حدیث نفس یک ترکیب اضافی به معنای؛ با خویشتن گفتن ، سخن با خویش گفتن ، به خود گفتن، است.[1] در روایات بابی داریم به عنوان حدیث النفس و الوسوسه[2] که با دقت در این باب به این نتیجه می توان رسید که حدیث نفس در آن به همان معنای لغوی آن است. البته گاهی حدیث نفس به علت پوشیده و مخفی بودن آن در ردیف وسوسه های شیطانی آمده است که همین خصوصیت مخفی بودن را دارند. اما بسیار اتفاق می افتد که حدیث نفس انسان ندای شرمساری او به درگاه خداوند ، عذر تقصیر آوردنش به بارگاه حضرت دوست می باشد. راز و نیاز و ندا وندبه او است با خالق هستی. سرکوب نفس اماره است. تفکر در اصل هستی و چرایی زندگی می باشد. این حدیث نفس بسیار ارزش مند است.
[1] لغت نامه دهخدا، لغت، حدیث نفس. [2] کافی، ج4، ص 424، نرم افزار جامع الاحادیث.
