در آیه 212 سوره بقره با توجه به این که نائب فاعل حیاة الدنیا است، ولی چرا از فعل زیّن استفاده شده است؟
کلمه "الحیاة" نائب فاعل "زیّن" و مؤنث مجازی است. در مؤنث مجازی در صورتی مطابقت (در تذکیر و تأنیث) فاعل با فعل شرط است که فاعل فعل، ضمیری باشد که به مؤنث مجازی بر می گردد؛ مانند "إذا الشّمس کوّرت" که فاعل کوّرت ضمیر هی است و به شمس بر می گردد، امّا اگر فاعل که مؤنث مجازی است اسم ظاهر باشد، در این صورت مطابقت بین فعل و فاعل لازم نیست، بلکه فعل آن جایز الوجهین است (هم به صورت مذکّر جایز است و هم به صورت مؤنّث)؛ مانند "کوّر الشمس "و "کوّرت الشمس". [1] این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] .   در جمله (زُیِّنَ لِلَّذِینَ کَفَرُوا الْحَیاةُ الدُّنْیا)، کلمه زُیِّنَ فعل مجهول و نائب فاعل آن، الحیاة است، و چون بین فعل و نائب فاعل فاصله شده، و حیاة نیز مؤنّث مجازی است، به صیغه مذکّر آمده است،‌ مصطفوی، حسن‌، تفسیر روشن، ج ‌3، ص 93، مرکز نشر کتاب‌، چاپ اول، تهران‌، 1380 ش‌.
عنوان سوال:

در آیه 212 سوره بقره با توجه به این که نائب فاعل حیاة الدنیا است، ولی چرا از فعل زیّن استفاده شده است؟


پاسخ:

کلمه "الحیاة" نائب فاعل "زیّن" و مؤنث مجازی است. در مؤنث مجازی در صورتی مطابقت (در تذکیر و تأنیث) فاعل با فعل شرط است که فاعل فعل، ضمیری باشد که به مؤنث مجازی بر می گردد؛ مانند "إذا الشّمس کوّرت" که فاعل کوّرت ضمیر هی است و به شمس بر می گردد، امّا اگر فاعل که مؤنث مجازی است اسم ظاهر باشد، در این صورت مطابقت بین فعل و فاعل لازم نیست، بلکه فعل آن جایز الوجهین است (هم به صورت مذکّر جایز است و هم به صورت مؤنّث)؛ مانند "کوّر الشمس "و "کوّرت الشمس". [1] این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] .   در جمله (زُیِّنَ لِلَّذِینَ کَفَرُوا الْحَیاةُ الدُّنْیا)، کلمه زُیِّنَ فعل مجهول و نائب فاعل آن، الحیاة است، و چون بین فعل و نائب فاعل فاصله شده، و حیاة نیز مؤنّث مجازی است، به صیغه مذکّر آمده است،‌ مصطفوی، حسن‌، تفسیر روشن، ج ‌3، ص 93، مرکز نشر کتاب‌، چاپ اول، تهران‌، 1380 ش‌.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین