، نظیر اینکه وعده بدهد که مثلاً شام به خانه کسی برود و او غذا تهیه ببیند و افرادی را برای احترام او دعوت نموده باشد. این قسم از تخلّف وعده گرچه ضمانآور نیست، ولی علاوه بر اینکه خلاف انسانیّت است، از نظر شرعی نیز حرام است. ج) تخلّف از وعدهای که موجب زیان و ضرر مالی نشود، ولی ضرر آبرویی و نظیر آن داشته باشد، نظیر مثالی که گذشت، در صورتی که تنها ضرر آبرویی داشته باشد نه ضرر مالی، این قسم از تخلّف وعده گرچه ضمان ندارد، ولی حرام است و انسان واقعی از این کارها نمیکند. د) تخلّف از وعدهای که موجب اتلاف عمر میشود، نظیر اینکه وعده کند مثلاً در وقت معیّنی در کلاس درس حاضر شود، ولی تخلّف کند و در آن وقت معیّن نرود و یا اصلًا نرود. این قسم علاوه بر اینکه خلاف انسانیّت است حرام نیز میباشد، ولی برای اینکه وقت دیگران را تضییع نموده ضامن نیست. ه) تخلّف از وعدهای که موجب ضرر مالی یا ضرر آبرویی و یا تضییع عمر نیست، این قسم تخلّف وعده اگرچه حرام نیست و ضمانآور نیز نمیباشد، ولی کاشف از این است که مؤمن واقعی نیست: صفحه 398 (الْمُؤْمِنُ اذا وَعَدَ وَفی)[1] (انسان با ایمان هنگامی که وعده کرد، وفا میکند.) و از نظر کمال نیز نقص دارد و از این جهت مورد ملامت عقلا میباشد.
- غسلهای مستحب در شرع مقدّس اسلام بسیار است و از آن جمله است: 1 - غسل جمعه، و وقت آن از اذان صبح جمعه است تا مغرب و اگر در روز جمعه غسل نکند مستحب است تا روز شنبه قضای آن را به جا آورد، بلکه تا آخر هفته به عنوان رجاء می‌توان انجام داد. و نیز می‌توان از اذان صبح پنج شنبه تا اذان صبح جمعه به عنوان تهیّأ انجام داد. و مستحب است انسان در موقع غسل جمعه بگوید: (اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ إلَّا اللَّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ وَ اَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَ الِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنی مِنَ التَّوَّابینَ وَ اجْعَلنی مِنَ الْمُتَطَهِّرینَ).(1) 2 - غسل شب اوّل ماه رمضان و تمام شبهای طاق مثل شب سوّم و پنجم و هفتم، ولی از شب بیست و یکم مستحب است هر شب غسل کند و برای شبهای اوّل، پانزدهم، هفدهم، نوزدهم، بیست و یکم، بیست و سوم، بیست و پنجم، بیست و هفتم و بیست و نهم بیشتر سفارش شده است و وقت غسل شبهای ماه رمضان تمام شب است، و بهتر است هنگام مغرب به جا آورده شود ولی از شب بیست و یکم تا آخر ماه بهتر است غسل را بین نماز مغرب و عشا به جا آورد. و نیز مستحب است در شب بیست و سوّم غیر از غسل اوّل شب، یک غسل هم در آخر شب انجام دهد. 3 - غسل شب عید فطر و وقت آن از اوّل مغرب است تا اذان صبح و بهتر است در اوّل شب به جا آورده شود. 4 - غسل روز عید فطر و عید قربان و وقت آن از اذان صبح است تا مغرب و بهتر است آن را پیش از نماز عید به جا آورد. 5 - غسل روز هشتم و نهم ذیالحجّه و در روز نهم بهتر است آن را نزدیک ظهر به جا آورد. 6 - غسل روز اوّل، پانزدهم، بیست و هفتم و آخر ماه رجب. 7 - غسل روز عید غدیر و بهتر است بعد از طلوع آفتاب اوّل روز آن را انجام دهند. 8 - غسل روز بیست و چهارم ذیالحجّه. 9 - غسل روز عید نوروز، پانزدهم شعبان، نهم و هفدهم ربیع الاول و روز بیست و پنجم ذی قعده. 10 - غسل دادن بچهای که تازه به دنیا آمده است. 11 - غسل زنی که برای غیر شوهرش بوی خوش استعمال کرده است. 12 - غسل کسی که در حال مستی خوابیده است. 13 - غسل کسی که جایی از بدنش را به بدن میتّی که غسل دادهاند رسانده است. 14 - غسل کسی که در موقع گرفتن خورشید یا ماه نماز آیات را عمداً نخوانده، در صورتی که تمام ماه یا خورشید گرفته باشد. 15 - غسل کسی که برای تماشای دار آویخته رفته و آن را دیده باشد ولی اگر اتفاقاً یا از روی ناچاری نگاهش بیفتد یا مثلاً برای شهادت دادن رفته باشد غسل مستحب نیست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اول ماه به حکم حاکم شرع ثابت نمیشود ، مگر این که از حکم او ، یا ثابت شدن ماه نزد او ، اطمینان به دیده شدن ماه حاصل شود .
- [آیت الله اردبیلی] آخرین وقتی که می‌توان برای روزه رمضان و یا هر روزه واجب معیّن دیگر نیّت نمود، هنگام اذان صبح است.
- [آیت الله اردبیلی] بدهی مدّتدار را می‌توان با رضایت دو طرف و با کم کردن مقداری از آن، زودتر پرداخت نمود.
- [آیت الله خوئی] موقعی انسان میتواند مشغول نماز شود: که یقین کند وقت داخل شده است، یا دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند. بلکه باذان شخصی که وقتشناس و مورد اطمینان باشد یا به خبر دادن او به دخول وقت نیز می‌توان اکتفا نمود.
- [آیت الله سیستانی] موقعی انسان میتواند مشغول نماز شود که یقین کند وقت داخل شده است ، یا دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند ، بلکه به اذان و به خبر شخصی که مکلف بداند شدیداً مراعات دخول وقت را میکند چنانچه موجب اطمینان شود نیز می‌توان اکتفا نمود .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اول ماه با پیشگویی منجّمین ثابت نمیشود ولی اگر از گفته آنان یقین یا اطمینان برای خود انسان یا نوع مردم حاصل شود باید به آن عمل نماید، البته اگر اطمینان شخصی بر خلاف اطمینان متعارف مردم باشد معتبر نیست.
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان به گفته کسانی که از روی قاعده علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را میدانند اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند. و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه میگیرد، و فلان مقدار طول میکشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا کند، باید به حرف آنان عمل نماید.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان به گفتة کسانی که از روی قاعدة علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را میدانند، اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، بنابر احتیاط واجب باید نماز آیات را بخواند. و نیز اگر بگویند فلان وقتخورشید یا ماه میگیرد و فلان مقدار طول میکشد، و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا کند، بنابر احتیاط واجب باید به حرف آنان عمل نماید.
- [آیت الله سیستانی] اول ماه با پیشگوئی منجّمین ثابت نمیشود ، مگر این که انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان پیدا کند .
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر از گفته منجمین و اشخاصی که از این امور اطلاع دارند اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه می گیرد و فلان مقدار طول می کشد و به گفته آنها اطمینان پیدا کند، باید وقت را رعایت کند.