فراموشی
نسیان به معنای فراموشی است و در قرآن چندین بار به کار رفته است.
انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
عنوان مسئله:
انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا جایز است انسان وقتی به او تلفن زده می‌شود تلفن را بردارد و بدون آنکه جوابی بدهد تلفن را قطع کند با در نظر گرفتن اینکه اگر خواسته باشد جواب بگوید موجب مزاحمت و اشکال در کارهای او خواهد بود؟
- کسی که مقلّد مرجعی است که میگوید، احتیاط واجب آن است که زکات فطره از محلّ خارج نشود در حالی که او مدّت زیادی از محلّ خارج مینموده است و الان متوجّه مسئله شده، آیا باید دوباره زکات فطره را بدهد یا این که میتواند به مرجعی رجوع کند که احتیاط او مستحبّی است؟
- اگر شخصی در حادثهای بسوزد، بطوری که اعضاء وی قابل تشخیص نباشد، مشتی استخوان سیاه شده، آیا واجب است بر این استخوانها، غسل و نماز را بجا آوریم و نیز کفن مخصوص میّت لازم است یا خیر؟
- در یکی از شهرها فشار آب لولهکشی شده کم می‌باشد و به همین جهت بیش از نیمی از مردم از پمپ آب استفاده میکنند بطوری که اگر از پمپ آب در منازل استفاده نشود در طول روز ساعتهای مدیدی (9 تا 10) ساعت آب یافت نمیشود حال در پشت قبضهای آبی که برای صورتحساب آب به منازل توسط اداره آب فرستاده می شود نوشته شده است (استفاده از پمپ ممنوع است) با توجّه به اینکه در صورت استفاده از پمپ آب پول آب را تمام و کمال پرداخت مینمائیم لطفابفرمائید آیا غسل و وضوی ما درست و صحیح می‌باشد و به تبع آن نماز و روزه؟
- اگر در ضمن عقد معاملات با انسان شرط شود که وضو بگیرد یا غسل کند یا نماز بخواند بیان نمائید آیا از نظر فقهی اولااین شرط صحیح است یا باطل و ثانیاعمل نمودن به شرط فوق چه حکمی (واجب، حرام، مستحبّ، مکروه و یا مباح) دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] با سلام و عرض خسته نباشید. با توجه به واجب بودن جواب سلام می خواستم بدانم که آیا جواب سلام مجریان و گوینده های تلویزیون و رادیو نیز واجب است؟ ضمنا آیا باید در حین نماز هم جواب سلام را داد؟ جواب سلام رادیو و تلویزیون را هم باید در حین نماز داد؟ با تشکر فراوان
- [آیت الله اردبیلی] بچه غیر ممیّزی در بین نماز به نمازگزاری سلام میدهد. آیا جواب سلام او واجب است؟
- [آیت الله مظاهری] اگر تحیّت و سلام به نمازگزار با صیغه سلام نباشد، مثلاً طرف مقابل به عنوان سلام دست خود را برای نمازگزار بلند کند، آیا جواب دادن واجب است؟
- [آیت الله خوئی] اگر شخصی به نماز گذار گفت سلام، نماز گذار چگونه جواب بدهد؟
- [آیت الله مظاهری] آیا در حال نماز، جواب دادن به سلام کودک ممیّز، واجب است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر فردی سلام علیکم بگوید و فرد مخاطب جواب انگلسی و یا لاتینی بدهد آیا جواب کفایت می کند و نیز اگر سلام به زبان انگلیسی داده شود و جواب این سلام هم واجب می باشد و اگر واجب است باید به چه زبانی باشد ؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی به یک جمع سلام کند که یک فرد از آن جمع در حال نماز خواندن است، آیا جواب سلام بر آن فرد نماز خوان واجب است؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی به گروهی سلام کند و بگوید: (السلام علیکم جمیعاً)، و یکی از آنان مشغول نماز باشد، آیا بر او هم جواب سلام واجب است، حتی اگر دیگران جواب سلام را داده باشند؟
- [آیت الله بهجت] اگر در حال نماز باشیم و شخصی به طور غلط به ما سلام بدهد، مثلاً "علیکم" را با "الف" نه با "عین" تلفظ کند، واجب است جواب او را بدهیم یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر شخصی به یک جمع سلام کند که همه ی آن ها در حال نماز خواندن می باشند آیا جواب سلام بر همه واجب است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر کسی به نمازگزار شکسته سلام کند بنحوی که سلام حساب نشود، جواب او واجب نیست.
- باید جواب سلام را طوری بگوید که سلام کننده بشنود، ولی اگر سلام کننده کر باشد، چنانچه انسان بطور معمول جواب او را بدهد کافی است.
- اگر دو نفر باهم به یکدیگر سلام کنند، بر هریک واجب است جواب سلام دیگری را بدهد.
- اگر به عدّهای سلام کند و کسی که بین آنها مشغول نماز است شک کند که سلام کننده، قصد سلام کردن باو را هم داشته یا نه، نباید جواب بدهد و همچنین است بنابر احتیاط واجب اگر بداند قصد او را هم داشته ولی دیگریجواب سلام را بدهد، امّا اگر بداند که قصد او را هم داشته ودیگری جواب ندهد، باید جواب او را بگوید.
- در حال نماز، انسان نباید به دیگری سلام کند و اگر دیگری به او سلام کند، باید همانطور که او سلام کرده جواب دهد، مثلاً اگر گفته سلام علیکم در جواب بگوید سلام علیکم ونباید علیکم السلام بگوید و بنابر احتیاط واجب باید بین سلام وجواب مماثلت در تعریف وتنکیر وافراد وجمع باشد.
- در غیر نماز، مستحبّ است جواب سلام را بهتر از سلام بگوید، مثلاً اگر کسی گفت سلام علیکم، در جواب بگوید سلام علیکم ورحمْ ا&. هفتم از مبطلات نماز خنده با صدا وعمدی است و چنانچه سهواً با صدا بخندد، نمازش صحیح است درصورتی که از وضع نمازگزار خارج نشود ولی لبخند نماز را باطل نمیکند.
- کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهکاری خود را بدهد، اگرچه فقیر نباشد، انسان میتواند طلبی را که از او دارد، بابت زکاْ حساب کند.
- اگر مرد در حال جماع بفهمد زن حائض شده، باید فوراً از او جدا شود و اگر جدا نشود مستحبّ است کفّاره بدهد.
- جواب سلام کسی که از روی مسخره یا شوخی سلام میکند واجب نیست.
- اگر زن یا مرد نامحرم یا بچه ممیّز یعنی بچهای که خوب و بد را میفهمد به نمازگزار سلام کند، نمازگزار باید جواب او را بدهد ولی در جواب سلام زن بنابر احتیاط واجب بگوید، سلام علیک وکاف را زیر و زبر ندهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید؛ جواب آن سلام حساب نشود؛ چنانچه در نماز باشد؛ نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد؛ جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله مظاهری] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا غیر نماز فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید ، و اگر عمداً یا ا ز روی فراموشی جواب سلام را بقدری طول دهد ، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن واجب نیست .
- [آیت الله سبحانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله خوئی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید، جواب آن سلام حساب نشود، چنانچه در نماز باشد، نباید جواب بدهد، و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.
- [امام خمینی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فورا بگوید و اگر عمدا یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود چنانچه در نماز باشد نباید جواب بدهد و اگر در نماز نباشد جواب دادن واجب نیست.
- [آیت الله سیستانی] انسان باید جواب سلام را چه در نماز یا در غیر نماز فوراً بگوید ، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را بقدری طول دهد که اگر جواب بگوید ، جواب آن سلام حساب نشود ، چنانچه در نماز باشد ، نباید جواب بدهد ، و اگر در نماز نباشد ، جواب دادن واجب نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . انسان باید جواب سلام را چه در نماز و چه در غیر نماز، فوراً بگوید، و اگر عمداً یا از روی فراموشی جواب سلام را به قدری طول دهد، که اگر جواب بگوید جواب آن سلام حساب نشود، چنان چه در نماز باشد نباید جواب دهد، و اگر در نماز نباشد، جواب دادن واجب نیست.