ضاله از ریشۀ ضلال و ضلالت، به معنای مخالف هدایت است. و در اصطلاح به معنای خلاف حق است از روی یقین، چه در اصول دین اسلام یا مذهب تشیّع یا فروع قطعیّه شیعه باشد و این در صورتی است که حق بودن آن مسائل، مسلّم باشد. بنابر این کتب ضالّه کتاب هایی هستند که محتوای آن از اصول حقه دین و مذهب یا فروع آن منحرف باشد. اما حفظ و نگه داری آن به اعتبار کسی که آن کتاب برای مطالعه و تحقیق نزد او است، دارای دو حکم است که در ذیل به آن می پردازیم. الف. کسی که از نظر علم و دانش به حدی رسیده باشد که متون اسلامی را شناخته و از اعتقاد راسخی برخوردار بوده و قدرت تحلیل و نقد و بررسی در او وجود دارد و در جهت نقد یا بررسی و استناد و ... نیاز به آن کتب داشته باشد. چنین افرادی از نظر حفظ و نگه داری و خواندن آن کتاب ها دارای سه حکم می باشند. گاهی نگه داری و حفظ و خواندن آن جایز و گاهی واجب کفایی و گاهی نیر واجب عینی می باشد. ب. آن فرد از مایۀ علمی چندانی برخوردار نیست و احتمال تأثیر و انحراف در او وجود دارد. در این صورت حفظ کتاب های گمراه کننده، حرام و از بین بردن آن در صورتی که فایده مجاز بر نگه داری آنها مترتّب نباشد، واجب است.
