غسل ارتماسی
غُسل عملی عبادی در فقه اسلامی است به معنای شستن تمامی بدن از سر تا پا با کیفیتی خاص.
غسل میت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند و در غسل ترتیبی هم اگر ممکن است هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند، بلکه آب را روی آن بریزند.
عنوان مسئله:
غسل میت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند و در غسل ترتیبی هم اگر ممکن است هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند، بلکه آب را روی آن بریزند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- مُحرِم میتواند برای غسل پاها را در آب فرو برد و روی پاها را با آب بپوشاند یا خیر؟
- نیّت وضو و غسل جنابت به قصد واجب قبل از وقت صحیح است یا خیر؟
- غاسل میّت در حال غسل دادن میّت هرگاه لباسی پوشیده باشد که آن لباس را از مال غیر مخمّس و غیر مذکّی خریده، غسل صحیح است یا خیر؟ و هم چنین تخته و ظرفی که آب بر روی میّت میریزند؟
- شخص جنب بود غسل کرد، بیفاصله بعد از غسل با بدن پاک و پاکیزه فوت نمود، چه علّت دارد که هر کس دست به او بگذارد باید غسل مس میّت کند؟
- در مسأله سقط شدن {بچه} که حضرت عالی غسل مس را بر مادر واجب میدانید، مرحوم آیت اللَّه اصفهانی احتیاط مطلق داشته و مکفی بودن غسل واجب را از غسل زنی که غفلت داشته باشد، هم ایشان هم حضرت عالی اشکال فرمودهاید. علی ای حال، عموم مردم غافل بودهاند از این مسأله، فعلاً متذکّر شدهاند، پس از ده سال یا بیشتر بعضی هم وفات نمودهاند، خواندن نمازهای چندین ساله بر مقلّدین حضرت عالی مشکل بلکه حرج شدید است، نسبت به اشخاص راه نجاتی فراهم بفرمایید. و بعضی از آن آقایان که غسل جنابت را مکفی میدانند از آن غسل و لو غفلت داشته باشد، آیا ممکن است رجوع به آنها شود؟ و در صورت امکان رجوع آیا مکفی دانستن آقایان حالیه بازگشتش به همان غسل زمان حیات آیت اللَّه اصفهانی است، یا غسل جنابت فعلی؟
- در باب تطهیر روغن نجس شده در (عروة الوثقی) فرموده است: در آب داغ بریزند و بعد از سرد شدن از روی آب بگیرند (58)، ویرد علیه به این که روغن چون وارد آب داغ شود به زودی آب مضاف و نجس می‌شود و هر گاه گفته شود روغن داغ کرده را در آب کر سرد بریزند و از روی آن بگیرند بعید است (59) پاک شود. و در رساله (مجمع) قید فرموده اید مستهلک شود (60)، آیا استهلاک اضمحلال است بالکلّیه و انعدام صورت و تبدیل به آب مثل شیره نجس مایع، یا به این که دوسه دقیقه روغن فرو رود در آب و بعد روی آب ظاهر شود استهلاک به آن صادق و ظاهر است؟
- زنی که بچّه مردهای سقط نموده، فتوی، وجوب غسل مس میّت است و مدّتها گذشته و در اثر جهل به حکم غسل نکرده، ولی غسل نفاس نموده، آیا غسل نفاس مجزی از غسل مس میّت خواهد بود یا نه؟ و در صورت إجزاء فعلاً که فهمیده احتیاج به غسل دارد یا نه؟
- میّتی که وسیله غسل دادن آن موجود نباشد و او را تیمّم دهند، بعد از تیمّم هرگاه کسی او را مس نماید غسل مس میّت بر آن واجب است یا خیر؟
- اغسال میّت را هرگاه به خلاف ترتیب، داده دفن کردند، آیا باید نبش کرد برای غسل مجدّد یا نه؟ و آیا باب حرمت نبش و وجوب غسل باب تعارض است، یا باب تزاحم؟ زیرا ملاک وجوب و حرمت محرز و موجود است و آیا وجوب غسل و ترتیب آن از باب تعدّد مطلوب نیست به قرینه تبدیل به آب قراح در مورد فقد کافور و سدر؟ و بر فرض تعدّد مطلوب، آیا اهمّیّت مطلوب کامل و کمال آن رجحان بر ملاک حرمت دارد یا نه؟
- میّتیست که بدن او مجروح شده و گوشت او خون و چرک شده به استخوان رسیده، آیا تکلیف دربارهی او غسل است یا تیمّم و آیا یک تیمّم بدل اغسال ثلاثه کافیست یا سه تیمّم میخواهد؟ و آیا چنین میّتی را هر گاه غسل داده باشند و دفن نموده باشند به تکلیف شرعی واجب کفایی عمل نمودهاند، یا خیر باید نبش قبر او را بنمایند و او را تیمّم بدهند؟ و هر گاه چنین میّتی غسل حیض هم بر ذمّه او بوده همین تیمّم بدل از اغسال ثلاثه او را کفایت میکند، یا این که یک تیمّم هم بدل غسل حیض به او باید داد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] آیا تأخیر غسل واجب مثل غسل جنابت یا مسِّ میت در حالِ اعتکاف، مبطل اعتکاف است؟
- [آیت الله خامنه ای] به نظر شریف جنابعالی آیا در غسل جنابت جریان آب بر بدن شرط است؟
- [آیت الله نوری همدانی] آیا تاخیر غسل واجب مثل غسل جنابت یا مس میت در حال اعتکاف، مبطل اعتکاف ست؟
- [آیت الله صافی گلپایگانی] تأخیر غسل واجب، مثل غسل جنابت و مس میّت در حال اعتکاف، آیا مبطل اعتکاف است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر برای غسل دادن میّت، آب کافی جهت هر سه غسل نداشته باشیم، میّت را چگونه باید غسل دهیم؟
- [آیت الله بهجت] آیا در غسل جنابت باید وسواس به خرج داد که آب به همه جای بدن رسیده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مقاربت با زوجه بعد از اتمام غسل میّت زوجه باشد آیا غسل جنابت بر زوجه واجب میگردد یا خیر، اصلافرض تحقّق جنابت در میّت وجود دارد یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که سه غسل بر او واجب باشد: غسل جنابت، مسّ میت و غسل نذر، آیا میتواند به نیّت غسل مسّ میت، غسلی انجام دهد و این غسل از بقیّه اَغسال مُجزی باشد؟ و با فرضِ اجزاء، آیا برای نماز نیاز به وضو دارد؟
- [آیت الله سیستانی] غسل جنابت را باید با اب خالی انجام داد یا با مواد شوینده مثل شامپو در ضمن می‌توان ابتدا حمام کرد وسپس با همان بدن خیس غسل جنابت را انجام داد؟
- [آیت الله بهجت] قسمتی از بدن شخصی در اثر تصادف از بدن وی جدا شده است، آیا آن قسمت جدا شده در غسل، حکم میّت را دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- فرو بردن اخلاط سر و سینه، تا به فضای دهان نرسیده اشکال ندارد، ولی اگر داخل فضای دهان شود، احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرند.
- خونی که از لای دندانها میآید، اگر به واسطهی مخلوط شدن با آب دهان از بین برود پاک است؛ ولی احتیاط واجب آن است که آن را فرو نبرند.
- اگر جایی از بدن میت نجس باشد، باید پیش از آن که آن جا را غسل بدهند آب بکشند و احتیاط مستحب آن است که تمام بدن میت پیش از شروع به غسل پاک باشد.
- غسل جنابت به خودی خود مستحب است و برای خواندن نماز واجب و مانند آن واجب می‌شود، ولی برای نماز میت و سجدهی شکر و سجدههای واجب قرآن غسل جنابت لازم نیست.
- اگر موی خود را به بدن میت برساند و یا بدن خود را به موی میت و یا موی خود را به موی میت برساند، احتیاط واجب آن است که غسل کند.
- در غسل ارتماسی بنا بر احتیاط واجب باید موقعی نیت کند که مقداری از بدن بیرون آب باشد
- در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاک باشد، ولی در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد، کافی است.
- آب انگور اگر به آتش جوش بیاید و پیش از آن که دو قسمت از سه قسمت آن کم شود به جایی بریزد، بنا بر احتیاط واجب باید آن جا را آب بکشند؛ ولی ظرفی که آب انگور در آن جوش میآید و چیزهایی که مانند کفگیر برای پختن آب انگور به کار میرود، بعد از کم شدنِ دو قسمتِ آب انگور پاک می‌شود.
- واجب است میت را سه غسل بدهند:اوّل:با آبی که با سدر مخلوط باشد.دوم:با آبی که با کافور مخلوط باشد.سوم:با آب خالص.
- احتیاط واجب آن است که هر یک از سه پارچهی کفن به قدری نازک نباشد، که بدن میت از زیر آن پیدا باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله شبیری زنجانی] غسل میت مثل غسل جنابت است، با این فرق که احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند و در غسل ترتیبی میت لازم است طرف راست را پیش از طرف چپ بشویند و نیز اگر ممکن است بنا بر احتیاط مستحب هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند، بلکه آب را روی آن بریزند.
- [امام خمینی] غسل میت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند. و احتیاط مستحب آن است که در غسل ترتیبی هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند بلکه آب را روی آن بریزند.
- [آیت الله خوئی] غسل میت مثل غسل جنابت است. و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند. و در غسل ترتیبی هم لازم است طرف راست را پیش از طرف چپ بشویند، و نیز اگر ممکن است بنابر احتیاط مستحب هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند بلکه آب را روی آن بریزند.
- [آیت الله نوری همدانی] غسل میت مثل غسل جنابت است ، و احتیاط واجب آن است أه تا غسل ترتیبی ممکن است ، میت را غسل ارتماسی ندهند و احتیاط مستحب آن است أه در غسل ترتیبی هر یک ازو سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند ، بلکه آب را روی آن بریزند .
- [آیت الله سبحانی] غسل میّت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند و احتیاط مستحب آن است که در غسل ترتیبی، هر یک از سه قسمت بدن را در آب فرو نبرند، بلکه آب را روی آن بریزند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . غسل میت مثل غسل جنابت است. و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میت را غسل ارتماسی ندهند. ولی در غسل ترتیبی فرو بردن هر یک از سه قسمت بدن میت را در آب کثیر بی اشکال است.
- [آیت الله علوی گرگانی] غسل میّت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند وجائز است در غسل ترتیبی فرو بردن هریک از سه قسمت بدن را در آب کثیر.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] غسل میت مثل غسل جنابت است، و احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است میت را غسل ارتماسی ندهند، ولی در غسل ترتیبی فروبردن هریک از سه قسمت بدن میت، در آب کثیر جایز است.
- [آیت الله وحید خراسانی] غسل میت مثل غسل جنابت است و احتیاط واجب ان است که تا غسل ترتیبی ممکن است میت را غسل ارتماسی ندهند و در غسل ترتیبی هم باید طرف راست را بر طرف چپ مقدم بدارند و مخیرند بین این که اب را روی بدن بریزند یا بدن را در اب فرو برند
- [آیت الله اردبیلی] احتیاط واجب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند؛ ولی جایز است که در غسل ترتیبی هر یک از سه قسمت بدن را با مراعات ترتیب در آب فرو برند.