زندگی
حیات مقابل ممات است. از آن به مناسبت در بسیاری از ابواب فقه نظیر طهارت، حج، وصیت، نکاح، استیلاد، اطعمه و اشربه، ارث و دیات سخن رفته است.
کسی که در دو محل یا بیشتر زندگی می‌کند مثلاً در هر شهری سه ماه می‌ماند همه آنها وطن او حساب می‌شود.
عنوان مسئله:
کسی که در دو محل یا بیشتر زندگی می‌کند مثلاً در هر شهری سه ماه می‌ماند همه آنها وطن او حساب می‌شود.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- اگر در شب اول ماه در شهری ماه رؤیت شود، برای دیگر شهرهای همافق یا شهرهایی که اختلاف افق کمی دارند، هم کفایت می‌کند و اول ماه به حساب میآید؟
- اگر در شب اول ماه در شهری ماه رؤیت شود، برای دیگر شهرهای همافق یا شهرهایی که اختلاف افق کمی دارند، هم کفایت می‌کند و اول ماه به حساب میآید؟
- طلاب و دانشجویانی که به مدت چهار سال، هفت سال یا کمتر و بیشتر برای تحصیل در شهری میمانند، آیا آنجا وطن آنها به حساب میآید؟
- کسی که به واسطة منتقل شدن به شهری، از زادگاهش اعراض می‌کند، آیا پس از چند سال می‌تواند دوباره زادگاهش را وطن قرار دهد؟
- دختری که ازدواج می‌کند و برای زندگی به محل سکونت شوهرش که خارج از شهر خودشان است، میرود، وطن او همان شهر جدید محسوب می‌شود و باید نمازهای خود را در آنجا تمام بخواند؟ حکم نماز و روزههای او در شهر زادگاهش که مثلاً چند ماه یک بار به آنجا میرود، چیست؟
- چگونه محل دوم حکم وطن شخص را پیدا می‌کند؟ آیا چند سال ماندن کفایت می‌کند یا نیت لازم دارد یا باید شخص از جایی اعراض نماید؟
- چه مقدار و یا چگونه باید در شهری ماند تا آن شهر وطن انسان محسوب شود؟
- طلاب علوم دینی که در شهری غیر از وطن خود به تحصیل مشغول میباشند و در آن شهر قصد وطن نکردهاند، ولی مشخص هم نیست که همیشه بمانند یا بعد از مدتی به شهر خودشان برگردند، در این صورت روزة ماه مبارک رمضان را میتوانند بدون قصد ده روز در شهر محل تحصیل بگیرند؟
- قصد وطن نمودن در شهری ملازم با چیست؟ به عبارت دیگر، حتماً باید در شهری سکونت داشت تا آن شهر وطن شود یا مثلاً اگر کسی مشهد را دوست بدارد، می‌تواند بگوید: مشهد وطن من است و در مشهد نمازها را تمام بخواند و روزه بگیرد؟
- شخصی برای انجام کار مباح یا کسب درآمد سفر می‌کند، ولی محل زندگی او در سفر، غصبی است. آیا نماز و روزه او تمام است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خامنه ای] نماز و روزه دختری که بمدت شش ماه آغاز تولد در محل تولد اقامت داشت سپس به مدت هفده سال در شهری دیگر زندگی نمود سپس بعد از ازدواج به محل تولد بازگشت در دو محل اقامت چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی شغل او بنّایی است، در سال دو ماه یا سه ماه بنای او بر اینست که میرود به طهران کمتر از ده روز برای بنّایی می‌ماند، دو مرتبه بر میگردد به وطن خود، چند روزی می‌ماند، باز میگردد به طهران، خلاصه در تمام این دو ماه یا سه ماه عمل او همین است، آیا چنین شخصی در سفر سیّم باید نمازش را تمام بخواند یا شکسته؟
- [آیت الله بروجردی] شخصی که در عرض سال سه ماه برای داد و ستد سفر می‌کند و در این سه ماه اتّفاق نمیافتد که ده روز در وطن خود یا غیر وطن بماند، آیا چنین شخصی در مدّت این سه ماه، حکم کثیر السفر دربارهی او جاریست یا خیر؟
- [آیت الله بروجردی] کسی که فعلاً مکانی را محل اقامت خود قرار داده و مثل کسی که در وطنش زندگی می‌کند، زندگی دارد و نمیداند تا آخر عمر در آن جا می‌ماند یا نه، نمازش تمام است در آن جا یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که حساب سالش، ماه رجب است مثلادر سه ماه قبل از آن، لوازمی برای منزل تهیّه مینماید و مأکولاتی میخرد و تا ماه رجب آن لوازم می‌ماند، آیا باید خمس آنها را حساب کند؟
- [آیت الله اردبیلی] فطریه پسران یا دخترانی که در شهری دور از وطن خود هستند و درس میخوانند، ولی با پول پدرشان زندگی میکنند و جزء عیال او حساب میشوند، بر عهده خودشان است یا پدرشان؟
- [آیت الله خوئی] عدهء از دانشجویان یا کارمندان دولتی، مثل معلمین مقدار دو سال نه بیشتر از دو سال در شهری که از وطن آنان به مقدار مسافت شرعیه فاصله دارد، برای تحصیل یا تعلیم میمانند با توجه به این که ایّام تابستان که سه ماه می‌شود، به وطن خود برمیگردند بالنتیجه در این دو سال اقامت، هر سالی 9 ماه بیشتر در محل اقامت خود بیشتر نیستند، آیا این محل اقامت با وصف کذایی در حکم وطن است که در تمامیت صلاة و وجوب صوم عشره دخیل نیست یا آن که حکم اقامت مسافر را دارد؟ در پارهای از استفتائات اعتبار اقلاً بقاء دو سال را شرط کرده بودید.
- [امام خمینی] آموزگار مأمور است در مدت سه سال در قریهای آموزگار باشد و هر شب جمعه به شهری که غیر وطن او است مسافرت می‌کند تکلیف نماز و روزه او چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که دو محل را برای زندگی اختیار کرده می‌تواند آنها را وطن خویش محسوب کند؟
- [آیت الله بهجت] فردی در وطن اصلی که محلّ تولّدش بوده است ، تا شانزده سالگی زندگی کرده و سپس به تهران هجرت می کند و اکنون سی سال است در تهران سکونت دارد. وی از وطن اصلی اعراض نکرده و هر سال دو یا سه بار به آن جا می رود و قصد دارد در صورت آماده شدن امکانات، به صورت همیشگی یا چند ماه در سال به وطن اصلی برگردد. حکم نماز و روزه این فرد چگونه است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- جایی را که انسان محل زندگی خود قرار داده و مثل کسی که آنجا وطن اوست در آنجا زندگی می‌کند گرچه قصد نداشته باشد که همیشه در آنجا بماند وطن او حساب می‌شود، مثل طلاب و دانشجویانی که بیش از چند سال قصد ندارند در آنجا بمانند.
- اگر در شهری اوّل ماه ثابت شود در هر جایی هم که افقش با آنجا نزدیک باشد نظیر همه شهرهای ایران، اوّل ماه برای همه ثابت می‌شود.
- محلی را که انسان برای اقامت و زندگی خود اختیار کرده وطن اوست چه در آنجا به دنیا آمده و وطن پدر و مادرش باشد، یا خودش آنجا را برای زندگی اختیار کرده باشد.
- مسافری که قصد دارد ده روز پشت سر هم در محلی بماند یا میداند که بدون اختیار ده روز در محلّی می‌ماند، در آن محل باید نماز را تمام بخواند.
- کسیکه خلاف شأنش خانه یا لوازم زندگی و حتّی خوراک و پوشاک تهیه کند مسرف است، و باید خمس آن خانه و لوازم زندگی و مانند آنها را بدهد، و از مؤونه سال حساب نمیشود، و همچنین مترف و مبذّر باید خمس آنچه را اتراف و تبذیر نمودهاند بدهند و نمیتوانند از مؤونه سال حساب کنند.
- خرجهایی را که انسان برای به دست آوردن فایده می‌کند مانند دلالی، اجاره مغازه، حقوق منشیها و مانند اینها، می‌تواند جزو مخارج کسب حساب نماید و خمس ندارد.
- هرگاه انسان در محلی زندگی میکرده که وطن او بوده چنانچه از آنجا اعراض کند یعنی دیگر قصد نداشته باشد در آنجا زندگی کند، هر چند گاهی به عنوان مسافرت و دیدار بستگان و دوستان به آنجا برود نمازش در آنجا شکسته است خواه در آنجا ملکی داشته باشد یا نداشته باشد.
- راننده و دورهگردی که در دو سه فرسخی شهر رفت و آمد می‌کند چنانچه اتفاقاً سفر هشت فرسخی برود باید نماز را شکسته بخواند.
- باید ابتدا و انتهای هشت فرسخ را از ساختمانهای آخر شهر که متّصل به شهر است حساب نماید نه از خانه یا محلّه خود یا محل کار، و فرقی در این مسئله میان شهرهای بزرگ و کوچک نیست.
- اگر جلوگیری از معصیت توقف داشته باشد بر این که دست معصیت کار را بگیرد یا او را از محل معصیت بیرون کند یا در وسیلهای که با آن معصیت می‌کند تصرّف کند، جایز بلکه واجب است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] کسی که در دو محل زندگی می‌کند مثلًا شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می‌ماند، هر دو محل وطن او است. و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همة آنها وطن او حساب می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] کسی که در دو محل زندگی می‌کند مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می‌ماند هر دو وطن اوست و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همهی آنها وطن او حساب می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که در دو محلّ زندگی می‌کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می‌ماند، هر دو وطن اوست و نیز اگر بیشتر از دو محلّ را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب می‌شود.
- [آیت الله بهجت] کسی که در دو محل زندگی می‌کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه دیگر در شهری دیگر می‌ماند، هر دو وطن اوست؛ و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب می‌شود. و زن در صورتی که زندگیش در اینگونه وطن به همراه شوهرش است در مسئله وطن تابع شوهر خواهد بود. و در صورتی که فاصله بین دو وطن به اندازه مسافت شرعی باشد، نمازش در آن فاصله شکسته است و در غیر این صورت نمازش تمام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] ممکن است کسی در دو محل زندگی کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه دیگر در شهر دیگر، هردو وطن او محسوب می شود و حتی ممکن است انسان دارای سه وطن باشد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که در دو محل زندگی می کند؛ مثلا شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می ماند؛ هر دو محل؛ وطن او است. و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد؛ همه آنها وطن او حساب می شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که در دو محل زندگی می کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می ماند، هر دو وطن اوست. و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها وطن او حساب می شوند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که در دو محل زندگی می‌کند چنانچه در هر یک تقریبا شش ماه از سال را زندگی می‌کند، هر دو وطن او محسوب می‌شود، ولی اگر در یکی از آن دو کمتر از شش ماه بماند آنجا وطن وی به حساب نمیآید؛ بنابراین انسان تنها می‌تواند دو وطن داشته باشد و بیشتر از دو وطن امکان ندارند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که در دو محل زندگی می کند، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می ماند، هر دو به حکم وطن اوست. و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد، همه آنها حکم وطن او حساب می شود.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که در دو محل زندگی می کند ، مثلاً شش ماه در شهری و شش ماه در شهر دیگر می‌ماند ، هر دو وطن او است .و نیز اگر بیشتر از دو محل را برای زندگی خود اختیار کرده باشد تا سه و چهار تا همه وطن او حسا ب می شود .