آیا آیه (وَمِن کُلِّ شَیْءٍ خَلَقْنَا زَوْجَیْنِ لَعَلَّکُمْ تَذَکَّرُونَ)، شامل همه مخلوقات، حتّی ملائکه نیز می شود؟

واژه «کل شیء» در آیه مورد پرسش، هر چند به معنای «هر چیز» است؛ اما دلیلی نداریم که معنای گسترده ای داشته باشد و شامل ملائکه شده و آنها هم دارای زوجین (دو جنس نر و ماده [1] و یا دو صنف [2] ) به علاوه دلایلی بر خلاف آن داریم؛ مانند این که:   1. چون ملائکه از عالم مجرّدات هستند، [3] نر و مادّه نداشته و تولید و تناسل در آنها نیست. [4]   2. امام صادق (ع) می فرماید: «ملائکه‏ آب و طعام نمی‏خورند، و ازدواج‏ ندارند، و تنها با نسیم عرش، زنده‏اند». [5]   3. در «کل شیء »، معنای گسترده ای نهفته نیست، که شامل هر چیزی بدون استثنا بشود، بلکه از باب حمل حکم اکثریّت بر کلّ می ‏باشد. [6]   4. « کل شیء »؛ یعنی «من کل شی‏ء من الحیوان»‏؛ [7] به این بیان که، خداوند از هر حیوان (چه انسان که حیوان ناطق بوده و چه حیوانات دیگر) نر و مادّه آفرید.   پس، با توجه به دلایل ذکر شده، یک نوع تناسبی در «کل شی ء» لحاظ شده است و نمی توان گفت زندگی ملائکه نیز مانند انسان ها و حیوانات بوده، و با هم ازدواج می کنند. برای آگاهی بیشتر درباره ملائکه نمایه زیر را مطالعه کنید: «جایگاه وجودی ملائکه»، سؤال 1853 (سایت: 1922) . [1] . مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج 22، ص 376، دار الکتب الإسلامیة، تهران، چاپ اول، 1374 ش. [2] . طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، با مقدمه بلاغی، محمد جواد، ج 9، ص 242، انتشارات ناصر خسرو، تهران، چاپ سوم، 1372ش. [3] «تجرّد ملائکه»، سؤال 93 (سایت: 1654) . [4] . طیب، سید عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ج 10، ص 7، انتشارات اسلام، تهران، چاپ دوم، 1378ش. [5] . مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج 56، ص 174، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404ق؛ قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، ج 2، ص 206، مؤسسه دار الکتاب، قم، 1404ق.   [6] . گنابادی، سلطان محمد، تفسیر بیان السعادة فی مقامات العبادة، ج 4، ص 115، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، بیروت، چاپ دوم، 1408ق. [7] . زمخشری، محمود، الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، ج 4، ص 404، دار الکتاب العربی، بیروت، چاپ سوم، 1407ق.