احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
ماندن در مجالس لهو و لعب که در آن آوازه‌خوانی می‌کنند یا تار و مانند آن استعمال می‌کنند، حرام و نماز خواندن در آنجا بنا بر احتیاط مستحب باطل است.
عنوان مسئله:
ماندن در مجالس لهو و لعب که در آن آوازه‌خوانی می‌کنند یا تار و مانند آن استعمال می‌کنند، حرام و نماز خواندن در آنجا بنا بر احتیاط مستحب باطل است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] حکم شرعی وسایل موسیقی از قبیل سه تار و سنتور و... که در مجالس لهو و لعب مانند مجالس عروسی از آنها استفاده نمی شود چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] بعضی از مداحان در مجالس اهل بیت(ع) اقدام به خواندن سرود و کف زنی می‌کنند و اکثراً قصد لهو و لعب ندارند. آیا با توجه به شرایط کنونی جامعه این عمل جایز است یا خیر؟
- [سایر] آیا ملاک حرمت استماع غنا و موسیقی، طرب انگیز بودن آن است یا مناسب بودن آن با مجالس لهو و لعب؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا جایز است مردی غنای زن اجنبیه را به قصد لذت بردن از حلال خود گوش کند؟ آیا غنای زن برای شوهر و برعکس جایز است؟ و آیا این گفته صحیح است که شارع مقدس غنا را به علت ملازمت آن با مجالس لهو و لعب و عدم انفکاک از آن دو حرام کرده و تحریم غنا ناشی از تحریم آن مجالس است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] برخی معتقدند که گناهانی مانند بدحجابی یا پخش نوارهای مبتذل در ماشینها یا مغازهها، برپائی مجالس لهو و لعب و عروسی که شئون اسلامی در آنها رعایت نمیشود علاوه بر حرمت این اعمال آنها از باب اشاعه فساد یا اعانت بر اثم نیز گناه محسوب شده و در حقیقت با یک عمل چند گناه انجام داده می‌شود که چه بسا گناه اشاعه فساد بزرگتر باشد لطفانظر فقهی خود را در این مورد بیان فرمائید؟
- [آیت الله نوری همدانی] پس از پیروزی انقلاب با مسئله خوانندگی زنان چه نوع باید برخورد شود ؟ و از آنجا که صدای زن فی نفسه حرام نیست بفرمائید اگر زنی اقدام به خواندن کند و حالت او هنگام خواندن حفظ بشود و مطمئنا اشعار موسیقی و غنا هم نباشد و از مصادیق لهو و لعب نیز نباشد ضمنا بر روی نوار نیز ضیظ شده باشد گوش دادن برای مردان چه حکمی دارد ؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا خواندن سوره سجده دار، در نماز مستحبّی جایز است یا نماز را باطل میکند؟
- [آیت الله بهجت] بنابر علتی (مثلاً شک در نماز چهار رکعتی در رکعت سه و چهار) نماز احتیاط بر نمازگزار واجب شده است، پس از خواندن نماز احتیاط فهمید که نمازش صحیح بوده؛ آیا نماز احتیاط اضافی باعث باطل شدن نماز می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا نماز خواندن در لباس تطهیر شده با آب غصبی یا با آبی که از پول حرام تهیه شده، صحیح است یا باطل؟
- [آیت الله بهجت] فردی فراموش کار هستم، اگر بین نماز فراموش کنم که در حال خواندن چه نمازی هستم (واجب یا مستحب، ادا یا قضا) و پس از لحظه ای یادم بیاید؛ آیا این فراموشی نماز را باطل می کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود؛ یعنی به طور آوازه‌خوانی که در مجالس لهو و بازیگری معمول است، اذان و اقامه را بگوید حرام است و اگر غنا نشود مکروه میباشد.
- خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز، حتّی سازهای کوچک حرام است و امّا آلات مشترک مثل رادیو و ضبط صوت در صورتی که به قصد استعمال در حرام نبوده و این معامله سبب استعمال در حرام نباشد، خرید و فروش آن مانعی ندارد.
- نماز خواندن در جای غصبی حرام و بنا بر احتیاط مستحب باطل است بنابراین مکان کسی که بر میت نماز میخواند بنا بر احتیاط مستحب غصبی نباشد و باید از جای میت پستتر یا بلندتر نباشد، ولی پستی و بلندی مختصر اشکال ندارد.
- نماز خواندن در مکان غصبی حرام است و کسی که در ملک غصبی نماز میخواند اگر چه روی فرش و تخت و مانند اینها باشد نمازش به احتیاط مستحب باطل است، بلکه بنا بر احتیاط مستحب در زیر سقف و خیمه غصبی نیز صحیح نیست؛ و چنانچه نماز خواندن در زیر خیمه غصبی باعث حرکت آن گردد، بیتردید حکم نماز در مکان غصبی را دارد.
- اگر صاحب ملک به زبان، اجازه نماز خواندن بدهد و انسان بداند که قلباً راضی نیست، نماز خواندن در ملک او جایز نیست و به احتیاط مستحب باطل است و اگر شک داشته باشد که قلباً راضیست نماز او بیتردید صحیح است، همچنین است اگر اجازه نداده و انسان بداند که قلباً راضیست و اگر اجازه نداده و انسان شک داشته باشد که قلباً راضیست یا نه، نماز خواندن در آن ملک حرام و به احتیاط مستحب باطل است.
- مزد گرفتن برای یاد دادن واجبات نماز بنا بر احتیاط حرام است ولی برای مستحبات آن اشکال ندارد.
- تیمم در فضای غصبی بنا بر احتیاط مستحب باطل است.
- اگر مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه را لباس عادی خود قرار دهد، بنا بر احتیاط واجب حرام است؛ ولی نماز خواندن در آن صحیح است و احتیاط مستحب آن است که اصلاً مرد لباس زنانه و زن لباس مردانه نپوشد؛ خصوصا در هنگام نماز خواندن.
- بنا بر احتیاط مستحب در جایی نماز بخواند که اطمینان داشته باشد نماز را تمام میکند و در جایی که به واسطه احتمال باد و باران و زیادی جمعیت و مانند اینها اطمینان ندارد که بتواند نماز را تمام کند، نماز نخواند؛ ولی اگر علم هم داشته باشد که نمیتواند نماز را تمام کند، چنانچه قصد قربت داشته باشد و اتفاقاً نماز را تمام کند، نمازش صحیح است. شرط سوم: آن که بنا بر احتیاط مستحب در جایی که ماندن در آن حرام است؛ مثلاً زیر سقفی که نزدیک است خراب شود نماز نخواند. شرط چهارم: آن که بنا بر احتیاط مستحب روی چیزی که ایستادن و نشستن روی آن حرام است؛ مثل فرشی که اسم خدا بر آن نوشته شده، نماز نخواند. شرط پنجم: جلوتر از مراقد معصومین علیهمالسلام نباشد.
- نماز خواندن در ملکی که منفعت آن مال دیگری است، بدون رضایت کسی که منفعت ملک مال او میباشد حرام و به احتیاط مستحب باطل است، مثلاً در خانه اجارهای اگر صاحب خانه یا دیگری بدون رضایت کسی که آن خانه را اجاره کرده در آنجا نماز بخواند، به احتیاط مستحب نمازش باطل است و همچنین نماز در ملکی که به جهت حقّ دیگری تصرف در آن جایز نیست به احتیاط مستحب باطل میباشد؛ مثلاً اگر میت وصیت کرده باشد که ثلث مشاع مال او را به مصرفی برسانند، در صورتی که عمل به وصیت نشده باشد، به احتیاط مستحب نمیشود در ملک او نماز خواند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] نماز خواندن در جایی که تار و مانند آن استعمال می‌کنند، باطل است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اذان گفتن به صورت غنا یعنی آهنگی که مناسب مجالس لهو و لعب است حرام و باطل است.
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتّی سازهای کوچک حرام است، مگر این که بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.
- [آیت الله نوری همدانی] نماز خواندن در جائی که تار و مانند آن استعمال می کنند ، باطل نیست ، ولی گوش دادن به آنها حرام است .
- [امام خمینی] نماز خواندن در جایی که تار و مانند آن استعمال می کنند باطل نیست ولی گوش دادن به آنها حرام است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش آلات لهو و لعب مانند تار و ساز حتی سازهای کوچک حرام است، مگراین که از آلات مشترک باشد یا بازیچه باشد و از آلات لهو حساب نشود.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز خواندن در جائی که تار و مانند آن استعمال می کنند باطل نیست؛ اگرچه گوش دادن و استعمال آن معصیت است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر در اذان واقامه صدا را در گلو بیندازد چنانچه غنا شود، یعنیبطور آوازه‌خوانی که در مجالس لهو وبازیگری معمول است، اذان واقامه را بگوید، حرام است و اگر غنا نشود مکروه میباشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . خرید و فروش و ساختن آلات قمار و آلات لهو و لعب، مثل تار و ساز و سنتور و غیر اینها، حتی سازهای کوچک حرام است، بلکه شکستن آنها و تغییر هیئت آنها واجب است.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] خرید و فروش آلات لهو مثل تار و ساز حرام است و بنا بر احتیاط سازهای کوچک که بازیچه بچه ها است نیز این حکم را دارد. و اما خرید و فروش آلات مشترکه مانند رادیو تلویزیون و ضبط صوت در صورتی که به قصد استعمال در حرام نباشد مانعی ندارد.