گوسفند
در قرآن کریم گوسفند با الفاظی مانند غنم آمده است.
اگر چیزی را که مثل گوسفند است غصب نماید و از بین برود چنانچه قیمت بازار ان فرق نکرده ولی در مدتی که پیش او بوده چاق شده باشد باید قیمت گوسفند چاق را بدهد
عنوان مسئله:
اگر چیزی را که مثل گوسفند است غصب نماید و از بین برود چنانچه قیمت بازار ان فرق نکرده ولی در مدتی که پیش او بوده چاق شده باشد باید قیمت گوسفند چاق را بدهد
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- جمعی از حجاج پول روی هم می گذارند و کسی با پول مشترک برای همه انان تعدادی گوسفند می خرد و در وقت ذبح هر گوسفند را برای یک نفر قصد می کند و قربانی می کند ایا این ترتیب ذبح اشکال دارد یا خیر و ایا در صورت تفاوت گوسفندان در قیمت با اینکه همه به یک اندازه پول داده اند چه وضعی پیدا می شود
- اگر شخصی مبلغی ارز به فردی بدهد که عوض ان را به قیمت دولتی یا ازاد پول ایرانی بگیرد چه حکمی دارد
- شخصی باغی دارد که چند سال است درامدی نداشته اما از نظر قیمت برای سفر حج کافی بوده صاحب باغ عرفا اطمینان دارد وقتی باغ ثمر بدهد او هم از کار افتاده خواهد شد و باید از درامد باغ امرار معاش نماید ایا این شخص مستطیع است
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] آیا در باب خمس جنسی که دو قیمت دارد و انسان از طرف دولت به قیمت ارزان خریده است ولی بازار آزاد به قیمت بیشتر خریداری می‌کنند آیا به قیمت خرید خمس بدهد یا به قیمتی که بازار پول می‌دهند در صورتی که نخواهد از خود جنس خمس بدهد؟
- [آیت الله خوئی] کسانی که گوسفند یا ماشین برای انتفاع دارند نه تجارت، آیا باید هر سال تقویم و اضافه قیمت را خمس بدهد و اگر چه اصل گوسفند یا ماشین کمتر شده باشد مثلاً صد رأس گوسفند را قیمت آن 50 هزار تومان است خمس کرد و بعد در سال آینده ملاحظه شد که گوسفند 50 عدد است ولکن قیمت صد هزار تومان، آیا ترقی قیمت را باید خمس بدهد یا خیر؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] در صورت تلف شدن مال غصب شده ای که در مدت غصب افزایش یا کاهش قیمت داشته، غاصب قیمت زمان غصب را ضامن است یا قیمت زمان تلف، یا بیشترین قیمت زمان غصب تا زمان تلف را؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر جنسی را بخرند و قیمت آن بر اثر نوسانات اقتصادی بیش از حدّ بالا برود، می‌توان به هر قیمت که در بازار عرضه می‌شود، فروخت و آیا این نحوه سودهای بادآورده جایز است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در پرداخت قیمت مال غصبی ، قیمت روز ملاک است یا قیمت هنگام غصب یا بالاترین قیمت از زمان غصب تا زمان پرداخت؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی چیزی را بخرد به قیمت صد هزار تومان و سپس آن را به همان شخص با توجّه به عرف بازار کرایه بدهد، حکم شرعی چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جایز است کسی مالی را به دیگری به کمتر از قیمت بازار بفروشد، به شرط اینکه خریدار مقداری به او قرض بدهد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی جنسی را از کسی غصب و تلف کند. بعد پشیمان شود و بخواهد عوض آن را بدهد، آیا قیمت زمان تلف را بپردازد یا زمان پرداخت؟
- [آیت الله اردبیلی] شخصی تعدادی گوسفند دارد که خمس آنها را داده است. سال بعد تعداد گوسفندان همین مقدار است؛ ولی قیمت آنها دو برابر شده است. آیا باید خمس بدهد؟
- [آیت الله خوئی] آیا جایز است خریدن تومان یا تحویل آن به بازار سیاه با آنکه می‌دانیم فرق زیادی است بین قیمت عادی و بازار سیاه آن؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیزی که غصب کرده از بین برود در صورتی که قیمی باشد یعنی خصوصیات افراد صنف ان از جهت ارزش و رغبت عقلاء معمولا تفاوت داشته باشد مانند حیوانات باید قیمت ان را بدهد و چنانچه قیمت بازار ان از زمان غصب تا زمان ادای قیمت اختلاف داشته باشد بنابر احتیاط واجب بالاترین قیمتی را که از زمان غصب تا زمان تلف داشته بدهد و احتیاط مستحب ان است که بالاترین قیمت از زمان غصب تا زمان ادای قیمت را بدهد
- گوسفند پنج نصاب دارد اول چهل تا است و زکات ان یک گوسفند است و تا گوسفند به چهل نرسد زکات ندارد دوم صد و بیست و یک است و زکات ان دو گوسفند است سوم دویست و یک است و زکات ان سه گوسفند است چهارم سیصد و یک است و زکات ان چهار گوسفند است پنجم چهارصد و بالاتر از ان است که باید انها را صدتا صدتا حساب کند و برای هر صد تای انها یک گوسفند بدهد و لازم نیست زکات را از خود گوسفندها بدهد بلکه اگر گوسفند دیگری بدهد یا مطابق قیمت گوسفند پول بدهد کافیست
- اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر ان چیز از بین برود باید عوض ان را به او بدهد
- گوسفندی را که برای صدقه یا برای یکی از امامان نذر کرده اند اگر پیش از ان که به مصرف نذر برسد شیر بدهد یا بچه بیاورد مال کسی است که ان را نذر کرده ولی پشم گوسفند و مقداری که چاق می شود جزء نذر است
