چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلًا آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را... - رساله آیت الله خوئی

رساله عملیه آیت الله خوئی
آدرس: http://aminsearch.com

چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلًا آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.

عنوان مسئله:

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

آیا زید به زوجه سیده خود می‌تواند از وجه خمسی که بر ذمه او است بدهد تا زوجه دندانهایی که درد می‌کند بکشد و یا آنکه عاریه بگذارد یا خیر؟ در صورتی که زوجه از خود چیزی ندارد غیر همان جهیزیهء او که برای حفظ آبروی او است.
نمازهای مستحبی که سوره‌های کوچک دارد و خواننده نمی‌تواند حروف را از مخارج ادا کند می‌تواند بخواند؟
ملک موقوفه که مثلاً گندم کار است و جریبی ده من گندم مال الاجاره او هست آیا شخص می‌تواند که چند سال به همین مقدار مال الاجاره اجاره کند و هر ساله این مال الاجاره را بپردازد و به مصرف برساند و اما ملک را به خرج خودش به صورت محوطه و باغ در بیاورد و غرس اشجار نماید و انتفاع از ثمره و اشجارش تا موعد معین مثلاً سی سال یا بیشتر ببرد، یا از برای همیشه به این نحوه در ید خودش یا وارثش باشد و همین مال الاجاره را بپردازد.
اگر شوهر در عقد شرط کند که زن باکره باشد آیا می‌تواند عقد را به هم بزند؟ و اگر از روی اطمینان که این دختر باکره است این شرط است، یا باید باکره بودن در عقد ذکر شود؟
حکم شرعی در به ودیعه گذاشتن مال در این بانک‌ها به قصد حصول فایده چگونه است؟ چه شرط شود با آنها، چه شرط نشود، و این فایده‌ها چگونه باید صرف گردد؟
فطره را به قصد فقیر معینی کنار گذاشت، آیا موقع دادن فطره می‌تواند به فقیر دیگری بدهد؟
قطعاتی زمین از اراضی موقوفه آستان قدس رضوی توسط آیت الّله فقیه سبزواری رحمه الله جهت مسکن به عنوان اجاره در اختیار طلاب گذارده شده، و مال الاجاره هم به آستانه مقدسه داده می‌شود. چنانچه به نظر مبارک احتیاج به اجازه حاکم شرع دارد خواهشمند است اجازه فرمائید با تعیین مال الاجاره شرعی انشاء اللّه عمل خواهد شد.
زیدی از ربح سال جاری می‌تواند مؤونه سال آینده را از قبیل خوراک، لباس مهمانی، ماشین، منزل، جهیزیه دختر کسر کند و از مازاد خمس بدهد یا خیر؟
مریض که اطمینان دارد تا ماه رمضان دیگر خوب نمی‌شود آیا می‌تواند در ماه رمضان حال یا شوال کفاره روزه‌اش را بدهد؟
کسی که سال معین نموده می‌تواند برای بعضی منافع که تدریجی حاصل می‌شود برای هر کدام سال معین کند، و یا سر سال همه را خمس بدهد؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله مکارم شیرازی] آیا مستاجر می تواند چیزی را که اجاره کرده را عاریه بدهد؟
[آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالک و شخصی که مال را گرفته است،اختلاف نمایند که مال به عنوان اجاره بوده یا عاریه، حق با چه کسی است؟ یا اگر مالک بگوید مال را به عنوان اجاره یا امانت داده است اما گیرنده ی مال بگوید به عنوان عاریه گرفته است، حق با کدام یک آنها می باشد؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان در جایی که مال عاریه ای طلا و نقره است شرط عدم ضمان نمود آیا چنین شرطی صحیح است؟
[آیت الله نوری همدانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمی‌تواند؟
[آیت الله نوری همدانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمی‌تواند؟
[آیت الله صافی گلپایگانی] انسان چه موقع می‌تواند اعتکاف خود را به هم بزند و چه موقع نمی‌تواند؟
[آیت الله مکارم شیرازی] اگر عاریه دهنده و عاریه گیرنده در برگرداندن مال اختلاف نمایند حق با کدامیک می باشد؟
[آیت الله شبیری زنجانی] آیا اجاره به شرط رهن که در حقیقت همان اجاره به شرط قرض است، جائز است؟
[آیت الله مکارم شیرازی] اگر مستأجر در ضمن عقد اجاره (مثلاً یک ساله) شرط کند که پس از پایان مدّت اجاره، موجر مبلغ اجاره را افزایش ندهد، و حقّ اخراج او را نداشته باشد، و هر ساله آن محل را به مبلغ مذکور به وی اجاره دهد؛ بفرمایید : الف) آیا این شرط صحیح است؟ یا چون مطابق این شرط، مستأجر پس از پایان مدّت اجاره در هر سال، می‌تواند موجر را ملزم به ایجاب برای سال بعد کند و معلوم نیست مستأجر تا چند بار می‌خواهد مالک را ملزم به این کار کند، شرط مذکور به نوعی مجهول و فاسد است؟ ب) در صورت صحیح بودن شرط، آیا با توجّه به نرخ بالای تورّم و سقوط قابل توجّه ارزش پول، خصوصاً پس از گذشت سال‌های متمادی؛ آیا مالک می‌تواند در قرارداهای بعدی به میزان تورّم، بر اجاره بیافزاید، یا این که شرط مذکور مانع است؟
[آیت الله نوری همدانی] اگر شخصی مغازه‌ای را بدون سرقفلی اجاره نماید که در ضمن عقد اجاره شرط شده باشد که حق انتقال به غیر ندارد آیا بدون جلب رضایت موجر می‌تواند مغازه را انتقال به غیر دهد؟

مسائل مرتبط از این مرجع

چیزی را که عاریه کرده بدون اجاز صاحب آن نمی‌تواند به دیگری اجاره یا عاریه دهد.
انسان می‌تواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد یا مالی را برای او اجاره کند.
عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت آن را به دیگری واگذار کرده مثلًا آن را اجاره داده، در صورتی صحیح است که مالک چیز غصبی یا کسی که آن چیز را اجاره کرده به عاریه دادن راضی باشد.
عاریه آن است که انسان مال خود را به دیگری بدهد که از آن استفاده کند و در عوض، چیزی هم از او نگیرد.
اگر بداند مالی را که عاریه کرده غصبی است، باید آن را به صاحبش برساند و نمی‌تواند به عاریه‌دهنده بدهد.
کسی که بدهکار است و نمی‌تواند بدهی خود را بدهد اگرچه فقیر نباشد، انسان می‌تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.
اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای خود انسان کار کند، نمی‌شود او را به دیگری اجاره داد مگر به نحوی که در مسألة قبلی گذشت. و اگر شرط نکند، چنان‌چه او را به چیزی که اجرت او قرار داده اجاره دهد باید زیادتر نگیرد، و اگر به چیز دیگری اجاره دهد می‌تواند زیادتر بگیرد. و همچنین است اگر خودش اجیر کسی شود و برای انجام آن عمل شخص دیگری را به کمتر اجاره نماید ولی اگر مقداری از آن عمل را خودش انجام داده باشد می‌تواند دیگری را به کمتر اجاره نماید.
اگر ملکی را اجاره کند و بعد از گذشتن مقداری از مدت اجاره به طوری خراب شود که هیچ قابل استفاده نباشد یا قابل استفاده‌ای که شرط کرده‌اند نباشد اجاره مدتی که باقی مانده باطل می‌شود و می‌تواند اجارة مدت گذشته را بهم بزند و (اجرت‌المثل) یعنی اجرت معمولی آن مدّت را بدهد.
اگر مالی را که می‌داند غصبی است عاریه کند و از آن استفاده‌ای ببرد و در دست او از بین برود، مالک می‌تواند عوض مال و عوض استفاده‌ای را که عاریه‌کننده برده، از او یا از کسی که مال را غصب کرده مطالبه کند و اگر از عاریه‌کننده بگیرد، او نمی‌تواند چیزی را که به مالک می‌دهد از عاریه‌دهنده مطالبه نماید.
کسی را که برای نمازهای میت اجیر کرده‌اند، اگر پیش از تمام کردن نمازها بمیرد و اجرت همه آن‌ها را گرفته باشد، چنان‌چه شرط کرده باشند که تمام نمازها را خودش بخواند، اگر قادر بر عمل بوده اجاره صحیح و اجاره کننده می‌تواند اجرت المثل باقی مانده را بگیرد یا آنکه اجاره را فسخ نموده و اجرت المثل مقداری را که به‌جا آورده کسر و مابقی را بگیرد و اگر قادر نبوده اجاره نسبت به ما بعد فوت اجیر باطل است و می‌تواند اجرت‌المسمای باقی مانده را گرفته یا آنکه اجارة مقدار گذشته را فسخ نموده و اجرت المثل او را بدهد، و اگر شرط نکرده باشند که خودش بخواند باید ورثه‌اش از مال او کسی را اجیر بگیرند، اما اگر مال نداشته باشد بر ورثه او چیزی واجب نیست.

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بهجت] چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد، ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله شبیری زنجانی] چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده می‌تواند آن را به کسی که مورد اعتماد است و عاریه دادن به وی برای مال خطر نداشته باشد عاریه بدهد، ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله علوی گرگانی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد اگر عاریه گیرنده محلّ وثوق باشد ولی اگر در اجاره شرط کرده باشد که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله مظاهری] چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده، می‌تواند عاریه بدهد، ولی اگر آن چیز تلف شود ضامن است، مگر اینکه شرط کرده باشند که بتواند آن را به دیگری بدهد.
[آیت الله سیستانی] چیزی را که منفعتش مال انسان است ، مثلاً آن را اجاره کرده است می‌تواند عاریه بدهد ، مگر اینکه شرط شده باشد در عقد اجاره که خودش استفاده کند ، و در صورت اول بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند آن را بدون اذن مالکش به کسی که آن را عاریه کرده است ، تحویل دهد .
[آیت الله نوری همدانی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده می تواند عاریه بدهد ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند ؛ نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد .
[آیت الله صافی گلپایگانی] . چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده، می تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله میرزا جواد تبریزی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلا آن را اجاره کرده می تواند عاریه بدهد؛ ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند؛ نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[امام خمینی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلًا آن را اجاره کرده میتواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمیتواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله اردبیلی] چیزی را که منفعت آن مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده، می‌تواند عاریه بدهد، ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.

1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین