عوض
عِوَض، مابازاء چیزی است.
اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.
عنوان مسئله:
اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- دولت بعضی از زمینهای مردم یا خانه‌های آنان را مثلابرای خیابان کشی می‌گیرد، گرچه دولت پول آن را می‌دهد لکن چون مورد علاقه صاحبش هست باطناً راضی نیستند، آیا صدق غصب می‌کند؟
- آیا می‌شود انسان به نوه خود، زکات فطره بدهد؟
- آیا انسان حقّ دارد عضوی از بدن خود را به دیگری بدهد؟
- آیا زن می‌تواند بدون اجازه شوهرش هر جا دلش خواست برود که باعث تحقیر شدن شود و وسایل زندگی را بدون اجازه شوهرش به هر کسی که دلش خواست بدهد؟
- زمینی که به انسان ارث رسیده است: الف - اگر صاحب آن زمین خمسش را نداده باشد آیا باید خمسش را بدهد؟ ب - اگر صاحب آن زمین خمسش را داده باشد آیا باز هم باید خمسش را بدهد؟ ج - بر فرض تعلّق خمس آیا قبل از فروش لازم است خمسش را بدهد یا بعد از فروش؟
- شخصی تا به حال زکات نداده و یا این که دقیق حساب نکرده، اکنون می‌خواهد خود را برئ الذمّه کند باید چه کند و اگر فرزند طلبه‌ای دارد آیا می‌تواند عوض پول به او برنج بدهد و آیا نیاز به اجازه هم می‌باشد؟
- آیا انسان می‌تواند یک کلیه خود را به بیمار کلیوی که در خطر مرگ است، قرار بدهد که به او پیوند شود و در فرض جواز آیا می‌تواند در قبال آن پول دریافت نماید؟
- شخصی مرجع تقلید خویش را عوض کرده است و مقلّد مرجع تقلید دیگری شده است به عبارت اخری از مرجع تقلید اوّل خودش عدول کرده و به مرجع تقلید دیگری رجوع کرده است این شخص بابت سهم خمس یک میلیون تومان به مرجع تقلید اوّل باید می‌پرداخت و دست به دست هم کرده بوده است حال این یک میلیون بدهی خمس را به کدامیک از مراجع باید بدهد از اوّلی که عدول کرده است یا به دوّمی؟
- آیا جایز است انسان وقتی به او تلفن زده می‌شود تلفن را بردارد و بدون آنکه جوابی بدهد تلفن را قطع کند با در نظر گرفتن اینکه اگر خواسته باشد جواب بگوید موجب مزاحمت و اشکال در کارهای او خواهد بود؟
- پدری زمینی را به مساحت 170 متر به فرزندش به مبلغ 170 هزار تومان فروخته و قولنامه نوشته‌اند، و لکن پدر 70 هزار تومان را فی المجلس گرفته است و 100 هزار تومان باقی مانده را بابت سهم ارث حساب نموده که بعد از فوت، فرزند این مقدار ارثی خود را تحویل بگیرد، یعنی بعد از مرگ پدر که به فرزند ارث می‌رسد آن را نگیرد و در عوض ذمّه پسر بری شود، اکنون فرزند آن زمین را فروخته تا خانه بخرد ولی پدر می‌گوید، مقدار باقی مانده مرا بده، آیا بر فرزند لازم است باقی را بدهد یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر شخصی جنسی را از کسی غصب و تلف کند. بعد پشیمان شود و بخواهد عوض آن را بدهد، آیا قیمت زمان تلف را بپردازد یا زمان پرداخت؟
- [آیت الله سیستانی] اگر فردی در حالت خواب به امانت دیگران ضرر وارد کند و سپس آنرا به صاحبش برگرداند و او ملتفت نشود آیا ضامن ضرر هست یا خیر ؟
- [آیت الله سیستانی] اگر شخصی چیزی را دزدیده باشد و بعداً پشیمان شده می خواهد به صاحبش برگرداند ولی دسترسی ندارد. لطفاً در این زمینه حکم فرمایی؟.
- [آیت الله مظاهری] شخصی مالی را دزدیده و بعداً پشیمان شده و می خواهد به صاحبش برگرداند ولی دسترسی به او ندارد. چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مالی که غصب شده چنانچه در مدت غصب افزایش قیمت داشته باشد و پس از آن از بین برود وظیفه غاصب چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر مالی که غصب کرده از بین برود چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی در دوران نوجوانی پولی را از جیب رفیقش به قصد دزدی در آورده است ولی حالا که به سن جوانی رسیده است پشیمان شده ، حال اگر پول را به صاحبش برگرداند آبرویش پیش آن شخص که با هم رفیق بودند می رود ، آیا به نظر حضرت عالی می تواند آن را به صندوق صدقات و یا به فقیر بدهد ؟
- [آیت الله خامنه ای] فرض کنید مردی مبلغ ده هزار دلار دزدی کرده و آن را در تجارتی سرمایه گذاری کرده و سودی از آن مثلاً یکصد هزار دلار در ده سال بدست آورده است. حالا آن مرد تصمیم دارد که پول را به صاحبش برگرداند، چه مبلغی را باید برگرداند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بعد از یک سال اعلان کردن، صاحب مال پیدا نشود و مال را به عنوان امانت برای صاحبش نگهداری کند و مال از بین برود تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا سودی که شخص به عنوان ربا از بانک گرفته است، باید به بانک برگرداند یا حکم مجهول المالک دارد و باید صدقه بدهد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر چیزی را که غصب کرده با چیز دیگری مخلوط کند مثلاً گندمی‌را که غصب کرده با جو مخلوط نماید، چنانچه جدا کردن آنها ممکن است، اگرچه زحمت داشته باشد، باید جدا کند و به صاحبش برگرداند.
- مالی را که از انسان غصب کرده‌اند ونمی‌تواند در آن تصرّف کند، زکاْ ندارد همچنین اگر زراعتی را از او غصب کنند وموقعی که زکاْ آن واجب می‌شود در دست غصب کننده باشد، هر وقت به صاحبش برگشت لازم نیست که زکاْ آن را بدهد.
- اگر از بچه یا دیوانه چیزی را غصب کند، باید آن را به ولیّ او بدهد و اگر از بین رفته، باید عوض آن را بدهد.
- کسی که می‌تواند زکاْ را به مستحقّ برساند، اگر ندهد و از بین برود، باید عوض آن را بدهد.
- اگر چیزی را که غصب کرده ودیگری از او غصب نماید و پیش دومی از بین برود، صاحب مال می‌تواند عوض آن را از هریک از آنان بگیرد، یا از هرکدام آنان مقداری از عوض آن را مطالبه نماید وچنانکه عوض مال را از اوّلی‌بگیرد، اوّلی می‌تواند آنچه را داده از دومی بگیرد، ولی اگر از دومی بگیرد نمی‌تواند آنچه را داده از اوّلی مطالبه نماید.
- اگر در بین سالی که اعلان می‌کند مال از بین برود، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده یا تعدّی یعنی زیاده روی کرده باشد، باید عوض آن را به صاحبش بدهد و اگر کوتاهی نکرده و زیاده‌روی هم ننموده، چیزی بر او واجب نیست.
- مالی را که نزد کسی گرو گذاشته‌اند، اگر دیگری غصب کند صاحب مال وطلبکار می‌توانند چیزی را که غصب کرده از او مطالبه نمایند و چنانچه آن چیز را از او بگیرند، باز هم در گرو است و اگر آن چیز از بین برود وعوض آن را بگیرند، آن عوض هم مثل خود آن چیز گرو می‌باشد.
- مالی که انسان پیدا می‌کند اگر نشانه‌ای نداشته باشد که به واسطه آن، صاحبش معلوم شود، نمی‌تواند به قصد این که ملک خودش شود آن را بردارد بلکه احتیاط واجب آن است که از طرف صاحبش صدقه بدهد.
- اگر انسان از نگهداری امانت منصرف شود و ودیعه را به هم بزند باید در صورت امکان هرچه زودتر مال را به صاحب آن یا وکیل یا ولیّ صاحبش برساند، یا به آنان خبر دهد که به نگهداری حاضر نیست و اگر بدون عذر مال را به آنان نرساند وخبر هم ندهد، چنانچه مال تلف شود، باید عوض آن را بدهد.
- هرگاه مالی را از فروشنده بگیرد که آن را ببیند یا مدّتی نزد خود نگهدارد تا اگر پسندید بخرد، در صورتی که آن مال تلف شود، باید عوض آن را به صاحبش بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله خوئی] اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [امام خمینی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله بهجت] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر انسان چیزی را غصب کند، باید به صاحبش برگرداند، و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان چیزی را غصب کند باید به صاحبش برگرداند و اگر ان چیز از بین برود باید عوض ان را به او بدهد
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر انسان چیزی را غصب کند؛ باید به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود؛ باید عوض آن را به او بدهد.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر انسان چیزی را غصب کند ، باید به صاحبش برگرداند و اگر ان چیز از بین برود ، باید عوض آن را به او بدهد .
- [آیت الله اردبیلی] اگر انسان چیزی را غصب کند، باید آن را به صاحبش برگرداند و اگر آن چیز از بین برود، باید عوض آن را به او بدهد.