- اگر کسی گوسفندهای خود را به چوپان بدهد که مثلا یک سال نگهداری کند و از شیر ان استفاده نماید و مقداری روغن بدهد چنانچه شیر گوسفند را در مقابل زحمتهای چوپان و روغنی که از غیر شیر گوسفند به عمل امده باشد صلح کند اشکال ندارد بلکه اگر گوسفند را یک ساله به چوپان اجاره دهد که از شیر ان استفاده کند و در عوض مقدار معینی روغن که از غیر شیر گوسفند به عمل امده باشد بدهد نیز اشکال ندارد
- اگر چیزی را که غصب کرده به طوری تغییر دهد که از اولش بهتر شود مثلا طلایی را که غصب کرده گوشواره بسازد چنانچه صاحب مال بگوید مال را به همین صورت بده باید به او بدهد و نمی تواند برای زحمتی که کشیده مزد بگیرد و همچنین بدون اجازه مالک حق ندارد ان را به صورت اولش در اورد و اگر بدون اجازه او ان را به صورت اولش در اورد ضمانت قیمت ان صفت محل اشکال و احوط صلح است
- اگر چیزی را که غصب کرده و از بین رفته مثلی باشد یعنی خصوصیات افراد صنف ان معمولا از جهت ارزش و رغبت عقلاء تفاوت ندارد مانند حبوبات باید مثل همان چیزی را که غصب کرده در خصوصیات نوعی و صنفی بدهد مثلا اگر گندم دیم غصب کرده نمی تواند گندم ابی بدهد و همچنین اگر گندم دیم اعلا بوده نمی تواند پست را بدهد
- کسی که باید زکات گاو و گوسفند و شتر را بدهد اگر زکات انها را از مال دیگرش بدهد تا وقتی شماره انها از نصاب کم نشده همه ساله باید زکات را بدهد و اگر از خود انها بدهد و از نصاب اول کمتر شوند زکات بر او واجب نیست مثلا کسی که چهل گوسفند دارد اگر از مال دیگرش زکات انها را بدهد تا وقتی که گوسفندهای او از چهل کم نشده همه ساله باید یک گوسفند بدهد و اگر از خود انها بدهد تا وقتی به چهل نرسیده زکات بر او واجب نیست
- اگر برای زکات گوسفند بدهد بنابر احتیاط حداقل باید داخل سال دوم شده باشد و اگر بز بدهد بنابر احتیاط باید داخل سال سوم شده باشد
- اگر چیزی را که غصب کرده به طوری تغییر دهد که از اولش بهتر شود و صاحب مال بگوید باید ان را به صورت اول در اوری واجب است ان را به صورت اولش در اورد و چنانچه قیمت ان به واسطه تغییر دادن از اولش کمتر شود باید تفاوت ان را به صاحبش بدهد
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر چیزی را که مثل گوسفند است غصب نماید و از بین برود چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدتی که پیش او بوده مثلًا چاق شده باشد باید قیمت وقتی را که چاق بوده بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر چیزی را که مثل گوسفند است غصب نماید واز بین برود ، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدّتی که پیش او بوده مثلاً چاق شده باشد ؛ باید قیمت چاقی را که از بین رفته بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیزی را که مثل گوسفند قیمت اجزای آن با هم فرق دارد غصب نماید و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدّتی که در پیش او بوده مثلاً چاق شده باشد، باید قیمت گوسفند چاق را بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر چیزی را مثل گوسفند قیمت اجزاء آن با هم فرق دارد. غصب نماید و از بین برود، چنان چه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد، ولی در مدتی که پیش او بوده مثلاً چاق شده باشد، باید قیمت وقتی را که چاق بوده بدهد.
- [آیت الله بروجردی] اگر چیزی را که مثل گوسفند قیمت اجزاءِ آن با هم فرق دارد غصب نماید و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد، ولی در مدّتی که پیش او بوده مثلاً چاق شده باشد، باید قیمت وقتی را که چاق بوده بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر چیزی را که مثل گوسفند قیمت افراد آن با هم فرق دارد غصب نماید و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدتی که پیش او بوده مثلا چاق شده باشد، باید قیمت زمانی که چاق بوده بدهد.
- [امام خمینی] اگر چیزی را که مثل گوسفند قیمت اجزای آن با هم فرق دارد غصب نماید و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدتی که پیش او بوده مثلًا چاق شده باشد، باید قیمت چاقی را که از بین رفته بدهد.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر چیزی را که مثل گوسفند اجزأ آن باهم فرق دارد غصب نماید و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد، ولی در مدّتی‌که پیش او بوده مثلاً چاق شده باشد، باید قیمت وقتی را که چاق بوده‌بدهد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر چیزی را که غصب کرده (قیمی) باشد (همچون گوسفند) و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد، ولی در مدّتی که پیش او بوده به جهتی؛ همچون چاق شدن یا بهبود گوشت آن، گرانتر شده باشد، باید بالاترین قیمت وقتی را که در نزد وی بوده بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر چیزی را که مثل گوسفند قیمت اجزای آن با هم فرق دارد غصب نماید و از بین برود، چنانچه قیمت بازار آن فرق نکرده باشد ولی در مدتی که پیش او بوده مثلاً چاق شده باشد، و حتی اگر چاقی به سبب رسیدگی غاصب به آن حیوان بوده، باید قیمت وقتی را که چاق بوده بدهد، اگر چه بعد از آن، حیوان خود به خود لاغر شده باشد.