نبش قبر
شكافتن قبر بطوری كه جسد ميّت يا بقايای آن آشكار شود.
نبش قبر امامزاده‌ها و شهدا و علما و صلحا گرچه سالها بر آن گذشته باشد در صورتی که زیارتگاه باشد یا نبش قبر آنان موجب هتک حرمت شود، حرام است.
عنوان مسئله:
نبش قبر امامزاده‌ها و شهدا و علما و صلحا گرچه سالها بر آن گذشته باشد در صورتی که زیارتگاه باشد یا نبش قبر آنان موجب هتک حرمت شود، حرام است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ملاک در حرمت نبش قبر میت چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در مورد مزار شهید نیز می توان پس از گذشت 30 سال نبش قبر نمود و بدن میت دیگری را داخل قبر آن شهید دفن کرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا در مورد مزار شهید نیز می توان پس از گذشت 30 سال نبش قبر نمود و بدن میت دیگری را داخل قبر آن شهید دفن کرد؟
- [آیت الله بهجت] ملاک در حرمت نبش قبر چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] نبش قبر به منظور تشریح بدن میّت، برای نجات فرد متّهم به قتل، یا شناخت قاتل و اصولا اموری که اهمیّت آن بیش از هتک حرمت میّت است چه حکمی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] نبش قبر تا چند وقت، پس از دفن حرام است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در چه صورتی با وجود کفن غصبی، نبش قبر میّت جایز نمی باشد؟
- [سایر] کشیدن کاریکاتور اشخاص، در صورتی که موجب استهزا و هتک آنان شود، چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورتی که به وصیّت میّت در مورد محل دفن او عمل نشود، نبش قبر او چه حکمی دارد؟
- [سایر] فقها چنین فتوا داده اند که در هنگام برپایی نماز جماعت نباید نماز گزار به صورت فرادا نماز بخواند و همچنین گفته اند: نماز فرادا در صورتی که موجب هتک حرمت امام جماعت شود جایز نیست. حال سؤال من این است که: 1. چگونه می توانم تشخیص دهم که آیا هتک حرمت اتفاق می افتد یا نه؟ 2. اگر به فرض، هتک حرمت نیز اتفاق افتد، آیا نماز فرادا باطل است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- نبش قبر مسلمان، یعنی شکافتن قبر او گرچه طفل یا دیوانه باشد حرام است ولی اگر بدنش از بین رفته و خاک شده باشد اشکال ندارد.
- اگر بعد از دفن میّت معلوم شد که رو به قبله دفن نشده است، اگر ممکن است و موجب هتک او هم نباشد، باید نبش قبر کنند و او را رو به قبله دفن کنند.
- اگر ماندن در بلاد کفر موجب وهن مملکت اسلامی شود حرام است، گرچه موجب مفسده دینی و اخلاقی نشود، بلکه اگر مملکت اسلامی احتیاج به او داشته باشد، ماندن در آنجا حرام است، گرچه موجب وهن برای مملکت اسلامی نباشد.
- چیزی که از میّت جدا می‌شود، گرچه مو و ناخن و دندانش باشد باید با او دفن شود، و اگر موجب نبش شود، باید جدا دفن شود. و دفن ناخن و دندانی که از انسان زنده جدا می‌شود مستحب است.
- نشستن زن و مرد نامحرم بر سر یک سفره، اگر شهوتانگیز یا مفسدهزا و یا موجب نگاه حرام می‌شود حرام است، و اگر چنین نباشد، گرچه حرام نیست، ولی جدابودن از یکدیگر بسیار خوب است.
- اختلاط زن و مرد اگر شهوتانگیز و یا موجب مفسده و یا دارای احتمال مفسده باشد حرام است، و اگر چنین نباشد، گرچه حرام نیست، ولی جدابودن از یکدیگر در همه جا بسیار شایسته است.
- دستدادن زن نامحرم با مرد نامحرم و بالعکس و معانقه و در بغل گرفتن یکدیگر و یا خوابیدن در یک رختخواب، بلکه در یک اتاق خلوت که کسی نباشد، حرام است و تعزیر شرعی هم دارد، گرچه شهوتانگیز و موجب مفسده نباشد و گرچه بدن آنها با هم ملامست پیدا نکند و در زیر لباس و دستکش و مانند اینها باشد.
- برخورد زن با شوهر و یا شوهر با زن در میان مردم اعمّ از محرم و نامحرم، اگر شهوتانگیز یا موجب مفسده باشد حرام است، و اگر شهوتانگیز و مفسدهزا نباشد، ولی عرفپسند نباشد، گرچه حرام نیست، ولی زن باعفّت و مرد باغیرت چنین کارهایی نمیکنند، امّا اگر خلاف مروّت باشد، به طوری که کاشف از لاابالیگری آنها باشد، حرام است.
- شکافتن قبر در هفت مورد حرام نیست: اوّل: میّت در زمین غصبی دفن شده باشد و مالک زمین راضی نشود که در آنجا بماند. دوّم: کفن یا چیز دیگری که با میّت دفن شده غصبی باشد و صاحب آن راضی نشود که در قبر بماند، و همچنین است اگر چیزی از مال خود میّت که به ورثه او رسیده با او دفن شده باشد و ورثه راضی نشوند که آن چیز در قبر بماند ولی اگر وصیّت کرده باشد که دعا یا قرآن یا انگشتری را با او دفن کنند در صورتی که وصیتش بیشتر از یک سوّم مال او نباشد برای بیرون آوردن اینها نمیتوانند قبر را بشکافند. سوّم: میّت بی غسل یا بی کفن دفن شده باشد یا بفهمند غسلش باطل بوده یا به غیر دستور شرع کفن شده یا در قبر او را رو به قبله نگذاشتهاند، در صورتی که موجب هتک احترام میّت نشود. چهارم: برای ثابت شدن حقّی بخواهند بدن میّت را ببینند. پنجم: میّت را در جایی که بیاحترامی به اوست مثل قبرستان کفّار یا جایی که کثافت و خاکروبه میریزند دفن کرده باشند. ششم: برای یک مطلب شرعی که اهمیّت آن از شکافتن قبر بیشتر است قبر را بشکافند مثلاً بخواهند بچّه زنده را از شکم زن حاملهای که دفنش کردهاند بیرون آورند. هفتم: بترسند درندهای بدن میّت را پاره کند یا سیل او را ببرد یا دشمن بیرون آورد.
- اگر تخلّف از وعده با عذر موجّه باشد، گرچه حرام نیست، ولی در صورتی که ضمانآور باشد ضمان رفع نمیشود و باید جبران خسارت کند و لااقل او را راضی نماید.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] نبش قبری که باعث هتک حرمت فرد مسلمان میگردد؛ مانند امامزاده‌ها و شهدا و علما و صلحا، اگر چه سالها بر آن گذشته باشد حرام است.
- [امام خمینی] نبش قبر امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا اگر چه سالها بر آن گذشته باشد، در صورتی که زیارتگاه باشد، حرام است. بلکه اگر زیارتگاه هم نباشد،بنابر احتیاط واجب نباید آن را نبش کرد.
- [آیت الله اردبیلی] نبش قبر امام زادهها، شهدا، علماء و صُلَحا، اگرچه سالها بر آن گذشته باشد، حرام است مخصوصا اگر زیارتگاه باشد.
- [آیت الله بروجردی] نبش قبر امامزاده‌ها و شهدا و علما و صلحا اگر چه سالها بر آن گذشته باشد حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نبش قبر امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا اگرچه سالها بر آن گذشته باشد حرام است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نبش قبر امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا اگرچه سالها بر آن گذشته باشد حرام است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نبش قبر امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا اگر چه سال ها بر آن گذشته باشد حرام است.
- [آیت الله سبحانی] نبش قبر امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا اگرچه سال ها بر آن گذشته باشد حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر یقین داشته باشد بدن بکلی از بین رفته و خاک شده است شکافتن قبر اشکالی ندارد، مگر در قبور امامزاده ها و شهدا و علما و صلحا که اگر سالها بر آن بگذرد نیز نبش قبر آنها جایز نیست.
- [آیت الله علوی گرگانی] نبش قبر امامزاده‌ها وشهدا وعلما وصلحا اگرچه سالها بر آنها گذشته باشد، حرام است.