چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده می تواند عاریه بدهد ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند ؛ نمی تواند آن را... - رساله آیت الله نوری همدانی

رساله عملیه آیت الله نوری همدانی
آدرس: http://www.noorihamedani.com

چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده می تواند عاریه بدهد ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند ؛ نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد .

عنوان مسئله:

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

اگر شخصی مغازه‌ای را بدون سرقفلی اجاره نماید که در ضمن عقد اجاره شرط شده باشد که حق انتقال به غیر ندارد آیا بدون جلب رضایت موجر می‌تواند مغازه را انتقال به غیر دهد؟
آیا در اعتکاف نذری، انسان می‌تواند هنگام خواندن صیغه، شرط کند که اگر مانعی پیش آمد اعتکافم را رها می‌کنم؟
اگر صاحب سرمایه در همان ابتدای پرداخت پول به عامل، بخواهد اصل سرمایه خود را به طریقی از طرف عامل تضمین کند، آیا می‌تواند.درضمن عقد مضاربه شرط کند که اگر خسارتی به اصل سرمایه وارد شد عامل آن رااز مال خود بدهد؟
شخصی به نام (الف) کارخانه شیشه خود را به شرط تهیّه مواد اوللیه کارخانه به شخص (ب) اجاره می‌دهد، ماهی یک میلیون تومان به مدت 10 سال، اما در سال هفتم به علت بالارفتن نخ دلار قیمت مواد اولیه به طور سرسام آور باا رفته و گران شده و شخص (الف) اگر بخواهد مواد اولیه برای یکماه تهیه نماید، باید مبلغ بیست میلیون تومان بدهد، در حالیکه خودش هر ماه یک میلیون تومان اجاره دریافت می‌کند. لذا از جنابعالی تقاضا دارم مرقوم فرمایید آیا این قرارداد قابل فسخ می‌باشد یا اینکه ین قرارداد تا سال دهم اجراء شود؟
شخصی دو باب اطاق از خانه مسکونی خود را اجاره می‌دهد به مبلغ معلوم ولی مدت اجاره را معلوم نمی‌کند بعد از مدتی موجر به مستأجر پیشنهاد می‌کند که یا مال الاجاره را اضافه کن و یا مدتی به شما مهلت می‌دهم که اطاقها را تخلیه نمایی آیا پیشنهاد مذکور شرعاً مانعی ندارد؟
اگر فردی به خواستگاری رفته و وعده ازدواج بدهد و در ضمن به عهده بگیرد که اگر منصرف شد مبلغی را به خانواده عروس یا خود عروس بدهد، آیا این شرط صحیح است؟
شخصی مبلغ صد هزار تومان به یک نفر کاسب می‌دهد و شرط می‌کند که هر ماه پنج هزار تومان بدهد، آیا گرفتن پول مذکور جایز است؟
اگر در ضمن عقد لازم شرط کند که هرگاه مبیع مستحقٌّ للغیر درآمد فلان مبلغ به مشتری بدهد، آیا مشروط علیه مشغول الذمه می‌شود؟
اگر صاحب سرمایه پول خود را جهت انجام معاملات (مضاربه) در اختیار عامل قرار دهد، امّا عامل آن را مثلاً به عنوان پیش پرداخت اجاره منزل بپردازد و از جانب خود ماهیانه سودی به صاحب پول بدهد چه حکمی دارد؟
آیا از نظر شرعی جایز می‌باشد که پدر پسر مهریه زن پسرش را از مال خود به پدر زن پسرش بدهد؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله مکارم شیرازی] آیا مستاجر می تواند چیزی را که اجاره کرده را عاریه بدهد؟
[آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالک و شخصی که مال را گرفته است،اختلاف نمایند که مال به عنوان اجاره بوده یا عاریه، حق با چه کسی است؟ یا اگر مالک بگوید مال را به عنوان اجاره یا امانت داده است اما گیرنده ی مال بگوید به عنوان عاریه گرفته است، حق با کدام یک آنها می باشد؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا می توان در جایی که مال عاریه ای طلا و نقره است شرط عدم ضمان نمود آیا چنین شرطی صحیح است؟
[آیت الله مکارم شیرازی] اگر عاریه دهنده و عاریه گیرنده در برگرداندن مال اختلاف نمایند حق با کدامیک می باشد؟
[آیت الله شبیری زنجانی] آیا اجاره به شرط رهن که در حقیقت همان اجاره به شرط قرض است، جائز است؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا عاریه دهنده یا عاریه گیرنده می تواند هر زمانی که اراده کردند مال را پس بگیرد یا بازگرداند؟
[آیت الله مکارم شیرازی] تکلیف مال عاریه داده شده بعد از مرگ و یا دیوانه شدن عاریه دهنده چه می شود؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا مال عاریه شده را می توان فروخت؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا مستاجر می تواند شرط نماید که هرگاه مال مورد اجاره با تعدّی و تفریط او تلف شود، مسئولیّتی نداشته باشد؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] آیا می توان در ضمن عقد اجاره، شرط قرض کند؟ مثلا موجر خانه خود را به مبلغ کمی به مستأجر به مدت یکسال اجاره دهد، مشروط به اینکه مبلغ معینی در این مدت به او قرض بدهد؟

مسائل مرتبط از این مرجع

اگر نداند مالی را که عاریه کرده غصبی است و در دست او از بین برود ، چنانچه صاحب مال عوض آن را از او بگیرد ، او هم می تواند آنچه را به صاحب مال داده از عاریه دهنده مطالبه نماید ، ولی اگر چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد ، عاریه دهنده با او شرط کرده باشد که اگر آن چیز از بین برود عوضش را بدهد ، نمی تواند چیزی را که به صاحب مال می دهد ، از عاریه دهنده مطالبه نماید .
عاریه دادن چیز غصبی و چیزی که مال انسان است ولی منفعت آن را به دیگران واگذار کرده ، مثلاً آن را اجاره داده ؛ در صورتی صحیح است که مالک چیز غصبی یا کسی که آن چیز را اجاره کرده بگوید به عاریه دادن راضی هستم .
عاریه آن است که انسان مال خود را به دیگری بدهد که از آن استفاده کند و در عوض ، چیزی هم از او نگیرد .
اگر عاریه دهنده طوری شود که شرعاً نتواند در مال خود تصّرف کند مثلاً دیوانه شود ؛ عاریه کننده باید مالی را که عاریه کرده به ولیّ او بدهد .
اگر اجیر با انسان شرط کند که فقط برای انسان کار کند ، نمی شود او را به دیگری اجاره داد و اگر شرط نکند ، باید به زیادتر از آنچه که او را اجاره کرده اجاره ندهد ، خواهد به همان جنس اجاره دهد یا بغیر جنسی که اجاره کرده .
چیزی را که عاریه کرده ، بدون اجازة صاحب آن نمی تواند به دیگری اجاره یا در عاریه دهد .
اگر عاریه دهنده بمیرد ، عاریه گیرنده باید چیزی را که عاریه کرده به ورثة او بدهد .
انسان می تواند از طرف دیگری وکیل شود و مال او را اجاره دهد .
اگر در نگهداری چیزی که عاریه کرده کوتاهی نکند و در استفادة از ان هم زیاده روی ننماید و اتفاقاً آن چیز تلف شود ضامن نیست ؛ ولی چنانچه شرط کنند که اگر تلف شود عاریه کننده ضامن باشد ؛یا چیزی را که عاریه کرده طلا و نقره باشد ، باید آن را بدهد .
لازم نیست در عاریه صیغه بخوانند ، واگر مثلاً لباس را به قصد عاریه به کسی بدهد و او به همین قصد بگیرد ، عاریه صحیح است .

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله میرزا جواد تبریزی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلا آن را اجاره کرده می تواند عاریه بدهد؛ ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند؛ نمی تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله بروجردی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد، ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله خوئی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلًا آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[امام خمینی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلًا آن را اجاره کرده میتواند عاریه بدهد. ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمیتواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله بهجت] چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد، ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله مکارم شیرازی] چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده، می توان عاریه داد، به شرط این که حق واگذاری به دیگری داشته باشد.
[آیت الله مظاهری] چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده، می‌تواند عاریه بدهد، ولی اگر آن چیز تلف شود ضامن است، مگر اینکه شرط کرده باشند که بتواند آن را به دیگری بدهد.
[آیت الله شبیری زنجانی] چیزی را که منفعتش مال انسان است، مثلاً آن را اجاره کرده می‌تواند آن را به کسی که مورد اعتماد است و عاریه دادن به وی برای مال خطر نداشته باشد عاریه بدهد، ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله علوی گرگانی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلاً آن را اجاره کرده می‌تواند عاریه بدهد اگر عاریه گیرنده محلّ وثوق باشد ولی اگر در اجاره شرط کرده باشد که خودش از آن استفاده کند، نمی‌تواند آن را به دیگری عاریه دهد.
[آیت الله وحید خراسانی] چیزی را که منفعتش مال انسان است مثلا ان را اجاره کرده می تواند به کسی که بر ان مال مورد اطمینان است یا به اذن مالک عاریه بدهد ولی اگر در اجاره شرط کرده باشند که خودش از ان استفاده کند نمی تواند ان را به دیگری عاریه دهد

1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین