طلا و نقره
نَقدَین (تثنیه نقد) این اصطلاح در فقه شیعه برای طلا و نقرهٔ مسکوک به کار می‌رود. به نقدین (با شرایطی) زکات تعلق می‌گیرد. همچنین در باب ربا، از بابهای فقهی، از نقدین سخن رفته است.
ساختن ظرف طلا و نقره و مزدی که برای آن می‌گیرند حرام است.
عنوان مسئله:
ساختن ظرف طلا و نقره و مزدی که برای آن می‌گیرند حرام است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- متداول شده که مستأجرین دکّان‌ها مبلغی به عنوان سر قفلی می‌گیرند و دکّان استیجاری خود را واگذار به مستأجر دیگر می‌نمایند، آیا شرعاً گرفتن سرقفلی چه صورت دارد؟
- ملوّث ساختن بعض طیور غیر مأکول اللحم مساجد را به فضلات، اسباب زحمت و اشکال نماز گزاران شده و جلوگیری و تطهیر حرج است، تکلیف چیست؟
- در (وسیله‌ی النجاة) دارد که: در معامله اسکناس با طلا و نقره احتیاطاً ملاحظه ربا و صرف در آن بشود (72)، بیان بفرمایید که چگونه باید ملاحظه نمود؟ فرضاً سی تومان می‌دهد و یک مثقال طلا می‌گیرد، یا چهار تومان می‌دهد و یک مثقال نقره می‌گیرد، چگونه معامله کند که ملاحظه ربا و صرف در آن بشود؟ و آیا طلا و نقره یک جنس محسوب می‌شوند یا دو جنس؟
- هرگاه کسی یقین ندارد که زکات نقدین بر ذمّه دارد یا ندارد، هرگاه وجهی به مستحق بدهد و چگونه است این طور قصد کند: اگر زکات بر ذمّه‌ام هست زکات باشد و الّا مظالم؟
- نهریست جاری در گوشه خانه، صاحب خانه می‌خواهد آن نهر را در گوشه دیگر از آن خانه جاری کند، یا آن که آن نهر را توسعه بدهد و مفروض اینست که با تغییر، آب تلف نمی‌شود، بلکه شاید مَجری به واسطه مستحکم ساختن محفوظ‌تر باشد، آیا این تغییر جایز است؟ و با عدم جواز، وضو گرفتن از آن نهر چه صورت دارد؟
- طلا و نقره مسکوکین که چند سال بر آنها بگذرد و مالک زکات آن را نداده باشد، آیا فقط زکات سال اوّل را باید بدهد، یا به عدد سنین ماضیه مطابق نصابی که معیّن است؟ و آیا خمس به آنها قبل از پرداخت زکات تَعَلُّق می‌گیرد یابعد؟
- یک نفر ملکی را که دارای نخیلات است به صیغه مصالحه اجاره می‌نماید در ظرف چهار سال مثلاً به مال المصالحه به قرار سالی پول یا جنس معیّنی، آیا مال المصالحه در باب زکات از مؤونه زراعت است که اگر بعد از وضع مال المصالحه و سایر مخارجات دیگر، اجناس زکوی به حد نصاب برسد زکات بدهد و الّا ندهد؟
- شخصی که از وطن خود برای تجارت به شهر دیگر می‌رود، گاهی اتّفاق می‌افتد که در ظرف ده روز مثلاً دو سفر یا سه سفر می‌رود و به وطن خود بر می‌گردد، آیا چنین شخصی حکم کثیر السفر دارد یا خیر؟
- هر گاه جنب از حرام به جهت عدم تمکّن از غسل، تیمّم بدل از غسل نمود و چند روز به همین عذر نماز خواند، در صورتی که بدنش عرق نموده و لباس او آلوده به عرق شده، آیا نمازهایی که در این چند روز خوانده از جهت این که لباسش آلوده به عرق جنابت از حرام بوده، باید اعاده نماید یا خیر؟
- زیادی که در قرض حرام است در صورتیست که عاید قرض دهنده شود، یا مطلق شرط سود حرام است چه به نفع مقرض باشد یا مقترض یا شخص ثالثی؟ و اگر شخصی پولی را به قرض الحسنه بدهد، لکن برای ثبت در دفتر از مقترض حق الزحمه بگیرد، باز داخل در رباست یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر آب یا ظرفش غصبی است، یا از طلا و نقره است و آب و ظرف دیگری ندارد تکلیف چیست؟
- [سایر] زینت مساجد و قبور ائمه با طلا و نقره حرام نیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است به منظور پرهیز از حرام در ظرف دیگری بریزند، آیا همین مقدار هم اشکال دارد؟
- [آیت الله بهجت] لباس نجس را بعد زایل ساختن نجاست در ظرف آبی که مقدار کمی آب دارد می گذارند ولی از طریق شیرِ آب، متّصل به کُرّ است، آیا برای تطهیر کافی است، یا فشار دادن لازم است؟
- [سایر] چه کسانی در اسفل سافلین قرار می‌گیرند؟
- [سایر] پرداخت عیدی و پاداش آخر سال به کارگران فصلی چگونه است ؟ کارگران کار مزدی چطور ؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شیربها و پولی که پدر و مادر دختر برای خودشان می‌گیرند و پولی که برای تهیّه جهیزیه می‌گیرند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا اضافه گرفتن حقالوکالة وکلا بیشتر از نرخ قانونی حرام است؟ این در صورتی است که نرخ قانونی برای وکیل اصلاً نمیصرفد و حتی باید از جیب خود هزینه کند، همچنین اکثر وکلا حقالوکاله را توافقی می‌گیرند.
- [آیت الله خوئی] آیا پولی را که کسان مقتول یا مصدوم از راننده وسایط نقلیه می‌گیرند (از خود او یا از بیمه) از لحاظ حلیت و حرمت چه صورت دارد چون که معلوم نیست سائق (راننده) تقصیری داشته یا نه؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه غاصب تغییراتی در مال غصب صورت دهد، آیا غاصب می تواند برای زحمت خود مزدی از صاحب مال بگیرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرید و فروش ظرف طلا و نقره و پول و عوضی هم که فروشنده می‌گیرد، حرام است.
- اگر انسان غذایی را که در ظرف طلا یا نقره است به قصد این که چون غذا خوردن در ظرف طلا و نقره حرام میباشد، در ظرف دیگر بریزد اشکال ندارد و اگر به این قصد نباشد، ریختن غذا از ظرف طلا یا نقره در ظرف دیگر حرام است، ولی در هر دو صورت خوردن غذا از ظرف دوم مانعی ندارد.
- خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره و استعمال آنها اگر برای زینت اتاق هم باشد، حرام است، بلکه نگاه داشتن آن اگر چه استعمال هم نکنند، حرام میباشد و بر صاحب ظرف واجب است طوری آن را بشکند که دیگر به آن ظرف نگویند.
- عاریه دادن چیزی که استفادهی حلال ندارد مثل ظرف طلا و نقره باطل است.
- اگر چند نفر در مزدی که از کار خودشان می‌گیرند با یکدیگر شرکت کنند، مثلاً: دلاکها که قرار میگذارند هر قدر مزد گرفتند با هم قسمت کنند، شرکت آنان صحیح نیست.
- استعمال ظرف طلا یا نقره در حال ناچاری اشکال ندارد، ولی برای وضو و غسل در حال ناچاری هم نمی‌شود ظرف طلا و نقره را استعمال کرد.
- اگر ظرف طلا و نقره یا چیز دیگری را که ساختنش حرام است غصب کند و خراب نماید، لازم نیست مزد ساختن آن را به صاحبش بدهد، ولی اگر مثلاً گوشوارهای را که غصب کرده خراب نماید، باید آن را با مزد ساختنش به صاحب آن بدهد و چنانچه برای این که مزد ندهد بگوید:آن را مثل اوّلش میسازم، مالک مجبور نیست قبول نماید و نیز مالک نمیتواند او را مجبور کند که آن را مثل اوّلش بسازد.
- اگر آب وضو در ظرف غصبی یا طلا و نقره است و غیر از آن آب دیگری ندارد، باید تیمّم کند و نمیتواند با آب آنها وضو بگیرد و اگر آب دیگری دارد، چنانچه در ظرفِ غصبی یا طلا و نقره وضوی ارتماسی بگیرد، یا با آنها آب را به صورت و دستها بریزد، وضوی او باطل است، در صورتی که با مشت یا چیز دیگر آب را از آنها بردارد و به صورت و دستها بریزد، وضوی او صحیح است.
- گیرة استکان که از طلا یا نقره میسازند، اگر بعد از برداشتن استکان، ظرف به آن گفته شود، استعمال آن چه به تنهایی و چه با استکان حرام است و اگر ظرف به آن گفته نشود استعمال آن مانعی ندارد.
- اگر غیر از آب یا ظرفی که استعمال آن حرام است آب یا ظرف دیگری ندارد، مثلاً آب یا ظرفش غصبیست و غیر از آن آب و ظرف دیگری ندارد، باید به جای وضو و غسل تیمّم کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] ساختن ظرف طلا و نقره و مزدی که برای آن می‌گیرند جائز است اگرچه احتیاط استحبابی ترک آن است.
- [امام خمینی] ساختن ظرف طلا و نقره و مزدی که برای آن می گیرند، حرام نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] ساختن ظرف طلا و نقره و مزدی که برای آن می گیرند ، حرام است .
- [آیت الله مظاهری] ساختن ظرف طلا یا نقره و مزدی که برای آن می‌گیرند و خرید و فروش آنها حرام نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] ساختن کاسه طلا و نقره و مانند آن و مزدی که برای ساختن آن می‌گیرند و نگاهداری آنها حرام نیست، هر چند احتیاط مستحب در ترک این کارها میباشد.
- [آیت الله بهجت] ساختن ظرف طلا و نقره برای استعمالِ حرام، حرام است ؛ و در غیر این صورت حرام نیست و نیز مزدی که برای آن می گیرند حرام نیست .
- [آیت الله سبحانی] از ساختن ظرف طلا و نقره و مزدی که برای آن می گیرند بنابر احتیاط باید اجتناب کرد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . ساختن ظرف طلا و نقره به قصد خوردن و آشامیدن از آن و سایر استعمالات محرمه و اجرت ساختن آن حرام است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ساختن ظرف طلا و نقره و اجرتی که برای آن می گیرند حرام نیست.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خوردن و آشامیدن از ظرف طلا و نقره حرام است؛ ولی زینت نمودن اطاق و مانند آن و نگاه داشتن آنها مانعی ندارد و همچنین است ساختن ظرف طلا و نقره و خرید و فروش آنها برای زینت نمودن یا نگاه داشتن.